DHAXALREEBHIBF2014program

ahaan ama farshaxan ahaan ama fasamo ahaan la abuuro: maansada, sheekada, ruwaayadda, filinka, farshaxanka gacantaiwm. Hal waxaa kale oo ah keenidda fikrad ama talo wax soo kordhisa, oo tusaale ahaan siyaasiga mala’awaalka nooli waxuu curin karaa hannaan siyaasadeed oo loo aayo. In la hindiso aqoon ama agab cusub iyaguna dabcan waa halabuur.Halalkaas oo dhan dhisiddoodu wax ay la mid tahay abuurid duni cusub. Haddaba si wax caynkaas ah oo qiimi leh looabuuro waxaa loo baahan yahay horta maskaxdu in ay wax suuraysato.Maskaxdu kolka ay wax mala’awaalayso kaftan iyo ciyaar ka ma aha ee wax ay gudanaysaa xilka abuurteeda ee ah in aywax hindisto iyo in ay dunideeda habayso oo macnayso. Jeer baan akhriyay qoraal ku doodaya sheeko faneedda wanaagsaniin ay ka qiimi badan tahay xeer cilmiyeedka loo aayay ee Relativity ee loo gu abtiriyo Albert Einstein. Sababta oo ah, ayuuyidhi qofkii hadalkaa qoray, xeer cilmiyeedkani waa wax iskii isaga jiray oo kollayba cid uun baa soo saari lahayd, laakiinsheeko faneeddu waa halabuur u gaar ah aqoonta, waaya’aragnimada iyo mala’aawalka qofkii curiyay oo qudha, taas oohaddii ay dadka dunida oo dhami isugu wada tagaan aanay qori karin. Haa, sidaas ayay maskaxda qofku gooni iyo gaar utahay oo aan maskax kale meesheeda u buuxin karin. Maskax walba oo aadami oo dunidan timid waxa ay og tahay, waxaay dareemayso, waxa ay suuraynayso iyo waxa ay abuuri karto ma jirto mid kale oo yeeli kartaa.Halabuurku maskaxda dadka wuu xoojiyaa oo dhisaa. Cilmi ahaan maskaxdu kolka ay wax badan sawirato ee duni badanoo khayaali ah daawato unugyadeedu waa ay tarmaan, fahankeeduna waa uu xoogaystaa. Sidaa darteed Mala’awaalkaiyo halabuurka ka dhashaa maskaxda keenaysa iyo ta kale ee helaysa labadaba waa uu nafaqeeyaa. Sawirrada iyo fikradahauu halabuurka innagu dhaliyaa waxa ay inoo noqdaan garasho iyo hodannimo nafsiyadeed. Ogow oo in aad aqal mugdi ahdhex fadhido iyo in aad kayn barwaaqo ah oo nololi ka buuxdo ama magaalo weyn oo cammiran dhex tamashlaysaa naftaadau ka la waxtarsan. Marka hore qofnimadaada oo dhami waa ay bakhtiyaysaa, kolka dambe se waa ay koraysaa.Maskaxda dadku in aanay is ku heer iyo is ku awood ka ahayn mala’awaalka waxyaalo badan baa sabab u ah. U gu horraynqofku waxa uu ku jiraa xero dhaqan-bulsheed iyo dhaqan-aqooneed, firfircoonida maskaxdiisuna taa ayay ku jaango’antahay. Kolba heerka uu qofku ka joogo ogaanshaha iyo aqoonta dunida, ta uu ku jiro iyo ta ka baxsan, teeda maaddiga ahiyo teeda ruuxiga ahba, ayaa xaddida adduun-araggiisa iyo awoodda suurayntiisa.Suuraynta maskaxeed ama mala’awaalku saamayn asaasi ah buu ku lee yahay nolol maalmeedda qofka, waayo waalafdhabarta hab-fikirkiisa iyo aragtidiisa nolosha, iyo dabadeed hab-dhaqankiisa oo dhan. Heerar iyo dhinacyo ka la duwanbaa taa la ga dhugan karaa. Tusaale ahaan waxaa jira wax la yidhaahdo mala’aawal bulsheed (sociological imagination) ooah sida joogtada ah ee qofku isu gu xidho meesha uu joogo, xilliga uu taagan yahay, dadka uu ku dhex jiro, iyo dadkaafalalkooda iyo sababaha keenaya. Is ku xidhka arrimahaas iyo qiimaysigooda ayaa qofka ku hoggaamiya fahanka noloshiisaiyo sida uu xaaladaha ku xeeran u macnaysanayo ee u la dhaqmayo. Taas baa korisa marna qaabaysa garaadka,bulsheynimada iyo anshaxa qofka. Halkaas buu ka dhaansadaa kuna dhaamiyaa firfircoonidiisa maskaxeed iyo habdhaqankiisabulsheed oo dhan. Halkaas bay ka abuurmaan caadooyinka iyo xeerarka la is la oggol yahay. Laakiin sida aytaasi qofka u gu tahay asaaska nolosha iyo ka mid ahaanshaha bulshadiisa, si liddi ku ah ayay hakisaa koboca fikirkiisa iyoaqoontiisa. Waayo is la duruufahaa bulsheed ee uu ku badbaadayo ayaa mar kale qofka maskaxdiisa xayira oo dabar adagku xidha. Taas baa u diidda in uu hore u tallaabsado oo ku dhiirrado wax ka baxsan xaaladdaa bulsheed ee uuku sugan yahay.Xayirnaanta maskaxeed ee caynkaas ah awoodda qudha ee jebin kartaa waa qofka oo ay u suurtagasho in uukordhiyo waxbarashadiisa iyo ogaanshaha wax cusub. Taas oo qudha ayaa durkisa fikirkiisa oo suurtagelisa in uudhan kale wax ka eego si kalena wax u qiimaysto. Waana hubaal oo bulsho hodan ku ah mala’awaalka iyo firfircoonidamaskaxeed wax ay haysaa tub iftiin leh, wax ayna awooddaa in ay dunida furfurto oo garashooyin cusub ka soo saarto.27