16 czerwca 2012 r.
16 czerwca 2012 r.
16 czerwca 2012 r.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
przemoc domowa<br />
styczeń-luty <strong>2012</strong><br />
Grzegorz Wojciechowski<br />
Przemoc zarówno psychiczna jak i fizyczna<br />
stosowana wobec osób, które<br />
nie mogą się skutecznie bronić,<br />
jest rzeczą niewybaczalną. Jeżeli<br />
jej tłem są cztery ściany prywatnych mieszkań,<br />
jest ona trudno wykrywalna. Bywa,<br />
że ofiary długie lata cierpią w milczeniu<br />
i dopiero tragedia wydobywa na światło<br />
dzienne ich gehennę. Nie można usprawiedliwiać<br />
tolerowania przemocy domowej<br />
prawem do prywatności, ani tym bardziej<br />
świętością rodziny. Jej sprawcy powinni być<br />
jak najszybciej wykrywani, potępieni, a jak<br />
trzeba to i ukarani. Trzeba popierać wszelkie<br />
działania zmierzające do zwalczania tej<br />
patologii. Pod jednym warunkiem – jeżeli<br />
nie są to działania pozorne, obliczone na<br />
„załatwienie” problemu tanim kosztem.<br />
Od roku obowiązuje nowelizacja ustawy<br />
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.<br />
Wprowadza ona obowiązek badania lekarskiego:<br />
„w celu ustalenia przyczyn i rodzaju<br />
uszkodzeń ciała związanych z użyciem<br />
przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia<br />
lekarskiego w tym przedmiocie”. Do<br />
badania takiego zobowiązani są przede<br />
wszystkim lekarze POZ, ale także inni lekarze<br />
zgodnie z zakresem swojej specjalności<br />
(dotyczy to również dentystów). Warunkiem<br />
jest umowa z NFZ podpisana przez lekarzy<br />
bądź ich zakład pracy. Ponieważ trudno<br />
uznać konieczność wykonania obdukcji za<br />
stan nagły, nie można wymagać takiego<br />
badania od lekarzy pogotowia ratunkowego,<br />
oddziałów ratunkowych i izb przyjęć.<br />
Za wystawienie zaświadczenia lekarskiego<br />
o przyczynach i rodzaju uszkodzeń<br />
ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie<br />
świadczeniodawcy nie przysługuje<br />
– podobnie jak np. za wystawienie zaświadczenia<br />
lekarskiego o czasowej niezdolności<br />
do pracy z powodu choroby – należność<br />
z jakiegoś dodatkowego tytułu. Jedynymi<br />
lekarzami, którzy nie są zobowiązani do<br />
bezpłatnego badania ofiar przemocy domowej,<br />
są koledzy zatrudnieni w Zakładach<br />
Medycyny Sądowej. Można się w tym dopatrywać<br />
prymitywnej logiki: ci, którzy<br />
umieją przeprowadzać obdukcję biorą za<br />
to pieniądze, ci, którzy nie umieją – robią to<br />
za darmo. Przypomina się puenta starego<br />
kawału „trzeba być fachowcem!”.<br />
Od 20 lat żyjemy w kapitalizmie (chociaż<br />
pracujący w ochronie zdrowia mają<br />
często wątpliwości co do tego faktu). W tym<br />
ustroju uniwersalnym regulatorem życia,<br />
zwłaszcza pracy i obowiązków powinny być<br />
pieniądze. Biorąc pod uwagę argumenty<br />
przedstawione na początku tego tekstu,<br />
można zrobić w tej materii wyjątek. Tylko,<br />
że badanie „w celu ustalenia przyczyn<br />
i rodzaju uszkodzeń ciała związanych<br />
z użyciem przemocy” nawet w podstawowym<br />
zakresie wymaga specyficznej wiedzy.<br />
Począwszy od psychologii zbierania wywiadu.<br />
Osoby pokrzywdzone nie chcą mówić<br />
