Mars 2010 - Gazeta "Korça"

„Kur merr PUSHTETIN, mos mblidh rreth vehtes njerëz të këqinj dhe të paaftë,se për tërë dështimet do të akuzojnë Ty.“SOLONINjoftim!Faqe INTERNETIGazeta “Korça”+ Suplement “Vëzhguesi”www.rda-korca.org2010Nëse një shoqëri demokratike nuk ndihmonshumicën, që janë të varfërit, nuk mund të shpëtojëpakicën që janë të pasurit.J.F.Kenedy-Ish President i SHBAGazetë e pavarur: Social patriotike, letrare, kulturore-artistike, satirike, humoristike, sportive.e përmuajshmeNr. 167 mars 2010 Çmimi 30 lekë 1 Euroe-mail gazetakorca@yahoo.co.uk Internet:www.gazetakorca.com“Figura që i bëjnënder historisë””MOS HARROSE JESHQIPTARE!faqe 2TorontoATDHEU,SHQIPËRIAËSHTË LARG,POR MALLIQENDRONNDEZUR NËZEMRA,SI ZJARRI PASHUAR...faqe 5EDHE NJË HERËPËR FOTOGRAFINSHQIPTARO-AMERIKANGEORGE D.BORIAfaqe 8-12 faqe 9-Reportazh-Në ndihmë të fermerëve të Qarkut KorçëGMICA JETE NËKËTODITË DIMRINË KORÇËEPOGRADECfaqe 6-7MBËSHTETJA E SKEMAVE SIPASV.K.M, NR.1290, DT 23.12.2009DRBUMK-KORÇËfaqe 3

2-K o r ç a-mars 2010-Kështu e porosistepatrioti Gjerasim Qiriazinë momentët e fundit tëjetës së tij, motrën e vetSevasi Qiriazi, njërënprej personaliteteve mëtë shquaia të lëvizjessonë kombëtaie, pionierene emancipimit tëfemrës shqiptaie, ideatoren,organizuesen edrejtusen e shkollës sëparë shqipe të vashavenë Korçë, atdhetaren eflaktë, që iu përkushtuame mish e me shpirt,deri në momentet efundit të jetës së saj,çështjes kombëtare.Sevasti Qiriazi ka lindurnë shkurt të vitit 1871 nëManastir. Ishte fëmija egjashtë, midis shtatëvëllezerve e tii motrave,që përbënin familjen eDhimitër e MarijeQiriazit.Familja e Qiriazëveështë shpërngulur ngafshati Peras i Rethit tëKolonjës aty nga fillimi ishekullit të 19-të duke uvendosui në Manastir.-Atje ajo i ruajti forttraditat shqiptare dhe iedukoi të 10 fëmijët mefiymën e dashuirisë përAtdheun e gjuhën shqipe.Shtëpia e tyre qëherët u bë qëndër erëndëishme kombëtare,që priste e përcilltepatriotë të shquar tëRilindjes sonë Kombëtarasi: KostandinKristoforidhi, KotoHoxhi, Petro NiniLuarasi, Nuçi Naçi,Orhan Frashëri etj. Nëkëtë shtëpi do të gjenjeegzemplarë nga të“Evetarit” të NaumVeqilharxhit, të ThimiMitkos, përkthime tëKristoforidhit etj.-Babai i Sevastisë,Dhlmitri, kryesonteSevasti Qirjazikomunitetin e Manastiritdhe për ndershmërinë,aftësinë e ndjanjat e tijatdhetaire, kishte fituardashurinë e respektin egjithë shqiptarëve të atjeshëm.Madje Ai kishmiqësi me shumë personalitetetë RilindjesKombëtare që punonin nëStamboll e Bukuresht përçështjen kombëtare.Në një mjedis të tillëpatriotik, me idenë emadhe të shqiptarizmës,me domozdoshmërinë epërhapjes të gjuhës e tëshkollës shqipe, si mjetemë efektive për zgjimin endërgjegjes kombëtare eçlirimin e mëmëdheut medeshirën dhe etjen për dijeu mëkuan të gjithë fëmijëte Qiriazëve, midis të cilëvedhe Savastia.Shkollën fillore Sevastia ekreu në qytetin e saj tëlindjes. Vëllai i saj i madhGjerasimi, i entuniazmuarpër sukseset e para tëmotrës së tij në shkollë, sipatriot, pedagog e njeri iemancipuar për kohën, emësoi Sevastinë të shkruaje të lexojë gjuhën amëtare,gjuhën shqipe, duke nguliturtek ajo shpirtinpatriotik e ndjenjën eshqiptarzmës. Ja ç’kashkruar Sevastia për këtëfakt: “Unë jam shqiptare”.Ky është fakti më irëndësishëm i jetës sime,edhe më i rëndësishëm sesa famiilja, sepse ndërgjegjiae këtij fakti mëtregoi rrugën që duhet tëndiqja dhe më ngulitiqëlimin e jetës sime. Aiishte burimi i interesitdhe i idealit tim që në fenininëe njomë për tëpaisur popullin tim me dijedhe për të bërë të rijetojëtek ai dashuria epavarësia”.“Figura që i bëjnë nder historisë””MOS HARRO SE JE SHQIPTARE!Me kujdesin e të vëllajt tësaj Gjerasimit, i cili endjente fort nevojën earsimimit të femrës shqiptare,në shtator të vitit1888 Sevastia filloi shkollëne lartë në kolegjinamerikan për vajzat eStambollit.-Me kërkesën e saj, pasidha të gjitha provimet evitit të parë, fitoi tëdrejtën për të ndjekurmësimet drejtpërdrejtënë vitin e dytë’.Në Stamboll ajo u njoh merilindasit tanë. Atje ajodëgjoi edhe për mikun eshtëpisë së tyre: KotoHoxhin i cili ishte burgosurnë burgun famëkeqtë Jedi-Kulesë në kështjellëne Bosforit. Sevastiame një guxim e trimëri tërrallë, e veshur si djalë,me ndihmën e drejtorit tëburgut që ishte me origjinëshqiptare, më 1890e vizitoi Koto Hoxhin nëburg. Duke u takuar mepatriotin Koto Hoxhi,Sevastia u shpreh.“…Kam ardhur t’ju sjellnjë fjalë shpresëdhënëse,t’ju them se fara që jumbollët, tani ka dhënëfrute të mira... Ideali juajfisnik, që ju ka bërë tëshkrini jetën për Shqipërinë,më ka udhëhequrnë jetë. Ai më solli edhederi këtu, t’ju shikoj sijini”.Në verën e vitit 1891-Sevastia përfundoi studimete larta. Në ceremoninëe ndarjes sëdiplomave midis Shqlptarëvetë tjerë që kishinardhur për të uruar, ishindhe Abdyli, Naimi, e SamiFrashëri.Duke i dhënë diplomën,poeti ynë kombëtar NaimFrashëri, i tha:Motër! “Nuk mund tëbësh punë më të mirë dhemë të vlefshme përShqipërinë nga ç’ke nëmënd të bësh bashkë metët vëlla për çliriminshpirtëror grave tëAtdheut tonë të vogël e tërobëruar. Do të jeshbesnike dhe durimplotë,që të bësh punë të madhepër kombin tënd. Detyrattënde fillojnë tani. Arsimiështë arma që zhdukerrësirën.-”Dalç faqebardhë.”Celja e kësaj shkolleishte një goditje e rëndëpër autoritetet pushtuesee rrethet të cilët bënëçmos për ta shuar që nëembrion këtë shkëndijëatdhedashurie. Sevastia,si atdhetare e vërtete, jovetëm që s’iu trembpresioneve që iu bënë,por me kurajo e guximmbronte veprën atdhetaretë saj.“Nuk kam për ta mbyllurshkollën, sikur dhe menjë vashë të mbetet- uthoshte nëpunësve osmanëSevastia sa her që atakërkonin ta mbyllnin atë”.E udhehsqur nga qëllimi ilartë e fisnik që i kishtevënë vehtes, ajo i kalonme sukses të gjithapengesat e vështirësitë epunonte për rritjen e këtij“‘Pishtari ndriçonjës” siçfilloi ta quante këtëshkollë populli. Kështuedhe pse në ditën e fillimitpranë kësaj shkolle uregjistruan vetëm 3vasha, me punën këmbengulësetë Sevastlse e tëpjestarëve të tjerë tëfamiljës së Qiriazëve, iarriti që në fund të vititshkollor numuri i tyre tëarrijë në 27, ndërsa nëfund të vitit shkollor l897-l898, 50 nxënës.Sevastia i përgatiste vetëtekstet që i nevojiteshin.Ajo bëri tekstin ehistorisë, të fizikëi dhenumëratores, që sipasbashkëkohësve, ishintekstet më të mira dhemë të plota nga ato qëpërdoreshin deri atëhere.