16 czerwca 2012 r.

janusz korczak
(1878-1942)
w Szczecinie jest patronem ulicy,
młodzieżowego ośrodka wychowawczego i harcerzy.
w 2011 r. brytyjczycy nakręcili o nim musical.
jego historia do dziś elektryzuje, a dorobek literacki i naukowy
stanową inspirację dla kolejnych pokoleń pedagogów i lekarzy.
styczeń-luty 2012
Mikołaj Radomski
Uliczka Janusza Korczaka ma coś
ze swojego patrona. Niepozorna,
gdzieś na uboczu... A jednak niezwyczajna.
Patrząc w kierunku
zachodnim można z jej perspektywy podziwiać
piękny widok na Odrę i Szczecin.
Znajduje się w Podjuchach, południowej
dzielnicy Szczecina położonej między Regalicą
a Puszczą Bukową – dawniej – wsi
Pudegug, przez którą w XVII i XVIII wieku
przetoczyły się pożary oraz epidemia
dżumy. Korczak został patronem ulicy,
przy której znajdują się obecnie domy
jednorodzinne, w 1982 r. Rok wcześniej,
wysiłkiem redaktorów „Naszej Księgarni”
oraz pracowników Pracowni Korczakowskiej
w Instytucie Badań Pedagogicznych,
ukazał się pierwszy tom „Dzieł” Janusza
Korczaka. Znalazły się w nim wspo-
mnienia ludzi, którzy zetknęli się z Korczakiem
w różnych okresach jego życia.
właściwie Henryk goldszmit
Pierwszą osobą, która słyszała opowieści
o lepszym świecie bez przemocy snute
przez młodego Janusza Korczaka, właściwie
Henryka Goldszmita, była jego
babcia Emilia Gębicka, która mieszkała
w jego domu rodzinnym. Nie lubił szkoły,
nie lubił się uczyć, zamiast podręczników
wybierał literaturę, lubił bawić się w Ogrodzie
Saskim. W wieku 17 lat rozpoczął
pisanie powieści „Samobójstwo”, której
nigdy nie ukończył. Biografowie Korczaka
podkreślają jego ogromną wrażliwość.
Henryk Goldszmit pochodził z zasymilowanej
rodziny żydowskiej, żyjącej nad
Wisłą od wielu pokoleń. Urodził się w 1878
lub 1879 roku. Wybór studiów medycznych
www.ultrasonografy.pl
patRoni SzczeciŃSkicH uLic
na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim
był dla wszystkich zaskoczeniem.
Głównie dla rodziców: Józefa – znanego
adwokata i Cecylii z Gębickich. Pierwszy
rok studiów powtarzał. W tym czasie wstąpił
do Towarzystwa Kolonii Letnich i Warszawskiego
Towarzystwa Higienicznego.
Napisał powieść „Dzieci ulicy”, pracował
w czytelni dla biednych dzieci. W szpitalu
pracował siedem lat (1905-1912). Początkowo
w Szpitalu dla Dzieci im. Bersonów
i Baumanów przy ulicy Śliskiej 51 w Warszawie.
Później na froncie wojny rosyjsko–
japońskiej, w Berlinie, Paryżu i Londynie.
W 1912 r. rozstał się z zawodem lekarza.
Został dyrektorem Domu Sierot przy ul.
Krochmalnej 92. Alina Edestin, wychowanka
w Domu Sierot, tak wspomina doktora
Korczaka: „Zapewne był czarodziejem,
który bez trudu zjednywał sobie serce
dziecka. Z każdego jego spojrzenia i gestu
promieniowała tak głęboka, spokojna
i prawdziwa miłość, że dziecko u jego boku
natychmiast czuło się bezpieczne i ufne”.
nowe wycHowanie korczaka
Pedagogika Korczaka, jego poglądy i praktyka
wychowawcza, to konstrukcja bardzo
oryginalna, nowatorska, a przy tym
przemyślana do najdrobniejszych szczegółów.
Stosował ją na terenie Domu Sierot
i w Naszym Domu. Sara Kremer, która
w wieku siedmiu lat trafiła do Domu
Sierot, tak opisywała panujące tam relacje:
„Dzieci, które wykonały jakąś pracę,
otrzymywały zapłatę. Było to ważne: gdy
dzieciak szedł do szkoły miał kilka groszy
w kieszeni. Jeśli dziecko wyróżniało się
na dyżurach, otrzymywało pamiątkową
pocztówkę z kolorowymi kwiatkami. Na
odwrocie kartki Korczak dopisywał „Za
dobre sprawowanie” lub „dobrą pracę”
albo „Za rzetelne wypełnianie funkcji”
(…) Każde dziecko, które miało w sercu jakiś
żal do kogoś, wypisywało swą skargę na
tablicy. Kto miałby się zająć taką sprawą?
Sąd. Sędziów wybierano spośród dzieci
w tajnym głosowaniu. Zdarzyło się kiedyś,
że Doktor pokpiwał z jednej dziewczynki,
a ta obraziła się i podała go do sądu”.
Wśród najważniejszych idei przewodnich
53