ATXƏM-in 2011-ci ildə həyata keçirdiyi layihələr - turan-sam

Azərbaycanlıların və digər Türkdilli XalqlarınƏməkdaşlıq Mərkəzinin (ATXƏM) 5 illik fəaliyyətinə dairİLLİK HESABAT(2007-2012)Ünvan: Bakı şəhəri, Səbail rayonu,64-cü məhəllə, Neftçilər pr. 39;Tel: (+99412) 4918313;Fax: (+99412) 4910796Cep:(+99 450) 623 26 88www.atxem.azathem2007@gmail.com

ATXƏM hansı zərurutətdən yarandı?ATXƏM sədri İlham İsmayılov:“ Türkdilli xalqlar arasında birliyin mohkəmləndirilməsi çağdaş ictimai-siyasi gerçəkliyinzəruriləşdirdiyi vəzifədir”ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov təşkilatınyaranması ilə bağlı fikirləriniMərkəzin təsiskonfransında belə izah etmişdir:- Mərkəzin yaranma səbəblərinə toxunaraqbildirim ki, Azərbaycan müstəqilliyinin ilkillərində bir sıra problemlərlə üzləşmişdi.Torpaqlarımız işğal olunur, iqtisadi-sosial həyatdatənəzzül getdikcə dərinləşir, daxildə və xaricdəkibəzi qüvvələr ölkədə sabitliyi pozmağa, vətəndaşmüharibəsi yaratmağa cəhd göstərirdilər. TaleAzərbaycanın üzünə güldü; Ulu öndərimizHeydər Əliyev xalqımızın təkidli tələbilə yenidən hakimiyyətə gəldi. Qısa müddətdərespublikanı xaosdan, qarışıqlıqdan xilas etdi, sosial, iqtisadi sahələrdə sürətli inkişafa nailolmaq üşün bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə əsaslanan islahatlara başladı, Ermənistanla aparılanmüharibədə atəşkəs rejiminə nail oldu, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsininsülh yolu ilə həllinə üstünlük verdi. Burada bir məqamı xüsusi vurğulamağı zəruri sayıram.Azərbaycanın ağır, çətin, sarsıntılı günlərində, müstəqilliyimizi itirmək təhlükəsi ilə üzləşdiyimizvaxtlarda ölkəmizə dayaq olan, bizi sınmağa, əyilməyə qoymayan, iqtisadi, sosialproblemlərimizin həllinə dost, qardaş köməyi göstərən məhz Türkiyə Cümhuriyyəti olmuşdur.Beynəlxalq aləmin biganə qaldığı Dağlıq Qarabağ haqsızlığına qarşı səsini ilk qaldıran da,Ermənistanı işğalçılığa son qoymağa ilk çağıran da Türkiyə Cümhuriyyəti olmuşdur.Bu məqamda mən diqqəti dövlət başçımız İlham Əliyevin Türk Dövlət və Cəmiyyətlərinin XIDostluq, Qardaşlıq və Əməkdaşlıq Qurultayında dediyi sözlərə yönəltmək istərdim. Azərbaycanprezidenti vurğulamışdır ki, Sovet İttifaqının dağılmasından sonra 5 türk cümhuriyyətininmeydana gəlməsi nəticəsində yaranmış yeni geosiyasi situasiya əlbəttə, bizi daha çox sıxbirləşməyə sövq edir. Qısa bir müddət ərzində Türkiyədə və Azərbaycanda bizim birliyimizimöhkəmləndirən çox mühüm addımlar atılmışdır. Belə ki, 2006-cı ildə Antalyada əvvəlcəqurultay, daha sonra türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının zirvə görüşü, 2007-ci ilin mart ayındaBakıda Azərbaycan və türk diasporları rəhbərlərinin I forumu, noyabrda isə türk dövlət vəcəmiyyətlərinin XI Dostluq, Qardaşlıq və Əməkdaşlıq qurultayı keçirilmişdir. Hamısında daqarşıya bir məqsəd qoyulmuşdur – türk dünyası daha da mütəşəkkil olmalı, türk ölkələri birbiriləəlaqələrini və dünyadakı mövqelərini daha da möhkəmləndirməlidir. Türk dövlətlərininbirliyi nə qədər möhkəm, nə qədər güclü olsa hər bir ölkə öz milli maraqlarını bir o qədər uğurlamüdafiə edə bilər.Biz heç vaxt türk dünyasının iki dahi şəxsiyyətinin ayrı-ayrı vaxtlarda dedikləri sözləriunutmamalıyıq. Ulu öndər Mustafa Kamal Atatürkün “Azərbaycanın kədəri bizim kədərimiz,Azərbaycanın sevinci bizim sevincimizdir” fikri, ümummilli lider Heydər Əliyevin isə “Türkiyəvə Azərbaycan bir millət, iki dövlətdir” kəlamı bizim münasibətlərimizin təməl prinsipidir.Türkiyə - Azərbaycan münasibətləri məhz bu əsasla qurulur və bu iki ölkənin uğurlu iş birliyibütün türk dünyasına öz müsbət təsirini göstərir. Yuxarıda qeyd etdiyim məşhur tarixi fikirlərdəçöx böyük məna, çox böyük məhəbbət var. Bu iki qardaş ölkəni bir-birinə daha yaxınlaşdırır,əlaqələrini gücləndirir.

Yeri gəlmişkən, diqqəti bir məqama da yönəltmək istərdim. Azərbaycanın müstəqil dövlət kimiformalaşmasında Türkiyənin rolu əvəzsizdir. Türkiyə Azərbaycanı müstəqil ölkə kimi tanıyan ilkdövlət olmuşdur. Müstəqilliyimizin ilk illərində, ümumiyyətlə, bütün dövrlərdə xalqımızTürkiyənin dəstəyini, qardaş köməyini hiss etmişdir. Bu dəstəyi, köməyi biz bu gün də hissedirik, sabah da belə olacağına şübhə yoxdur.Azərbaycan və Türkiyə arasında əlaqələrin getdikcə güclənməsi ilə bağlı dövlət başçımız cənabİlham Əliyev demişdir: “Bu gün qarşılıqlı fəaliyyət nəticəsində bizim gücümüz, Azərbaycanınartan gücü eyni zamanda Türkiyəni də gücləndirir. Qarşılıqlı investisiyaların həcmi ildən-iləartır. Artıq Azərbaycan investisiyaları Türkiyəyə qoyulur, bunların həcmi milyardlarla ölçülür”.Bu dostluq, qardaşlıq münasibətlərini, necə deyərlər, gözü götürməyən qüvvələr də var. Çoxböyük maliyyə inkanlarına malik olan erməni lobbisi və dünya ermənilərinin bizə qarşıkampaniya aparmalarını buna misal göstərə bilərik. Erməni lobbisi bizə qarşı əsassız ittihamlar,iddialar qaldırır. Biz onların, eləcə də himayədarlıqları ilə bəzi ölkələrin riyakar siyasətçilərininəsassız ittihamlarına qarşı öz həqiqətimizi qoymalıyıq. Çünki haqq-ədalət bizim tərəfimizdədir.Bu barədə ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev çox haqlı olaraq qeyd etmişdir: “Erməni lobbisivə Ermənistan 1915-ci ilin hadisələrinə görə Türkiyəni daim bütün ölkələrdə günahlandırmaqistəyir. Bütün ölkələrin parlamentlərində qondarma “soyqırımı”nı tanıtdırmaq istəyir. Bu, böyükerməni yalanıdır, böyük erməni təxribatıdır. Əslində ermənilər həmişə türklərə, azərbaycanlılaraqarşı soyqırımı siyasəti aparmışlar. Keçmiş tarixdə də belə olub, yaxın tarixdə də belə olubdur vəXocalı soyqırımı bunun bariz nümunəsidir. Günahsız insanları, uşaqları, yaşlı qadınları qətləyetirmək soyqırım deyil, bəs nədir? Ancaq əfsuslar olsun ki, dünya birliyi bunu ya görmür, ya dagörmək istəmir, ermənilərin, erməni lobbisinin və dünya ermənilərinin uydurma “faktlar”ıəsasında qərar qəbul edirlər. Biz buna qarşı öz siyasətimizi, həqiqətimizi, təbliğatımzı vəgücümüzü qoymalıyıq. Əlbəttə ki, həqiqəti çatdırmaq, təbliğ etmək, dütün dünyaya yaymaqbizim işimizdir - dövlətlərin, diaspor təşkilatlarının, ümumiyyətlə, hər bir vətənpərvər insanınişidir”. Dövlət başçımız cənab İlham Əliyevin bu sözləri bizim mərkəzin fəaliyyət prinsipininəsasıdır, proqramımızın ana xəttidir. Yəni hazırda mərkəzimiz öz işini bütün dünya türklərininbirliyinə nail olmaq üzərində quraraq, bu məqsəd, bu məram uğrunda bir sıra tədbirlər həyatakeçirir.Etiraf etməliyik ki, dünya türklərinin birliyi hələ arzuladığımız səviyyədə deyil. Bəlkə də, bununnəticəsidir ki, Dağlıq Qarabağ həqiqətlərini, Şimali Kipr türklərinin ədalət mücadiləsinə rəğmənblokadaya məruz qalmalarını, Balkan yarımadasımda və ya müştərək coğrafiyamızın müxtəlifbölgələrində yaşayan soydaşlarımızın sıxıntılarını dünya ictimaiyyətinə lazımınca çatdırabilmirik. Bu baxımdan da tariximizə, mədəniyyətimizə, inancımıza söykənərək türkdilli ölkələrinpotensialını hərəkətə gətirməliyik. “Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzi”ni də məhz bu məsələləri hərtərəfli, vahid mövqedən yanaşaraq müzakirə etmək,dəyərləndirmək üçün yaratmışıq.Mərkəzimizin yaranması ilə bağlı təşəbbüsə təkan verən bir məqamı da sizlərin diqqətinəçatdırmağı özümə borc bilirəm. 2006-cı ildə Türkiyənin Antalya şəhərində Türk Dövlət vəCəmiyyətlərinin X Dostluq, Qardaşlıq və Əməkdaşlıq Qurultayında Azərbaycan prezidenti cənabİlham Əliyev çıxışı zamanı “Biz artıq hücuma keçməliyik” dedi. Prezident “biz” deyəndə bütüntürk dünyasını nəzərdə tuturdu. Bu sözlər xüsusən diaspor təşkilatlarına tuşlanmışdır. Prezidentinçıxışı məni də ruhlandırırdı və bu gün biz artıq Azərbaycan Respublikasının ƏdliyyəNazirliyində rəsi qeydiyyatdan keçmiş beynəlxalq ictimai birlik kimi fəaliyyət göstəririk.Mərkəzi yaratmaqda məqsədimiz təbliğat işlərini gücləndirmək, türkdilli ölkələrin üzləşdiklərihaqsızlıqları dünya birliyinin diqqətinə çatdırmağa yönəlib. Bunun üçün biz – türkdilli xalqlarolaraq gücümüzü birləşdirməliyik. Ölkə başçımızın dediyi kimi, gücümüz birliyimizdədir. Biz nəqədər güclü olsaq, bizim həqiqətimiz də bir o qədər üstün, tutarlı olacaqdır, bir o qədər də

sözümüzü eşidəcəklər və bizimlə hesablaşacaqlar. Bir sözlə, bizim birliyimiz ölkələrimizinxoşbəxt, firavan gələcəyi üçün başlıca şərtdir və gücümüz bundadır.Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzinin (ATXƏM) 2008-cu ildə həyata keçirdiyi layihələrATXƏM-in təqdimetmə mərasimi30 dekabr 2007-ci ildə Azərbaycanlıların və digər TürkdilliXalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi İctimai Birliyinin Neftçilərprospekti 39 ünvanında yerləşən mərkəzi ofisinin açılışı olmuş,bu münasibətlə Bakı Əyləncə Mərkəzində ziyafət təşkiledilmişdir. Tədbirdə yerli və xarici ölkələrdən gəlmiş 200-dənçox qonaq iştirak etmişdir.ATXƏM-in rəhbərliyi Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etmişlərATXƏM-in rəhbərliyi və üzvləri 31 dekabr 2007-ci ildə DünyaAzərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibəti ilə FəxriXiyabana gələrək ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirəsini yadetmiş, Ulu Öndərin məzarı önünə əklillər qoymuşlar. Tədbiriştirakçıları Şəhidlər Xiyabanını və Bakının azad olunmasıuğrunda şəhid olmuş Türk əsgərlərinin xatirə abidəsini də ziyarətetmişlər.ATXƏM - Çingiz Aytmatovun Türk Dünyasına son əmanətiAzərbaycan Respublikası Prezident Aparatının İctimai-siyasişöbəsinin diasporalarla iş üzrə sektorunun, AzərbaycanRespublikasının Qırğızıstandakı səfiri Arif Ağayevin, Bişkekdəfəaliyyət göstərən Türkdilli Dövlətlərin Siyasətinə dəstək Fondununtəşəbbüsü və Bakıda fəaliyyət göstərən Azərbaycanlıların və digərTürkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi İctimai Birliyinintəşkilatçılığı ilə Türk dünyasının fəxri, dünya şöhrətli yazıçı ÇingizAytmatov fevral ayının 24-də Azərbaycana gəlmişdir.Səfər proqramı çərçivəsində görkəmli yazıçı fevral ayının 25-də onumüşayiət edən şəxslərləbirlikdə Azərbaycan dövlətinin qurucusu,ümummilli lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etmiş, abidəönünə ATXƏM adından əklil qoyulmuşdur. Elə həmin gün ÇingizAytmatov ATXƏM-in yeni ofisinin açılış mərasimində iştirakedərək, acılış lentini kəsmişdir. Tədbir zamanı Çingiz AytmatovaATXƏM-in 11 saylı fəxri üzvlük bileti təqdim edilmişdir. Görüşünsonunda Çingiz Aytmatov ATXƏM-in “Fəxri Qonaqlar Kitabı”na ürək sözlərini də yazmışdır.Səfər çərçivəsində ATXƏM Bakı Əyləncə Mərkəzində Çingiz Aytmatovla respublikaziyalılarının geniş kontinqentinin görüşünü də təşkil etmişdir.

ATXƏM 1918-ci il soyqırım qurbanlarının xatirəsini yad etmişdirATXƏM “31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırım Günü” münasibətilə silsilə tədbirlər planıhazırlamışdır. 2008-ci il mart ayının 27-də Azərbaycanı 1918-ciildə bolşevik-daşnak qırğınlarından xilas etmiş Qafqaz İslamOrdusunun Neftçala rayonunun Seyidlər kənd məzarlığında dəfnolunmuş 10 şəhidinin qəbiri üzərində ucaldılmış XatirəAbidəsinin ziyarəti ilə başlayan bu tədbirlər silsiləsi sonrakıgünlərdə ATXƏM-in mərkəzi ofisinin konfrans zalında 1918-ci ilqırğınlarına həsr olumuş elmi-praktik konfranslarla davametmişdir.Tədbirlər silsiləsinin zirvə akkordu isə martın 31-də BakıdakıŞəhidlər Xiyabanında Azərbaycanın xilası naminə canlarındankeçmiş Türk əsgərlərinin xatirəsinə ucaldılmış abidə kompleksiönündəki anim mərasimi olmuşdur.Anım mərasimində çıxış edən natiqlər milli məsələlərdə dahaaktiv olmağın, bu istiqamətdə görülən işlərlə kifayətlənməməyinvə haqq səsimizin dünya dövlətlərinin diqqətinə bir dahaçatdırmağın vacibliyini qeyd etmişlər.ATXƏM “Heydər Əliyev – 85” xatirə turniri təşkil etdiAzərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzinin təşkil etdiyi “Heydər Əliyev-85” xatirə turnirinə2008-ci il may ayının 10-da Salyan rayonunun Qaraçalaqəsəbəsində start verilmişdi. Sabirabad, Neftçala, Hacıqabul,Salyan rayonlarının, Şirvan şəhərinin və Qaraçala qəsəbəsinin16 yaşlılardan ibarət yığma komandalarının iştirak etdiyi turnirəmay ayının 28-də Respublika Günündə yekun vuruldu.Turnirin rəsmi bağlanışında çıxış edən ATXƏM sədri İlhamİsmayılov və futbol ictimayyətinin nümayəndələri bu kimi futbol yarışlarının cənab prezidentinfutbolun inkişafına yönəlik siyasətinə dəstək olduğunu vurğulayaraq, xüsusi qeyd etdilər ki,Azərbaycan gəncliyi ümummilli liderin ideyalarına daimi sədaqət nümayiş etdirdib və ölkərəhbərliyinin gəncliyə diqqətinin təzahürü olan bu qəbil tədbirlər gələcəkdə də davametdiriləcəkdir. Sonra qalibləri mükafatlandırma mərasimi keçirildi.ATXƏM ümummilli lider Heydər Əliyevin 85 illiyini geniş qeyd etdiÜmummilli lider Heydər Əliyevin 85 illiyinə həsr olunmuş silsilətədbirlərə may ayının 1-də təşkilatın mərkəzi qərargahında təşkilolunmuş elmi-praktik konfransla başlayan ATXƏM may ayının 10-da Salyan rayonunda genişmiqyaslı tədbirlər həyata keçirdi.Heydər Əliyevin Salyan şəhərindəki abidəsinin ziyarəti ilə başlayantədbirə Salyan rayonunun geniş ictimayyət nümayəndələri dəqatılmışdılar. Salyan rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı və ATXƏMsədrinin iştirakı ilə ümummilli liderin abidəsi önünə həm Salyanrayon İH, həm də ATXƏM adından əklillər qoyulduqdan sonratədbir rayonun Qaraçala qəsəbə stadionunda davam etdirilmişdir.Sonra Ümummilli lider Heydər Əliyevin 85 illiyi ilə əlaqədar olaraqSalyan rayon İH ilə ATXƏM-in birgə təşkil etdiyi bayram şənlikləri