-Këtë veprimtari krijuesedhe botuese ajo e vazhdoidhe me vonë, kur ishtenë SHBA, ku shkoi përstudime të mëtejshmenë Universitetin eÇikagos. Atje ajo botoi“Gramatikën e Gjuhësshqipe” , ‘“Mjeshterinëpër të shkruar letra” sidhe shumë pjesë letrare ,të cilat i botoi në revistën“Ylli i Mëngjezit”.Sevastia kishte bërëshumë miq në Korçë, pordhe në krahinat e tjeratë vendit .Shkollën e saj evizitonin dashamirësit,por dhe të huajt, konsujte vendeve të ndryshme,të cilëve u fliste përqëllimet dhe programinkulturor të Rilindjes, nëthemel të së cilit ishtelufta për pavarësinë evendit, etja për liri. Nëvitin 1904 atë e vizitoi dhestudjuesja angleze IdithDurham, me të cilin lidhinjë miqësi të ngushtë etë vazhdueshmeAjo qëndroi disa ditë nëKorçë dhe përshtypjet esaj reth vizitës në Shqipëriajo i shkroi tek Libri“Brenga e Ballkanit”. MeEdith Durhamin Seastiapati dhe takime të tjera.Npërmjet saj, në 1913 ajoi dërgoi Konferencës sëLondrës një Merandum nëlidhje me kërkesat pernjohjen e pavarësisë, dukedemaskuar njëkohësishtedhe synimet e qarqeveshoviniste.-Sevastia, së bashku mevëllanë e saj Gjerasirain,krahas punës në shkollë,organizuan edhe shoqërinë“Vllazëria” “Ungjillore”(12 nëntor 1892) cila do tëndihmonte për ta mbajturshkollën e vajzave nëKorçë dhe për të shtypurlibra shqip. Sevasti Qiriazi,duke patur nga afërndihmën e vellajt të sajGjerasim Qiriazit, e drejtoishkollën e vajzave nëKorçë për 23 vjet meradhë, duke u mësuarvajzave shqiptare gjuhënshqipe e duke zgjuar tekato ndjenjat kombëtare, tëlirisë e të përparimit.Shkolla që drejtoi Sevastiau bë çerdhe e arsimimit dheemancipimit të femrësshqiptare, vatër ku zjeninidetë e lirimit kombëtar.Gjatë gjithë kohës që ajodrejtoi shkollën e vashavenë Korçë, pati për bazëporositë e të vëllait të sajGjerasimit, të cilin e deshiatë shumë, i cili para se tëvdiste (4 janar 1894) ijepen këto këshilla:“Mos harro se je shqiptare.Ti ke patur fatin të jesh evetmja që more arsimin elartë, ndërkohë që gratë etjera të vendit tënd, motrate tua janë të pa mësuar.Eshtë detyra jote tëpunosh e te mundohesh qëtë bëhen dhe ato tëmësuara. Dhe në poshtëvazhdonte:“Sevasti të jesh gjithmonëe ndërgjegjme dhe e entusiazmuarnë të kryerit ebarrës së shenjtë që pomer përsipër, duke ikushtuar gjithë mendjen ezemrës mësimit te arsimitkombëtar, duke predikuaridealin dhe duke mbaruardetyrat patriotike. Tëndezesh në të gjithë zemratdashuri për atdhenë dhedëshirë për të mësuargjuhën amtare.”Dhe këto porosi Sevastiai përmbushi me suksesgjatë gjithë jetës së saj.Sevasti Qiriazi ishte dhenjë personaliet shoqëror.Ajo ka marë pjesë si evetmja delegate femër nëKongresin e Elbasanit(1909) si dhe ka qënëanëtare e komisionit përshqyrtimin e teksteveshkollore të ngritur ngashoqëria “Përparimi”.Në SHBA ku shkoi pasmbylljes se shkollës në1914, u bë luftëtareaktive për mbrojtjen e tëdrejtave të popullitshqiptar. Për këtë qëllimajo themeloi atje partinëpolitike me emrin “PartiaKombëtare Shqiptare”me qëndër në Uorçesterduke mbrojtur me pathostë veçantë çështjen kombëtareshqiptare nëforumet ndërkombëtare.Në SHBA ajo zhvillon njëveprimtari të denduratdhetare ndër kolonitëshqiptare. Së bashku metë motrën e saj Parashqevinë,ato përgatisindhe botojnë në mërgimrevistën “Ylli i mëngjezit”1917.-Kthehet në Atdhe më1922 duke iu përkushtuarpërseri arsimimit tëvajzave shqiptare nëluftën kundër koncepteveobskurantiste të kohësqë i mohonte gruas shqiptarenevojën për arsimdhe rolin e tyre në jetënshoqërore të kombit.-Kjo atdhetare e flaktë,mbylli sytë më 14 gusht1949, në moshën 78vjeçare. Për veprimtarinëe saj atdhetare, SevastiQiriazi mban titullin elartë “Mësuese ePopullit” dhe është dekoruarme Urdhërin “Përveprimtari patriotike” tëKlasit të III-të, si dhe me“Urdhërin e Lirisë’ tëKlasit të II-të dhe tëKlasit të I-rë.Aleks GjergoErsekë, shkurt 2010

3-K o r ç a-Në ndihmë të fermerëve të Qarkut Korçëmars 2010MBËSHTETJA E SKEMAVE SIPAS V.K.M, NR.1290, DT 23.12.2009DRBUMK KORÇËNR12SKEMA QËMBËSHTETMbjelljepemtoreMbjelljevreshti3 Ujitja mepika4 Prodhimi IprodukteveBIO56Lope përqumështDele përqumështAFATET EAPLIKIMITNga 15Janar deri28 shkurt2010Nga15 Janarderi28 shkurt2010Nga1 Marsderi30 Prill20101 Prill deri30 qershor2010Nga 1Majderi30 Qershor2010Faza e parënga1 Janar‐30 Prillfaza dytë1 gushtMASA EPËRFFIMIT25.000lekë/dy përmbjelljetradicionaledhe35.000/dylekëintensiveVlera 50.000lekë / dyVlera 30.000lekë / dy50.000lekë/fermene vit10lekë/literqumësht500lekë/krereKRITERET E DETYRUESHME PËR TU PLOTËSUAR=Sip jo më pak se 2 dy, por jo më shume se 5 ha, një specie=Zonat fushore pemtore intensive mbi 80 bimë/dy=Zonat kodrinore jo më pak se 30 rr/dy=Likuidimi I taksës të tokës që do të mbillet, specie prioritarepër zonën.=Certifikatë e garancisë të fidanëve, fature tatimore e blerjes tëfidanëve (të dyja me vulë të njomë nga prodhuesi e shitësi)=Mobilimi I detyruar paraprak I tokës (nivelim para e paspunimit, zbatim rigoroz i projektit të hartuar.=Vetëm në zonat kodrinore dhe malore (sipas rajonizimit)=Sip jo më pak 2 dy, jo më shumë se 5 ha=Likuidimi I taksës të tokës që do të mbillet, kultivare brendarajonizimit dhe zonimin bujqësor (pyet specialistin e DRBU)=Nr bimëve jo më pak se 170 bimë/ dy=Çertifikate e garancisë të fidaneve, fature tatimore e blerjestë fidanëve (të dyja me vulë të njomë nga prodhuesi e shitësi)=Mobilimi I detyrur paraprak I tokës (nivelim para e paspunimit, zbatim rigoroz i projektit të hartuar).= Subvecionohen pemtoret intensive, duke perfshirë dhe vitin eparë të mbjelljes.Sip jo më pak se 2 dy, por jo me shumë se 5 ha, një specie=Sistemi ujitjes të plotesoje proçesin e (filtrim, ujitje e plehrim )=Likuidimi I taksës të tokës për parcelën që do të aplikohetÇertifikatë BIO të leshuar nga oganizmi çertefikuespër=Likuidimi i taksës të tokës për parcelën që do të aplikohet.=Ferma e regjistruar në organet tatimore=Lopet të matrikulluara=Madhësia e fermës jo me pak se 10, jo më shumë se 50 krerë.=Çertefikatë veterinare e tufës (lopëve )=Kontrata e dorëzimit të qumështit=Sasia e shitur e vërtetuar në fatura tatimore=Sasia maksimale e qumështit jo më shumë se 2000 litraqumësht /krerë.=Madhësia e tufës mbi 50 krerë=Dele të matrikulluara=Çertefikatë veterinare e tufësSHËNIM = : -Fermeri për aplikim të ketë me vehte, Pasaportë ose kartë indetiteti, çertefikatë tëpronësisë të tokës, tapinë, ose vërtetim nga komuna (konform udhëzimit për të) =Kontratë qirajepër pemtoret, vresht e ujitje me pika jo më pak se 20 vjet (për parcelën që aplikon) = Projektet ehartuara për skemat të jenë profesionale me të dhëna teknike të qarta.Korçë 20 janar 2010

