Azərbaycan Respublikası <strong>Prezident</strong>inin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASIAzərbaycanın haqq səsini dünyaya çatdıran diaspor təşk<strong>il</strong>atlarıXaricdə yaşayan soydaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının qorunması, onların problemlərininhəlli, eləcə də ölkəmizin mədəniyyətinin təbliği, Azərbaycanın üzləşdiyi problemlərin dünyaictimaiyyətinə çatdırılması hər zaman diaspor təşk<strong>il</strong>atlarımızın diqqət mərkəzində olub. Bu baxımdanson <strong>il</strong>lər ərzində qeyd ed<strong>il</strong>ən istiqamətlərdə diaspor təşk<strong>il</strong>atlarımızın keçirdiyi tədbirlər xüsusi əhəmiyyətkəsb edib.Danimarkanın Kopenhagen şəhərində “Vətən” Cəmiyyətinin təşk<strong>il</strong>atçılığı <strong>il</strong>ə “AzərbaycanlılarınAvropaya inteqrasiyasının perspektivləri” mövzusunda konfrans keçir<strong>il</strong>mişdir. Konfransda Azərbaycandiasporunun lobbiç<strong>il</strong>ik istiqamətində fəaliyyəti və dost xalqların diaspor təşk<strong>il</strong>atları <strong>il</strong>ə əlaqələriningücləndir<strong>il</strong>məsi yolları müzakirə olunmuşdur. Konfransda həmçinin Kopenhagen şəhərinin kütləvi informasiyavasitələrinin nümayəndələri də iştirak etmişdir. Almaniyanın Berlin şəhərində keçir<strong>il</strong>ən Avropa AzərbaycanlılarıKonqresinin IV Qurultayında da Avropada fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor təşk<strong>il</strong>atları arasındaəməkdaşlığın inkişafı sahəsində qarşıda duran vəzifələr, xalqımızın tarixi və müasir həyatı <strong>il</strong>ə bağlı həqiqətlərindünya ictimaiyyətinə çatdırılmasının yeni metod və texnologiyaları müzakirə olunmuş və bu istiqamətdətədbirlərin həyata keçir<strong>il</strong>məsinə dair bir sıra mühüm qərarlar qəbul olunmuşdur. Mayssen şəhərində isəAzərbaycan-Alman Dostluq Cəmiyyəti tərəfindən ―Etnik konfliktlərin tarixi və psixoloji mexanizmi‖mövzusunda elmi-praktiki konfrans keçir<strong>il</strong>mişdir. Tədbir zamanı Azərbaycanın tarixi, m<strong>il</strong>li-mənəvi dəyərlərinintəbliği, Azərbaycan diasporunun lobbiç<strong>il</strong>ik istiqamətindəki fəaliyyəti və dost xalqların diaspor təşk<strong>il</strong>atları <strong>il</strong>əəlaqələrin gücləndir<strong>il</strong>məsi <strong>il</strong>ə bağlı məsələlər müzakirə olunmuşdur.“Xəzər” Azərbaycan İsveç Dostluq Cəmiyyətinin səyləri nəticəsində Malmö şəhəri MərkəziKitabxanasında rəsmi Azərbaycan şöbəsi açılmışdır. Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindənAzərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, adət-ənənələri, turizm potensialı haqqında məlumatları əks etdirən 1000 ədədkitab Malmö şəhəri Mərkəzi Kitabxanasınа hədiyyə ed<strong>il</strong>mişdir. Parisdə Ermənistanın Fransadakı Səfirliyiqarşısında Almaniya, İsveçrə, İsveç, Hollandiya, Belçika, Böyük Britaniya, Lüksemburq və digər ölkələrdəfəaliyyət göstərən Azərbaycan və Türk diaspor təşk<strong>il</strong>atlarının birgə etiraz aksiyası keçir<strong>il</strong>mişdir. Aksiyanınməqsədi Ermənistanın işğalçılıq və soyqırım siyasətinə yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini cəlb etməkolmuşdur. Aksiya Avropada fəaliyyətə göstərən kütləvi informasiya vasitələri tərəfindən işıqlandırılmışdır.