və mədəni kütləvi tədbirlər davam etmişdir.ATXƏM-ə ilk rəsmi ziyarətlərZiyafət Əsgərov: “ATXƏM-in missiyası tarixi baxımdanzəruri, mənəvi yöndən şərəfli bir missiyadır”Karbohidrogen ehtiyatları ilə zəngin Türk Cümhuriyyətlərinintəməli Bakıda qoyulmuş “Bakı-Ceyhan”, “İpək Yolu”layihələri ətrafında sıx əməkdaşlığı, Türk CümhuriyyətləriParlament Assambleyası ideyası, eləcə də ortaq türk diliideyası üzərində ciddi iş aparılması elə Azərbaycan dövlətininHeydər Əliyev ideyalarına sadiqliyinin təzafürü kimi dəyərləndirilir. Artıq bu işin dövlətlərsəviyyəsində aparılması üçün işçi qrupu da formalaşdırılıb və bu nəhəng ideoloji layihəninhüquqi təminatı yönündəki işlərə Azərbaycan Milli Məclisinin birinci vitse-spikeri ZiyafətƏsgərov rəhbərlik edir. Yuxarıda başlanan işlərin uğurunun aşağıların təşəbbüskarlığındanbirbaşa asılılığı reallığını qəbul edən işçi qrup QHT-lərin bu yöndəki fəaliyyətinə də xüsusidiqqət yetirir. Məhz bu maraq çərçivəsində Azərbaycan Milli Məclisinin birinci vitse-spikeriZiyafət Əsgərov və hüquq elmləri namizədi İlqar Əliyev 2008-ci il iyun ayının 10-da ATXƏMinfəaliyyəti ilə tanış olmaq üçün təşkilatın mərkəzi ofisində olmuş, birliyin rəhbərliyi ilə işgüzarməsləhətləşmələr aparmışlar. Yarandığı qısa müddətdə ATXƏM-in gördüyü işlərin miqyasındanməmnunluq ifadə edən birinci vitse-spiker təəssüratlarını bölüşərkən demişdir: “ATXƏM-inmissiyası tarixi baxımdan zəruri, mənəvi yöndən şərəfli bir missiyadır”Neftçalada Türk şəhidliyini ziyarətTürk tarixinin obyektiv araşdırılmasını, öyrənilməsini, gələcəyə bütövşəkildə ötürülməsini özünün başlıca vəzifəsi sayan ATXƏM 90 ilöncəki tarixi olayların tədqiqinə xüsusi diqqət yetirir. Bu məqsədləhələ mart ayından etibarən ATXƏM-in xüsusi komissiyası yaradılmışvə əldə olunan yeni sənədlər əsasında Qafqaz İslam OrdusununAzərbaycanın istiqlalı uğrunda apardığı döyüşlərin tam mənzərəsiniyaratmağa imkan verən sənədli-tarixi film çəkilmişdir.Amma ATXƏM rəhbərliyi bununla kifayətlənməyərək, 90 il öncəvətənimizin istiqlalı yolunda canlarından keçmiş Türk əsgərlərininruhuna ehtiramın ümumxalq, ümumölkə miqyaslı tədbirə çevrilməsiüçün silsilə tədbirlər planı hazırlamışdır. Bu xüsusda ilk tədbir Neftçalarayonunun Seyidlər kənd məzarlığında uyuyan 10 Türk şəhidininşərəfinə ucaldılmış abidənin ziyarəti olmuşdur.2008-ci il sentyabrın 6-da keçirilən anım mərasiminə ATXƏM-in çoxsaylı üzvləri, Neftçalaziyalıları, Seyidlər kəndinin sakinləri, TRT-nin Bakı nümayəndəliyinin təmsilçiləri,Türkiyədənvə Azərbaycandan olan alimlər, Neftçala İcra Hakimiyyətinin və yerli bələdiyyənin üzvləriqatılmışlar. Tədbirdə çıxış edən digər natiqlər Türk tarixinin bu şanlı səhifəsini yaddaşlardaəbədiləşməsinin vacibliyindən danışmış, ATXƏM-in bu yönlü fəaliyyətini təqdir etmişlər.Bakının daşnak-bolşevik işğalından azad olunmasının 90 illiyinə həsr olunmuş beynəlxalqkonfransI Dünya müharibəsinin geosiyası reallıqları nəticəsində smanlı

imperiyası xristian həmrəyliyi müstəvisində birləşmiş dövlətlər tərəfindən təklənərək olduqcaçətin duruma düşmüş; eyni zamanda bir neçə istiqamətdəhərbi əməliyyatlara cəlb olunmaqla faktiki olaraq tarixsəhnəsindən silinmək təhlükəsi ilə üz-üzə qalmışdı. Osmanlıyaxəyanəti səbəbiylə bu ölkədən qaçmağa məcbur olmuşermənilər bolşeviklərin dəstəyi ilə əzəli-əbədi türk torpağıolan Azərbaycanda “türksüz Hayastan” dövləti qurmaqniyyətinə düşmüşdülər.Bu məqsədlə onlar Azərbaycanın bütün ərazisində -Dərbənddən tutmuş Təbrizə, Urmiyaya qədər hər yerdəsoyqırımı siyasəti həyata keçirirdilər. Azərbaycan türklərinə qarşı ermənilərin həyata keçirdiyisoyqırımın qarşısını almaq məqsədi ilə yaradılmış Qafqaz İslam Ordusu öz tarixi missiyasınışərəflə yerinə yetirdi: 1918-ci ilin mayında Nuru Paşanın komandanlığı ilə Gəncəyə gələnQafqaz İslam Ordusu 1918-ci il sentyabrın 15-də Bakını işğaldan azad etdi.Qafqaz İslam Ordusunun Azərbaycanda 90 il öncə apardığı uğurlu döyüşlərin tam təfsilatınınöyrənilməsinə və təbliğinə, bu qəhrəmanlıq örnəyinin gənclərin hərbi-vətənpərvərlik ruhundatərbiyəsi üçün əyani vəsaitə çevrilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Bu məqsədlə ATXƏM 2008-ciilin mart ayından etibarən silsilə tədbirlər həyata keçirir ki, bu layihələrin də ən möhtəşəmi“Nuru Paşa” bədii-sənədli filminin çəkilişidir.ATXƏM-lə İctimai Televiziyanın birgə layihəsi olan bu filmin Yevlaxdakı, Gəncədəki,Göyçaydakı, Şamaxıdakı, İstanbuldakı, Alaniyadakı çəkilişləri artıq başa çatmışdır. FilminTürkiyədəki çəkilişləri ilə əlaqədar İstanbula səfər etmiş ATXƏM nümayəndə heyəti buradaQafqaz İslam Ordusunun tarixi zəfərinin 90 illiiyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi-pratkikkonfrans keçirmişdir.Qafqaz İslam Ordusunun şərəfinə bayram təntənəsiTürk tarixinin öyrənilməsini, gələcək nəsillərə bütöv yaddaşabidəsi əmanətləməyi özünün tarixi missiyası kimi təsbitləyənATXƏM 1918-ci ildə Azərbaycanın istiqlalı uğrunda 5000 şəhidvermiş Qafqaz İslam Ordusunun imza atdığı tarixi qələbənin –Bakının daşnak-bolşevik işğalından azad edilməsinin 90 illiyişərəfinə planladığı silsilə tədbirlərə 2008-ci il sentyabrın 13-dəyekun vurdu.Qafqaz İslam Ordusunun tarixi zəfəri şərəfinə hələ mart ayındaNeftçaladakı 10 şəhid Türk əsgərinin anım mərasimi iləbaşlayan, “Nuru Paşa” filminin çəkilişləri əsnasında Gəncədəki,Yevlaxdakı, Göyçaydakı, Şamaxıdakı Türk şəhidləri məzarlıqlarını ziyarət edən, İstanbulda,Alaniyada Qafqaz İslam Ordusu döyüşçülərinin nəslindən olan şəxslərlə görüşlər təşkil edənATXƏM-in bu dəfəki tədbiri daha möhtəşəm oldu.Şəhidlər Xiyabanında anım mərasimi ilə başlayan bayram təntənəsi Səbail İstirahət Mərkəzindətəşkil olunmuş mədəni-kütləvi tədbirlə davam etmişdir. Tədbirdəçıxış edən ziyalılar Türkəsgərinin milli mənafelər yönündə sərgilədiyi rəşadətdən, Azərbaycan-Türkiyə dostluğununsarsılmazlığından, bu iki qardaş xalqın birliyinin əbədiliyindən danışdılar. Mədəni-kütləvi tədbiriAzərbaycanın mahir ifaçılarının təqdim etdiyi musiqi nömrələri bəzəyirdi.Gəncə və Bakıda Beynəlxalq Akademik Tibb ToplantılarıTürk dövlətlərinin, eləcə də tarixi reallıqlar səbəbiylə müxtəlif ölkələrdəməskunlaşmış türk toplumlarının mədəni-mənəvi, sosial-iqtisadiinteqrasiyasında yaxından iştirak etməyi özünün başlıca vəzifəsi kimi

təsbitləmiş ATXƏM öz Nizamnamə vəzifələrinin icrası ilə yanaşı, milli dəyərlər çərçivəsi iləməhdudlaşmayaraq bəşəri sivilizasiyanın tərəqqisinə xidmətedə biləcək bütün təşəbbüsləri dəstəkləməyi özünün şərəf işikimi qəbul edir. Bu baxımdan, ATXƏM-in təşəbbüsü vətəşkilatçılıği ilə AR Prezidenti yanında QHT-lərə DövlətDəstəyi Şurası tərəfindən maliyyələşdirilən “Hepatitə yoxdeyək!” layihəsi çərçivəsində 2008-ci il noyabrın 27-dəGəncədə, noyabrın 29-da isə Bakıda keçirilən BeynəlxalqAkademik Tibb Toplantıları xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bakıdavə Gəncədə elmi-praktiki konfrans keçirmək təşəbbüsü iləATXƏM Türkiyə Qastroentoloji Vakfının rəhbərliyinəmüraciət etmiş və qarşı tərəf onu yüksək səviyyədə dəstəkləmişdir: Türkiyə QastroentolojiVakfının rəhbəri Ali Özden başda olmaqla beynəlxalq iş təcrübəsinə malik 30 tibb alimi Gəncəvə Bakıdakı tədbirlərə qatılmışdır.Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetində keçirilən toplantıda giriş sözünü ATXƏM sədri İlhamİsmayılov açaraq, toplantının tarixi əhəmiyyətindən bəhs etdi, Türk qastroenteroloqlarının zənginbilik təcrübələrini Azərbaycanlı həkimlərlə paylaşmalarının çox önəmli olduğunu qeyd etdi,toplantı iştirakçılarını konfransdan maksimum faydalanmağa çağırdı.Giriş hissə Prof. Dr. Ali ÖZDEN, Doç. Dr.Dilek OĞUZ, Azərbaycan Prezidenti Aparatı ictimaisiyasişöbəsinin sektor müdiri Qafar Əliyev, Azərbaycan Cərrahlar və GastroenterologlarCəmiyyətinin sədri, M. Topçubaşov adına Eksperimental Cərrahiyyə İnstitutunun direktoruBöyükkişi AGAYEV və digərlərinin çıxışları ilə yekunlaşdı.Daha sonra məruzəçilər Cihan YURDAYDIN, Kubilay ÇINAR, Acar TÖRÜNER, AhmetTEZEL, Erkan PARLAK, Orhan SEZGİN, Dilek OĞUZ, Ali ÖZDEN hepatit viruslarınınmüalicə metodologiyasından, onlara yoluxmanın qarşısının alınmasından ətraflı danışdılar.Konfransdan sonra saat “Yaxt” klubda Türkiyəli qonaqların şərəfinə təşkil olunmuş ziyafətverildi.ATXƏM şair Miryusif Mirnəsiroğlunun 70 illik yubileyini qeyd etdiATXƏM Azərbaycan Yazıçıları, Jurnalistləri və Tetar Xadimləriİttifaqının üzvü, “Simurq” mükafatı laureatı şair-dramaturqMiryusif Mirnəsiroğlunun 70 illik yubileyini qeyd etdi. Tədbirdəşairin qələm dostları, oxucuları və ictimaiyyət numayəndələriiştirak edirdilər.Yubileyin təşkilatçısı olan ATXƏM rəhbərliyi şairin ədəbifəailiyyətini nəzəzrə alaraq onu Fəxri Fərmanla təltif etmişdir.ATXƏM-in “BİRLİK” dərgisi bütün Türk dünyasına yayımlanırAzərbaycanlıların və digər Türkdilli XalqlarınƏməkdaşlıq Mərkəzinin (ATXƏM) rəsmi orqanı olan“Birlik” dərgisinin ilk sayı 2008-ci ildə işıq üzügörmüşdür. 2008-ci ilin aprel ayından rəsmiqeydiyyatdan keçən dərgi bu gün də hər üç aydan birolmaqla nəşr olunub, bütün Türk dövlətlərinəyayımlanmaqdadır.

Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzinin (ATXƏM) 2009-cu ildə həyata keçirdiyi layihələr31 Mart Soyqırım Günü ilə bağlı anım mərasimiATXƏM-in bir ictimai təşkilat olaraq gördüyü işlərin miqyasıcəmiyyətin bütün kəsimləri tərəfindən razılıqla qarşılanır. Türkdünyasına xidməti özünün başlıca prinsipi élan etmiş ictimai birlikgörülmüş işlərlə, qazanılmış uğurlarla arxayınlaşmır. Tarixifaciləri ictimai diqqətdə saxlamaq üçün var gücünü səfərbər etmişATXƏM-in 31 mart 2009-cu ildə 1918 il faciələrinin 81-ciildönümü münasibəti ilə düzənlədiyi tədbir də əslində buprinsipiallığın əyani nümayişi idi.1918-ci ildə Azərbaycanın azadlığı uğrunda döyüşlərdə şəhidolmuş TÜRK ƏSGƏRLƏRİnin Xatirə Kompleksinin önündə ATXƏM-in təşəbbüsü iləmöhtəşəm anım mərasimi keçirildi.Tədbirdə çıxış edən ziyalılar bildirdi ki, əsrlər boyu Azərbaycan xalqının başına gətirilən bumüsibət bütün Türk dünyasının qan yaddaşına həkk olunmalıdır. Əsrin əvvəlində baş vermişhadisələri gələcək nəsillərə çatdırmaqda ziyalıların da üzərinə çox böyük məsuliyyət düşür.Türk dünyası Kardio-cərrahları ATXƏM-in qonağı oldu2009-cu il may ayının 9-11 aralığındaDünya şöhrətli həkim kardio-cərrahlarÜmummilli Lider Heydər Əliyevinanadan olmasının 86-cı ildönümü iləəlaqədar Bakı şəhərində “Bakı ürəkgünləri”- çərçivəsində elmi-praktikikonfransa toplaşmışdılar. May ayının11-də Türkdilli xalqları təmsil edən həkim kardio-cərrahlar ATXƏM-in qonağı oldular. Görüşdətanınmış azərbaycanlı səhiyyə işçiləri və digər elm xadimləri də iştirak edirdilər.Dünya Türk Gəncləri ATXƏM-də bir araya gəldiMayın 23-26-da BakıdaDünya Türk Gəncləribirliyinin VIII Başkanlartoplantısı keçrilmişdir.Qurultayın sonuncu günü 50-dən çox qurultay nümayəndəsiATXƏM-in mərkəzi ofisindəbir araya gələrək, Mərkəzin işiilə yaxından tanış olmuşlar.ATXƏM sədri İlham İsmayılov numayəndə heyətinə Mərkəzin fəaliyyəti ilə bağlı geniş məlumatverərək, bildirdi ki, 2007-ci ilin sonundan fəaliyyət göstərən mərkəz bu vaxta qədər turk dünyasıilə əməkdaşlıq istiqamətində bir çox layihələr həyata keçirmişdir: “Məqsədimiz dünyada yaşayantürkdilli xalqların birgə iş birliyinə nail olmaq, bütün sahələrdə fəaliyyət göstərən türkdilli

xalqlarla əlaqələrimizi genişləndirməkdən və böyük Türk adını hər zaman, hər yerdə ucatutmaqdan ibarətdir. Mərkəzimiz yarandığı gündən bəri bir çox mədəni tədbirlər, elmi-praktikikonfranslar həyata keçirmiş, Türk dünyasının nüfuzlu, böyük insanları ilə sıx əlaqələrqurmuşdur”.Görüşdə çıxış edən Dünya Türk Gəncləri birliyinin başkanı, Bilkənd universitetinin professoruHasanali Karasar ATXƏM-in bu qısa vaxt ərzində gördüyü işləri yüksək qiymətləndirərək, bumərkəzi turk gəncliyi üçün stimul verici bir ocaq olduğunu xüsusi ilə vurğuladı.Tədbirdə çıxış edən professor Qəzənfər Paşayev, İrak Türkmən Cəbhəsinin üzvü ŞəmsəddinKuzəçi, Kür-Xəzər Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri Akif Kərimov, KKTC-nin Qırğızstandaki səfiriErhan Arhlı da türkdilli xalqların birliyinin vacib oldugunu bildirərək, bu istiqamətdə öztəkliflərini verdilər.ATXƏM 15 iyun – Milli Qurtuluş gününü qeyd etdi15 iyun 2009-cu ildə ATXƏM Milli Qurtuluş Gününə həsrolunmuş “Məşəl kimi yanan ürək” adlı ədəbi-bədii, musiqili tədbirkeçirildi. Tədbirdə Respublikamızın nüfuzlu elm adamları,ziyalılar və tanınmış sənətçilər iştirak edirdi.Tədbirdə çıxış edən akademik Vəli Əliyev, yazıçı-publisistXeyrəddin Qoca, BDU-nun dosenti Leyla Gərayzadə, Milli QHTForumunun prezidenti Rauf Zeyni, Ahıska türklərinin “Vətən”cəmiyyətinin sədri İbrahim Burhanov, tarix elmləri doktoru ŞahinFazil, Almaniyadakı Müğam Mədəniyyət Mərkəzinin sədriAbdulkadir İnaltekin də ulu öndərin Azərbaycan xalqınıntaleyində oynadığı əvəzsiz rolundan danışaraq, Qurtuluş günümünasibətiylə xalqımızı təbrik etdilər. Bütün çıxışlarda bu gününAzərbaycanın işğal altında olan Qarabağ torpaqlarında keçirilməsiarzu olundu, Heydər Əliyev siyasi məktəbinin layiqli davamçısı,ali baş komandan İlham Əliyevin başçılığı ilə belə bir gününuzaqda olmadığı inamla qeyd edildi.Tədbir ATXƏM-in Mədəniyyət departamentinin təşkil etdiyi bədii-musiqili konsert proqramı iləyekunlaşdı.A TXƏM və AFFA-nın Regional Futbol Federasiyasının birgə futbol turniriAzərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2005-2015-ci illər üçünregionlarda futbolun inkişafına dair imzaladığı dövlət proqramınauyğun olaraq 2009-cu il uyulun 12-də Salyan rayon Qaraçalaqəsəbəsində ATXƏM və AFFA-nın Regional FutbolFederasiyasının (RFF) birgə futbol turniri keçirildi. TurnirdəATXƏM və RFF-nın rəhbərliyi, “Neftçi” veteranlar klubununüzvləri, futbol mütəxəssisləri, mətbuat və informasiyanümayəndələri, o cümlədən Azərbaycan futbolunun tanınmışsimalarından olan – İsgəndər Cavadov, Maşallah Əhmədov,Əfqan Talıblı, Asəf Namazov, Bəxtiyar Qulamov və digərləri dəiştirak edirdilər.Tədbirin rəsmi hissəsindən sonar turnirin təntənəli açılış mərasimikeçirilmişdir. 13-14 yaşlilardan ibarət müxtəlif rayonları əhatəedən 4 komandanın iştirakı ilə keçirilən oyundan sonra qalibkomanda və fərqlənən oyunçular AFFA-nın Regional Futbol