4-K o r ç a-mars 2010EMIGRACION-Greqia prej fillimit të shekXX-të e deri në vitet 70-të,ishte një vend i “pa sulmuar”nga emigrantët. Për këtëedhe sot realiteti i emigracionitështë ende ipazakontë për gjithëshoqërinë greke, sepsepapritur u gjend ndër radhëte para të pritjes së emigrantëve.Shokimi ishte i madh dhepyetjet të vetvetishme. Jeminë atë nivel ekonomik,qytetar e social të gatshëmpër të pritur të huajt?... Samundet, që një familje greketë jetë e gatshme për njëpjestar të ri për ta bërë pjesëtë saj?... Fjala vjen shqiptar,ose…. Përgjigjen e kësajpyetje mund ta dëgjosh,edhe në një kafe të Athinës,kur dikush, p.sh e përmendNË ATHINË THONË:-”Erdhën krushqit nga Tirana!”shqiptarin, si një sinonim tëfjalës “përgjegjës” për diçkajo të mirë dhe tjetri hidhetpërpjetë edhe i thotë:“Ç’thua?... Ai është dhëndriim! Krushqit i kam ngaTirana!...” Madje kështutitullohet edhe një komediqë po shfaqet me suksesprej dy vjetësh në Athinëdhe i jep përgjigje pyetjesqë bëra më lart. “Krushqitnga Tirana” sepse siçnënvizojnë dhe autoret e sajRapa-Papathanasiu; çdonjeri pamvaresisht nga raca,niveli ekonomik, arsimor ekulturor, ka të gjitha tëdrejtat njerëzore dhe liritëqytetare si dhe grekët.Kohët kanë ndryshuar nëkoncept dhe në praktikë nëmënyrën e të sjellurit dhetrajtimit të shqiptarëve nëradhë të parë si fqinjë të mirë,punëtorë dhe më kulturë etradita të lashta . Një studimgrek tregoi se një ndër dhjetëmartesa në Greqi është midisvendasve dhe të huajve.Martesat mikse, ose tëpërziera, përbëjnë një realitettë ri në këtë vend.-Veçanërisht, më të mëdha nënumër janë lidhjet e vendasveme vajza emigrante menënshtetësi të huaj.Siç janë ato nga vende tëEvropës Lindore, Ballkanit,por nuk përjashtohen edhegra nga Filipinet, ose vendetë tjera që punojnë e jetojnënë Greqi.Më të besueshme i bën këtofakte studimi “Gruajaemigrante në Greqi” i cili urealizua nga Qëndra eKërkimeve për Tema tëBarazisë (K.E.Q.I) metestim të 612 emigrantëvetë moshës nga 16 deri 77vjeç, me përgjegjëse Znj.Laura Maratu Alibrandi,Kërkuese e KategorisëAlfa në Qëndrën Kombëtaretë Studimeve Shoqërore(E.K.K.E).Në bazë të përfundimeve tëstudimit, i cili u mbështetedhe ngë të dhëna tëshërbimit kombëtar statistiktë Greqisë dhe në pyetësorinpër prejardhjen e tyre,përvojën, kushtet jetësore,gjendjen familjare, nivelinarsimor dhe preferencat etyre, një ndër dhjetë emigrantët,ka për bashkëshortburrë me kombësi tjetër.Martesat me grekë zënë,vendin e parë dhe ndryshimetnë varësi me nënshtetësinë egrave janë mjaft treguese.Kështu martesat më tëzakonshme më grekë janëato të grave emigrante ngavendet lindore, në krahasimme ato nga vende të tjera.Në përfundim të rezultatitshumica e nuseve të emigrantevevijnë nga Shqipëriafqinjë (67.2%), (11.3%) ngavende Ballkanike si Rumaniae Bullgaria, (16.5 %) ngavendet lindore dhe të tjerat(5.1%) nga Polonia dheFilipinet.Gjithashtu rezultoi, se kanënivel të lartë arsimor, kështu19.1% e tyre ka përfunduarshkollën 9-vjeçare, 48.5%të mesmen, ndërsa 26.5% tëlartën. Në më të shumtën erasteve diplomë mësuesie,mjekësie dhe të shkencaveekonomike.Përgjigjia e grave që upërfshinë në studim përpyetjen “pse zgjodhënGreqinë si vend qëndrimi ityre”, pothuajse tek të gjithaka të bëjë me qënien atyedhe të të afërmëve të tyre.Arsyeja e dytë mjaft erëndësishme është pozicionigjeografik i leverdisshëm iGreqisë me vendet nga vijnëkëto gra, si Shqipëria dheBullgaria. Shumica emartesave vihet re, në“popullatën” shqiptare tëcilat duke qënë të martuarajanë tashmë dhe nëna mefëmijë. Ja pse në Athinëthonë: ”KRUSHQIT NGATIRANA…-TË NA TRASHËGOHETÇIFTI!...”Skënder DemolliAthinë-Në tokë ekzistojnë 4 oqeane dhe 56 detëra qësë bashku e formojnë “Detin Botëror” i cili përfshin71% të sipërfaqës së përgjithshme të tokës (316mil.km2)-Për nga sasia e kripës më së shumti ka deti i Kuqndësa më së paku deti Baltik Oqeani më i madh ështëoqeani i Qetë, pastaj oqeani Atlantik, oqeani Indiandhe oqeani i Ngrirë i Veriut.-Lumi Amazona është i vetmi lum që nuk ka tëndërtuar asnjë urë mbi të.-Një grek maratonist ka vrapuar 42 km pa u ndalur.Më së shumti në bote ka vrapuar për të dytën herëqë mban rekordin 42 km e 195 m.-Në Evropë patataja është sjellë nga Amerika nëvitin 1536. Në fillim e mbillnin për shkak të lulës sëbukër që ka, kurse më vonë filluan ta përdorin përushqim.-Peshku “Pegava” është lloj ngjalash që mundtë qëndrojë vërtikalisht. Kur peshkon, ajo ngrihet,kurse me bishtin përforcohet mbi shkëmb, osendonjë trup tjetër.-Gjethet më të mëdha i ka një lloj palme e quajtur“Rafia”, rritet në brigjet e lumit Amazona. Gjethete saj të blerta arrin gjatësi deri 22 metra dhe gjereësiafër 12 metra, kurse bishtin e gjethës e ka 5 metratë gjatë. Një gjethë e tillë mund të shtrehoj 10 njerëz.-Në Brazil gjatë shek. XX-të është vrarë gjarpërimë i madh në botë, Anakonda, gjatësia e të cilitarrinte ne 35 metra. Për ta vrarë këtë gjigant u deshqë të goditej me 500 plumba.-Druri i cili e mban rekordin e trshësisë në botëështë “Baobabi”, i cili gjendet në Tan-ganike meKURIOZITETEmoshë rreth 30 shekuj. Ky dru perimetrin e trungut eka 47 m, lartesinë 22 metra, ndërsa perimetrin ekurorës 145 metra.-Më 1560 kirurgu francez Ambruaz Pare i paribëri gjymtyrë artificiale të njeriut.-Më 1590 holandezi Zaharijaz Jansen që merrejme optikë, konstruktoi mikroskopin.-Në vitin 1790 në Amerikë është shpikur truela eparë për shpuarjen e dhëmbëve.