Nauka i ludzieTEAM,czyli zgrany zespół, pasja,ciężka praca i przygodaOficjalny komunikat z lipca br., na stronie internetowej Fundacji narzecz Nauki Polskiej (FNP) mówi: „Fundacja ogłosiła wyniki VII edycjiprogramu TEAM, którego celem jest finansowanie projektów z udziałemmłodych uczonych w najlepszych zespołach naukowych prowadzącychbadania w dziedzinach Bio, Info, Techno. W zakończonej edycji10 najlepszych kandydatów otrzymało dofinansowanie w łącznejwysokości 23,65 mln zł na utworzenie i rozwój zespołów badawczych”.W swoim serwisie dotyczącym rozstrzygnięcia tej edycji programu TEAM,Polska Agencja Prasowa podała: „Najwyższe dofinansowanie otrzymałprof. Wiesław Gruszecki z Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie, któryna badania z dziedziny biofizyki otrzymał ponad 3 mln 200 tys. zł”.Tyle fakty, zupełnie nieoddające naszych emocji towarzyszącychprocesowi aplikowania do Fundacji oraz ogromnej radości związanejz uznaniem naszych starań i przyznaniem finansowania projektu.11 października mija dokładnierok od wizytyprof. Macieja Żylicza,Prezesa FNP, wraz z gronem ekspertów,którzy na miejscu, w naszymUniwersytecie i w ZakładzieBiofizyki w Instytucie Fizyki,przyjechali sprawdzić możliwościrealizacji projektu badawczegow ramach programu WELCOME,o który ubiegał się nasz współpracownik,a zarazem przyjacielz Teksasu, prof. Ignacy Gryczyński.Wraz z Wojtkiem (dr. WojciechemGrudzińskim) oraz Rafałem(dr. Rafałem Luchowskim) bardzosię do tej wizyty przygotowywaliśmy.Kiedy Ignacy zwrócił się donas ze swoim pomysłem, aby utworzyćw <strong>Lublin</strong>ie centrum badawczeopierające się na zastosowaniutechniki fluorescencyjnej w badaniachbiologicznych oraz medycznych(Fluorescence Center for Biologyand Medicine), pomysł bardzonam się spodobał i włączyliśmy sięw jego realizację z ogromną energiąi entuzjazmem. Tydzień przedwizytą FNP był już u nas w <strong>Lublin</strong>ieprof. Gryczyński i wspólnie,posilając się w przerwach pierogamii spacerując po słonecznejlubelskiej starówce, szlifowaliśmywszystkie detale rozmów z Fundacją.Stawka była bardzo wysoka:możliwość realizacji naszegowymarzonego projektu. Jak wielkabyła nasza radość z decyzji ZarząduFNP o finansowaniu projektu!Jak wielki był nasz smutek, gdydowiedzieliśmy się, że z powodówrodzinnych prof. Gryczyński zmuszonybył wycofać się z jego realizacji.Dołożyła się jeszcze jesiennaszaruga, chłód, brak światła słonecznego,czarne wrony itd. Jednymsłowem depresja. Wymyśliliśmyz Wojtkiem i Rafałem, abyw ramach terapii rzucić się w wirpracy oraz przymierzyć się do aplikowaniado innego programu Fundacjina rzecz Nauki Polskiej, tymrazem w programie TEAM. Wymyśliliśmytytuł naszego projektu„Molecular Spectroscopy forBioMedical Studies”, a jego skrótMS BMS powiesiliśmy sobie naścianie. Do ostatecznego terminuskładania aplikacji były jeszcze4 miesiące. „To dobrze, że mamytak dużo czasu bo musimy zrobićwszystko, aby nasz projekt byłbardzo dobry”. Kontakty formalnez Fundacją były wspaniałym doświadczeniem:ogromna życzliwośćprzemieszana z maksymalnymprofesjonalizmem. Trudnobyło sobie wyobrazić, że większośćz nas, aplikantów, usłyszy na końcutej drogi łagodne „niestety”.W języku polskim tytuł naszegoprojektu mógłby brzmieć „Spektroskopiamolekularna w badaniachbiomedycznych”. Projekt dotyczyzastosowania oraz rozwojutechnik spektroskopii molekularnejdo badań na pograniczu fizyki,biologii i medycyny. Projekt opierasię na 3 filarach, jeden to badaniaw obszarze fotosyntezy, drugizwiązany jest z membranamibiologicznymi, a trzeci to szerokopojęta nanoplazmonika. Najważniejszew projekcie jest jednakto, co pojawia się w obszarze pokrywaniasię tych, na pozór rozłącznych,obszarów badawczych.46 Wiadomości Uniwersyteckie październik 2011