Federasiyasının və ATXƏM rəhbərliyi tərəfindən müxtəlif qiymətli hədiyyələr və diplomlarlamükafatlandırıldılar.Qafqaz İslam Ordusu – 912009-cu il sentyabrın 15-də Nuru Paşanın rəhbərlik etdiyiQafqaz İslam Ordusunun Bakını erməni-bolşevikbirləşmələrindən azad etməsinin 91-cı ildönümü tamam oldu.ATXƏM bu tarixi hadisəni layiqincə qeyd etmək üçüntanınmış elm adamları, tarixçilər, Türkdilli dövlətlərindiplomatik korpusları nümayəndələrinin iştirakı ilə tədbirkeçirdi.Tədbir iştirakçıları Şəhidlər Xiyabanında 1918-ci ildəAzərbaycanın istiqlalı uğrunda həlak olmuş Türk əsgərlərininşərəfinə ucaldılmış abidənin önündə anım toplantısı keçirdilər.Türkiyə Cumhuriyyətinin Bakıdakı böyük elçisi Hulüsi Kılıç,ATXƏM sədri İlham İsmaylov və ATİB sədri Ahmet ErentokAzərbaycanın bütövlüyü uğrunda şəhid olmuş Türkəsgərlərinin, eləcə də 20 Yanvar və Qarabağ döyüşlərindəhəlak olmuş şəhidlərin xatirəsinə ucaldılmış abidə önünəəklillərqoydular.Sonra tədbir iştirakçıları Səbail İstirahət MərkəzindəATXƏM-in təşkil etdiyi “Tanrı Türkə yar olsun” adlı ədəbibədiiməclisdə bir araya gəldilər. Tədbirdə çıxış edən natiqlər 15 sentyabrın xalqımızın varolmasında, Şərqdə ilk Demokratik Cumhuriyyətin qurulmasındakı rolundan danışdılar.Tədbirİftar süfrəsi və bayram konsertiylə başa çatdı.Türkiyə-Ermənistan sərhəd açılımına ATXƏM-dən sərt təpki14-20 Oktyabr 2009-cu iltarixdə, Türkiyə-Ermənistanarasında protokollarınimzalanması və sınırqapılarının açılması ilə bağlıməsələlərin gündəmə gəldiyibir dönəmdə Azərbaycandanböyük bir nümayəndə heyətiAnkaraya işgüzar səfərə getmişdir. Səfərdə əsas məqsədlərdən biri də erməni açılımı ilə bağlıAzərbaycanın mövqeyini Türkiyə ictimayyətinə çatdırmaqdan ibarət olub. Nümayəndə heyətinintərkibində ATXƏM sədri İlham İsmayılov, Prezident Administrasiyası ictimai-siyasi şöbəninsektor müdiri, ATXƏM İdarə Heyətinin üzvü Qafar Əliyev, ATXƏM-in humanitar məsələlərüzrə sədr müavini, Azərbaycan Tibb Universitetinin dosenti Zeyqəm Süleymanov vəAzərbaycan Tibb Universitetinin professoru Nuru Bayramov iştirak edirdi.Nümayəndə heyətisəfər çərçivəsində Türkiyə Qastroentoloji Vakfının dəvətiylə 26-cı Beynəlxalq GastroenterolojiKonqrenin iclaslarına və Türkiyə Qastroentoloji Vakfının 50 illik yubileyində də iştirak ediblər.Ankaradakı “Şheraton” otelində keçirilən 26-cı Beynəlxalq Gastroenteroloji Konqreniniclaslarında çıxış edən Azərbaycan nümayəndə heyəti üzvləri bildiriblər ki, Türkiyə iləErmənistan arasında imzalanan protokollar böyük narahatlıq doğurur. Azərbaycan və Türkiyədostluğuna ciddi kölgə salacaq bu imzalanmış protokollar həyata keçməməli, Qarabağ torpaqlarıerməni işğalından tam azad olmayınca sınır qapıları da açılmamalıdır.

Türkiyə Cümhuriyyəti 86 yaşındaATXƏM sədri İlham İsmayılov Şəhidlər Xiyabanında türk əsgərlərinin şərəfinə ucaldılmışabidənin önünə birlik adından əklil qoydu2009-cu il oktyabrın 29-da TürkiyəCümhuriyyətinin milli bayramı, respublikagünü münasibətilə Şəhidlər Xiyabanında türkəsgərlərinin şərəfinə ucaldılmış abidəninönündə rəsmi törən keçirildi. TürkiyəCümhuriyyətinin Bakıdakı Böyük elçisi HulusiKılıç, TÜSİAB başkanı və ATXƏM sədriİlham İsmayılov abidə önünə əklil qoydular.ATXƏM rəhbərliyinin Oljas Süleymenovla görüşü2009-cu il dekabrın 16-da Qazaxıstanın Azərbaycandakı səfirliyiölkəsinin milli bayramı – Müstəqillik gününün 18-ci ildönümü vəsəfirliyin fəaliyyətə başlamasının 15-ci il dönümü münasibətilətəşkil etdiyi rəsmi qəbulda ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov səfirSerik Primbetov və dünya şöhrətli qazax şairi, ictimai xadim OljasSüleymenovla görüşmüşdür. Görüşdə son dövrlər türk dünyasındabaş verən proseslər, qarşılıqlı əməkdaşlıq məsələləri də qısacamüzakirəedilmişdir.İlham İsmayılov Oljas Süleymenova ATXƏM haqqında məlumatverərək bildirmişdir ki, yarandığı iki il ərzində ATXƏM Türkdünyasının çok önəmli şəxsiyyətlərinin ideyalarını, həyat fəlsəfəsiniözü üçün bir məktəb hesab etmiş, bu ideyaların həyata keçməsiuğrunda fəaliyyət göstərmişdir.Azərbaycana qısamüddətli səfər edən Oljas Süleymenovun dekabrın18-də Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakıfilialında ziyalılar və tələbələrlə də görüşü keçirilmişdir. Tədbirdəiştirak edən ATXƏM sədri İlham İsmayılov və PrezidentAdminstrasiyası ictimai-siyasi şöbəsinin sektor müdiri, ATXƏM İdarə Heyətinin üzvü QafarƏliyev tədbirdən sonra Türk dünyasının canlı əfsanəsi Oljas Süleymenov və universitetinrektoru, prof. xanım Nərgiz Paşayeva ilə görüşdülər. Səmimi söhbətdən sonra ATXƏMrəhbərliyi Oljas Süleymenova birliyin adından xatirə hədiyyələri təqdim etdilər.“BİRLİK” dərgisi 2009-cu ildə

Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzinin (ATXƏM) 2010-cu ildə həyata keçirdiyi layihələr“20 yanvar – 20 il”19 yanvar 2010-cu ildə Azərbaycanlıların və digərTürkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi (ATXƏM) vəMilli QHT Forumu “Qafqaz Point” otelində “20 yanvar– 20 il” mövzusunda konfrans keçirmişdir. Tədbirdədövlət nümayəndələri, Azərbaycanda fəaliyyət göstərəndiplomatik korpuslarının nümayəndələri, tanınmışziyalılar və QHT rəhbərləri iştirak etmişdir.Tədbirdə çıxış edən AMEA Tarix İnstitunun direktormüavini, t.e.n. Cəbi Bəhramov, professor Anarİsgəndərov, Prezident Adminstrasiyası ictimai-siyasişöbənin sektor müdiri Qafar Əliyev, Milli QHTForumunun prezidenti Rauf Zeyni, ATXƏM sədri İlham İsmayılov, QazaxıstanınAzərbaycandakı səfiri Serik Primbetov, Türkiyə Cumhuriyyətinin Azərbaycandakı səfirliyininkatibi Özer Şayık, Tacikstan, Ukrayna, Gürcüstan səfirliyinin nümayəndələri, Beynəlxalq SülhFederasiyasının rəhbəri Toru Nishiwaki 20 yanvar hadisələrinin mahiyyətindən danışaraq, buqanlı olayı törədənləri qınadılar.Konfransda 1990-cı il 20 yanvar hadisələrinin mahiyyətindən bəhs edilərək, qanlı 20 yanvargününü Azərbaycanın azadlığı uğrunda mübarizə tarixinə qəhrəmanlıq səhifəsi kimi daxil olduğuqeyd edilmiş, həmin günün milli-azadlıq tariximizin qürur duyulası bir səhifəsi adlandırılmışdı.Bildirilmişdi ki, həmin gün ölkəmizə qarşı ərazi iddiaları irəli sürən Ermənistan və onunhavadarı olan keçmiş SSRİ rəhbərliyinə qarşı etiraz səsini ucaldan xalqımızın üzərinə sovetordusunun döyüş hissələri yeridilmiş və nəticədə Azərbaycanda misli görünməmiş bir faciəyaşanmış, sovet ordusu erməni quldur dəstələri ilə birgə Azərbaycan xalqına qarşı genişmiqyaslıterror aktı həyata keçirmişdir.Sonda 20 Yanvar hadisələrinə hüquqi qiymət verilməsi və cinayətkarların cəzalandırılması üçünBeynəlxalq İnsan Hüquqları Məhkəmələrinə müraciət edilməsi məqsədəuyğun hesab edilərək,QHT-lərdən ibarət işçi qrupunun yaradılması qərara alınmışdır.Strasburqda Xocalı soyqırımı mitinqiATXƏM Strasburq "Azərbaycan Evi" ilə birgə Xocalıfaciəsinin 18-ci ildönümü ilə bağlı 2010-cu ilin fevralayının 26-da Fransanın Strasburq şəhərində mitinqkeçirdi.Mitinqdə Azərbaycan nümayəndə heyətinintərkibində ATXƏM sədri İlham İsmayılov, PrezidentAdministrasiyasının sektor mudiri Qafar Əliyev, MilliMəclisin komissiya sədri Arif Rəhimzadə, MilliMəclisin üzvü Əkrəm Abdullayev, "Kür-Xəzər"Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri Akif Kərimov vəziyalılardan Nadir Orucov iştirak etmişdir.

Mitinqdə Strasburqda fəaliyyət göstərən Azərbaycanla Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti, AzərbaycanKültür cəmiyyəti, Fransadakı Azərbaycanlı Tələbələr Assosiasiyası, Türk diaspor təşkilatları(Strasburq Türk Ailələri Fedarasyonu, Türk Ocaqları) və ətraf şəhərlərdə çalışan Azərbaycan,türk, fransız və digər təşkilatların nümayəndələri də iştirak etmişlər.Erməni diaspora üzvləri mitinqin baş tutmaması üçün müdaxilə etsələr də, Azərbaycan və türkdiaspora təşkilatlarının birliyi sayəsində yürüş-mitinq yüksək səviyyədə təşkil olunmuşdur.Mitinqdə dünya ictimaiyyətinə müraciət qəbul edilmişdir.Bundan sonra Strasburqda Azərbaycan və Türk diaspora üzvləri Azərbaycanın ümummilliməsələlərinin həll olunması, Azərbaycan həqiqətlərinin daha mütəşəkkil təbliğ olunması vəXocalı soyqırımının dünyaya çatdırılması üçün birgə əməkdaşlıq səylərinin gücləndirilməsiniqərara alınmışdır.31 Mart Azərbaycanlıların soyqırımı - Quba soyqırım məzarlığında anım mərasimiMart ayının 31-də tarixi facilərimizi ictimai diqqətdəsaxlamaq və dünya ictimayyətinə çatdırmaq üçün vargücünü səfərbər etmiş ATXƏM 1918 il faciələrinin 82-ciildönümü münasibətilə Quba rayon İcra Hakimiyyəti iləbirgə tədbir keçirmişdir.Tədbirdə Quba rayon İH-nin başçısı Rauf Həbibov,ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov, PrezidentAdminstrasiyasının ictimai-siyasi şöbənin sektor müdiriQafar Əliyev, millət vəkili Vahid Əhmədov, BDU-nunprofessoru, tarix elmləri doktoru Anar İsgəndərov və rayon ağsaqqalları çıxış edərək 1918-ci ilqırğınları barədə geniş məlumat verdilər, erməni millətçilərinin apardığı mənfur siyasətipislədilər, torpaqlarımızı yağı düşməndən təmizləmək üçün bütün qüvvələrin səfərbər olmalarını,ermənilərin təcavüzkar siyasətini ifşa etməyi, beynəlxalq təşkilatlardan, nüfuzlu dünyadövlətlərindən tələb etdilər.Tədbirdə dövlət və hökumət nümayəndələri ilə yanaşı, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən Türkiyəvə Ukrayna səfirliklərinin nümayəndələri, ziyalılar, QHT və Media nümayəndələri də iştiraketmişdir.Tədbirdə erməni millətçilərinin apardığı soyqırım siyasəti pislənmiş, torpaqlarımızı yağıdüşməndən təmizləmək üçün bütün qüvvələrin səfərbər olunması vurğulanaraq, qeydolunmuşdur ki, Azərbaycan xalqının zaman-zaman başına gətirilən soyqırım müsibətlərinəyalnız Ulu Öndər Heydər Əliyevin imzaladığı “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” 26 mart1998-ci il tarixli fərmanı ilə ilk dəfə olaraq siyasi qiymət verilmişdir.Sonra ATXƏM və TÜSİAB adından soyqırım qurbanlarının xatirəsinə ucaldılmış abidə önünəəklil qoyulmuşdur. Tədbir iştirakıları Qubadakı soyqırım qəbristanlığına gələrək, soyqırımqurbanlarının məzarını da ziyarət etmişlər.Azərbaycanda ilk dəfə “Türkçülük bayramı”May ayında ATXƏM-in təşkilatçılığı ilə Salyan rayonunda“3 May Türkçülük günü”nə həsr olunmuş tədbirlərkeçirilmişdir. Tədbirdə Dövlət və hökumət nümayəndələri,Türkiyənin ölkəmizdəki səfirliyinin, bir sıra QHTnumayəndələri, elm adamları, ziyalılar iştirak etmişlər.Tədbir iştirakçıları əvvəlcə Ulu Öndər Heydər ƏliyevinSalyan şəhərinin mərkəzində ucaldılmış abidəsi önünə,Türk dünyasının böyük fikir adamı Əli bəy Hüseynzadənin

və İstiqlal şairi Xəlil Rza Uluturkün abidələri önünə əklillər qoymuş, bu dahi şəxsiyyətlərinxatirəsini ehtiramla yad etmişlər.Daha sonra təşkil olunmuş bayram tədbirində bəşəriyyətin tarixi inkişafında böyük rolu olan türkxalqlarının birlik və qardaşlığının möhkəmləndirilməsi zərurətindən ətraflı danışılmış, məhz bubirliyin xalqlarımızın gələcək inkişafına güclü təkan verə biləcəyi vurğulanmışdır. Türkxalqlarının yekdilliyinin, əqidə və məslək birliyinin düşmənlərimizə göz dağı olduğuvurğulanmışdır.Dərbənddə “Kitabi Dədə Qorqud və Dərbənd” mövzusunda elmi-praktik konfransMay ayının 14-də Dağıstan Respublikasının Dərbəndşəhərində Azərbaycan Respublikası Diasporla İş üzrəDövlət Komitəsinin, Ümumrusiya AzərbaycanKonqresi Dağıstan regional bölməsi və ATXƏM-inbirgə təşkilatçılığı ilə “Kitabi Dədə Qorqud vəDərbənd” mövzusunda elmi-praktiki konfranskeçirilmişdir.Tədbirin yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün bütüntəşkilatçılar xüsusi fəallıq göstərmişdilər.Konfransda Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi Dağıstan regional bölməsinin sədri SeyranRəhimov, Dərbənd şəhəri merinin səlahiyyətlərini icra edən İmam Yarəliyev, Diasporla İş üzrəDövlət Komitəsi şöbə müdirinin müavini Elnar Məmmədov çıxış edərək, konfransınəhəmiyyətindən danışdılar.Diyarşünas alim Hüseynbala Hüseynov, AMEA-nın Folklorİnstitunun şöbə müdiri Ağaverdi Xəlilov isə məruzə ilə çıxış edərək, eposla bağlı geniş məruzəetmişlər.Konfransda ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov “Dağıstan və Azərbaycan xalqlarınınmünasibətində tarixi ədəbiyyatların – “Kitabi-Dədə Qorqud” kimi dastanların mənəviəhəmiyyətinin təbliğində QHT-lərin üzərinə düşən vəzifələr” mövzusunda məruzə ilə çıxışetmişdir. Daha sonra konfrans iştirakçıları Dərbənd şəhərində Dədə Qorqudun məzarınınyerləşdiyi iddia edilən yerə baş çəkərək, qədim Dərbəndin tarixi yerləri ilə tanış olmuşlar.Konfrans qədim Azərbaycan şəhəri olan Dərbəndin ictimai həyatında mühüm hadisə kimi yaddaqalmış, Dərbəndin qədim tarixinin öyrənilməsi, gənc nəslə çatdırılması baxımından böyükəhəmiyyət daşımışdır.Ankarada Dağlıq Qarabağ probleminə həsr olunmuş Beynəlxalq KonfransMayın 29-da Türkiyə Cümhuriyyətinin paytaxtı Ankaraşəhərində ATXƏM və Türkiyə Uluslararası İlişkilər vəStrateji Analizlər Mərkəzilə (TÜRKSAM) birgəPrezident Yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasınınmaliyyələşdirdiyi “Dağlıq Qarabağ problemininhəllində Türkdilli Dövlətlərin ictimai və diasportəşkilatlarının dəstəyinin artırılması” layihəsiçərçivəsində Beynəlxalq Konfrans keçirilmişdir.Konfransda Türkiyədə fəaliyyət göstərən ictimai vədiaspor təşkilatları ilə yanaşı, millət vəkilləri, siyasipartiya nümayəndələri, Azərbaycanın TürkiyəCümhuriyyətindəki səfirliyinin əməkdaşları və konfliktlərin həlli ilə məşğul olan analitikləriştirak etmişdir. Konfransda Azərbaycan böyük nümayəndə heyəti ilə təmsil olunmuşdur.