-Lumi më i gjatë në botë është Nili me gjatësi 6.671km. që gjendet në Afrikë.-Kina është shteti më i madh në botë me1.221,692,000 banorë. Në Mesjetë quhej Katai.-Gjarpëri i ujit që jeton në veriperëndim tëAustralisë rreth shkëmbinjëve të ujit, është shtazamë helmuese në botë. Helmi i tij është 100 herë më ifortë se helmi i gjarpërit Australian në tokë i quajtur“Tapana e Shkretëtirës” e që konsiderohet gjarpërimë helmues tokësor.-Rusia është shteti më i madh për nga sipërfaqjame 17.075,000 km².-Ekzistojne rreth 6000 semundje gjenetike dhenga këto vetëm për një pjesë shumë te vogëlshkencetaret ia kanë idenë për ti kuruar.-Shpresohet qe me deshifrimin e materialitgjenetik të arrihet te kuptohet me mirë sëmundjet,mekanizmat e tyre dhe mundesisht ndonjë kurim imundshem.-Nivelet e kolesterolit ndryshojnë me stinet. Ështëky rezultati i arritur nga një kërkim i kryer ngauniversiteti i Masacusetit me 517 persona tëshëndetshëm. Doli si përfundim që nivelet ekolesterolit ishin më të mëdha në vjeshte dhe nëdimër dhe më të ulët në pranvere dhe verë. Nukdihet mirë se cilët janë mekanizmat që çojnë në këtërezultat. Matjet tregonin qe vlerat me te mëdha përmeshkujt mbërrin në dhjetor, kurse për femrat nejanar. Vlerat e regjistruara tregonin një rritje rreth3.9 mg/dL te meshkujt (vlerat mesatare ishin 222mg/dL) dhe 5.4 mg/dL te femrat (vlerat mesatareishin 213 mg/dL). Disa nga këto ndryshime mund tepershkruheshin me variacionet që pëson plazma nestinet e ndryshme. U gjet edhe që nuk kishte lidhjeme dieten qe përdoret në stinët e ndryshme.-Lajm i mirë për gratë. Kafeja nuk e shton rrezikune tensionit të lartë të gjakut, kjo sipas një studimi tëShoqatës Amerikane të Mjekësisë. Studimi u kryepër 12 vjet dhe përfshiu më shumë se 150 mijë gra.Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për gratë që e marrinkafeinën nga kolat. Kola e rregullt e shton rrezikunme 44 për qind tek gratë më të moshuara dhe 28 përqind tek të rejat.-Konsumimi i cajit cdo ditë, të bën mirë për kockat.Studimet tregojnë se gratë në moshë që pijnë caj,kanë kocka më të forta dhe të qëndrueshme, se saato që nuk e pëlqejnë cajin. Dëndësia e kockavebie kur konsumohet shumë duhan ose kafe. Eshtë erëndësishme që të merret kalcium nëpërmjetushqimeve, ose në mungesë, barna kalciumi qëshiten në farmaci. Shumë rëndësi ka edhe ecja,aktiviteti fizik, bën që trupi të mos bjerë me kalimine moshës, por të "mbahet" më mirë.

5 -Korça-mars 2010ATDHEU, SHQIPËRIA ËSHTË LARG, POR MALLIQENDRON NDEZUR NË ZEMRA, SI ZJARR I PASHUAR...Njeriu, sidomos artisti, krijuesinë veçanti, në momente tëveçanta, të rëndësishme të jetëssë vet ndjehet i dyzuar përballëngjarjeve dhe situatave, faktevereale kokëforta me të cilëtndeshet përgjatë jetës së tij. Atiji behet sikur ndodhet në mesine një urë të madhe metalike, ecila qëndron e varur, e fiksuarvetëm në dy brigje, e lëkundshme,me zhurmë shurdhueseprej erërave të forta, furtunave,që e rrahin dhe e shkundinvazhdimisht. Kjo urë lidh dybrigjet e jetës... Njeriu,aq mëshumë krijuesi, i shtyrë, imbërthyer nga vrulli i detyruarnga forca të brendshme dhe tëjashtme, nga motive shpirtërore,por sidomos nga kushtetekonomike, sociale, politike.Prej zhgënjimit të madh, ëndrrëssë përmbysur, ankthit tëshpallur, vështron i hutuarpërtej. Përnjëmend ngrenë kryedëshirat e fshehura në skutat ememories. Dëshirat e fashitura,të përçudnuara nga presioni ikohës. Ky njeri pranon pakompromis shkundjen, vrullin eimponuar, kërcimin, shkëputjenqenësore për të lënë mbas veteshelmin e derdhur dhe shijen ehidhur. Drithërimën e madhe qëtronditi dhe rrëqethi brezni.Zërat dhe zhurmat e ndjekin happas hapi njeriun, të cilat e kanëmbajtur gjallë, shkundur dhengrehur gjithë jetën. Në tënjëjtën kohë ndjehet imbërthyer prej vargonjve tëpërmbytur nga mjegulla edendur. Të gjitha këto janë tëlidhura pazgjidhshmërish meurën metalike, e cila lëkundetpandërprerë me rrapëllimë prejerërave të marra.Askush nuk mund të thotë, setë gjithë të ikurit, të mërguarit usulën kokë pingulthi drejt tëpanjohurës së afërt dhe tëNga: KRISTAQ TURTULLI (Toronto-Kanada)largët. Gjithçka ndodhi nëmomente dhe vitet e para tëmosdijës dhe vrapimit marramendësdrejt etjes për të nxënëtë panxënën. Me kalimin e vitevegjykimi dhe vëzhgimi mori formëmë të kthjellët, ndryshe se mëparë. Njeriu u përpoq tëanalizonte gjithçka që ndodhterreth vetes, situatat kushtet nëtë cilën ndodhej ai, familja dheshoqëria.Përsëri pasiguria ekzistonte,mbante ngrehur antenat epërgjimit. Guximi,kuturisja,përmbys gjithçka, të gjithahamëndësitë, nostalgjitë, pasionetdhe marrëzitë. Njeriu bënshkëputjen e madhe, me rrënjëte shkulura dhunshëm, të hapura,lënë jashtë, të përcëlluara ngaerërat e forta kryeneçe dhehakmarrëse.I ikuri, mërgimtari merr mbi vetetë gjitha përgjegjësitë eshkruara dhe të pa shkruara.Detyrën ndaj familjes, fëmijëvepër të mbijetuar në një botë tëhuaj. Besën e rëndë të breznive,ku qëndrojnë ngrehur zërat dhezhurmat, për të ruajtur vlerat eqenësishme, mbi të cilat kanëmarrë formë, trashëguar, rriturbrumosur gjeneratat. Ndoshtakëto dëshira janë lënë nxitimthinë sirtarin e madh të shtëpisë,diku ne dhomën e madhe, temiqve. Fjalë të gdhendura në gurdhe në memorie. Apo njëvrundull ere e fortë e cila tështyn përpara, e nëse ktheheshbie në gjunjë, pastaj gremisesh.Gjithnjë, kohëzgjatja dhemundësitë e kthimit janë përherëtë pa përcaktuara, të ndërvaruranga rezistenca fortësia e urësmetalike të jetës që lidh dy brigje.Si të gjithë të ikurit, emigrantët etjerë, të njëjtën gjë provova dheunë, këtu dhe dhjetë vjet mëparë. Truri ynë ishte i mbështjellë,i rënduar nga mendimet.Shikimi ishte i lodhur, topiturdhe qepallat lëviznin mekanikisht.Ishte dimër i madh.Qyteti im i dashur mbanteveshur qyrkun e rëndë të borëssë madhe. Bulevardet dhe rrugëte kalldrëmta ishin rënduar ngaakulli i trashë. Dëbora zintedëborën dhe akulli akullin.Ne tërhiqnim të shqetësuar ngamendimet valixhet e rënda kuishte futur rrëmujshëm e gjithëpasuria jonë drejt furgonit qëqëndronte buzë trotuarit tëbulevardit përballë, pranë hotelturizmit. Vështronim njëri tjetrin,i