Prespektiva Gjinore në Shqipëri - INSTAT

Rezultatet
Figura 7: Përqindja e atyre që kanë marrë diplomën e
shkollës së mesme, sipas seksit dhe statusit të migrimit.
Përqindja e atyre që kanë marrë
diplomën e shkollës së mesme
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85
Mosha
Burra, jo-imigrante
Burra, imigrante
Shembull : Popullsia e moshës 20 vjet e lart
Burimi: Regjistrimi i popullsisë INSTAT 2001
Gra, jo-imigrante
Gra, migrante
shkollës të kryer për grupmoshat e 30 dhe
20-vjeçarëve konstatohet në komunat rurale
dhe në ato më të thella. Ky rezultat tregon se
grup-moshat më të reja (20-vjeçarët në vitin
2001) janë ndikuar negativisht nga procesi i
transformimit përsa i përket shkollimit. Kjo,
megjithatë, do të ishte njëlloj shqetësuese si
për burrat ashtu dhe gratë. Me qëllim nuk kemi
paraqitur pasqyra ose grafikë, sepse
mendojmë se çeshtja në fjalë ende kërkon
një analizë më të detajuar. Në veçanti, lind
nevoja të ndërmerret një analizë për
shpërndarjen e totalit të viteve të shkollës të
plotësuar edhe në rrethet e tjerë. Po ashtu,
duhen marrë në konsideratë disa nga rrethet
më të privilegjuar, për të parë nëse modeli që
konstatohet atje është i ngjashëm me atë që
është konstatuar në dy rrethet në studim.
Publikimi i UNICEF-it argumenton se çeshtja
e arsimit për vajzat nuk lidhet me rajonin e
vendbanimit, por me atë të prejardhjes
(UNICEF 2003). Në qoftë se është kështu,
atëhere të dhënat e regjistrimit të popullsisë
nuk disponojnë informacionin e duhur për
analiza të tilla. Për më tepër, studimin tonë e
kemi kufizuar thjesht në analizën e atyre
rajoneve që kanë pësuar shtim ose rënie të
popullsisë.Meqenëse më parë kemi
konstatuar pak ndryshime midis djemve dhe
vajzave përsa i përket frekuentimit në shkolla,
mund të supozohet se vajzat në nivelin e arsimit
të mesëm mbahen larg shkollës më shpesh
sesa djemtë. Supozojmë gjithashtu se njerëzit
që migruan, një veprim të tillë e ndërmorën
për të gjetur mundësira shkollimi më të mira
për fëmijët e tyre. Një hamendje e tillë
parashikon raporte më të larta frekuentimi në
shkolla te fëmijët migrantë, me një ndryshim
të vogël midis vajzave dhe djemve. Megjithatë,
në qoftë se njerëzit kanë migruar për t'i
shpëtuar rrethanave të varfërisë, ka të ngjarë
që ata t'i inkurajojnë fëmijët e tyre, e në veçanti
të rinjtë, të kontribuojnë në mbajtjen e familjes.
Kjo do të bënte që përqindja e vajzave që
frekuntojnë arsimin e mesëm e atë të lartë të
rritet në krahasim me djemtë migrantë. Në
veçanti, ky fenomen do të ishte pengesë për
djemtë për të arritur nivele më të larta arsimimi.
Siç shihet në Figurën 7, një përqindje më e
lartë burrash dhe grash të grup- moshave nga
20 deri 30 vjeç kanë marrë diplomat e arsimit
të mesëm, si në rajonet që kanë pësuar shtim
të popullsisë ashtu edhe në ato që kanë
pësuar humbje (një fenomen i tillë konstatohet
në një sërë vendesh të tjera ish-socialiste).
Megjithatë, pas moshës 30 vjeç përqindja e
grave me diploma të arsimit të mesëm ulet.
Gratë në rajonet që pësojnë shtim të
popullsisë del se kanë mundësira më të
mëdha shkollimi në krahasim me homologët
e tyre në rajone me popullsi në rënie. Kjo
mund të thuhet edhe për periudhën e regjimit
socialist. Një gjë e tillë nënkupton se të rinjtë
vërtet mund të kenë qenë në pozitat e të
humburve gjatë transformimit, në veçanti për
ato rajone që pësuan rënie të popullsisë.
Vërtet, këta janë po ata burra që në vitet e
mëparshëm kanë qenë më të suksesshëm
se homologet e tyre femra. Në përgjithësi,
gratë në rajonet që pësuan rënie të popullsisë
kanë qenë në pozitat e të humburave përsa
në fushën e arsimit në periudhën socialiste,
me përjashtim të më të rejave në moshë në
46 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE I BANESAVE 2001