Konfransda ATXƏM sədri İlham İsmayılov, TÜRKSAM başkanı Sinan Oğan, TBMM-ninİnsan Hüquqları komissiyasının üzvü, millət vəkili dr.Şenol Bal və BDU-nun professoru MusaQasımlı məruzə ilə çıxış edərək, Dağlıq Qarabağ probleminin həllində Türk xalqlarının vahid birmövqe nümayiş etdirmələrinin əhəmiyyətindən danışdılar. Konfransda AzərbaycanRespublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin idarə rəisinin müavini Elnar Məmmədov,Müəllif Hüquqları Agentliyinin əməkdaşı Araz Qurbanov, Türkiyə Stratejik və SosialAraşdırmalar Vakfı başkanı Şamil Ayrım, Demokrat Partisi genel başkan yardımçısı prof.dr.Dursun Akdemir, Dünya Ekonomik Kalkınma və Stratejik İşbirliyi Merkezi Derneyi başkanvekili Alperen Buray da çıxış edərək, problemin həllində bütün türk xalqlarının ortaq mövqedənçıxış etmələrinin əhəmiyyətini xüsusilə vurğuladılar.Konfransın keçirilməsində əsas məqsəd çağdaş Türkdilli dövlətlərdə fəaliyyət göstərən ayrı-ayrıtürk xalqlarının diaspor təşkilatlarını, QHT və KİV nümayəndələrini, geniş ictimayyətnümayəndələrini Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin yaranma səbəbləri, münaqişənin ədalətli həllolunmasında qarşıya çıxan maneələr, münaqişənin Azərbaycanın iqtisadi inkişafına törətdiyiəngəllərlə bağlı məlumatlandırılması və bu qurumların diqqətini problemin həllinə yönəltməkləproblemin beynəlxalq müstəvidə gündəmdə saxlanılması və bu qurumları problemin aradanqaldırılmasına səfərbər etməkdən ibarət olmuşdur. Konfransın sonunda 150-dən çox təşkilatadından müraciət qəbul olunmuş, Dağlıq Qarabağla bağlı Azərbaycanın mövqeyi birmənalışəkildə dəstəklənmişdir.Xocavəd rayonunda “15 iyun – Milli Qurtuluş günü”ATXƏM Xocavənd rayonunda İcra Hakimiyyətiləbirgə “15 iyun – Milli Qurtuluş günü”nə həsrolunmuş tədbir keçirmişdir. Tədbirdə çıxış edənXocavənd rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı EyvazHüseynov, ATXƏM sədri İlham İsmayılov, PrezidentAdministrasiyası ictimai-siyasi şöbəsinin sektormüdiri Qafar Əliyev bildirilmişdir ki, 1988-1993-cüillərdə ölkəmizdə baş alıb gedən xaos və anarxiyaya15 iyunda Ümummilli liderimizin ikinci dəfəhakimiyyətə qayıdışından sonra son qoyuldu vəölkəmizdə hər sahədə quruculuq işləri başladı.Tədbirə Rusiyanın Taqanroq şəhərindən qonaq qismində qatılan yazıçı Aleksandr Fomenkov daçıxışında 1993-cü illərdə Azərbaycanda baş verən hadisələrə diqqət çəkərək, bu qarşısıalınmazproseslərə Heydər Əliyevin yerində olan müdaxiləsindən və onun proseslərə təsir imkanlarındangeniş danışmışdır. A.Fomenkov erməniləri Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı apardığıəsassız iddialardan əl çəkməyə çağıraraq, Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın ayrılmaz hissəsiolduğunu da qeyd etmişdir. Tədbir ATXƏM-in Mədəniyyət departamentinin, Xocavənd rayonMədəniyyət idarəsinin təşkil etdiyi bədii-musiqili konsert proqramı və möhtəşəm atəşfəşanlıqlabaşa çatmışdır. Tədbirdə əməkdar artist Elza Seyidcahanın iştirakı və solo ifası rayon sakinləritərəfindən böyük maraqla qarşılanmışdır.Naxçıvanda Akademik Tibb və Tarix konfransıAzərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevintəşəbbüsü ilə 2-3 oktyabr 2009-cu ildə Naxçıvan MRdəkeçirilən Türkdilli Dövlətlərin başçılarının zirvətoplantısında qəbul edilmiş tarixi qərarların həyatakeçirilməsi istiqamətində ATXƏM bir sıra tədbirlərplanlaşdırmışdır. Bu tədbirlərdən biri də 26-30 iyun

2010-cu il tarixində Naxçıvanda Türk dünyası həkimlərinin və ziyalıların iştirakı iləgerçəkləşmişdir. Belə ki, 28 iyun 2010-cu il tarixində ATXƏM və Türk GastroenterolojiVakfının təşkilatçılığı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasında Türkiyə və Azərbaycanhəkimlərinin iştirakı ilə Gastroenteroloji ve Hepatoloji Konfrans keçirilmişdir. Naxçıvan MuxtarRespublikasının rəhbərliyi tərəfindən dəstəklənən bu konfransa Türkiyə Cumhuriyyətindən 50-yə yaxın elm adamları, alimlər və həkimlər qatılmışdılar. Konfransda Naxçıvan həkimləriyləyanaşı, Bakıdan da 20-ə yaxın elm adamları, gastroentoloqlar və həkimlər iştirak etmişlər.Konfrans iştirakçıları öncə Naxçıvan şəhərində Ulu Öndər Heydər Əliyevin xatirəsinə ucaldılanabidəni ziyarət edərək, abidə önünə gül-çiçək qoymuşlar. Sonra Naxçıvan şəhərindəki HeydərƏliyev muzeyi ziyarət olundu. Qonaqlar Heydər Əliyev muzeyində Ulu Öndərin həyat vəfəaliyyətini geniş şəkildə əks etdirən və yalnız bu muzeydə saxlanan nadir şəxsi əşyalarıyla tanışolmuşlar. Heydər Əliyev muzeyi qonaqların böyük marağına səbəb olmuşdur.Daha sonra "Duzdağ" otelində davam edən Konfransda Türk Dövlətləri həkimləri üçünGastroenteroloji ve Hepatoloji Konfransın Naxçıvan Muxtar Respublikasında keçirilməsihəkimlərin beynəlxalq təcrübə mübadiləsi aparması ilə yanaşı, Azərbaycanın maraqlarınımüdafiə edən diaspor təşkilatlarının əlaqələrinin genişlənməsi baxımından da əhəmiyyətli olduğubildirilmişdir. Konfransda məruzə ilə dr.Ahmet AYDIN, dr.Selçuk DİŞİBEYAZ, dr.FulyaDEMİRÇEKEN, dr. Zeygam SÜLEYMAN, dr. Altay ÇELEBİ, dr.Abdullah SONSUZ, dr.Galip ERSÖZ, Dr. Dilek OĞUZ, dr.Nuru BAYRAMOV, dr. Burhan ŞAHİN, dr. CihanYURDAYDIN, dr. Yusuf BAYRAKTAR, dr. Yılmaz ÇAKALOĞLU, Dr. Ahmet TEZEL,Dr. Erkan PARLAK, dr. Mircelal Kazimi, dr. Eldar Əhmədov çıxış edərək,Qastreonterologiya sahəsindəki yeniliklərlə bağlı məlumat verərək, bu sahədə öz bilik vəbacarıqlarını paylaşmışlar.Xatırladaq ki, iki il öncə analoji Beynəlxalq Gastroenteroloji Konfrans Türk GastroenterolojiVakfı və ATXƏM-in birgə təşkilatçılığı ilə Gəncə və Bakı şəhərlərində keçirilmişdir.Bir gün sonra isə Naxçıvan Dövlət Universitetində Türk Dünyasının bir parçası olan Naxçıvanıntarixinə və bu günkü vəziyyətinə həsr olunmuş Tarix Konfransı keçirilmişdir. Konfransda çıxışedən Naxçıvan Dövlət Universitetinin prorektoru Hüseyn Rəcəbli qonaqlara Universitetlə bağlıməlumat vermiş, akademik Vəli Əliyev isə Naxçıvanın tarixi ilə bağlı məruzə etmişdir. Sonraqonaqlar Naxçıvanın tarixi abidələri, o cümlədən Möminə Xatun türbəsi, Nuh peyğəmbərintürbəsi və açıq səma altındakı Tarix muzeyi ilə tanış oldular.Bu konfransların Naxçıvandakeçirilməsində əsas məqsəd Türk dünyasını qovuşduran və bu gün blokada şəraitində olan,Şərqin qapısı hesab olunan qədim Naxçıvan torpağının sosial-iqtisadi həyatında elm, təhsil,mədəniyyət, tibb və digər sahələrdə əldə etdiyi nəaliyyətlərlə tanış olmaqdan ibarət olmuşdur.“Qafqaz İslam Ordusu” və Bakının erməni-bolşevik birləşmələrindən azad edilməsiSentyabrın 14-də ATXƏM ənənəvi olaraq NuruPaşanın rəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam OrdusununBakını erməni-bolşevik birləşmələrindən azadetməsinin 92-cı ildönümü ilə bağlı tədbir keçirmişdir.ATXƏM adından Azərbaycanın bütövlüyü uğrundaşəhid olmuş Türk əsgərlərinin, eləcə də 20 Yanvar vəQarabağ döyüşlərində həlak olmuş şəhidlərinxatirəsinə ucaldılmış abidə önünə əklillərqoyulmuşlar. Tədbir Səbail İstirahət MərkəzindəATXƏM-in təşkil etdiyi “Qafqaz İslam Ordusu - 92”adlı ədəbi-bədii tədbirlə davam etmişdir.Tədbirdə çıxış edənlər – ATXƏM sədri İlham İsmayılov, Prezident Administrasiyasının ictimaisiyasiməsələlər şöbəsinin diasporla iş üzrə sektor müdiri Qafar Əliyev, prof.dr Anar İsgəndərov,

prof.dr. Şahin Fazil, Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin əmniyyət müşaviri İsmayılÇalışqan, KKTC-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Zəki Qazioğlu, Milli QHTForumunun prezidenti Rauf Zeyni, Dünya Türk Riyaziyyatçılar Cəmiyyətinin vitse-prezidentiFikrət Əliyev, akademik Vəli Əliyev, yazıçı-publisist Yunus Oğuz, “TuqaTel” Tatar MədəniyyətMərkəzinin sədri Gülcan Myasautova, şair Ənvər Əhməd 1918-ci ildəki tarixi şəraiti genişişıqlandıraraq, Qafqaz İslam Ordusunun o zaman təkcə Bakını deyil, Göyçayı, Şamaxını,Kürdəmiri, Bakıətrafı əraziləri, bir sözlə Azərbaycanı işğaldan, qırğından qurtarmasını önəçəkmişlər. Qeyd edilmişdir ki, Qafqaz İslam Ordusu iyunun ortalarından sentyabrın 15-nə kimiAzərbaycanın azadlığı uğrunda döyüşlərdə 4 mindən çox əsgər və zabit şəhid vermişdir.Ukraynada Azərbaycan diasporu ilə birgə fəaliyyət25-27 dekabr 2010-cu ildə Ukraynanın paytaxtı Kiyevşəhərində Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik günüərəfəsində bir sıra silsilə tədbirlər keçirilmişdir.Tədbirlərdə Azərbaycandan ATXƏM sədri İlhamİsmayılov və Prezident Adminstrasiyasının ictimaisiyasişöbəsinin diasporla iş üzrə sektor müdiri QafarƏliyev iştirak etmişdir. Səfər çərçivəsində ATXƏMsədri İlham İsmayılov və Qafar Əliyev AzərbaycanınUkraynadakı səfirliyində səfir Eynulla Mədətli iləgörüşmüşlər. Görüşdə Ukraynada yaşayansoydaşlarımızın problemləri müzakirə olunmuş,gələcək birgə layihələrlə bağlı fikir mübadiləsi aparılmışdır.Silsilə tədbirlər çərçivəsində Ukraynada fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev Mərkəzi, Kiyev şəhəriAzərbaycanlılar Konqresinin təşkilatçılığı və ATXƏM-in də dəstəyilə Ulu Öndər HeydərƏliyevin xatirəsinə həsr olunmuş Beynəlxalq Güləş Turniri keçirilmişdir. ATXƏM sədriİ.İsmayılov turnirdə fərqlənən idmançılara ATXƏM adından fəxri diplom və qiymətlihədiyyələr təqdim etmişdir. Eyni zamanda bu beynəlxalq turniri yüksək səviyyədə təşkil etdiyinəgörə dünya şöhrətli idmançı Oleq Andreyeviç Krapivinə, Ukrayna AzərbaycanlılarıKonqresinin sədri İlqar Abbasov və fəal diasporçu Arif Quliyevə ATXƏM adından FəxriDiplom və Plaketlər təqdim olunmuşdur.Eyni zamanda Oleq Krapivin bu turnirin təşkil olunmasında göstərdiyi fəal iştirakına görəATXƏM sədrinə Fəxri Diplom təqdim etmişdir.Silsilə tədbirlərdən biri də Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının M.Hruşevskiy adınaƏlyazmalar İnstitunun təşkilatçılığı ilə “Ukrayna Doğu bilimi: metodoloji məsələlər,araşdırmalar, mədəniyyətlərarası dialoq” mövzusunda Beynəlxalq Elmi Simpoziyum olmuşdur.Simpoziyumda Azərbaycanın Ukraynadakı səfiri prof.dr. Eynulla Mədətli, Kiyev-MohılaAkademiyası Milli Universitetinin vitse-prezidenti Lyudmilla Dyaçenko, prof.dr. Vasıl Luçık,məşhur şərqşünas Yuriy Koçubey, dr. Tələt Əliyev, Oleq Krapivin, prof.dr. Arif Quliyev,doç.dr. Fərhad Turanlı çıxış edərək, Ukrayna və Türk xalqları arasındakı tarixi dostluq vəqardaşlıq məsələlərinə, eyni zamanda qarşılıqlı mədəniyyət əlaqələrindəki səmimimünasibətlərdən bəhs etdilər.Simpoziyumda doç.dr. Fərhad Turanlının ATXƏM-in dəstəyi ilə nəşr olunmuş “Türkmənbələrinə görə Ukrayna tarixi” kitabının təqdimat mərasimi də keçirilmişdir. KitabındaUkrayna tarixi qədim türk mənbələrinə əsasən araşdırılmış, Ukrayna və Türk xalqları arasındatarixi dostluq bağların çox qədimlərə getdiyi mənbələrlə isbat olunmuşdur.Səfər çərçivəsində İ.İsmayılov və Q.Əliyev Kiyev şəhərindəki məktəbin Azərbaycan sinfini dəziyarət etmişlər.

2010-cu ildə ATXƏM-in dəstək verdiyi layihələrVətəndaş cəmiyyətinin problemləri səyyar müşavirədə müzakirə olundu23 yanvar 2010-cu ildə ATXƏM-in təşəbbüsü iləMilli QHT Forumu İdarə Heyətinin Salyanrayonunda növbəti səyyar müşavirəsi keçirilmişdir.Səyyar müşavirədə Milli QHT Forumununprezidenti Rauf Zeyni, MQF İdarə Heyətinin üzvləri– Prezident yanında QHT-lərə Dəstək Şurasınınüzvü, “Mülk” İctimai Assosasiyasının prezidentiDilarə Vəliyeva, ATXƏM sədri İlham İsmayılov,Tərəqqi və Demokratiya Fondunun sədri, Prezidenttəqaüdçüsü Əhməd Qəşəmoğlu, DemokratikJurnalistlər Liqasının rəhbəri Yadigar Məmmədli,“Əlillərin Beynəlxalq Əməkdaşlığı Uğrunda” İBninsədri Davud Rəhimov, Zəngin Azərbaycan Uğrunda İB-nin sədri İradə Əliyeva, DGTYB-ninsədri, Azərbaycan Atatürk Mərkəzinin şöbə müdiri Əkbər Qoşalı iştirak edirdi. Xatırladaq ki,MQF İdarə Heyətinin ilk səyyar müşavirəsi iki ay öncə Qusar rayonunda keçirilmişdir.Müşavirədə MQF İdarə Heyətinin üzvləri vətəndaş cəmiyyətinin və Forumun bu günküvəziyyətini, problemlərini və vəzifələrini müzakirə etmiş, Forumun strukturununformalaşdırılması, sektorların təkmilləşdirilməsi, cəmiyyətdə şəffaflığın və ictimai nəzarətin,ictimai fəallığın artırılması, MQF beynəlxalq əlaqələrinin genişləndirilməsi, Türk dünyası QHTləriilə əlaqələrin yaradılması və əməkdaşlığın gücləndirilməsi, milli və beynəlxalq donorlarlaəməkdaşlığın davam etdirilməsi, regional QHT-lərin inkişafına diqqətin artırılması, Forumunfəaliyyətində keyfiyyət dəyişikliklərinin edilməsi və səmərəliliyin artırılması, dövlət orqanları vəözəl sektorun ictimai sektorla əməkdaşlığının gücləndirilməsi və bütövlükdə vətəndaşcəmiyyətinin beynəlxalq standartlara və milli-mənəvi dəyərlərimizə uyğun inkişafı ətrafındaəhəmiyyətli müzakirələr aparılmışlar.Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ və qaçqınlar problemi Türkiyənin “Kanal A”televiziyasında26-31 yanvar 2010-cu ildə ATXƏM-intəşəbbüsü ilə Türkiyənin “Kanal A”televiziyasının “Gəzgin” proqramının aparıcısıvə rejissoru, eyni zamanda “First Business”jurnalının sahibi və baş redaktoru AbdullahTürksoy Azərbaycanda olmuş, Azərbaycanıntarixi, bu günü ilə əlaqədar geniş televiziyaproqramı hazırlamışdır. Proqram Azərbaycanıntarixini, mədəniyyətini, azadlıq mücadiləsini,Dağlıq Qarabağ problemini, qaçqınlarındurumunu, ermənilərin Azərbaycanda törətdiyisoyqırımları əhatə etməklə, Qafqaz İslamOrdusunun Bakının qurtuluşundakı roluna dageniş diqqət ayrılmışdır. Ayrıca olaraq, “First Business” jurnalında Azərbaycanla bağlı genişyazılar dərc olunmuşdur.