trembeshim shkarjes se papritur,rrëzimit dhe dëmtimit në akullin efortë të rrugës. U ulëm nëpërndenjëse dhe u përpoqëm tengroheshim. Rrotat e makinësishin të siguruara me zinxhirë.Makina lëvizi ngadalë, akulli u çadhe kërciti nën të, shoferi preutimonin drejt daljes prej qytetittim të lindjes, të rritjes dhepjekurisë...Dëbora dhe akulli na shoqëroideri në të dalë të qytetit tëPogradecit, Frynte erë e ftohtëpor dëbora ishte më e rrallë dheTorontorrugët ishin më të hapura. Mbasdisa orësh mbërritëm në Tiranë.Koha ishte e kthjellët por e ftohtë.Lëvizjet tona kryheshin nëmënyrë mekanike. Ne po merrninnjë barrë të madhe mbi supe,fëmijët na vështronin ngulazi nësy, ata ishin të vegjël.Mbas disa orësh shkuam nëAeroportin e vogël të Rinasit dhehipëm në avion. Fluturuam meorë të tëra mbi re drejt tëpanjohurës. Vallëzimi i reve ishtei pafund, tutje në sfond shkëlqimiverbues i diellit. Na lëbyreshinsytë nga vezullimi diellor, nadhembnin. Donim të dremitnim,të flinim, nuk mundnim, gjumiishte arratisur prej syve tanë.Avioni mbarte në vete pengun emadh.Mbas nëntë a dhjetë orëshmbërritëm në qytetin e Torontos.Ishte natë. Qyteti i madhvezullonte nga dritat. Dukej si njëdet i përmbytur nga xixëllonjat.Avioni i madh bëri një rrotullimtë gjatë dhe u ul ngadalë, ushkund, rrotat prekën tokë. Neishim të mpirë dhe shkelëm mekujdes në tokën e huaj.Edhe ky qytet na priti me mottë ftohtë, dëborë të madhe dhengricë, veçse me një ndryshim,rrugët, bulevardet, autostradatishin të pastruara, nuk kishtegjurmë dëborë në to. Këtapërdorin kripë industriale. Nemërdhinim, e ftohta ishte ehidhet. U mbështollëm mirëdhe rendëm të gjenim taksi.Njohuritë tona nuk vleninkurrgjë në jetën e re. Kishte tëtjera gjëra, duhej tu nënshtrohesherregullave të lojëssë vendit të huaj dhe të ri. Nenuk ishim të vetmit emigrantë,si ne kishte plot, nga shumëvende të botës së tretë, Azia,Afrika, si dhe nga lindja emesme.Me patjetër duhej të merrjenjohuri dhe eksperiencëkanadeze, ndërkohë lekët tonatë mbledhura me mund, djersëdhe kursim, si dhe nga shitja eshtëpisë po treteshin si kripanë ujë. Leku shqiptar ishtetmerrësisht i zhvleftësuar.Vetëm të paguaje qiranë mujoretë shtëpisë duheshin tetë qindmijë, deri një milion lekëshqiptare. Me patjetër duhej tëgjeje punë çfarëdo, për tëndalur rrjedhjen e madhe tëlekëve të shtrenjta. Ne e kishimpranuar pa mëdyshje sakrifikimpër të realizuar një mundësi mëtë mirë.Brezi ynë në të vërtetë ështëbrez i humbur, mbasi provoi mbisupe të gjitha vështirësitë.Krizën ekonomike të vendit nënkomunizëm, kur mbetem vetëmsi një ishull te vetmuar ne mes teoqeanit. Na shkoi jeta neperzbore ushtarake, neper radhët egjata për një kile presh, një pllakëbukë, një litër gaz. Vonë ndodhirrëzimi i monumenteve dhepërmbysja e sistemit. Gatuamëndrra te bukura për demokracidhe zhvillim. Ndërkohë ugjendem nën plogështinë dhetrazirat e mëvonshme postkomuniste. Së fundi emigrimin elargët, mbijetesën e përshtatjes.Por shpresa dhe besimi të shtyntë ecësh përpara, të mos ngeleshnë vend, përndryshe përnjëherështë shtyp, të presarënrrjedha e pandalshme e jetës.Filluam të çapiteshim me këmbëttona, por pa bërë ndonjë hap tëmadh. Fëmijët i futëm në shkollë.Muajt dhe vitet nisën të rridhninme shpejtësi. Ne habiteshim mengutjen marramendëse të kohës.Punonim me këmbëngulje, pa ivene rëndësi në ishte ditë aponatë, dëborë e ftohtë, ciknë, apodiell i nxehte. Përshtatja me jetëne re, në kontinentin e ftohtë ishtedomosdoshmëri...Toronto është qyteti më i madh ishtetit Kanadez, shtrihet pranëliqenit të madh të Ontarios, i cilikufizohet me Shtetet e Bashkuaratë Amerikës. Torontoështë kryeqendra e provincës sëOntarios, me popullsi multietnike,rreth 3 milion banorë, megjithë rrethinat popullsia shkonderi në 5 milion banorë. Fillimete para të qytetit i përkasin rrethviteve 1750- 1800. Ardhësit eparë evropianë, kryesishtfrancezë e më vonë anglezë,skocezë, irlandezë, ndërtuankasollet e para me trungje pranëujërave të qeta të liqenit, si burimi domosdoshëm ushqimi.Por fizionominë e plotë si qytetme pamje evropiane Totonto emori ne mesin e shekullit të 19-të. Nga shumë shtete të Evropësnisën të vijnë emigrantë të cilëtkërkonin punë dhe mjeteelementare jetese. Me hapa tëshpejta u ndërtuan rrugë të gjëra,godina, si dhe qendra e qytetit,diku pranë u ngritën fabrikat epërpunimit të letrës, mbasi pyjekishte me shumicë, gjithashtuedhe fabrika dhe punishte tëtjera. U shtrinë shinat e para. Ulartësuan godinat e bankave.Diku pranë u hapën shkollat.Zhvillimi ishte i vrullshëm, vendikishte nevojë për punonjës tëkualifikuar, u ngritën godina dheu hapën kolegje. Disa vite mëvonë u hap Universiteti.Tranvajat lëviznin zhurmshëmnëpër rrugë, çonin dhe merrninpunëtorët e lodhur.Nga viti në vit fluksi i emigrantënuk reshte. Ata vinin emigrantëtë turbulluar,dërmuar nga dallgëte detit, me një trastë pëlhure nësup, nga të gjitha skajet e botës.Qyteti nga viti në vit u shtri uzgjerua në hapësirën e pamat. Undërtua rruga e Jangut, rruga mee gjatë dhe më e drejtë në botë.Kjo rrugë i bie qytetit mes përmes dhe vazhdon tutje në veri.Tani qyteti i Torontos ka disauniversitete. Qendra shkencorestudimore, muze, pika të ndryshmeturistike. Toronto ështëqyteti më i madh industrial iKanadasë. Në qytetin e Torontosështë ngritur një nga kullatmë të larta në botë. Jo shumë largqytetit të Torontos gjendetujëvara e Niagarës, një ngamrekullitë natyrore të botës.Në qytetin e Torontos ka njëkomunitet shqiptar prej me se 30mijë vetësh kryesisht ngaShqipëria, Maqedonia dheKosova, të cilët prej vitesh janëintegruar ne jetën kanadeze.Kryesia e komitetit shqiptar nëToronto, në bashkëpunim medrejtorinë e arsimit, ka hapur disaklasa të ulëta ku mësohet gjuhashqipe, për fëmijët e vegjël. Nëçdo njëzet e tetë nëntor, përparagodinës madhështore tëndërtuar në gur të kuq, sëqeverisë së provincës sëOntarios ngrihet flamuri ynë dhekëndohet himni shqiptar.Gjithashtu në ceremoni merrpjesë dhe një përfaqësues ishtetit kanadez.Atdheu i dashur Shqipëria ështëshumë larg, mijëra dhe mijërakilometra, por malli qëndronndezur si zjarr i pashuar nëzemrën e çdo të mërguari...

