Mars 2010 - Gazeta "Korça"

4-K o r ç a-mars 2010EMIGRACION-Greqia prej fillimit të shekXX-të e deri në vitet 70-të,ishte një vend i “pa sulmuar”nga emigrantët. Për këtëedhe sot realiteti i emigracionitështë ende ipazakontë për gjithëshoqërinë greke, sepsepapritur u gjend ndër radhëte para të pritjes së emigrantëve.Shokimi ishte i madh dhepyetjet të vetvetishme. Jeminë atë nivel ekonomik,qytetar e social të gatshëmpër të pritur të huajt?... Samundet, që një familje greketë jetë e gatshme për njëpjestar të ri për ta bërë pjesëtë saj?... Fjala vjen shqiptar,ose…. Përgjigjen e kësajpyetje mund ta dëgjosh,edhe në një kafe të Athinës,kur dikush, p.sh e përmendNË ATHINË THONË:-”Erdhën krushqit nga Tirana!”shqiptarin, si një sinonim tëfjalës “përgjegjës” për diçkajo të mirë dhe tjetri hidhetpërpjetë edhe i thotë:“Ç’thua?... Ai është dhëndriim! Krushqit i kam ngaTirana!...” Madje kështutitullohet edhe një komediqë po shfaqet me suksesprej dy vjetësh në Athinëdhe i jep përgjigje pyetjesqë bëra më lart. “Krushqitnga Tirana” sepse siçnënvizojnë dhe autoret e sajRapa-Papathanasiu; çdonjeri pamvaresisht nga raca,niveli ekonomik, arsimor ekulturor, ka të gjitha tëdrejtat njerëzore dhe liritëqytetare si dhe grekët.Kohët kanë ndryshuar nëkoncept dhe në praktikë nëmënyrën e të sjellurit dhetrajtimit të shqiptarëve nëradhë të parë si fqinjë të mirë,punëtorë dhe më kulturë etradita të lashta . Një studimgrek tregoi se një ndër dhjetëmartesa në Greqi është midisvendasve dhe të huajve.Martesat mikse, ose tëpërziera, përbëjnë një realitettë ri në këtë vend.-Veçanërisht, më të mëdha nënumër janë lidhjet e vendasveme vajza emigrante menënshtetësi të huaj.Siç janë ato nga vende tëEvropës Lindore, Ballkanit,por nuk përjashtohen edhegra nga Filipinet, ose vendetë tjera që punojnë e jetojnënë Greqi.Më të besueshme i bën këtofakte studimi “Gruajaemigrante në Greqi” i cili urealizua nga Qëndra eKërkimeve për Tema tëBarazisë (K.E.Q.I) metestim të 612 emigrantëvetë moshës nga 16 deri 77vjeç, me përgjegjëse Znj.Laura Maratu Alibrandi,Kërkuese e KategorisëAlfa në Qëndrën Kombëtaretë Studimeve Shoqërore(E.K.K.E).Në bazë të përfundimeve tëstudimit, i cili u mbështetedhe ngë të dhëna tëshërbimit kombëtar statistiktë Greqisë dhe në pyetësorinpër prejardhjen e tyre,përvojën, kushtet jetësore,gjendjen familjare, nivelinarsimor dhe preferencat etyre, një ndër dhjetë emigrantët,ka për bashkëshortburrë me kombësi tjetër.Martesat me grekë zënë,vendin e parë dhe ndryshimetnë varësi me nënshtetësinë egrave janë mjaft treguese.Kështu martesat më tëzakonshme më grekë janëato të grave emigrante ngavendet lindore, në krahasimme ato nga vende të tjera.Në përfundim të rezultatitshumica e nuseve të emigrantevevijnë nga Shqipëriafqinjë (67.2%), (11.3%) ngavende Ballkanike si Rumaniae Bullgaria, (16.5 %) ngavendet lindore dhe të tjerat(5.1%) nga Polonia dheFilipinet.Gjithashtu rezultoi, se kanënivel të lartë arsimor, kështu19.1% e tyre ka përfunduarshkollën 9-vjeçare, 48.5%të mesmen, ndërsa 26.5% tëlartën. Në më të shumtën erasteve diplomë mësuesie,mjekësie dhe të shkencaveekonomike.Përgjigjia e grave që upërfshinë në studim përpyetjen “pse zgjodhënGreqinë si vend qëndrimi ityre”, pothuajse tek të gjithaka të bëjë me qënien atyedhe të të afërmëve të tyre.Arsyeja e dytë mjaft erëndësishme është pozicionigjeografik i leverdisshëm iGreqisë me vendet nga vijnëkëto gra, si Shqipëria dheBullgaria. Shumica emartesave vihet re, në“popullatën” shqiptare tëcilat duke qënë të martuarajanë tashmë dhe nëna mefëmijë. Ja pse në Athinëthonë: ”KRUSHQIT NGATIRANA…-TË NA TRASHËGOHETÇIFTI!...”Skënder DemolliAthinë-Në tokë ekzistojnë 4 oqeane dhe 56 detëra qësë bashku e formojnë “Detin Botëror” i cili përfshin71% të sipërfaqës së përgjithshme të tokës (316mil.km2)-Për nga sasia e kripës më së shumti ka deti i Kuqndësa më së paku deti Baltik Oqeani më i madh ështëoqeani i Qetë, pastaj oqeani Atlantik, oqeani Indiandhe oqeani i Ngrirë i Veriut.