“Türk Birliyi Uğrunda” İctimai KoalisiyaMart ayının 11-də ATXƏM-də Azərbaycanda Türkdövlət və topluluqlarıyla əlaqəli fəaliyyət göstərən milliQHT-lərin görüşü keçirilmişdir. Görüşdə iştirak edənmilli QHT-lər “Türk Birliyi Uğrunda” İctimaiKoalisiyanın andlaşma protokolunu müzakirə edərək,Koalisiyanın qurulması haqqında ilkin niyyətprotokolunu qəbul etmişlər.Protokolda bütün Türkxalqlarının və dövlətlərinin maraqları baxımından millimənəvidəyərlərin qorunması, bundan sonra daha dainkişaf etdirilməsi, Türk xalqları arasında əməkdaşlığındərinləşməsi məsələləri öz əksini tapmışdır. Eynizamanda türk xalqlarının ümummilli məsələlərində ortaq mövqedən çıxış etmək, Türkxalqlarıyla bağlı vahid informasiya bazası yaratmaq, birgə layihələr həyata keçirmək, türkxalqlarının tarixi, mədəni və elmi inteqrasiya aparmasına yardımçı olmaq kimi məsələlər də“Türk Birliyi Uğrunda” İctimai Koalisiyanın qarşısında duran əsas məsələlərdən olmuşdur.İstanbulda Nevruz ŞöləniMart 20-də ATXƏM sədri İlham İsmayılov, PrezidentAdminstrasiyası ictimai-siyasi şöbənin diasporla iş üzrəsektor müdiri Qafar Əliyev və ATXƏM-in sədrmüavini Zeyqəm Süleymanov İstanbul “Azeri KültürEvi”nin dəvətiylə İstanbulda olmuş, “Kars-Ardahan-Iğdır Kalkınma Vakfının” İstanbulda düzənlədiyiNevruz Şöleninde iştirak etmişdir. Səfər çərçivəsindənümayəndə heyəti martın 20-də İstanbul “Azeri KültürEvi”nin qonağı olmuş, birgə əməkdaşlıq məsələlərini vəson dövrlər Türk dünyası ilə bağlı gəlişmələri müzakirəetmişlər.Daha sonra Azərbaycan nümayəndə heyəti İstanbul “Azeri Kültür Evi”nin mərkəzi ofisindəKazım Qarabəkir Paşanın qızı Timsal Qarabəkirlə görüşərək, Kazım Qarabəkir Paşanın erməniişğalçılarına qarşı Naxçıvanda apardığı mücadiləni, onun Türk dünyası ilə bağlı olan önəmlifəaliyyətini müzakirə etmişlər.Martın 21-də Azərbaycan nümayəndə heyəti “Kars-Ardahan-Iğdır Kalkınma Vakfının”İstanbulda düzənlədiyi Nevruz Şöleninde iştirak etmişlər.Ankarada “Beyin fırtınası”26 mart 2010-cu idə ATXƏM sədri TÜRKSAMbaşkanı Sinan Oğanın dəvətiylə TÜRKSAM-dadüzənlənən “Erməni sorunu” adlı beyin fırtınasıtoplantısında iştirak etmişdir. Toplantıda “Türkiyə-Ermənistan-Azərbaycan əlaqələri; Protokollar vəErməni Tasarıları” mövzusu ekspertlər tərəfindənmüzakirə olunmuşdur.TÜRKSAM başkanı Sinan Oğanın rəhbərliyi ilə keçənbeyin fırtınasında Türkiyə XİN-nin Müsteşar yardımçısıÜnal Çevilöz, Türk Tarih Kurumu eski başkanı Yusif

Halaçoğlu, ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov, ATXƏM-n sədr müavini Zeyqəm Süleymanov,Avrasiya İncəmələri Mərkəzi eksperti Oya Eren, Türkiyə Ekonomi Politikaları Vakfı ekspertiBurcu Gültekin Punsmann, 21.yüzyıl Türkiyə Enstitüsü bölüm başkanı dr. Ali Asker,Uluslararası Strateji Araşdırmalar Kurumu analitiki Hasan Selim Özertem, Kavkas StratejikAraştırmalar Mərkəzi başkanı dr. Hasan Oktay, Başkənt Universiteti Strateji AraşdırmalarMərkəzi eksperti dr. Sadi Çayçı, ODTÜ KORA Başkan Yardımcısı ve öğretim üyesi Doç. Dr.Ayça ERGUN, “Cumhuriyet” qəzeti xarici siyasət müxbiri Bahadır Selim DİLEK və MilliGüvenlik Kurulu Genel Sekreterliği rəsmiləri də iştirak ediblər.Beyin fırtınasında çıxış edən ATXƏM sədri Türkiyə-Ermənistan əlaqələrinin qurulmasınamünasibət bildirərək, işğalçı Ermənistanla hər hansı bir sahədə əlaqələrin qurulmasının mümkünolmadığını bildirib.Ankarada səfərdə olduğu müddətdə ATXƏM sədri Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri EviFederasiyonu (TADEF) başkanı Aziz Kayğısız, Bizim Iğdır Kültürünü Koruma və YaşatmaDərnəyi genel başkanı Enver Türkoğlu, 21.yüzyıl Türkiyə Enstitüsü bölüm başkanı dr. AliAsker, Türk Halkbilimi Araşdırma Mərkəzi başkanı dr. Yaşar Kalafat, Türkiyə Yüksək İhtisasEgitim və Araşdırma Sağlık İşletmesinin baş hekimi prof.dr. Mustafa Paçla da görüşərək,qarşılıqlı əməkdaşlıqla bağlı məsələləri müzakirə etmişdir.XX əsrdə “Azərbaycanlılara qarşı soyqırımlar”Martın 31-də ATXƏM-in ofisində “Azərbaycanlılarınsoyqırımı günü”nə həsr olunmuş dəyrimi masakeçirilmişdir. Dəyrimi Masada ATXƏM-in sədri İlhamİsmayılov, Prezident Adminstrasiyası ictimai-siyasişöbəsinin sektor müdiri Qafar Əliyev, Türkiyə səfirliyininəməkdaşı, əmniyyət müşaviri İsmayıl Çalışkan, Ukraynasəfirliyinin müşaviri Gennadi Şalev, Kür-Xəzərcəmiyyətinin sədri Akif Kərimov, Axıska TürklərininVətən Cəmiyyətinin sədri İbrahim Burhanov, AtatürkLitseyinin müdiri Şinasi Güner və müdür yardımçısı FuatDemir, DTYB başkanı Əkbər Qoşalı, xalq artisti Niyaməddin Musayev və ziyalılar iştiraketmişdir.Müzakirələrdə 1918-ci il martın sonunda erməni silahlı birləşmələrinin azərbaycanlılara qarşıtörətdiyi kütləvi qırğınlar və onun acı nəticələri barədə fikir mübadiləsi aparılmışdır. Ermənilərinazərbaycanlılara qarşı zaman-zaman həyata keçirdikləri soyqırımı barədə həqiqətlər tarixifaktlarla bir daha vurğulanmış, ermənilər tərəfindən bu qanlı cinayətlərin yüz illər boyu planlışəkildə davam etdirildiyi qeyd edilmişdir. Daha sonra müzakirələrdə XX əsrdə ermənilərinazərbaycanlılara qarşı törətdiyi soyqırımların dünya ictimayyətinə çatdırılması üçün bütünTürkdilli dövlətlərin QHT-lərinin birgə fəaliyyət göstərməsi əsas şərt kimi önə sürülmüşdür.ATXƏM-in fəaliyyəti AŞ PA prezidenti Mövlud Çavuşoğlunun diqqətindəAprelin 15-də Azərbaycanda səfərdə olan Avropa ŞurasıParlament Assambleyasının (AŞ PA) prezidenti MövludÇavuşoğlu “Hayatt Regency” otelində ATXƏM sədriİlham ismayılov və Prezident Administrasiyasının ictimaisiyasiməsələlər şöbəsinin diasporla iş üzrə sektor müdiriQafar Əliyevlə qeyri-rəsmi görüşərək, ATXƏM-infəaliyyəti ilə maraqlanmış, indiki dövrdə AzərbaycandaQHT sektorunun mövcud vəziyyətinə münasibət bildirərək,ATXƏM-in region dövlətləri, o cümlədən Türkdilli

ölkələrin ictimai təşkilatlarıyla əlaqələrinin yüksək səviyyədə qurulmasından məmnunluğunuifadə etmişdir.Dünya Axıska Türkləri Cəmiyyəti ATXƏM-dəDünya Axıska Türkləri Cəmiyyətinin (DATC)prezidenti Ziyəddin Həsənovun rəhbərliyiləAzərbaycanda səfərdə olan böyük bir nümayəndəheyəti aprelin 15-də ATXƏM-in qonagı olmuşdur.Görüşdə Türk birliyi yönündə fəaliyyət göstərəntəşkilatların əlaqələrinin yaradılmasının vacibliyibildirilmiş, DATC və ATXƏM-in həyata keçirəcəkləribirgə layihələr müzakirə olunmuşdur.TÜRKSAM başkanı ATXƏM-də Türkiyə-Ermənistan arasında imzalanan protokollardansonra regionda baş verən geosiyasi vəziyyəti müzakirə etdiTürkiyə Beynəlxalq Əlaqələr və Strateji AraşdırmalarMərkəzinin (TürkSAM) başkanı Sinan Oğan aprelin29-da ATXƏM-in qonağı olmuşdur. GörüşdəTürkSAM-la ATXƏM arasında əlaqələrin inkişafetdirilməsi, birgə layihələrin həyata keçirilməsi vəTürkiyə-Ermənistan arasında imzalanan protokollardansonra regionda baş verən geo-siyasi vəziyyət müzakirəolunmuşdur. Görüşdə Prezident Administrasiyasınınictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin diasporla iş üzrəsektor müdiri Qafar Əliyev iştirak etmişdir.Görüşdə həmçinin TürkSAM və ATXƏM-in 29 may2010-cu il tarixində Ankara şəhərində keçiriləcək Dağlıq Qarabağ probleminə həsr olunmuşbeynəlxalq konfransın təşkili ilə bağlı məsələlər müzakirə olunmuş, birgə işçi qrupunformalaşdırılması ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılmışdır. Qeyd olunmuşdur ki, Prezident YanındaQHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyələşdirdiyi “Dağlıq Qarabağ probleminin həllindəTürkdilli Dövlətlərin ictimai və diaspor təşkilatlarının dəstəyinin artırılması” layihəsiçərçivəsində həyata keçiriləcək beynəlxalq konfransın daha effektli alınması üçün Avropadafəaliyyət göstərən Azərbaycan və Türkiyə diaspor təşkilatlarının iştirakı da vacibdir.Müzakirələrdə Azərbaycan və Türkiyə QHT-ləri arasında bu səviyyədə beynalxalq konfransınilk dəfə gerçəkləşəcəyinə də diqqət çəkilmişdir.Ulu Öndər Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş voleybol turniriMay ayının 1-7-də “Yeni Azərbaycan”, “İki sahil”və “Səs” qəzetlərinin təşkilatçılığı və ATXƏM-ində dəstəyi ilə Ulu Öndər Heydər Əliyevin 87 illikyubileyinə həsr olunan kütləvi informasiyavasitələrinin komandaları arasında voleybol turnirikeçirilmişdir. Turnirdə 19 komanda 4 qrupdamübarizə aparırdı. Bu turnirdə “YeniAzərbaycan”çılar Ulu Öndərin xatirəsinə həsr

edilən turniri böyük əzmkarlıq və mübarizə ortaya qoyaraq qalib kimi tamamlamışlar. Qaliblərədiplomlar, pul mükafatları və kubok təqdim olunmuşdur.Kür daşqınları zamanı ATXƏM-dən ictimai təşəbbüs2010-cu il aprel və may aylarında Araz və Kürçaylarının öz məcrasından çıxması Kürətrafırayonlarda böyük təbii fəlakətlərə yol açmışdır. Seldaşqınları zamanı Salyan, Sabirabad, Neftçala,Saatlı, Hacıqabul, Kürdəmir, Zərdab və digərrayonların əksər kəndləri sel daşqınlarına məruzqalmış, minlərlə ev, təhsil, səhiyyə, mədəniyyətocaqları, on minlərlə hektar əkin sahələri dağılmış,əhaliyə külli miqdarda maddi ziyan dəymişdir.Azərbaycan dövləti, ölkə Prezidenti İlham Əliyevməhz belə ağır məqamda daim xalqla bir yerdə olduğunu, onun dərd-sərinin, problemlərininhəllini həmişə diqqətdə saxladığını təsdiq etdi. Daşqınların ertəsi günü Prezident İlham Əliyevinsədrliyi ilə keçirilən müşavirədə təbii fəlakətin qarşısının alınması, əhalinin təhlükəsiz yerlərəköçürülməsi, çayların kənarlarında bəndvurma işlərinin sürətləndirilməsi ilə bağlı müvafiqorqanlara tapşırıqlar verməklə kifayətlənmədi, özü də təbii fəlakət bölgələrinə gedərək, evləridağılmış sakinlərlə görüşdü, əhaliyə dəymiş ziyanın ödəniləcəyini vəd etdi. Belə bir vaxtda Ölkəbaşçısının çağırışlarına qoşulan ATXƏM sədri də Salyan rayonunun Kürətrafı kəndlərindəəhalinin bəndvurma işlərinə cəlb olunmasına ictimai təşəbbüs göstərmiş, sel fəlakətinin aradanqaldırılması üçün yerli əhali ilə birlikdə səfərbərlik şəraitində fəaliyyət göstərmişdir.Türk Dünyası Riyaziyyatçılarına dəstək15 may 2010-cu ildə Azərbaycanda TürkDünyası Riyaziyyat Cəmiyyətinin (TDRC)mətbu orqanı olan "Türk DünyasıRiyaziyyat Cəmiyyətinin Nəzəri və TətbiqiRiyaziyyat Jurnalı"nın - ("Turkic WorldMathematics Society Journal of Pure andApplied Mathematics") ilk nömrəsiATXƏM-in dəstəyi ilə nəşr olunmuşdur.TDRC-nin vitse-prezidenti, akademik FikrətƏliyevin redaktorluğu ilə nəşr olunan jurnalFransada Elmi Jurnalların BeynəlxalqQeydiyyat Xidmətində qeydiyyatdan keçmişvə identifikasiya nömrəsi (İSSN 2076-2585) almışdır.Azərbaycan Atatürk Mərkəzində keçirilən təqdimetmə mərasimində çıxış edən Azərbaycan MilliElmlər Akademiyasının Fizika-Riyaziyyat və Texnika Elmləri Bölməsinin akademik-katibi,akademik Akif Hacıyev, rabitə və informasiya texnologiyaları naziri, akademik Əli Abbasov,Bakı Dövlət Universitetinin rektoru, Milli Məclisin deputatı, akademik Abel Məhərrəmov vədigər natiqlər öz çıxışlarında jurnalın əhəmiyyətindən danışmışlar.Xatırladaq ki, 1999-cu ildə təsis olunmuş TDRC öz sıralarında Azərbaycan, Türkiyə, Rusiya,Qırğızıstan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Çin, ABŞ, Monqolustan və Avropa ölkələrindən olanriyaziyyatçıları birləşdirir.

Süleyman Dəmirəl Türkiyə və Azərbaycan QHT-lərinin əməkdaşlığını vacib sayır28 may 2010-cu ildə Türkiyənin Ankara şəhərindəişgüzar səfərdə olan ATXƏM sədri 28 may –Respublika günü münasibəti ilə AzərbaycanınTürkiyə Cümhuriyyətindəki böyükelçiliyinindüzənlədiyi rəsmi ziyafətə qatılmışdır. Rəsmiziyafətdə ATXƏM sədri Türkiyə Cümhuriyyətinineski Cümhurbaşkanı Süleyman Dəmirəl vəTÜRKSAM başkanı Sinan Oğanla görüşərək, fikirmübadiləsi aparmışlar. Süleyman Dəmirəl DağlıqQarabağ problemi ilə bağlı Azərbaycan və TürkiyəQHT-lərinin birgə əməkdaşlığına xüsusi önəmverdiyini vurğulayaraq, bu əməkdaşlığın daha da dərinləşməsi üçün öz tövsiyyələrini vermişdir.Ankara Keçiörən bələdiyyəsində Türk Dünyası ilə bağlı ortaq layihələr müzakirə olunduMay ayının 27-31-də Türkiyənin Ankara şəhərindəişgüzar səfərdə olan ATXƏM sədri Keçiörən bələdiyyəbaşkanı Mustafa AKla görüşmüşdür.Görüşdə Mustafa AK ATXƏM-in Türk dünyasındahəyata keçirdiyi layihələrə böyük önəm verdiyini qeydedərək, gələcəkdə belə layihələrin həyatakeçirilməsində Ankaranın ən böyük bələdiyyəsi olanKeçiörən bələdiyyəsilə də ortaq layihələrin gerçəkləşəbiləcəyinə diqqət çəkmişdir.Görüşdə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsininəməkdaşı Elnar Məmmədov, Müəllif Hüquqları Agetliyinin əməkdaşı Araz Qurbanov, İğdırDayanışma və Kültür Dərnəyinin başkanı Enver Türkoğlu da iştirak etmişlər.Dünya Türk Forumu20-22 oktyabr 2010-cu ildə İstanbulda Türk-AsiyaStrateji Araşdırmalar Mərkəzinin (TASAM)təşkilatçılığı ilə Dünya Türk Forumu keçirilmişdir.Forumda 60 ölkədən türk dünyası və diasporlarınınnümayəndələri iştirak etmişdir.Tədbirə Azərbaycanın Diasporla İş üzrə DövlətKomitəsinin sədri Nazim İbrahimovun rəhbərliketdiyi nümayəndə heyəti, həmçinin fəal diasportəşkilatlarının rəhbərləri - ATXƏM sədri İlhamİsmayılov və ATXƏM-in Orta Asiya üzrəəlaqələndiricisi Akif Ağatalıbov, Türkiyə-AzərbaycanDərnəkləri Federasiyasının sədri Bilal Dündar və digər diaspor təşkilatları rəhbərləri də iştiraketmişdir.Forumda TASAM-ın sədri Süleyman Şensoy, Türk Əməkdaşlıq Şurasının baş katibi XəlilAkıncı, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov, TürkPA-nın baş katibiRamil Həsənov, Mardin Valisi Hasan Duruer, TBMM üzvləri Şenol Bal, Hüseyn Pazarçı,TÜRKSOY-un baş katibi Dussanbay Kasseinov, Kosovadan türk əsilli nazir Mahir Yağcılarçıxış etmişlər.

Forumda “Sözdə “soyqrım” – Türk diasporası və iş birliyi” mövzusunda müzakirələrə qatılanATXƏM-in sədri qeyd edib ki, dünyanın hər yerində erməni lobbisi 2015-ci ildə sözdə “ermənisoyqırımı”nın 100 illiyi ilə əlaqədar aktiv fəaliyyətə başlayıblar. Bütün Türk dünyası diasporatəşkilatları ermənilərin bu planına qarşı birlik nümayiş etdirməli, Xocalı soyqırımın dünyaictimayyətinə çatdırılmasında vahid bir mövqedən çıxış etməlidirlər.“21.Yüzyılda Türk Dünyası” Beynəlxalq simpoziumu2-5 dekabr 2010-cu il tarixində Kuzey Kıprıs TürkCümhuriyyətində Avrasya Ekonomik İlişkilerDerneği (AEİD) ve Lefke Avrupa Üniversitesi’nin(LAÜ) təşkil etdiyi “21. Yüzyılda Türk Dünyası”mövzulu beynəlxalq konfrans kecrilmişdir. KKTCcumhurbaşkanı Dərviş Eroğlunun da qatıldığı vəçıxış etdiyi konfransda Türk dövlət vətopluluklarından gələn siyasətçilər, elim adamları,60-dan çox ölkənin akademikləri, araştırmаçıları,QHT rəhbərləri və jurnalistlər, o cümlədənAzərbaycandan ATXƏM sədri İlham İsmayılov,millət vəkili Qənirə Paşayeva, DiasporaKomitəsininin nümayəndəsi Elnar Məmmədov, DGTYB başkanı Əkbər Qoşalı, dr. VüqarƏliyev, Azərbaycan İnsan Hakları İnformasiya Mərkəzi sədri Fərman Salmanlı, AzərbaycanEkoAlyans Çevrə Vakfının sədri dr. Mənsurə Rəsulova iştirak etmişdir.LAÜ Rektörü Prof. Dr. Göksel ve AEİD Başkanı Hikmet Erenin açılış çıxışından sonraprotokol çıxışlarına geçilmişdir. Çıxışların sonunda Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, TürksoyGenel Müdürü Düsen Kaseinov, Azerbaycan Milli Məclisi Millətvəkili Gənirə Paşayeva,Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, Uluslararası Karadeniz Hazar Denizi İşbirliği VakfıTürkiye Başkanı Dr. İsmail Safi, Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. KürşadZorlu, Türksam Başkanı Sinan Ogan, Türk Dünyası Belediyeler Birliği, Türk KızılayDerneği’ne Zeki Velidi Togan Hizmet Ödülləri təqdim edildi.Sempoziumda ATXƏM sədri Türk dünyasının qarşısında duran ən böyük problemlərdən biriolan Dağlıq Qarabağ problemini göstərərək, sözdə “erməni soyqırımı” probleminin həllinin dəDağlıq Qarabağ problemi ilə bilavasitə bağlı olduğunu bildirmişdir. Simpoziumun sonundayekun bəyannamə qəbul edilmişdir. Bəyannamədə Dağlıq Qarabağla bağlı ayrıca iki bənd dədaxil edilmişdir.ATXƏM-in Özbəkstanda nümayəndəliyi yaradıldı2010-cu ilin avqust ayında ATXƏM-innizamnaməsinə uyğun olaraq ATXƏM-in OrtaAsiyada (Mərkəzi qərargahı ÖzbəkstanRespublikasının paytaxtı Daşkənd şəhəri olmaqla)nümayəndəliyi yaradılmışdır.Nümayəndəliyin rəhbəri 8 ilə yaxın ÖzbəkstanRespublikasında Azərbaycan Mədəniyyət MərkəziAssosiyasının sədri olmuş Akif Ağatalıbov təyinedilmişdir. Nümayəndəliyin rəhbəri Akif Ağatalıbovhəm də təşkilatın Orta Asiya üzrə koordinatorluğunuhəyata keçirəcəkdir.Qeyd edək ki, ATXƏM-in Türkiyə və Ukraynada da nümayəndəlikləri fəaliyyət göstərir.