Аksiyanın sonunda qəbul olunmuş bəyanatda Ermənistanın işğalçılıq siyasəti kəskin şək<strong>il</strong>də pislən<strong>il</strong>miş,azərbaycanlılara qarşı törəd<strong>il</strong>miş terror və soyqırım aktlarına hüquqi-siyasi qiymət ver<strong>il</strong>məsi tələb olunmuşdur.Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzində isə Azərbaycan d<strong>il</strong>i kursları açılmışdır. Butəşəbbüsün əsas məqsədi Almaniyada böyüyən azərbaycanlı uşaqlarda Azərbaycana qarşı məhəbbət hissiaşılamaq, Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinə maraq oyatmaq, onlarа Ana d<strong>il</strong>ini öyrənmələri üçün şəraityaratmaqdır.2012-ci <strong>il</strong> oktyabrın 11-də Berlində Azərbaycanın qaçqın və məcburi köçkünlərinə həsr olunmuş ―Evədönən beş yol‖ adlı fotosərginin açılışı olmuşdur. Tanınmış fotoqraf F<strong>il</strong>ip Ratmerin (Ph<strong>il</strong>ipp Rathmer)fotoşək<strong>il</strong>lərindən ibarət sərgi Avropa-Azərbaycan Cəmiyyətinin (TeAS) təşk<strong>il</strong>atçılığı <strong>il</strong>ə keçir<strong>il</strong>mişdir. Sərgidənümayiş etdir<strong>il</strong>ən 50 fotoşək<strong>il</strong> Azərbaycanın erməni işğalı altında olan Dağlıq Qarabağ və yeddi ətrafrayonundan olan bir m<strong>il</strong>yondan çox qaçqın və məcburi köçkünün həyatını işıqlandırır. Oktyabrın 23-26-sıtarixlərində Fransa Yəhudi İnstitutları Təms<strong>il</strong>ç<strong>il</strong>ər Şurasının nümayəndə heyəti Azərbaycana səfər etmişdir.Nümayəndə heyəti səfər çərçivəsində Quba rayonundakı ―Soyqırım Memorial Abidə Kompleksi‖ni ziyarətetmiş, habelə azərbaycanlı məcburi köçkünlərlə görüşmüşlər. Bundan başqa nümayəndə heyətinin bir sıra dövlətorqanlarının rəhbərləri <strong>il</strong>ə də görüşü olmuşdur.Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən “Vahid, Bölünməz Demokratik Azərbaycan uğrundaBirlik” cəmiyyətinin təşəbbüsü və Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinindəstəyi <strong>il</strong>ə Niderlandın Valkenburq bələdiyyəsinin sədri Martinus Yorlinqsin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətiölkəmizdə səfərdə olmuşdur. Səfər Azərbaycanın mədəniyyəti, tarixi, gəzməli-görməli yerləri <strong>il</strong>ə tanışlıqməqsədi daşımışdır. Niderlandın nümayəndə heyəti Azərbaycanın bir sıra dövlət orqanlarında görüşlər keçirmiş,Azərbaycan-Niderland münasibətlərinin müxtəlif aspektlərinə dair bir çox məsələlər müzakirə ed<strong>il</strong>mişdir. 2012-ci <strong>il</strong> dekabrın 29-da 26 təşk<strong>il</strong>atı özündə birləşdirən İsveç Azərbaycanlıları Konqresinin II Qurultayı keç<strong>il</strong>mişdir.Qurultay zamanı Konqresin iki <strong>il</strong>lik fəaliyyətinə dair hesabat məruzəsi dinlən<strong>il</strong>miş, İAK-ın ötən dövrdəkifəaliyyətinə dair fikir mübad<strong>il</strong>əsi aparılmışdır. Qurultayda Konqresin İdarə heyətinin üzvləri seç<strong>il</strong>mişdir.Müstəq<strong>il</strong> Dövlətlər Birliyi məkanının əhatə etdiyi ölkələrdə keçir<strong>il</strong>ən tədbirlərin və diaspor quruculuğuişinin əsas məqsədi burada məskunlaşmış azərbaycanlıların hüquq və azadlıqlarının qorunmasına, onların yerlicəmiyyətə inteqrasiyasına dəstək vermək olmuşdur. 