Nauka i ludzieW pracowni przy spektrometrze FTIR. Od lewej: Wojciech Grudziński, Wiesław Gruszecki, Rafał LuchowskiFot. Przemysław AdamkiewiczZagadnieniom tym poświęcimyw naszych badaniach najwięcejuwagi i spodziewamy się uzyskaniarezultatów największej wagi.W grupie oczekiwanych rezultatówsą zarówno te dotyczące poszukiwaniaodpowiedzi na pytaniaz zakresu nauk podstawowych,jak i z obszaru zastosowań praktycznych.Przykładowo, do pierwszejgrupy zaliczyć można wynikibadań dotyczące poznania szczegółowychmechanizmów molekularnychodpowiedzialnych zafunkcjonowanie aparatu fotosyntetycznegoroślin. Interesują nasw szczególności procesy regulacyjne,mające na celu „gospodarkę”w fotosyntezie, wzbudzeniamipochodzącymi z pochłanianejenergii słonecznej. Wyniki tychbadań, w połączeniu z oczekiwanymiwynikami badań w obszarzenanoplazmoniki, mają istotneznaczenie praktyczne i mamy nadzieję,że pomogą nam skonstruowaćwydajne i stabilne ogniwasłoneczne, które dostarczać będą„czystej” energii elektrycznej. Innymprzykładem mariażu spodziewanychefektów w obszarze naukpodstawowych i zastosowań praktycznychmogą być, zaplanowanew ramach projektu, badania nadszczegółowym poznaniem organizacjimolekularnej antybiotykówpolienowych w środowiskubłon biologicznych oraz zaprojektowanieformuły farmaceutykuo zminimalizowanych toksycznychefektach ubocznych dlapacjentów. Antybiotyki te stosowanesą w leczeniu wewnętrznychgrzybic ustrojowych i mają szczególneznaczenie w farmakoterapiipacjentów z przeszczepami narządówwewnętrznych oraz o obniżonejodporności, w tym nabytegobraku odporności, AIDS.Nasz projekt realizowany jestw ramach programu TEAM, czylidrużyna albo zespół. Jak piszę w powitaniu,na stronie internetowejprojektu (http://msbms.umcs.pl/),program TEAM wydaje się idealniedopasowany do stylu pracymojej oraz moich najbliższychwspółpracowników – Wojtka Grudzińskiegoi Rafała Luchowskiego.Praca zespołowa była dla nasźródłem sukcesu w dotychczasowychbadaniach naukowych, alerównież źródłem ogromnej radościi możliwością nawiązywaniaprzyjaźni. Najważniejsze w programiejest to, że w ramach realizacjiprojektu zespół zostaniewzbogacony o znaczną liczbę młodychi entuzjastycznych badaczy:12 studentów, 6 doktorantów oraz3 pracowników ze stopniem doktora.W budżecie zarezerwowaliśmyna ten cel środki finansowena stypendia. Studenci otrzymająmiesięcznie po 1000 zł, doktorancipo 3000 zł, a pracownicy o statusie„post-doka” po ok. 6000 zł.Udało nam się już poszerzyć zespóło doktorantów i studentówi jesteśmy w trakcie poszukiwania„post-doków”. Kończymy ostatnieporządki po wakacyjnych remontachi startujemy. Serdecznie zapraszamdo śledzenia naszej aktywnościoraz do trzymania kciukówi życzliwego dopingu.Wiesław I. Gruszeckipaździernik 2011Wiadomości Uniwersyteckie47