ATXƏM-in “Birlik” jurnalı bütün Türk Dünyasına yayımlandı2008-ci ildən fəaliyyətə başlayan ATXƏM-in“Birlik” jurnalı 2010-cu il ərzində də nəşr olunmuş,il ərzində jurnalın 3 sayı işıq üzü görmüşdür.Jurnalda Türk Dünyasının ortaq problemləri,əməkdaşlıq məsələləri (Azərbaycan, Türk və rusdillərində) geniş şəkildə işıqlandırılmış və bütünTürk Dünyası ərazisində yayımı təşkil olunmuşdur.Bundan başqa ATXƏM-in fəaliyyətdə olan www.atxem.az saytı da il ərzində fəaliyyətgöstərmişdir.ATXƏM-in 2011-ci ildə həyata keçirdiyi layihələrAnkarada “Azərbaycanın azadlıq mübarizəsi və 20 Yanvar” mövzusunda tədbir20 yanvar 2011-ci il tarixində TürkiyəCümhuriyyətinin paytaxtı Ankara şəhərindəATXƏM və Türkiyə Beynəlxalq Əlaqələr vəStrateji Araşdırmalar Mərkəzinin (TURKSAM)birgə təşkilatçılığı ilə “Azərbaycanın azadlıqmübarizəsi və 20 Yanvar” mövzusunda tədbirkeçirmişdir. Tədbirdə Diasporla İş üzrə DövlətKomitəsinin əməkdaşı Elnar Məmmədov vəAzərbaycan Bələdiyyələr Birliyinin sədriƏbülfəz Babayev də iştirak etmişdir.Tədbiri TÜRKSAM sədri Sinan Oğan açaraq,1990-cı ildə Azərbaycan xalqının apardığıazadlıq mücadiləsi nəticəsində böyük qırğınlara səbəb olmuş 20 yanvar hadisələrininAzərbaycan Türklərinin milli azadlıq uğrunda apardıqları uzun illərin mücadiləsindən sonra özmüstəqilliklərinin bərpası günü kimi tarixdə qaldığını bildirmişdir.Tədbirdə çıxış edən ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov bildirmişdir ki, Azərbaycan xalqı 20yanvarı tarixi hüzn günü kimi qeyd etsələr də, bu günün tariximizdəki önəmini əsla unutmamış,20 yanvar gününü Azərbaycanın azadlığı uğrunda mübarizə tarixinə qəhrəmanlıq səhifəsi kimidaxil olmuş bir gün kimi dəyərləndirmiş, həmin günü milli-azadlıq tariximizin qürur duyulası birsəhifəsi kimi qəbul etmişlər. İ.İsmayılov çıxışında 20 yanvar hadisələrinin Azərbaycanınmüstəqillik qazanmasındakı önəmli rolundan danışaraq bildirmişdir ki, bu müstəqillik günü bugün də Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarına qarşı ərazi iddiaları və işğalçılıq siyasətinəticəsində hələ də torpaqlarımızım 20 faizi işğal altında qalmaqdadır: “Biz tarixi gerçəkliklərəbaxsaq görərik ki, ermənilərin Azərbaycana qarşı tutduğu bu işğalçılıq siyasəti ermənilərinümumən Türk Dünyasına qarşı tutduğu tarixi düşmənçiliyinin tərkib hissəsidir. Daha sonratədbirdə 20 yanvar hadisələrindən bəhs edən fotolar sərgilənmiş, toplantı iştirakçıları qanlı 20yanvar hadisələri ilə bir daha tanış olmuşlar.Strasburqda Xocalı mitinqiATXƏM Strasburq "Azərbaycan Evi" ilə birgə Xocalı faciəsinin 19-ci ildönümü ilə bağlı fevralayının 23-27-də Strasburq şəhərində silsilə tədbirlər və "Xocalıya ədalət" kampaniyasıçərçivəsində mitinq keçirmişdir. Bu məqsədlə Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində

ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov, PrezidentAdministrasiyasının İctimai-siyasi məsələlərşöbəsinin diasporla iş üzrə sektor mudiri QafarƏliyev, Milli Məclisin üzvü Fuad Muradov vəDağlıq Qarabağ Azərbaycanlıları İcması idarəheyətinin üzvü, Xocalı faciəsinin şahidi CavidƏliyev Strasburqa rəsmi səfər etmişlər.Səfər çərçivəsində Azərbaycan nümayəndəheyətinin üzvləri Avropa Şurasının mərkəziqərargahında Avropa Şurası İnsan Haqqları üzrə komissarının köməkçisi Bojana Urumova ilegörüşüblər. Görüşdə nümayəndə heyətinin üzvləri B.Urumova Dağlıq Qarabağ problemininmahiyyəti, bir milyondan artıq qaçqın və məcburi köçkünün üzləşdiyi problemlər və onlarınpozulmuş insan hüquqlarını, eyni zamanda 1992-ci il fevralın 26-da Xocalıda törədilmişsoyqırımla bağlı ətraflı məlumat veriblər.Xanın B. Urumovaya Dağlıq Qarabağ problemini vəXocalı soyqırımını tanıdan geniş məlumat və materiallar təqdim olunub.Səfər çərçivəsində Azərbaycan nümayəndə heyəti Strasburq Elzas bölgəsinin Aşağı Rena rayonBaş Konseyinin (İcra Hakimiyyəti) Baş müsaviri, Fransa Yaşıllar Partiyasının həmin bölgə üzrəyerli nümayəndəliyinin rəhbəri xanım Andre Münxenbaxla da görüşüblər. Görüşdə əsas məqsədXocalı faciəsi ilə əlaqədar keçiriləcək tədbirlərin mahiyyəti haqqında yerli icra hakimiyyətininməsul səxslərini məlumatlandrımaq, bir daha Xocalı soyqırımının mahiyyəti haqqında onlaraəlavə məlumatlar və materiallar təqdim etmək, Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar keçiriləcəkmitinqdə mümkün qədər yerli hakimiyyət orqanlarının dəstəyini və razılıgını almaqdan ibarətolmuşdur.Fevralın 26-da ATXƏM Strasburq "Azərbaycan Evi" ilə birgə Xocalı faciəsinin 19-ci ildönümüilə bağlı Strasburq şəhərinin Kleber meydanında mitinq keçirib. Mitinqdə Azərbaycannümayəndə heyəti ilə yanaşı, Strasburqda fəaliyyət göstərən Türk diaspor təşkilatları (StrasburqTürk Ailələri Fedarasyonu, Türk Ocaqları) və ətraf şəhərlərdə çalışan Azərbaycan, türk, fransızvə digər təşkilatların nümayəndələri də iştirak ediblər. 400-ə yaxın nümayəndənin qatıldığıtədbirdə bildirilmişdir ki, "Dənizdən-dənizə Ermənistan" xülyası ilə yaşayan erməni ideoloqlarımüəyyən xarici havadarlarının köməyi ilə müxtəlif vaxtlarda azərbaycanlılara və türklərə qarşıamansız terror və soyqırımı siyasəti həyata keçirmiş, etnik təmizləmə aparmışlar. Qeydolunmuşdur ki, 26 fevral tarixində azğınlaşmış erməni quldur birləşmələri mənfur sovetimperiyasının 366-cı motoatıcı alayının bilavasitə iştirakı ilə mühasirəyə aldıqları Xocalışəhərinə qarşı əvvəlcədən hazırladıqları məkrli planı həyata keçirmişdilər: 613 nəfər dincazərbaycanlını, o cümlədən 63 uşağı, 106 qadını, 70 qocanı bir neçə saatın içində amansızlıqlaqətlə yetirən, 487 nəfəri ağır xəsarətlərə məruz qoyan, 1275 nəfəri girov götürən ermənilərqaniçənlikdə vaxtilə dünyanı lərzəyə salmış faşizmi də geridə qoyduqlarını nümayiş etmişlər.Mitinqin sonunda Xocalı faciəsini əks etdirən foto materiallar, erməni millətiçilərinin qanlıhərəkətlərini pisləyən, Xocalıya Ədalət Kampaniyasının şüarları istifadə olunmuş, ATXƏM-inhazırladığı bukletlət Strasburq ictimaiyyətinə paylanmışdır. Mitinqdə eyni zamanda Xocalısoyqırımının dünyada tanınması və bu soyqırıma dünya ictimaiyyəti tərəfindən siyasi qiymətverilməsi ilə bağlı bəyanat oxunmuşdur.Mitinqdən sonra isə ATXƏM və Strasburq "AzərbaycanEvi"nin birgə təşkilatçılığı ilə Strasburq Barnanos Mərkəzində «Dağlıq Qarabağ problemi:Azərbaycan diasporunun və Türk dünyasının mövqeyi» mövzusunda konfrans keçirilmişdir.Konfransda Dağlıq Qarabağ probleminin bütün türk dünyasının ortaq problemi olduğu xüsusiləvurğulanaraq, bildirilmişdir ki, bu problemin dünya ictimayyətinə çatdırılması üçün bütün türkdünyası diaspor təşkilatlarının birliyi olduqca vacibdir.

“3 may Türkçülük günü” yenidən təntənə ilə qeyd olunduMayın 3-də ATXƏM bütün Türk dünyasında hər il3 mayda təntənə ilə qeyd olunan böyük Türk şairivə fikir adamı Hüseyn Nihal Adsızın Turançılıqiddiası ilə məhkəmə çəkilməsindən başlayan (3 may1944-cü il) böyük anım və özünə dönüş gününüSəbail İstirahət Mərkəzində ədəbi-bədii, musiqilitədbirlə keçirdi. Tədbirdə dövlət və hökumətrəsmiləri, ziyalılar, elm xadimləri, QHT və mətbuatnümayəndələri iştirak edirdi. Qeyd edək ki,ATXƏM ötən il də “3 may Türkçülük günü”nüSalyan rayonunda böyük təntənə ilə qeyd etmişdir.Tədbirdə çıxış edən ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov qeyd etdi ki, Türk xalqları ilə əməkdaşlıqməsələləri günü-gündən daha da inkişaf edir və Azərbaycan artıq bu əlaqələrin qurulmasındaaparıcı bir mövqeyə sahibdir. “Azərbaycan artıq Türkçülüyün inteqrasiyası istiqamətində ən fəalölkələrdən biridir. ATXƏM olaraq biz də bu ideyaların reallaşması, Türkdilli respublikaların biraraya gəlməsi istiqamətində üzərimizə düşən vəzifələri yerinə yetirməyə çalışırıq.”Prezident Admnistrasiyası İçtimai-siyasi şöbənin sektor müdiri Qafar Əliyev çıxışında Türkçülükgününün mahiyyəti, Türk dünyasının inteqrasiyası istiqamətində atılan addımlar, Azərbaycanınbu proseslərdəki rolundan danışaraq, bildirdi ki, son illər ərzində Türk dünyasının birlik vəbərabərliyi yolunda mühüm tədbirlər keçirilib və bu tədbirlər günü-gündən daha da artmaqdadır.Tədbirə Rusiyanın Taqanroq şəhərindən qatılan və mütəmadi olaraq Azərbaycan maraqlarınıRusiyada təbliğ edən şair Aleksandr Fomenkov Azərbaycanda Türkçülük günündə iştirakdanməmnun olduğunu ifadə etdi. Tədbirdə iştirak edən Azərbaycanın xalq şairi Nəriman HəsənzadəTürkçülük gününun belə təntənə ilə qeyd olunmasından məmnun olduğunu dilə gətirdi. Sovetlərdönəmində Türkçülükdən danışmağın yasaq edildiyini bildirən xalq şairi bir neçə dəfə həttayazdığı şerlərə görə təqib olunduğunu qeyd etdi. Tədbirdə xalq şairi Nəriman HəsənzadəyəATXƏM sədri İlham İsmayılov təşkilatın fəxri üzvlük vəsiqəsi və 80 yaşı münasibətilə hədiyyədə təqdim etdi.Avropa Parlam entində Dağlıq Qarabağ müzakirələriATXƏM və Belçika-Azərbaycan DostluqCəmiyyətinin təşkilatçılığı, Avropa Birliyinəzdində “Glogal Commication”un təşkilatıdəstəyi, Prezident Yanında QHT-lərə DövlətDəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə vəAvropa Parlamentinin nüfuzlu deputatlarındanolan Böyük Britaniyalı Qraham Vatsonunrəhbərliyi ilə may ayının 25-də AvropaParlamentində “Avropa İttifaqı-Azərbaycanmünasibətləri: geosiyasi perspektivlər”mövzusunda dəyirmi masa keçirilmişdir.Tədbirdə Avropa Parlamentinin üzvləri - QrahamVatson (İngiltərə), İnese Vaidere (Litva),İsmayıl Ertuğ (Almaniya), Evgeni Krılov (Bolqarstan) və katibliyin rəsmiləri, Brüsseldəkidiplomatik korpusun təmsilçiləri, yerli ictimaiyyət və KİV nümayəndələri qatılmışlar.Dəyirmi masada çıxış etmiş Avropa Parlamentinin Latviyadan olan üzvü xanım İnese Vayderevə Almaniyadan seçilmiş türk əsilli deputat İsmayıl Ərtuğ Avropa İttifaqı-Azərbaycanmünasibətləri kontekstində ölkəmizin geosiyasi baxımdan daşıdığı əhəmiyyəti, xüsusilə

Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində mühüm rolunu qeyd etmiş və eləcə dəəhalisinin əksəriyyətinin müsəlmanlar təşkil etdiyi Azərbaycanın dünyəvi və müasir bir dövlətmodelini tərənnüm etdiyi göstərmişlərAzərbaycan xalqının dünya mədəniyyətinin zənginləşməsi və elmin tərəqqisinə verdiyi töhfələrixatırlatmış Böyük Britaniyalı deputat Qraham Vatson Cənubi Qafqazda mövcud mürəkkəb siyasidurum haqqında fikirlərini bölüşmüş və bu mənada xüsusilə, Azərbaycan torpaqlarının işğalolunması faktını önə çəkmişdir. O, Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında bütün məsələlər, ocümlədən demokratiya və insan haqları sahəsində açıq və davamlı dialoqun vacibliyinivurğulamışdır.Azərbaycandan bu dəyirmi masaya qatılmış Milli Məclisin deputatı və “Avronest” ParlamentAssambleyasının üzvü Azay Quliyev Avropa İttifaqı-Azərbaycan münasibətlərinin inkişafısahəsində artıq qət olunmuş yolu və əldə olunmuş nailiyyətləri iştirakçıların diqqətinə çatdırmışvə Avropa Qonşuluq Siyasəti və xüsusilə, Şərq Tərəfdaşlığının təqdim etdiyi yeni əməkdaşlıqperspektivlərini qeyd etmişdir. Millət vəkili Ermənistanın Azərbaycana qarşı yeritdiyi aqressiyavə etnik təmizlə siyasətinin doğurduğu ağır nəticələri vuğulamış və Avropalı həmkarlarınımünaqişənin beynəlxalq hüquq prinsipləri əsasında tezliklə həllinə dəstək verməyə çağırmışdır.ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov öz növbəsində Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətinin inkişafısahəsində görüşülən işlərdən bəhs etmiş və Avropa inteqrasiya sahəsində vətəndaş cəmiyyətiqurumlarını üzərinə düşən işlərdən danışmışdır. İlham İsmayılov Dağlıq Qarabağ münaqişəsininədalətli nizamlanması və Azərbaycanın haqq səsinin ucaldılmasının ölkəmizdə fəaliyyət göstərənqeyri-hökumət təşkilatlarının əksəriyyəti üçün bir nömrəli məsələ olduğunu bildirmiş vəAzərbaycan torpaqlarının işğalı və məcburi köçkünlər probleminin digər sahələr kimi vətəndaşcəmiyyətinin tam şəkildə inkişafına mənfi təsir etdiyini söyləmişdir.Azərbaycan Respublikasının Belçikadakı Səfiri və Avropa İttifaqı yanında nümayəndəsi EminEyyubovun da iştirak etdiyi maraqlı və məzmunlu müzakirələr zamanı Avropa İttifaqı-Azərbaycan münasibətlərinin müxtəlif sahələrini əhatə edən mövzulara dair səsləndirilmişsuallar cavablandırılmışdır.Tədbirdə iştirak etmiş Brüsseldə fəaliyyət göstərən iki erməni təşkilatı - Ermənistan AvropaFederasiyasının və Ermənistanın Avropalı Dostları Cəmiyyətinin nümayəndələrinin müzakirələrzamanı Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı yanıldıcı fikirləri və təhrikedici suallarınaAzərbaycanlı natiqlər tərəfindən tutarlı cavablar verilmişdir. Avropa Parlamentində 60 nəfərinqatıldığı bu önəmli konfrans da Azərbaycan nümayəndə heyətinin ermənilər üzərində növbəti birqələbəsi olmuşdur.Dünya şöhrətli şərqşünas alim Yuriy Koçubey ATXƏM-dəDünya Azərbaycanlılarının III qurultayında iştiraketmək üçün Azərbaycanda rəsmi səfərdə olanUkrayna Diplomatiya Akademiyasının professoru,məşhur şərqşünas alim, fövqəlqdə və səlahiyyətlisəfir Yuriy Koçubey, onun xanımı Raisa Koçubey,“Kiyev Mohila Akademiyası” Milli Universitetininvitse-prezidenti, prof.dr Lyudmilla Dyaçenko,Ukrayna Milli Televiziyasının baş redaktoru,Ukraynanın xalq artisti, məşhur jurnalist XristinaStebelska və Ukraynalı v ə Azərbaycanlı ZiyalılarAssambleyasının sədri, “Kiyev MohilaAkademiyası” Milli Universitetinin dosenti, tarixelmləri namizədi Fərhad Turanlı iyulun 9-daATXƏM-in qonağı oldular.Görüşdə Ukrayna Diplomatiya Akademiyasının professoru, Ukrayna nümayəndə heyətininrəhbəri Yuriy Koçubey Azərbaycanı böyük tarixə və mədəniyyətə malik olan bir ölkə kimixarakterizə edərək, bildirdi: “Müstəqilliyini yenidən qazanmış Azərbaycan bu gün torpaqlarının