2012-ci <strong>il</strong> ərzində Ümumrusiya Azərbaycan Konqresitərəfindən Rusiyanın müxtəlif regionlarında Azərbaycan həqiqətlərinin yerli ictimaiyyətə çatırdırılması,soydaşlarımızın cəmiyyətə inteqrasiyası, ictimai-siyasi fəallığının artırılması məqsəd<strong>il</strong>ə müxtəlif tədbirlər təşk<strong>il</strong>ed<strong>il</strong>mişdir. İyul ayında ÜmumRusiya Azərbaycanlıları Konqresi Mərkəzi Şurası Krasnodar diyarında baş vermiş44
Azərbaycan Respublikası <strong>Prezident</strong>inin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASIdaşqın fəlakəti <strong>il</strong>ə əlaqədar zərərçəkənlərə yardım təşk<strong>il</strong> etmişdir. Sentyabr ayında isə konqresin təşk<strong>il</strong>atçılığı <strong>il</strong>əAzərbaycan diaspor nümayəndələrinin ölkəmizin bir qrup yaradıcı ziyalısı <strong>il</strong>ə görüşü olmuşdur. Oktyabr ayındaÜmumrusiya Azərbaycanlılar Konqresinin mərkəzi ofisində konqresin Rusiyanın Mərkəz Federal dairəsininregional və yerli bölmələrinin rəhbərləri <strong>il</strong>ə müşavirə keçir<strong>il</strong>mişdir. Мüşavirənin əsas müzakirə mövzularıazərbaycanlıların Rusiya cəmiyyətinə inteqrasiyasına kömək, regionlarda m<strong>il</strong>lətlərarası həmrəylik, yerlihakimiyyət orqanları, həmçinin Moskvanın və Rusiya regionlarının müxtəlif ictimai təşk<strong>il</strong>atları <strong>il</strong>ə əməkdaşlıqməsələləri olmuşdur. Həmin müddətdə Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin nümayəndə heyəti RusiyaFederasiyasının Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinə səfər çərçivəsində BaşqırdıstanRespublikasının <strong>Prezident</strong> Administrasiyasının siyasi və ictimai əlaqələrin inkişafı idarəsinin əməkdaşları <strong>il</strong>əgörüşmüşlər. Görüşdə ÜmumRusiya Azərbaycanlıları Konqresinin regional bölməsinin fəaliyyəti,Başqırdıstanın dövlət orqanları <strong>il</strong>ə əməkdaşlığa dair bir sıra məsələlər müzakirə olunmuşdur. Qeyd edək ki,2012-ci <strong>il</strong>də xüsus<strong>il</strong>ə Rusiya Federasiyası və Ukraynada azərbaycanlı gənclərin fəallılığının artdığı müşahidəolunmuşdur. Belə ki, Rusiya Federasiyasında fəaliyyət göstərən Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşk<strong>il</strong>atıtərəfindən Azərbaycan mədəni irsinin və tarixinin təbliği, ölkədə yaşayan azərbaycanlı gənclərintəşk<strong>il</strong>atlanması, cəmiyyətə inteqrasiyası, diaspor quruculuğu işinə fəal şək<strong>il</strong>də cəlb olunmasına xidmət edən birsıra uğurlu layihələr həyata keçir<strong>il</strong>mişdir. Belə ki, 2012-ci <strong>il</strong>də Rusiya Azərbaycanlı Gənclər Birliyi Moskvada―Liderlik və fəal vətəndaş mövqeyi‖ adlı qış məktəbi təşk<strong>il</strong> etmişdir. Məktəb çərçivəsində Azərbaycanın vəRusiyanın dövlət qurumlarının, ekspertlərin