6-K o r ç a--REPORTAZH-mars 2010GRIMCA JETE NË KËTO DITË DIMRI-Dëbora e madhe qëra gjatë muajit shkurt nëQarkun e Korçës me tëvërtetë “shkurtojrrugët…”. Në një ngakëto ditë shkurti dola siçdo mëngjes nga shtëpia,kur dëbora e rënëgjatë natës kishte arriturmbi 25 cm në rrugët eqytetit dhe vazhdontetë binte me flokë tëmëdhaja. Si pa dashurmë mbiu në buzë njëkëngë e vjetër korçare:--Dëbora zbardhimalet,dhe fushëntatëpjetë,dhe njërëzianuk dalin.dot,se rruga eshtë` e shkretë.-Dëbora kërciste nënkëmbët e mia, unë ecjame të shpejtë dukembajtur ombrellën menjë dorë, e cila sa vintee rëndohej, mushkëritëmbusheshin me ajër tëpastër, kënga që mëkish mbirë në buzë,vargu i fundit nukpërputhej me realitetin,sepse në trotuar kishnjerëz që shkonin përnë punë, nxënës estudentë që shkonin nëshkollë, dyqanet ishinhapur, makina qëvozitnin në rrugët ebardha. Në këndinsportiv të bukur që undërtua këtë vit disadjem e vajza të veshurame tuta, me kapuçe nëkokë, e dorashka nëduar, luanin basketboll,qeshnin e kërcenin plotshëndet, duke mos epërfilluar dëborën qëvazhdonte të binte.Karshi me ta, një burrëi moshuar, trazontekazanët e mbeturinavee nxirte nga ato kanaçetiluminate dhe ihidhte në një karrocëdore. Mirëmëngjes!-ithashë. Ai ngriti kokënsi me përtim, memjekrën e parojtur dhemë vështroi i çuditur.Çfarë bën kështu-ithem:-Punoj, mbledhkanaçe. Ku i shisni, epyes përsëri - “tekkuqoja”-ç’të bëjmë…”Ai mori karocën dhe iudrejtua dy kazaneve qëishin më tutje… Nëçast mu kujtuaProjekti i Mbetjeve icili do të realizontefraksionimin e tyre qënë burim, duke futurkulturën europiane nëtrajtimin e mbetjeve nëfamiljet qytetare, pordhe në fshat, duke iprerë rrugën edhekësaj pune në të zezëqë e shfrytëzojnënjerëzit abuzivë.-Mu prish humori ibukurisë mëngjezoreme bardhësinë e saj tëVështirësitë e motit përballohen me ndjenjë të lartë përgjegjësiekomuna e Lekasit ka shumtë e reshjeve tëkullota të mira, por dhe dëborës.bimë mjekësore, si -Ai veçoi punën emolla e egër, murizi, mirë të bërë ngaaguliçja (jo aguliçja që Drejtori i RrugëveZ.Kreshnik Zgjanirritet nën ferrë bashkëdhe inxhinieri Oltime manushaqen), dëllinjae zezë, çaji i malit,Zhamo, duke tërhequrvëmendjen përfaqësuesittë firmëssalepi, lule basani,(shumë të kërkuara nga për mirëmbajtjen eeksporti i bimëve rrugës së Dardhës sidlirë. Nxitova hapat dhe Edhe nga Komuna medicinale), etj. Këto një fshat turistikedhe në kohën ehyra vrullshëm tek Lekas ka fshatra, risi natyrore do të bëjnëdimrit. Në takim folënHotel “Regency” për banorët e të cilave janë që të investohet duke iuedhe përfaqësuesit ekafe. Duke pirë kafen larguar në Korçë- rikthyer këtyre vlerave firmave për mirëmbajtjene rrugëve tëfilloi biseda për motin Elbasan-Tiranë…. natyrore.dhe vështirësitë e -Fenomeni i parë -U ndamë me Hekuranindhe në orën 12.00 jo vetëm ngritën pro-Qarkut Korçë të cilët,krijuara. Hekuran është kthimi i një pjeseDenasi-Shef i Llogarisësë Komunës ndërtuar vila 2-3 katshe në një mbledhje qëtë të larguarve duke shkova për të asistuar blemet e tyre, pordhanë edhe mendimetë vlefshme për përballimine situatës sëmalore Lekas rinte si moderne, duke futurmë “gjemba”, priste kështu kulturën e re tëmakinën për të shkuar. ndërtimit dhe të jetesës..Dy raste janë nëKu do të shkosh nëkëtë qamet-i tha Vali fshatin Gjonbabas.banakieri. Ai nuk iu Kështu biznesmenëtpërgjigj, sepse ishte në Bajram Hoxha dhedilemë...Shpëtim Hoxha kanë-Një burë nga Kolonja, investuar duke ndërtuarsecili nga një vilëngjitur me tavolinëntonë, me zë të lartë moderne. Po kështutregonte, se, si disa në fshatin Gjergjevicë,etj.prefekti i ri Z.Andreafshatra në Kolonjë ishinkrijuar. Një mendimbraktisur dhe nuk kish -Fenomeni i dytë:- Mano do të zhvillontei vlefshëm ishte dhemë njerëz… është kthimi përgjithmonëi disa fer-të mirëmbajtjes së rru-për krijimin e njëme drejtuesit e firmaveai i Ing. Olti Zhamo,-Po në komunën tuaj,pyes Hekuranin, - merëve që kishin disa gëve të Qarkut Korçë. aksi tjetër rrugor nëç’bëhet? Hekurani vjet të ikur nga Ai fillimisht falenderoi të ardhmen Dardhëfillontë më tregojë se, fshatrat e tyre. Ata të pranishmit për gadishmërinëe treguar nëMiras, si rrugë eKomuna e Lekasit ka tani meren me blegtori,dytë kur bllokohetrruga Korçë-Dardhë.nëntë fshatra dhe se si me trajtimin e lopëve, përballimin e situatës sëështë 35 km nga Korça deleve, bletëve, sepse krijuar nga rënia e Vijon në faqen 7

7-K o r ç a-mars 2010Vijon nga faqja 6NË KORÇË E POGRADEC...25 Shkurt 2010 Ka para Bashkia e taksapaguesve!...-Tërë natën ka rënë shi,por ai vazhdoi edhe nëmëngjes. Në qytet nukkishte më dëbore.Malet vazhdonin tëzbardhnin përsëri.U nisëm për nëPogradec. Mbasikaluam urën e Dunavecitdhe iu afruamfshatit Pirg, Ladishoferi duke parë ngaxhami i makinës mëpyeti: Nuk e kuptoj pseu bënë këto “Qëndratregtare”, për ti kthyernë magazina për shitjehidro-sanitare, klube, sinuk vinë këta pushtetarëtnjë herë t’i shohindhe t’u japin zgjidhje,por rinë nëpër zyra…-Ke të drejtë i themLadit-nuk është vetëmqëndra tregtare e Pirgutqë kryetari i komunëse ka lëshuar me qira përshitje hidro-sanitare,kafene… duke i ndryshuardestinacionin përtë cilën investoi QeveriaSuedeze, por dheqëndra tregtare eBilishtit që Bashkia e kakthyer në magazinë përkazanët e mbeturinavedhe pronarët e truallitjanë në gjyq meBashkinë, ndërsa atë tëPlasës e ka marë meqira një i huaj. Ladi mëdëgjoi me vëmendje,pastaj tundi kokën dheshtoi:-Mbase Prefekti iri do t’i japë zgjidhjekëtij problemi, nëmënyrë që dhe ne tëtregëtojmë si Europa.-Në krah të djathtë tëfshatit Sovjan deri nëSheqeras një “det meujë”. Një sasi e madhehektarësh të përmbytur…-Studimi i Z.AdrianMaho, Drejtor i DrejtorisëRajonale tëBujqësisë-Ushqimitdhe Mbrojtjes sëKonsumatorit përQarkun e Korçës:--”ZGJIDHJE PËRPROBLEMIN EPËRMBYTJES SËTOKAVE TORFIKETË MALIQIT”, nëpërmjetdy variantevenë mënyrë shkencoredhe përllogaritjet esakta duke e njohurmirë këtë zonë ështësa interesant aq edheefektiv. Vënia në zbatime këtij studimi mevlera do të bëjë tëmundur që jo vetëm nukdo të kemi për-mbytjetë tokave torfike tëMaliqit, por leverdia efermerëve të kësaj zonenë drejtim të rendimentevebujqësore do tëjetë e lartë. -Në Qafën ePlloçës kish rëshqiturdheu dhe punohej memakineri të rënda për tëmos patur pengesa nëkalimin e automjeteve.