1.3.4.A. Albanci u Jugoslaviji u Drugome svetskom ratu

360Albanci u Jugoslavijiposebnu apostrofira “iredentističku struju” koju predstavljaKosovski komitet čije je rukovodstvo iz Tirane poslano uKosovsku Mitrovicu i Prištinu da "poslodavce iz Rima iBerlina" stalno podsjeća na teritorijalno preuređenje Albanijeu granicama nekadašnjih turskih vilajeta. 12Vladu Šefketa Vrlacija, nesposobnu da udovolji zahtjevimaitalijanske okupacione uprave, od decembra 1941. zamijenilaje vlada Mustafe Kruje, kojemu je 19. februara 1942.bilo dopušteno da pod krovom Kraljevske akademije uRimu izrazi zahvalnost Hitleru i Musoliniju što nalaze razumijevanjaza Albance i Albaniju u novom evropskomporetku i stvaraju uslove za etničku Albaniju u naznačenimokvirima. 13 Uticaj ove marionetske vlade na albansko stanovništvou italijanskoj okupacionoj zoni bio je tako snažanda se većina priklonila rerpesivnom držanju prema crnogorskom,jevrejskom, srpskom i drugom nealbanskom stanovništvu.Kao posledica takvog stanja uslijedili su pojačanipogromi, teror i ubistva te egzodus naseljenika i starosjedioca.14 U izvještajima Oblasnog komiteta KPJ za Kosovoi Metohiju konstatuje se:Okupator je u poslednje vrijeme preuzeo masovnu internacijuslovenskog elementa i sve veća šovinistička mržnja hvata mahau gotovo svim slojevima šiptarskog stanovništva. 15Naspram snažne i vrlo uticajne propagande dobro plaćenihemisara Mustafe Kruje, apeli, direktive i proglasi Oblasnogkomiteta nijesu imali nikakvog uspjeha. Na parolu "Bratstvo12 Prema: Dokumenti centralnih organa KPJ. NOR i revolucija 1941-1945,knj. 2, Beograd, dok. 83, str. 304.13 Više o tome u: Đ. Borozan, n.d., 316-321.14 Up. Zbornik dokumenata i podataka o NOR-u jugoslovenskih naroda,tom I, knj. 19, Beograd, 1969, dok. 10, str. 59 i 61.15 Isto, dok. br. 11, str. 68.