və ictimai xadimlərin iştirakı <strong>il</strong>ə məşğələlərin, mühazirələrin vəustad dərslərinin təşk<strong>il</strong> olunması nəzərdə tutulmuşdur. Bundan başqa, Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşk<strong>il</strong>atıRusiya Dövlət Humanitar Universitetinin Azərbaycan klubu <strong>il</strong>ə birlikdə ―1918-ci <strong>il</strong> 31 mart azərbaycanlılarınsoyqırımı: tarixi-hüquqi aspekt‖ mövzusunda ―dəyirmi masa‖ keçirmişdir. Tədbirin məqsədi 1918-1920-ci<strong>il</strong>lərdə Azərbaycanda baş vermiş qanlı faciəvi hadisələri bir daha təhl<strong>il</strong> etmək, erməni m<strong>il</strong>lətç<strong>il</strong>əri, xüsusən də―Daşnaksütyun‖ terror təşk<strong>il</strong>atı tərəfindən planlaşdırılmış sırf m<strong>il</strong>li mənsubiyyətinə görə azərbaycanlılarınkütləvi qətllərinin səbəbləri və nəticələri barədə fikir mübad<strong>il</strong>əsi аparmaq və bu barədə həqiqətləri Rusiyaictimaiyyətinə çatdırmaq olmuşdur. Moskvada isə Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşk<strong>il</strong>atının dördüncühesabat-seçki konfransı keçir<strong>il</strong>mişdir. Konfransda RAGT-nin Moskva və regional bölmələrinin 104nümayəndəsi iştirak etmişdir. Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşk<strong>il</strong>atının fəaliyyətinin yekunları barədəhesabat məruzəsi dinlən<strong>il</strong>miş, təşk<strong>il</strong>atın gördüyü işlər haqqında ətraflı məlumat ver<strong>il</strong>miş, gələcək planlarətrafında müzakirələr aparılmışdır. Кonfrans iştirakçıları təşk<strong>il</strong>ati məsələləri nəzərdən keçirmiş, nəzarət-təftişkomissiyasının məruzəsini dinləmişlər. Leyla Əliyeva yenidən yekd<strong>il</strong>liklə Rusiyanın Azərbaycanlı GənclərTəşk<strong>il</strong>atının sədri seç<strong>il</strong>mişdir. Görüş çərçivəsində Azərbaycan və Rusiya gənclərinin gələcək müştərək layihələrihaqqında geniş fikir mübad<strong>il</strong>əsi aparılmışdır. Noyabr ayında Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşk<strong>il</strong>atıAzərbaycan diasporuna ünvanlanmış bəyanatla çıxış etmişdir. Bəyanatda xəbərdarlıq ed<strong>il</strong>ir ki, ermən<strong>il</strong>ərinçəkdiyi ―Yarımçıq qalmış mahnı‖ kinof<strong>il</strong>mi təhrikç<strong>il</strong>ikdir və bu təhrikə uymaq lazım dey<strong>il</strong>dir. Qeyd edək ki,RAGT «Xocalıya Ədalət» təbliğat-təşviqat kampaniyası çərçivəsində də bir sıra ölkələrdə uğurlu tədbirlərhəyata keçirməyə müvəffəq olmuşdurGöstər<strong>il</strong>ən müddət ərzində Ukrayna Azərbaycanlı Gənclər Birliyinin təşəbbüsü <strong>il</strong>ə Odessa şəhərində―Azərbaycan: Qərb <strong>il</strong>ə Şərqə açılan pəncərə‖ mövzusunda tədbir keçir<strong>il</strong>mişdir. Odessa v<strong>il</strong>ayətadministrasiyasının, diplomatik korpus nümayəndələrinin, azərbaycanlı gənclərin və diaspor fəallarının qatıldığıtədbirdə Azərbaycanın Avropaya və dünya birliyinə inamlı inteqrasiya siyasəti, beynəlxalq mədəni, iqtisad<strong>il</strong>ayihələr barədə müzakirələr aparılmışdır..“Olaylar”.-<strong>2013</strong>.-22 may.-№90.-S.15.45