-Lumi Amazona është i vetmi lum që nuk ka tëndërtuar asnjë urë mbi të.-Një grek maratonist ka vrapuar 42 km pa u ndalur.Më së shumti në bote ka vrapuar për të dytën herëqë mban rekordin 42 km e 195 m.-Në Evropë patataja është sjellë nga Amerika nëvitin 1536. Në fillim e mbillnin për shkak të lulës sëbukër që ka, kurse më vonë filluan ta përdorin përushqim.-Peshku “Pegava” është lloj ngjalash që mundtë qëndrojë vërtikalisht. Kur peshkon, ajo ngrihet,kurse me bishtin përforcohet mbi shkëmb, osendonjë trup tjetër.-Gjethet më të mëdha i ka një lloj palme e quajtur“Rafia”, rritet në brigjet e lumit Amazona. Gjethete saj të blerta arrin gjatësi deri 22 metra dhe gjereësiafër 12 metra, kurse bishtin e gjethës e ka 5 metratë gjatë. Një gjethë e tillë mund të shtrehoj 10 njerëz.-Në Brazil gjatë shek. XX-të është vrarë gjarpërimë i madh në botë, Anakonda, gjatësia e të cilitarrinte ne 35 metra. Për ta vrarë këtë gjigant u deshqë të goditej me 500 plumba.-Druri i cili e mban rekordin e trshësisë në botëështë “Baobabi”, i cili gjendet në Tan-ganike meKURIOZITETEmoshë rreth 30 shekuj. Ky dru perimetrin e trungut eka 47 m, lartesinë 22 metra, ndërsa perimetrin ekurorës 145 metra.-Më 1560 kirurgu francez Ambruaz Pare i paribëri gjymtyrë artificiale të njeriut.-Më 1590 holandezi Zaharijaz Jansen që merrejme optikë, konstruktoi mikroskopin.-Në vitin 1790 në Amerikë është shpikur truela eparë për shpuarjen e dhëmbëve.-Lumi më i gjatë në botë është Nili me gjatësi 6.671km. që gjendet në Afrikë.-Kina është shteti më i madh në botë me1.221,692,000 banorë. Në Mesjetë quhej Katai.-Gjarpëri i ujit që jeton në veriperëndim tëAustralisë rreth shkëmbinjëve të ujit, është shtazamë helmuese në botë. Helmi i tij është 100 herë më ifortë se helmi i gjarpërit Australian në tokë i quajtur“Tapana e Shkretëtirës” e që konsiderohet gjarpërimë helmues tokësor.-Rusia është shteti më i madh për nga sipërfaqjame 17.075,000 km².-Ekzistojne rreth 6000 semundje gjenetike dhenga këto vetëm për një pjesë shumë te vogëlshkencetaret ia kanë idenë për ti kuruar.-Shpresohet qe me deshifrimin e materialitgjenetik të arrihet te kuptohet me mirë sëmundjet,mekanizmat e tyre dhe mundesisht ndonjë kurim imundshem.-Nivelet e kolesterolit ndryshojnë me stinet. Ështëky rezultati i arritur nga një kërkim i kryer ngauniversiteti i Masacusetit me 517 persona tëshëndetshëm. Doli si përfundim që nivelet ekolesterolit ishin më të mëdha në vjeshte dhe nëdimër dhe më të ulët në pranvere dhe verë. Nukdihet mirë se cilët janë mekanizmat që çojnë në këtërezultat. Matjet tregonin qe vlerat me te mëdha përmeshkujt mbërrin në dhjetor, kurse për femrat nejanar. Vlerat e regjistruara tregonin një rritje rreth3.9 mg/dL te meshkujt (vlerat mesatare ishin 222mg/dL) dhe 5.4 mg/dL te femrat (vlerat mesatareishin 213 mg/dL). Disa nga këto ndryshime mund tepershkruheshin me variacionet që pëson plazma nestinet e ndryshme. U gjet edhe që nuk kishte lidhjeme dieten qe përdoret në stinët e ndryshme.-Lajm i mirë për gratë. Kafeja nuk e shton rrezikune tensionit të lartë të gjakut, kjo sipas një studimi tëShoqatës Amerikane të Mjekësisë. Studimi u kryepër 12 vjet dhe përfshiu më shumë se 150 mijë gra.Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për gratë që e marrinkafeinën nga kolat. Kola e rregullt e shton rrezikunme 44 për qind tek gratë më të moshuara dhe 28 përqind tek të rejat.-Konsumimi i cajit cdo ditë, të bën mirë për kockat.Studimet tregojnë se gratë në moshë që pijnë caj,kanë kocka më të forta dhe të qëndrueshme, se saato që nuk e pëlqejnë cajin. Dëndësia e kockavebie kur konsumohet shumë duhan ose kafe. Eshtë erëndësishme që të merret kalcium nëpërmjetushqimeve, ose në mungesë, barna kalciumi qëshiten në farmaci. Shumë rëndësi ka edhe ecja,aktiviteti fizik, bën që trupi të mos bjerë me kalimine moshës, por të "mbahet" më mirë.