-Po të kishin vënë rrjetateli të dendura që nëbehar nuk do të ishtekjo gjendje-thotë Ladi imerakosur.-Në Pogradec vazhdontetë binte shi. Ne uulëm tek lokali-ishturizmit për të pirë kafe.-Nga dritaret e lokalitdukej si një shpendfluturues duke parë ngaliqeni i turbulluar dhe ifryrë nga ujrat, përmendoriae poetit tëmadh lirik shqiptarLasgush Poradecitdhe të dukej sikur airecitonte poezinë e tij:-PoradeciPerëndim i vagëluarmi Liqenin pa kufir.Po përhapet dalëngadalënjë pluhurësi një hije.Nëpër mal e nërlëndina, shkrumb inatës që po bije,Duke zbritur që ngaqjelli përmi fshatpo bëhet fir…e kudo krahinë egjerë më s’po qet aspipëtimë:në katund kërcet njëportë…në liqen heshtnjë lopatë…Një shqiponjë earratisur fluturonnë mal të thatë…Futet zemra djalosharemu në fundtë shpirtit tim.Tërë fisi, tërë jeta,ra…u dergj…e zuri gjumi…Zotëroi në katëranë errësira…Po tashi:Duke nisur udhëtiminmespërmesnë Shqipëri,Drini plak e ipërmallshëmpo buron prejShë-ndaumi…-Ne vazhdonim të tretnimshikimin në liqenine Poradecit…-Nga informacionet enjë dite më parë bëhej editur se niveli i liqenit tëOhrit kish aritur nivelin693.90 metra mbinivelin e detit dhe ishte15 centimetra mbikuotën e tij maksimale.Televizionet lajmëroninpër hapjen e 6 portavenë Strugë në qoftë sedo ritej niveli i ujit. Nëkëtë moment mu kujtuaprojekti HEC i Skavicësnë Kaskadën e Drinitme aftësi grumbullimiujrash në masën afro 3miliard metro kub ujë,duke rreguluar prurjet eujrave…-Realizimi i këtij Projektinë të ardhme do të jetënjë risi e mirë në shumëaspekte.-Tani shiu kish pushuardhe ne dolëm emorëm rrugën ngaqëndra Kulturore nëdrejtim të rrugës“Naim Frashëri”, pormbetëm si të habitur.Vitin e kaluar me njëinvestim prej 650meleon lek u shtruakjo rrugë me gurë tëlatuar që siç thoshin ikishin sjellë ngaBerati.-Një rrugë shumë ebukur tradicionale.Por çudia ishte se ajoishte prishur dhe njëfirmë punonte përkanalizimin e ujrave tëzeza… Në mes tërrugës të coptuar etërë ujra e baltëtakuam një mikuntonë, një intelektual tëspikatur pogradecar tëcilin e pyes i habitur seçfarë ndodh kështu? -Ai duke qeshur mëthotë: -Ka paraBashkia - Paratë eshtetit si ujët e detit…-na dha dorën dhe ulargua.-E kaluam rrugën“Naim Frashëri’ qëfillon nga QëndraKulturore dhe del nëanën tjetër të rrugëskryesore të Pazaritme mendimin se, pseduhej bërë kjo rrugëkur dihej, se vitintjetër do të bëheshinpunimet për kanalizimine ujrave tëzeza?!...-Është abuzim nëdetyrë - papërgjegjshmëri,apo njëveprim i paramenduarkorruptiv?!...-Mbasi mbaruam punëtpër të cilën kishimardhur u nisëm për nëKorçë. Shiu filloi tëbjerë përsëri. Në tëzbritur të qafës sëPloçës u ndodhëm paranjë pamjeje vërtetshumë të dhimbshme:-një “xhip” që vinte qëlart dhe një “golf” qëngjiteshe ishin përplasurfort njëri metjetrin si “dy deshinj tëçmendur” dhe ishinbërë “bërlok”…-Aksidentet vazhdojnëtë bëhen një problem imadh shoqëror, ato pomarrin jetë njerëzish,ato duhet të parandalohenme rregulla tëforta, me forcën e ligjit,pa asnjë tolerancë.-Të mërzitur u kthyemnë Korçë, ku dhe këtubinte shi…VEHBI FURXHI

8-K o r ç a-mars 2010EDHE NJË HERË PËR FOTOGRAFIN SHQIPTARO-AMERIKAN GEORGE D. BORIAKristaq BALLIOpinioni publik shqiptar,veçanërisht aikulturor, është bërë iditur me muzeun më tëri shqiptar, atë të ArtitOriental "Bratko" tëvendosur në qytetin eKorçës, si dhe mekrijuesin e tij, GeorgeDimitri Boria.1 Pamjetbefasuese e të veçantatë këtij institucioni janëeksponatet dhe objektetqë paraqiten aty eqë i përkasin kulturavedhe arteve të disavendeve e kombevenga Lindja e Largët 2,pak të njohura përMërgimtariTë dhënat biografiketregojnë se G. D. Boria,si shumë korçarë tëtjerë, ka shkuar nëShBA që në moshërinore 4 dhe, shumëshpejt, duhet t'i jetëkushtuar e përveshurmësimit të gjuhësangleze dhe arsimimit eedukimit profesional.Riosh nga një familjetradicionale korçare,optimist, kureshtar,energjik, guximtar derinë kokëshkrepje, sedërtar,stoik e sfidues ietur deri në aventurë,intuitiv e pragmatist përt'u orientuar në situatatë panjohura në atëshoqëri të madhe prodhimie konsumi, aipublikun shqiptar, siedhe mënyra se siështë ngritur ai, pra qëndërtesa dhe gjithëobjektet e ekspozuaranë vitrinat e tij janë fruti një akti shembullorhuman, atdhetar, qytetare filantropik ngashqiptaro-amerikaniGeorge Dimitri Boria3,i cili ia kushtoi e dhuroiato vendlindjes së tij,qytetit të Korçës. G. D.Boria bëhet kështuvijuesi i traditës sëdalluar të shekujvepozicionohet shumëshpejt dhe merr frenate jetës për ta komanduaratë drejt ambicjeveëndërrimtare.Falë edhe prirjeve të tijartistike në pikturë emuzikë, ai studion nëdisa kolegje apoXIX-XX, atë të dhurimite altruizmit, që qytetarëtkorçarë e kanëkultivuar shpesh si njëalternativë prosperiteti eqytetërimi human tëvendlindjes dhe atdheuttë tyre.shkolla të tjera artistike5dhe, ndoshta, pas tyre,fillon punën e tij siteknicien në filmatKrahas veprave eeksponateve muzeoreqë iu përkasin disashekujve të mijëvjeçarittë kaluar, në mjediset etij ekspozohet, gjithashtu,një koleksion merreth 90 fotografi tëdimensionevemesatare, punë tëBorias, të cilat, nëkrahasim me objektet etjera rrezëlluese, parakalojnësi pa u vënë re.Por, po të përqëndroheshme vëmendjenë to, pasi mësondisa detaje kryesorehistorike, pasi lexonedhe diçiturat, kureshtjai kapërxen kufijtëekspozicionalë dhe tëtundon me idenë se,pas atyre dhjetra fotografivemund të fshihetnjë dimension e kontributtjetër, jo dhe aqmodest.Bash këtij profili prejvizatimorë të kompaniveHollivudiane6 dhe,më pas, vijon profesionine fotografit përnjë periudhë shumëvjeçare.Gjatë viteve '30ai shoqëron, gjithashtu,vaporë turistikë amerikanësi artist siluetash7dhe instrumentist muzikorme mandolinë (aikishte një mandolinëGibson)8 dhe gjatëfotografi të një hierarkietë epërme synont'i dedikohet ky shkrimqë, bashkë me të tjerët,e plotëson përfytyriminrreth portretit