ze wstydu bądź strachu lub też przeciwnie,<br />
agrawują swoje obrażenia. Badanie przedmiotowe<br />
również jest specyficzne, obce<br />
nawet traumatologom. Istnieje również<br />
odmienna od klinicznej nomenklatura.<br />
Aż prosi się o wyznaczenie lekarzy – koronerów<br />
(może to być dodatkowa funkcja lekarza<br />
– praktyka), którzy zostaliby przeszkoleni<br />
w podstawowym zakresie medycyny sądowej.<br />
Przede wszystkim zaś badania takie<br />
przeprowadzaliby systematycznie, a nie od<br />
przypadku do przypadku. Tylko wtedy wracamy<br />
do punktu wyjścia – takiego koronera<br />
trzeba dodatkowo wynagrodzić, a przecież<br />
zgodnie z duchem ustawy (z czym trudno<br />
polemizować), nie powinna tym być obciążona<br />
ofiara przemocy.<br />
Jedną z przyczyn złego funkcjonowania<br />
prawa w naszym kraju jest ślepa wiara<br />
w potęgę przepisów. Kapłanami tej wiary<br />
są parlamentarzyści. Wierzą oni głęboko<br />
(a może ich wiara jest udawana), że uchwa-<br />
aktuaLnoŚci<br />
lając ustawę załatwiają problem. Funkcjonowanie<br />
prawa, a przede wszystkim jego<br />
egzekucja i weryfikacja – to już nie jest<br />
ich zmartwienie. Nie trzeba być wielkim<br />
legislatorem, aby wiedzieć, że ważniejsze<br />
jest pilnowanie, aby najprostszy przepis<br />
był stosowany w praktyce niż uchwalanie<br />
nowego, jeszcze lepszego prawa.<br />
„Dura lex sed lex”. Kolegom, którzy<br />
zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia<br />
zapomnieli już łaciny, przypominam,<br />
że parafrazując znaczy to: „durne prawo,<br />
ale prawo”.<br />
Zgodnie z tą sentencją może się zdarzyć,<br />
że niektórzy z nas będą zmuszeni<br />
do wykonania takiego badania i wydania<br />
zaświadczenia lekarskiego. Jeżeli już coś<br />
trzeba robić, to lepiej zrobić to dobrze. Tym<br />
bardziej, że idea mimo nieudolności ustawodawcy<br />
jest nadal słuszna. W grudniowej<br />
„Medycynie praktycznej” ukazał się bardzo<br />
dobry artykuł, który takie badanie znakomicie<br />
ułatwi: „Badanie lekarskie osób dotkniętych<br />
przemocą w rodzinie” lek. mgr<br />
prawa Zbigniew Gąszczyk-Ożarowski, dr<br />
med. Czesław Chowaniec, Katedra Medycyny<br />
Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej<br />
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego<br />
w Katowicach.<br />
Artykuł dostępny jest na portalu: Prawo.mp.pl<br />
Gorzowskie Centrum Medyczne Medi Medi - Raj - Raj<br />
poszukuje<br />
lekarzy wszystkich specjalizacji<br />
do<br />
do<br />
współpracy.<br />
współpracy.<br />
Medi-Raj to:<br />
Medi-Raj to:<br />
Nowoczesna placówka oraz prestiżowe miejsce pracy!<br />
Nowoczesna placówka oraz prestiżowe miejsce pracy!<br />
W przypadku dłuższego pobytu zapewniamy zakwaterowanie.<br />
W przypadku dłuższego pobytu zapewniamy zakwaterowanie.<br />
Osoby zainteresowane współpracą prosimy o kontakt:<br />
Osoby zainteresowane współpracą prosimy o kontakt:<br />
tel. 95 71 51 <strong>16</strong>1, kom. 535 424 <strong>16</strong>0<br />
tel. 95 71 51 <strong>16</strong>1, kom. 535 424 <strong>16</strong>0<br />
E-mail: amoroch@medi-raj.pl<br />
E-mail: amoroch@medi-raj.pl<br />
www.medi-raj.pl<br />
www.medi-raj.pl<br />
11
Change language