ir hissəsini itirsədə, inanıram ki, beynəlxalq aləm ərazilərin toxunulmazlığı prinsipinə riayətolunması üçün qarşı tərəfə təzyiq göstərəcək və Azərbaycanın ərazi bütövlüyi tam bərpaolunacaqdır”. Görüşdən sonra dünya şöhrətli şərqşünas alim Yuriy Kocubeyin doğum günümünasibətilə ziyafət verilmişdir.Ramazan bayramı münasibərilə iftar süfrəsiRamazan bayramı münasibətiyləSalyan rayonu İcraHakimiyyətinin təşəbbüsü vəATXƏM-in dəstəyi ilə Qaraçalaqəsəbəsindərayonictimayyətinin, din xadimlərin,ağsaqqallar və ziyalıların iştirakıilə iftar süfrəsi verilmişdir. 350-dən cox sakinin qatıldığı butədbirin əsas məqsədi icrastrukturları ilə əhali arasındacanlı ünsiyyətin qurulması və rayonda aparılan abadlıq-quruculuq işlərinin daha mütəşəkkil vəsəmərəli keçirilməsi üçün yerli əhalinin təkliflərinin nəzərə alınması olmuşdur.Tədbirdə iştirak edən Salyan rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Tahir Kərimov hesabat xarakterliçıxışında bildirmişdir ki, Azərbaycan Respublikasının prezidenti cənab İlham Əliyevin bütünölkə ərazisində apardığı abadlıq-quruculuq işlərinə uyğun olaraq, Salyan rayonunda da buistiqamətdə böyük işlər görülməkdədir.Tədbirdə iştirak edən Prezident Adminstrasiyasınınictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin sektor müdiri Qafar Əliyev Müqəddəs Ramazan bayramımünasibətilə tədbir iştirakçılarını təbrik etmişdir. Qafar Əliyev bildirmişdir ki, icra strukturlarıilə sakinlərin bu cür canlı görüşləri ərazidə olan problemlərin vaxtında həll olunmasında əvəzsizrol oynayacaqdır. Tədbirdə ATXƏM-in sədri, iş adamı İlham İsmayılov da cıxış edərək rayonsakinlərini müqəddəs Ramazan bayramı münasibəti ilə təbrik etmişdir. İ.İsmayılov qeyd etmişdirki, dogulub boya-başa çatdığım bu rayonun inkişafı məni də düşündürən əsas məsələlərdəndir.Mən də bir iş adamı kimi, bundan sonra da bu gün burada Salyan rayonu İcra Hakimiyyəti iləsakinlər arasında birgə fəaliyyətlə bağlı bağladıqları bu “ittifaq”a hər zaman dəstək verəcək,respublika prezidenti İlham Əliyevin regionların inkişafı ilə bağlı bağlı verdiyi fərman vəsərancamların yerinə yetirilməsi istiqamətində səylə fəaliyyət göstərəcəm.Tədbirdə Salyan rayonu din xadimləri və ağsaqqallar adından çıxış edən Hacı MirabtalıbƏsgərov və Hacı Vasif Əlizadə belə bir müqəddəs gündə onları yad etdiyinə görə rayonrəhbərliyinə təşəkkür etdilər və rayonun inkişaf etdirilməsində yerli əhalinin icra strukturlarınahər zaman dəstək verəcəklərini bildirdilər.Müstəqilliyimizin 20 illiyinə həsr olunmuş tədbirAzərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təsdiqetdiyi "Azərbaycan Respublikasının dövlətmüstəqilliyinin bərpasının iyirminci ildönümüilə bağlı Tədbirlər Planı"na əsasən ATXƏMoktyabrın 4-də Salyan rayonunda tədbirkeçirilmişdir. Tədbirdən öncə Salyan rayonundaxalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevinrayon mərkəzindəki abidəsi önünə əklil qoymuş,

ayondakı Heydər Əliyev muzeyi ziyarət olunmuşdur.Daha sonra Salyan rayonu Qaraçala qəsəbəsində müstəqilliyimizin 20 illiyinə həsr olunmuştədbir keçirilmişdir. Tədbirdə Prezident Adminstrasiyasının ictimai-siyasi şöbəsinin sektormüdiri Qafar Əliyev, Salyan rayonu icra strukturları və respublikamızın tanınmış incəsənətxadimləri iştirak etmişdir. ATXƏM-in “Turan Eli” ansamblının təşkil etdiyi maraqlı konsertproqramı qonaqlar tərəfindən maraqla qarşılanmışdır.Q afqaz İslam Ordusu - 93Sentyabrın 14-də ATXƏM Nuru Paşanınrəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam OrdusununBakını erməni-bolşevik birləşmələrindən azadetməsinin 93-cı ildönümü ilə bağlı Səbailİstirahət Mərkəzində tədbir keçirmişdir.Tədbirdə millət vəkilləri, tanınmış elmadamları, tarixçilər, yerli və beynəlxalq QHTrəhbərləri, xalq artistləri, Türkdilli dövlətlərindiplomatik korpusları nümayəndələri vəsənətçilər iştirak etmişdir.Tədbiri giriş sözüylə açan ATXƏM sədriİlham İsmayılov bildirdi ki, ATXƏM hər ilolduğu kimi Türk əsgərinin 93 il öncə Azərbaycana gəlişini və qazandığı tarixi zəfər gününütəntənə ilə qeyd edir: “Nuru Paşanın komandanlığı ilə Bakını azad etmiş Qafqaz İslamOrdusunun bu tarixi qələbəsi olmasaydı, yəqin ki, Azərbaycanın bir dövlət kimi yaşaması da sualaltında olacaqdır. Məhz Bakı azad olunduqdan sonra paytaxta qayıdan o zamankı Milli HökümətAzərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bir dövlət olaraq yaşaması və dünya birliyi tərəfindəntanınması yönündə müəyyən addımlar atdı. Hesab edirəm ki, artıq bu tarixi qələbəyə imza atmışNuru Paşanın adının əbədiləşdirilməsi, onun adına Bakıda və keçdiyi döyüş yolu boyunca azadetdiyi digər şəhərlərdə də küçə adları verilməli, Nuru Paşanın xatirəsinə abidə ucaldılmalıdır”.Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin elçi müsreşarı N.Kaya Bakkalbaşı da öz çıxışında əsrinəvvəllərində baş verən hadisələri təhlil edərək, bu tarixi hadisələrin bu gün Azərbaycan vəTürkiyə Cümhuriyyəti arasında olan dostluq, qardaşlıq və etibarlı strateji tərəfdaşlıq əlaqələrininheç bir problem olmadan yürüdülməsindəki önəmini diqqətə çatdırdı.Tədbirdə Prezident Administrasiyasının ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin diasporla iş üzrəsektor müdiri Qafar Əliyev Bakının bolşevik-daşnaq birləşmələrindən azad olunmasınınəlamətdar bir hadisə olduğunu söyləmişdir: “İnanıram ki, tezliklə bu tarixi gün rəsmiləşdiriləcəkvə rəsmi bayram günü kimi qeyd olunacaq”. Tədbirdə Bakı Dövlət Universitetinin professoru,millət vəkili Musa Qasımlı da “Qafqaz İslam Ordusu və Azərbaycan” mövzusunda çıxışetmişdirdi. Millət vəkili 1918-ci ildəki tarixi şəraiti və hadisələri geniş işıqlandıraraq 15sentyabrın Azərbaycanın tarixində ən şərəfli bir tarix olduğunu bildirərək, Qafqaz İslamOrdusunun həmin dövrdə Azərbaycanı işğaldan azad etdiyini diqqətə çatdırmışdır.Tədbirdə çıxış edən Bakı Metropoliteninin rəhbəri Tağı Əhmədov, xalq şairi NərimanHəsənzadə, Dünya Türk Riyaziyyatçılar Cəmiyyətinin vitse-prezidenti Fikrət Əliyev, yazıçıpublisistYunus Oğuz da Qafqaz İslam Ordusunun tarixi zəfərindən danışaraq, AzərbaycanlaTürkiyənin tarixdə olduğu kimi bu gün də bir-birinə arxa olduğunu diqqətə çatdırdılar. Tədbirgeniş konsert proqramı ilə davam etdirilmişdir.

2011-ci ildə ATXƏM-in dəstək verdiyi layihələrA zərbaycanlıların soyqırımı İqdırda anıldıMartın 30-da Azərbaycan Respublikası MilliMəclisinin üzvləri Fəttah Heydərov, QənirəPaşayeva, Azay Quliyev, Musa Qasımlı, FazilMustafa və ATXƏM sədri İlham İsmayılovunrəhbərliyi ilə bir qrup ATXƏM üzvləri 31 martazərbaycanlıların soyqırımı ərəfəsindəTürkiyənin İqdır şəhərində ucaldılan soyqırımabidəsini ziyarət etdilər.Səfər çərçivəsində Azərbaycan nümayəndəheyətinin üzvləri İqdır valisi Amir Çiçəklə dəgörüşmüşlər. İqdır valisi A.Çiçək görüşdə“Azərbaycan və Türkiyə qardaş və dost birölkədir və bu dostluq sonsuza qədər davamedəcəkdir” - deyərək, iki qardaş ölkə arasında bu cür səfərlərin böyük önəm daşıdığınıbildirmişdir.Daha sonra ATXƏM-in nümayəndə heyəti İqdır şəhərində Türkiyə Azərbaycan Dərnəyinin(TAD) təşkilatçılığı və Türkiyə Beynəlxalq Əlaqələr və Strateji Tədqiqatlar Mərkəzi -TURKSAM-ın, Türkiyə Dövlət İşçiləri Həmkarlar təşkilatının İqdır şöbəsinin dəstəyi ilə 1918-ciil martın 31-də erməni millətçilərinin Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi soyqırımına həsrolunmuş konfransda iştirak etmişlər. Konfransda çıxış edən Azərbaycan millət vəkilləri İqdırdavə tarixi Azərbaycan torpaqlarında ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımlarlabağlı çıxış etmişlər. Konfransda həmçinin millət vəkili Qənirə Paşayevanın “Ermənilərintörətdikləri soyqırımın qurbanları: Bağanıs Ayrım” kitabının təqdimat mərasimi keçirilmişdir.Bundan əlavə, konfrans zamanı 31 mart soyqırımına həsr olunmuş qısa sənədli film də nümayişetdirilmişdir.T ürk dünyası gəncləri Türkistanda Dağlıq Qarabağ problemini müzakirə etdilər19-20 may 2011-ci il tarixində Ahmet Yeseviadına Beynəlxalq Türk-Qazax Universiteti vəTürk Dünyası Öyrəncilər Dərnəyinintəşkilatçılığı ilə Qazaxstanın Türkistanşəhərində “19 may Türk Dünyası Gənclikgörüşmələri” adlı iki günlük konfranskeçirildi. Konfransda Azərbaycanı DünyaGənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) sədriƏkbər Qoşalı və ATXƏM-in “Birlik”jurnalının baş redaktoru İlqar İlkin təmsiledirdi.Konfransın açılışı olaraq Türk dünyasınınortaq dəyərləri olan Çanaqqala şəhidliyindən , Qırğızstanın Atabeyit anıt məzarlığından,Qazaxstan Ahmet Yesevi türbəsindən, Azərbaycandan Xocalı şəhidlərinin məzarından, KKTCşəhidliyindən gətirilən torpaqlar Qazaxstanda Türk Dünyasının mənəvi paytaxtı sayılanTürküstan şəhərindəki Ahmet Yesevi türbəsində bir araya gətirildi, torpaqların qoyulduğu yerdəbir xatirə abidəsinin yaradılması üçün bütün Türk Dünyasına gənclik adından müraciət olundu.

Tədbirdə çıxış edən “Birlik” jurnalının baş redaktoru İlqar İlkin Türk dünyasının ən böyükproblemlərdən olan Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı geniş məruzə edərək, Türk dünyası olaraqəsasən uydurma “erməni soyqırı”mı yalanlarına qarşı birliyin sağlanması, Xocalı soyqırımınındünyada tanıdılması, ermənilərin Azərbaycanın işğal altında saxladığı torpaqlardan geriçəkilməyənə qədər Türk Cümhuriyyətlərinin Ermənistanla siyasi-iqtisadi əlaqələrinə yenidənbaxılmasını vacib saymışdır. Daha sonra İ.İlkin konfransın yekun qətnaməsində Dağlıq Qarabağprobleminin gündəmdə saxlanması üçün Orta Asiya ölkələrində müxtəlif tədbirlərin vəkonfransların keçirilməsi təklifi ilə çıxış etmişdir. Təklif Konfransın yekun qətnaməsində 8-cibənd olaraq diqqətə alınmış və Türkiyə Cumhuriyəti Ulusal Öğrenci Konseyi tərəfindən 2012-ciildə Dağlıq Qarabağ probleminə həsr olunmuş geniş bir proqramın hazırlanması qəraraalınmışdır.ATXƏM-in “Birlik” jurnalı bütün Türk Dünyasına yayımlanır2008-ci ildən fəaliyyətə başlayan ATXƏM-in “Birlik”jurnalı 2011-ci il ərzində də nəşr olunmuşdur. JurnaldaTürk Dünyasının ortaq problemləri, əməkdaşlıqməsələləri (Azərbaycan, rus, ingilis, türk dillərində)geniş şəkildə işıqlandırılmışdır. Bundan başqaATXƏM-in fəaliyyətdə olan www.atxem.az saytı da ilərzində fəaliyyət göstərmişdir.ATXƏM-in 2012-ci ildə həyata keçirdiyi layihələr100-dən çox QHT Fransaya etiraz bəyanatı ünvanladı23 yanvar 2012-ci ildə FransaSenatında “erməni soyqırımı”nıinkar edənlərin cinayətməsuliyyətinə cəlb olunması iləbağlı qəbul olunmuş qanunlayihəsi Azərbaycanda genişictimayyət nümayyədələritərəfindən etirazla qarşılanıb.Sözügedən qanun layihəsiAzərbaycanda fəaliyyət göstərən QHT-lərin də böyük narazılığına səbəb olub.Bu məqsədlə yanvarın 25-də Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi(ATXƏM) və Milli Qeyri Hökumət Təşkilatları Forumunun birgə təşkilatçılığı ilə “FransaSenatında “erməni soyqırımı”nı inkar edənlərin cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması ilə bağlıqəbul olunmuş qanun layihəsinə QHT-lərin etirazı” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib.Dəyirmi masanı giriş sözü ilə açan ATXƏM sədri İlham İsmayılov deyib ki, tədbirinkeçirilməsində əsas məqsəd ölkədə fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət təşkilatlarının FransaSenatının bu qərarına etirazını ifadə etmək və bu etirazı adı çəkilən ölkələrin müvafiqinstansiyalarına çatdırmaqdır. Çıxışında İlham İsmayılov onu da diqqətə çatdırıb ki, erməni

diasporu 2015-ci ilə qədər əksəriyyət Avropa ölkələrində belə bir qanunun qəbuluna çalışacaqlar.Ona görə də artıq sözdən əməli işə keçmək lazımdır. Milli QHT Forumunun prezidenti RaufZeyni isə deyib ki, Azərbaycan cəmiyyəti olaraq bu mübarizədə öz strategiyamızı müəyyənetməliyik: “QHT rəhbərləri, jurnalistlərdən ibarət qruplar yaradılmalı, Fransaya səfərlər təşkiledilməli və Azərbaycan cəmiyyətinin etirazı bu ölkənin müvafiq qrumlarına çatdırılmalıdır”.Dəyirmi masada çıxış edən Elmi Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Aygün Həsənoğlu, “Yeddidövlət, bir millət” Konseyinin başqanı Azər Həsrət, “Zirvə” İB sədri Şahin Qədirli, Beynəlxalqdiaspora Mərkəzinin sədri İsmayıl Ağayev, Jurnalist Qadınlar Birliyinin sədri Sevil Yusifova,Türkiyə Universitetləri Məzunları İB-nin sədri Çingiz Bayramov, Yeni Yazarlar və SənətçilərQurumunun sədri Aydın Əbilov, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin sədri Əkbər Qoşalı,Azadlıq Hərakatçıları birliyinin sədri Təhmasib Novruzov, Müstəqil Araşdırmaçı JurnalistlərBirliyinin sədri Qafar Çaxmaqlı, Kür-Xəzər Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri Akif Kərimov, SosialRifah və Tərəqqi Cəmiyyətinin sədri Əkrəm Bəydəmirli, Dünya AzərbaycanlılarınınVətənpərvər Gəncləri İB-nin sədri Nəsimi Qarabağlı, Azərbaycan Vətən Müharibəsi VeteranlarBirliyinin sədri Füzuli Rzaquliyev, Vətəndaşların Sosial Rifahı İB-nin sədri İradə Rzazadə,“Dinc Dünya” Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Əlisafa Mehdiyev, Dağlıq Qarabağ İcmasınınİdarə Heyətinin üzvü Cavid Əliyev, Müharibə Veteranları Qadınlarına Sosial Yardım İB-ninsədri Radə Abbas və digər QHT rəhbərləri də Fransaya qarşı atılması vacib olan addımlarla bağlıöz təkliflərini veriblər. Dəyirmi masanın sonunda Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 100-dən çoxQHT adından Fransaya etiraz bəyanatı qəbul edilib.Strasburqda Xocalı soyqırımı ilə bağlı silsilə tədbirlərAzərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi Strasburq "Azərbaycan Evi"ilə birgə Xocalı faciəsinin 20-ciildönümü ilə bağlı fevral ayının23-26-da Strasburq şəhərindəsilsilə tədbirlər və "Xocalıyaədalət"kampaniyasıçərçivəsində mitinq keçirmişdir.Bu məqsədlə Azərbaycannümayəndə heyətinin tərkibindəATXƏM-in sədri İlhamİsmayılov, Prezident Administrasiyasının İctimai-siyasi məsələlər şöbəsinin diasporla iş üzrəsektor mudiri Qafar Əliyev, Milli QHT Forumunun prezidenti Rauf Zeyni, Dağlıq QarabağAzərbaycanlıları İcması idarə heyətinin üzvü, Xocalı faciəsinin şahidi Cavid Əliyev və “Birlik”jurnalının baş redaktoru İlqar İlkin Strasburqa rəsmi səfər etmişlər. Səfərin əsas məqsədiATXƏM və Strasburq «Azərbaycan Evi»nin 25 fevral 2011-ci ildə Strasburq şəhərindəkeçirəcəyi mitinqi təşkil etmək və buna hazırlıq görməkdən ibarət olmuşdur. Səfər çərçivəsindəAzərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri Strasburqda Türkiyə Cümhuriyyətinin baş konsoluZ.Sibel Alganla görüşərək, Fransa senatında qəbul olunmuş “erməni qanunu” və Türkiyə-Azərbaycan diaspora təşkilatlarının Avropa dövlətlərində birgə fəaliyyət göstərmələri üçüngörüləcək işləri, eyni zamanda Strasburqda Xocalı soyqırımı mitinqinə dəstək verilməsi ilə bağlıgeniş fikir mübadiləsi aparılmışdır. Türkiyə baş konsulu Sibel Algan Xocalı soyqırımınıntanıdılması üçün gərəkən bütün addımların atılmasında Azərbaycanın yanında olacaqlarını birdaha qeyd etmişdir.Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri Azərbaycanın Avropa Şurası yanında daiminümayəndəliyində səfir Arif Məmmədovla da görüşərək, diplomatik nümayəndəliklərləAzərbaycan diaspora təşkilatlarının birgə fəaliyyəti ilə bağlı fikir mübadiləsi aparmışlar. Dahasonra Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri Strasburq Türk Ailələri Federasyonunun başkanıÇelebi Koçak və Fransa-Türk Konfederasiyasının Fransa üzrə rəhbəri Namiq Şahin və yönetimkurulu üyeleri ilə də görüşmüşlər. Görüşdə əsas müzakirə mövzusu Strasburqda yaşayan

