1.3.4.A. Albanci u Jugoslaviji u Drugome svetskom ratu

Đorđe Borozan 359genih srpskih starosjedjelačkih sela u tim dijelovima zemljeprihvatili su prognanike iz Drenice i Metohije. Srbi mještaniu selima Kosova podnosili su gotovo ista zlodjela kao inaseljenici, iako su, bar u početku, bili znatno manje naudaru, jer su ih age i begovi smatrali čifčijama.Sve do kapitulacije Italije proces se nasilnog odstranjivanjacrnogorskog i srpskog stanovništva, prvenstveno naseljenika,ostvarivao intenzitetom koji se s vremena na vrijemepojačavao i stišavao. Zatvori u Gnjilanama, Peći, Prištini,Prizrenu, Uroševcu i drugima mjestima širom Kosova i Metohijestalno su punjeni političkim prestupnicima i licima zakoje se smatralo da pripadaju narodnooslobodilačkom pokretu(NOP). Iz tih zatvora, u kojima su mnogi stradali,transportovani su posebni kontingenti za koncentracionelogore u Albaniji (Porto Romano kod Drača, Preza kodTirane i Puka kod Skadra), dijelom i u Italiji (talijanski logorina Siciliji). 11Za svo vrijeme italijanske okupacije, od 7. aprila 1939. do8. septembra 1943. godine, većina albanske i kosovskenacionalističke političke elite davala je prednost njemačkommodelu Albanije kao nacionalne države. Tokom rata, na tojosnovi, trajala su stalna idejna i politička previranja izmeđuitalijanskih i njemačkih civilnih i vojnih vlasti, utičući naraslojavanje unutar albanskog nacionalističkog pokreta:komunisti, monarhisti i nacionalisti. S tim u vezi instruktorCentralnog komiteta (CK) Komunističke partije Jugoslavije(KPJ) pri CK Komunističke partije Albanije Miladin Popoviću izvještaju krajem decembra 1941. napominje da "međunacionalistima postoje razna strujanja: engleska, njemačka,italijanska, republikanska, zogistička i nacionalistička". Kao11 Up. V. Dedijer - A. Miletić, n.d., 289-292, 511-513 i 780-784.