Azərbaycan və Türk diaspora üvlərinin Xocalı mitinqində həmrəyliyinə nail olmaq vəmütəşəkkiliyi təmin etmək olubStrasburqda möhtəşəm Xocalı yürüş-mitinqiFevralın 25-də ATXƏM Strasburq "Azərbaycan Evi" ilə birgə Xocalı faciəsinin 20-ci ildönümüilə bağlı Strasburqşəhərinin Klebermeydanında mitinqkeçirib. MitinqdəAzərbaycan nümayəndəheyəti ilə yanaşı,Strasburqda fəaliyyətgöstərən Türk diasportəşkilatları (StrasburqTürkAilələriFedarasyonu, Türk Ocaqları) və ətraf şəhərlərdə çalışan Azərbaycan, türk, fransız və digərtəşkilatların nümayəndələri də iştirak ediblər.Mitinqdə çıxış edən natiqlər Xocalı soyqırımında əli olanların indiyə qədər cəzasız qaldıqlarınatoxunmuş və faciəni törədənlərin beynəlxalq məhkəmələr tərəfindən məsuliyyətə cəlb edilməsiistiqamətində konkret addımların atılması vaxtının çatdığını bildirmişlər.Mitinqin sonundaXocalı faciəsini əks etdirən foto materiallar, erməni millətçilərinin qanlı hərəkətlərini pisləyən,“Xocalıya Ədalət” şüarlarından istifadə olunmuş, beynəlxalq təşkilatlara təqdim etmək üçünbəyanat qəbul edilmişdir. Bəyanatda Xocalı soyqırımının dünyada tanınması və bu soyqırımadünya ictimaiyyəti tərəfindən siyasi qiymət verilməsi tələb edilmişdir. Mitinqin sonunda yürüşkeçirilmiş və Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə Azərbaycan bayraqlarının rəngində 613ədəd şarlar Strasburq səmalarına buraxılmışdır.“Türk Ocaqları” və tanınmış media nümayəndələri ATXƏM-dəMartın 19-da Azərbaycandasəfərdə olan “Türk Ocaqları”İstanbul təşkilat başkanı dr.CezmiBayram, İstanbul Universitetininprorektoru prof.dr. Əhməd CavadAcar, Ocağın İdarə Heyəti üzvləriŞərafəddin Yılmaz, Əhmədİyioldu, Bəkir Çelik, KOCAV(Kültür Ocağı Vəqfi) başqanı dr.Ali Ürey, Bağcılar Bələdiyyəsinin başqan müavini Yavuz Subaşı, dos.dr.Üfiq Özcan,dos.dr.Nəsrin Sarıəhmədoğlu, dr.İsmail Türkoğlu, eləcə də tanınmış KİV təmsilçiləri – SeyfullahTürksoy, Həsən Yavaş, Əkrəm Kaftan, Özcan Ünlü, İbrahim Zahit Altay və Xeyrəddin TuranATXƏM-i ziyarət etdilər.ATXƏM-in sədri İlham ismayılov “Türk Ocaqları”nın yaranmasının 100 illiyi ilə bağlı qonaqlarıtəbrik edərək, Türkiyədə ən uzun ömürlü qeyri-hökumət təşkilatı olan bu təşkilatın Türk dünyasıilə bağlı gördüyü işlərdən danışdı. Görüşdə İlham İsmayılov “Türk Ocaqları” İstanbul təşkilatbaşkanı dr. Cezmi Bayrama türk dünyasına göstərdiyi xidmətlərindən dolayı plaket də təqdimetmişdir.Görüşdə “Türk Ocaqları” İstanbul təşkilat başkanı dr. Cezmi Bayram ATXƏM-lətanışlıqdan məmnun olduğunu bildirirərək, gələcəkdə birgə layihələrin həyata keçirilməsindəmaraqlı olduqlarını qeyd etdi. Daha sonra Azərbaycan ziyalılarının da iştirakı ilə qonaqlarınşərəfinə “Art Garden”də ziyafət verildi.

Bakıda möhtəşəm Türkçülük Günü qeyd edildiArtıq neçə ildir ki, “Türkçülük günü”nü təntənə ilə qeydedən Azərbaycanlıların və digər Türk XalqlarınınƏməkdaşlıq Mərkəzi (ATXƏM) bu gün də öz ənənəsinəsadiq qalaraq bu bayramı özünəlayiq şəkildə qeyd etdi.Qeyd edək ki, “Türkçülük günü” bütün Türk dünyasındahər il may ayının 3-də təntənə ilə qeyd olunur. Bu tarixigün Türk şairi və fikir adamı Hüseyn Nihal AdsızınTurançılıq iddiası ilə məhkəmə çəkilməsindən başlayan (3may 1944-cü il) böyük anım və özünə dönüş gününü kimitarixə çevrilmişdir. Bu il də “Şəhrizad” restoranında ədəbibədii,musiqili tədbirlə qeyd olunan “Türkçülük günü”nə dövlət və hökumət rəsmiləri, ziyalılar,elm xadimləri, QHT və mətbuat nümayəndələri qatılmışdılar.Türk dünyasının inteqrasiyası istiqamətində atılan addımlar, Azərbaycanın bu proseslərdəkirolundan danışan natiqlər bildiriblər ki, son illər ərzində Türk dünyasının birlik və bərabərliyiyolunda mühüm tədbirlər keçirilib və bu tədbirlər günü-gündən daha da artmaqdadır. Türkdünyasında “3 may Türkçülük günü”ünün bayram kimi qeyd olunması türk düşüncə tərzininkommunizmə dirəniş göstərdiyi bir tarixdir və türk xalqlarının milli kimliyini qəsdə yönəlmişkommunizmə qarşı qələbəmizi qeyd etmək həm də türk varlığının qorunması kimidəyərləndirmək olar.İranın Bakıdakı səfirliyi önündə piket keçirildi17 may 2012-ci ildə İranınBakıdakı səfirliyi qarşısındaAzərbaycanlıların və digərTürkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzinin (ATXƏM), GüneyAzərbaycanİstiqlalPartiyasının (GAİP), eləcədəbir çox nüfuzlu ictimai vədiaspora təşkilatlarının birgə piket-mitinqi keçirildi.300-ə yaxın iştirakçının qatıldığı mitinqdəçıxış edən DAK-ın həmsədri Cavad Direxti, GAİP-in İsveç üzrə təmsilçisi Səməd Fərtaş, DAKınİdarə Heyətinin üzvü Səftər Rəhimli bu gün İranın Azərbaycana qarşı apardığı siyasətipislədilər. Natiqlər qeyd etdi ki, bu gün İranda Güney Azərbaycan türklərinə qarşı aparılansiyasət bütün beynəlxalq demokratik və hüquqi prinsiplərə ziddir. Piketdə “İran Azərbaycandanəlini çək!”, “İran işğalçı Ermənistanla əlaqələri durdur!”, “Haray, haray mən Türkəm!”, “Urmiyagölü can verir, susuzam haray, haray!” şüarlarından istifadə olunmuşdur. Sonda piketinqətnaməsi oxunaraq İran səfirliyinə təqdim olundu. Rəmzi olaraq İran səfirliyi önünə qara çələngburaxıldı.ATXƏM-də Evrovizyon gecəsiMay ayının 24-də “Evrovizyon - 2012”musiqi yarışmasında iştirak edən Latviyanın musiqi qrupu və Latviyanın Azərbaycandakı

fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Hardijs Baumanis Azərbaycanların və digər Türkdilli XalqlarınƏməkdaşlıq Mərkəzinin (ATXƏM) dəvətiylə təşkilatı ziyarət etdilər.ATXƏM-in sədri İlham İsmayılov Latviya musiqi qrupunun finala vəsiqə qazanmasa da, buqurupun Azərbaycan xalqının qəlbində ayrıca yeri olduğunu bildirdi: “Sizin musiqi qrupunuzunAzərbaycan xalq mahnısı olan və erməni işğalına məruz qalmış “Sarı gəlin”ə müraciət etmənizçox təqdirəlayiq haldır. Bu münasibətiniz sizin gəlmiş olduğunuz ölkəyə, onun tarixinə vəmədəniyyətinə nə qədər önəm verdiyinizi bir daha sübut edir. Azərbaycan xalqına, onunmədəniyyətinə göstərmiş olduğunuz bu münasibət sizi bizim üçün çox əziz və qiymətlietməkdədir”.Daha sonra ATXƏM-də Latviyalı qonaqların şərəfinə ziyafət verilmişdir. Ziyafətdə iştirak edənLatviyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Hardijs Baumanis ölkələrimizarasındakı dostluq, qardaşlıq münasibətlərinin daima inkişaf etdiyini bildirərək, Azərbaycanınregionda artan nüfuzundan bəhs etmişdir. Səfir eyni zamanda Azərbaycanın belə bir mötəbərmusiqi yarışmasını çox yüksək səviyyədə təşkil etdiyini də qeyd etmişdir.ATXƏM Bakının işğaldan azad edilməsinin ildönümünü qeyd etdiSentyabrın 15-dəAzərbaycanlıların və digərTürkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzi (ATXƏM) NuruPaşanın rəhbərlik etdiyi Qafqazİslam Ordusunun Bakınıerməni-bolşevikbirləşmələrindən azadetməsinin 94-cü ildönümü ilə əlaqədar Bakıdakı Türk Şəhidliyini ziyarət edərək, TürkiyəninBakıdakı səfirliyi ilə birgə abidə önünə əklil qoydu. Daha sonra ATXƏM-in təşkilatçılığı iləSəbail İstirahət Mərkəzində ənəvi olaraq anım tədbiri keçirdi. Tədbirdə dövlət rəsmiləri, millətvəkilləri, tanınmış elm adamları, tarixçilər, Avropada fəaliyyət göstərən diaspora üzvləri, QHTrəhbərləri, Türkiyə səfirliyi və Şimali Kipr Türk Respublikasının Azərbaycandakınümayəndəliyinin rəsmiləri və sənətçilər iştirak edirdi.Türkiyə Cümhuriyyətinin Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfrrliyinin hərbi atteşesiYücel Karauz, Şimali Kipr Türk Respublikasının Azərbaycandakı nümayəndəliyinin yenirəhbəri Səadəddin Topukçu Azərbaycanda bu cür tədbirlərin keçirilməsindən məmnunqaldıqlarını qeyd ediblər. Azərbaycanla Türkiyənin daim bir yerdə olduğunu vurğulayandiplomatlar bu münasibətlərin getdikcə daha da inkişaf etdiyini diqqətə çatdırıblar. Hərbi atteşeonu da bildirib ki, nə Türkiyədə, nə də Azərbaycanda bu günə qədər Qafqaz İslam Ordusutarixdəki öz haqlı yerini ala bilməyib. Tədbirdə çıxış edən digər natiqlər Bakının işğaldan azadedilməsinin önəmi, Qafqaz İslam Ordusunun 1918-ci ildə keçdiyi şərəfli döyüş yolundandanışaraq, Nuru Paşanın xatirəsinə Bakıda abidənin ucaldılmasının vacibliyini qeyd ediblər.Mərasim konsert proqramı ilə davam edib.Tarsusda Azərbaycan şairi Əhməd Cavad adına park açıldı17-21sentyabr 2012-ci ildə Türkiyə CumhuruyyətininTarsus şəhərində Tarsus bələdiyyəsinin təşkilatçılığı ilə11-ci Karacaoğlan Şəlalə Şer Axşamları festivalıkeçirildi. Türk dünyasının bütün bölgələrindəniştirakçıların qatıldığı bu tədbir Azərbaycan üçün çoxəlamətdar olan bir hadisə ilə yadda qaldı. Tədbirçərçivəsində Tarsus bələdiyyəsi tərəfindən Azərbaycanınböyük şairi Əhməd Cavadın adına veriləcək parkın açılışı

da gerçəkləşdirildi.Qeyd edək ki, bu mötəbər tədbirdə Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların ƏməkdaşlıqMərkəzinin (ATXƏM) dəstəyilə Azərbaycandan ATXƏM sədri İlham İsmayılov, PrezidentAdminstrasiyasının ictimai-siyasi şöbəsinin sektor müdiri Qafar Əliyev, Əhməd Cavadın nəvəsiAnar Axundzadə, sənətçi Şəmistan Əlizamanlı, “Birlik” dərgisinin baş redaktoru İlqar İlkin vəAz.TV-nin Turan verilişinin çəkiliş qrupu da iştirak edirdi.Qeyd edək ki, Tarsus Bələdiyyəsi 2012-ci ili TÜRKSOY-un Əhməd Cavad ili elan etməsişərəfinə bu parkın qurulmasını və təntənəli açılışını həyata keçirmişdir. Azərbaycan-Türkiyəarasında dostluq-qardaşlıq münasibətlərinin artıq ölkə rəhbərləri səviyyəsində Yüksək SəviyyəliStrateji Əməkdaşlıq müstəvisində müzakirə olunduğu bir vaxtda Türkiyədə yeni bir Azərbaycanünvanının açılması iki qardaş ölkə arasında dostluq münasibətində yeni bir simvola çevrilmişdir.Tədbirdə Azərbaycanın TÜRKSOY-dakı təmsilçisi Elçin Qafarlı da iştirak edərək, belə tədbirləriümumtürk mədəniyyətinə, Türk birliyinin inkişafına töhfə adlandırmışdır. Tədbirin yekunundaTarsus bələdiyyə başkanı Bürhanedin Kocamaz bu tədbirə dəstək olduğu üçün ATXƏM sədrinəayrıca təşəkkür edərək, ödül təqdim etdi. Öz növbəsində ATXƏM aədri İlham İsmayılovAzərbaycan nümayəndə heyətinin adından Tarsus Bələdiyyə başkanına xatirə hədiyyələri təqdimetdi.Türk Dünyası jurnalistləri ATXƏM-i ziyarət etdiDünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Gəldik, gördük, yazdıq” adlı layihəçərçivəsində noyabrın 5-11-də 4 Türk dövlətdən və 8 türk muxtar respublikaları vətoplumlarından gəlmiş 18 jurnalist, yazar və yeni nəsil siyasi icmalçıları (Nurqali Jusufbay(Qazaxıstan), Askar Umarov (Qazaxıstan),Altınbek İsmayılov (Qırğızıstan), Hikmət Ərən(Türkiyə), Ayşə Paslanmaz (Türkiyə), Ayşə Yeşim Özcan (Türkiyə), Enes ibrahim(Makedoniya), Murat Toylu (Türkmənistan),dr. Bahrom Hujanov (Özbəkistan), BaxtiyorAbdukərimov (Özbəkistan), dr. Şəmsəddin Kuzəçi (Kərkük, İraq),dr. Tudora Arnaut (Qaqauzyeri, Moldova), Rafiq Ahmedişin, (Başqurdistan),Gülnaz Hasanova (Başqurdistan), Rafet MuratUlutürk (Bolqarıstan), Dinçar Cafer (Rumıniya),Seyran Süleyman (Kırım, Ukrayna)Azərbaycanda səfərdə oludular.Qeyd edək ki, adıkeçən dövlət və topluluqlardan olan gənc yazar, jurnalist və yeni nəsil siyasiicmalçısıları, ideyası və icra proqramı Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyiyanında Gənclər Fondu tərəfindən dəstəklənən və şərti olaraq 3 mərhələdən (hazırlıq, qonaqlarınAzərbaycana gəliş-dönüşü və məqalələr toplusunun nəşri) ibarət olan layihənin bu mərhələsində,Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, TİKA, TÜSİAB, ATXƏM EkoAVRASİYA, “AvrasiyaBeynəlxalq Araşdırmalar İnstitutu” İB, Azərbaycan Respublikası Gəncliyə Yardım Fondu, ,Beynəlxalq Avrasya Mətbuat Fondu ilə tərəfdaşlıq şəraitində Bakıya gəliblər.Səfərin əsas məqsədi Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı jurnalistlərin yerində vədaha dolğun məlumat almalarını təmin etmək, eyni zamanda Qarabağ problemini bütün Türkdünyasının ortaq problemi olaraq dünya gündəminə daşımaqdan ibarət olmuşdur. Dünya GəncTürk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) həyata keçirdiyi “Gəldik, gördük, yazdıq” adlı layihəçərçivəsində, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində “Qarabağ: Türk Dünyasının ortaq problemi”mövzulu uluslararası konfrans da düzənlənib. Eyni zamanda Türk dünyası jurnalistləri

Azərbaycan həqiqətləri ilə yaxından tanış olmaq üçün respublikamızın bölgələrinə (Tovuz,Ağdam (Quzanlı), Tərtər, Quba) də səfər edərək, yerli ictimaiyyət nümayəndələri ilə də görüşlərkeçirmişlər.Səfər çərçivəsində jurnalistlər noyabrın 7-də Azərbaycanlıların və digər Türkdilli XalqlarınƏməkdaşlıq Mərkəzini (ATXƏM) ziyarət edərək, təşkilatın fəaliyyəti ilə yaxından tanışolmuşlar. ATXƏM-in mərkəzi ofisində qonaqları salamlayan ATXƏM sədri İlham İsmayılovjurnalistlərə təşkilat haqqında və türk dünyasında həyata keçirilən layihələrlə bağlı genişməlumat verdi. Daha sonra qonaqların şərəfinə ATXƏM-də ziyafət və ədəbi-musiqili proqramgerçəkləşdirildi. Tədbirdə Prezident Adminstrasiyasının ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin sektormüdiri Qafar Əliyev və Dünya Azərbaycanlıları Kongresinin sədri Cavad Direxti də iştiraketmişdir. Tədbirdə çıxış edən Qafar Əliyev qonaqları salamlayaraq, Azərbaycan respublikasınıntürk birliyi üçün gördüyü işlərdən danışmışdır.Tədbir ATXƏM-in “Turan” musiqi qrupunun rəngarəng proqramı ilə davam etdirilmişdir.BİRLİK” dərgisi 2012-ci ildəDiqqətinizə görə təşəkkür edirik!