tëspikatur human tëGeorge D. Borias.kësaj kohe ai hap edhestudion e tij fotografikenë Los Anxhelos CA.Duhet t'i jetë kushtuartërësisht fotografisënga fundi i viteve '30,duke hapur edhe studione tij në Uashington,ku ai u bë injohur e i kërkuar,sidomos nga shqiptarët.Të rëndësishmepër t'i theksuar duken,gjithashtu, dy fakte tëkësaj periudhe: së pariqë ai, krahas punës sëtij private ka qenë edheanëtar i stafeve redaksionaletë disa gazetavee revistave periodiketë kohës10, si dhefakti tjetër që, gjatëkëtyre viteve, ai ështënjohur me Gjon Milin- fotografin tjetër tëfamshëm korçar endetë paafirmuar, me tëcilin ishte moshatar11Ushtrimi i profesionittë fotografit do tëpërcaktonte më tej tëardhmen e jetës së tijpër më shumë se dydekada dhe do të ishteetapa më intensive dhemë prodhimtare eaktivitetit të tij profesionale intelektual, ecila shënon, pa dyshim,edhe një kapitulltë çmuar në historinëe fotografisë shqiptaredhe asaj ndërkombëtare.Vijon në faqen 12

9-K o r ç a-mars 2010Iu përgjigjemi pyetjeve të lexuesveç’është Mafia?....MAFIA!Iu përgjigjemi pyetjeve të lexuesveç’është Mafia?....Vijon nga numri i kualuarRitualet dhe kodete sjelljesCeremoniaPas arrestimit të tij,Giovanni Brusca e kapërshkruar ceremoninëmafioze në të cilën aiishte bërë zyrtarisht njëanëtar i plotë i “CosaNostra”. Në vitin 1976 aiishte i ftuar në njëbanket. Ai u çua në njëdhomë, ku disa mafiozëishin ulur rreth njëtavolinë mbi të cilën u ulnjë pistoletë, një kryq dhenjë imazh i shenjtë. Atavunë në pikëpyetjeangazhimin e tij dhendjenjat e tij në lidhje mekriminalitetin dhe vrasjen.Kur ai e pohoi vetëatë, atëherë SalvatoreRiina, bosi më i fuqishëmi “Cosa Nostra, ka marrënjë gjilpërë dhe shpoigishtin e Brusca-s.Brusca njollosi megjakun e tij imazhin eshenjtë, të cilin ai embante në duart e tij.Ndërkohë që Bruscambante në duar imazhine shenjtë të gjakosur,Riina i tha atij: “Nëse jutradhtoni Cosa Nostra,mishi yt do të digjet si kyshenjt.”PrezantimetNjë mafioz nuk supozohetqë ta prezantojë veten nënjë mafioz tjetër. Nëse aikërkon të krijojë njëmarrëdhënie, ai duhet tëkërkojë një të tretë, njëmafioz tjetër të njohur,për ti prezantuar ata menjëri-tjetrin. Ky ndërmjetësmund të garantojse as njëri nga të dy nukështë një mashtrues. Kjotraditë ndiqet me përpikmëri:kur mafioziIndelicato Amedeo ukthye në Sicili pasveprimtarisë të tij nëAmerikë, ai nuk mund tëvendosë vetë për t’iuprezantuar babai tëmafies në Sicili, por duhejtë priste për një ndërmjetësnga Amerika që enjihnin për të ardhur nëSicili dhe për ta prezantuaratë.duhet të jetë e vërtetë.kontratave publike dheprivate. Për të fituarkontratat për kompanitëqë ata kontrollojnëshpesh mafiozët përdorindhunë. Ata rrallë menaxhojnëbizneset e këtyrekompanive, por kontrollojnëata duke marrë njëpjesë të fitimeve të tyre,zakonisht përmes pagesave.Krimet e ndaluarDisa lloje të veçantakrimesh janë të ndaluarapronës, ndërsa sulmi fizik nga “Casa Nostra”, ngaDhjetë urdhëresat 9.Paraja nuk mund të është më i rrallë. Në Sicili, antarët e saj, ose kriminelëbrenda teritorit. NëNë nëntor 2007 policia përvetësohet në qoftë se paratë që paguhen përsiçiliane ka raportuar të ajo i takon të tjerëve ose këtë mbrojtje njihen si përgjithësi mafiozët janëketë gjetur një listë me familjeve të tjera.“Dhjetë urdhëresat” në 10.Njerëzit të cilët nuk“pizzo”, (zhvatje parash). të ndaluar të kryejnëkrime si vjedhje.strofullën e shefit të mund të jenë pjesë e Trafikimi i drogës Rrëmbimi, gjithashtumafias Salvatore Lo “Cosa Nostra” janë: Sicilia është një qendër e është i ndaluar. KëtoPiccolo. Ato mendohen të çdokush që ka një të madhe në tregtinë ndërkombëtarekrime janë të ndaluaratë drogës. Në edhe nga jo antarët ejenë udhëzimet se si të afërm të ngushtë mejesh një mafioz i mirë, i policinë, dikush që ka vitin 2003, Mafia siçiliane “Casa Nostra”, sepserespektueshëm dhe i një të afër tradhëtar në vlerësohet të ketë bërë tërheq vëmendjen enderuar.familje, të gjithë ata që rreth 8 miliard euro popullit dhe policisë. Këto1.Askush nuk mund ta sillen keq dhe nuk i përmes trafikut të drogës. rregulla shpesh janëparaqesë veten direkt mbrojnë vlerat morale. Trafiku i armëve shkelur me, ose pa lejënnë një tjetër mafioz. Aktivitetet kriminale Në vitin 2003, Mafia e kryemafiozit.Duhet të jetë një personi tretë për ta bërë atë.Mbrojtja ekriminelëvesiçiliane vlerësohet tëketë bërë një shumë tëMafia moderne nëItali2.Kurrë mos shiko Është vlerësuar që kostoja madhe prej • 1.5 miliard Bosët e burgosur janëgratë e miqve. e Mafias siçiliane për me trafikimin e armëve. aktualisht subjekt i3.Asnjëherë mos u tako mbrojtjen e kriminelëve Dhënia e fajdeve kontrolleve të ashpra nëme policët.kushton 10 bilion euro në Në një botim të vitit 2007, kontaktet e tyre me botën4.Mos shkoni në bare vit gjë kjo që i kushton shoqata italiane e biznesit e jashtme, që kufizojnëdhe klube.shumë ekonomisë siciliane.të vogël “Confesercenti” aftësinë e tyre për tëRreth 80% e bizne-ka raportuar se, rreth drejtuar operacionet e5.Gjithmonë duhet tëjesh në dispozicion për seve siciliane paguajnë 25,2% e bizneseve siciliantyre nga prapa hekuravejanë në borxhe të sipas neni 41-bis të“Cosa Nostra”, është para për mbrojtjen enjë detyrim - edhe nëse “Cosa Nostrës”. Pagesat fajdexhinjve, që kanë regjimit të burgut.gruaja juaj është gati të mujore mund të variojnë mbledhur rreth • 1.4 Antonino Giuffrè - njëlindë.nga • 200 për një dyqan të miliardë në vit nga shok i ngushtë i6.Takimet duhen absolutishtvogël ose bar në 5.000 • pagesat.Provencano, u penduatë respektohen. për një supermarket. Kontrolli i kontratave menjëherë pas kapjes së7.Gratë duhet të trajtohenBiznese të cilët refuzojnë Mafia siciliane në Itali tij në vitin 2002.me respekt. të blejnë këtë mbrojtje besohet të ketë një Në një marrëveshje të8.Kur të pyesin për çdo ngacmohen shpesh duke mbledhje mbi • 6.5 miliard fshehtë u vendos shfuqizimiinformacion, përgjigjia shkaktuar dëme i nenit 41 bis, të nëpërmjet kontrollit tënëkëmbim për mbështetjezgjedhore në Sicili.Megjithatë, deklaratat eGiuffrè nuk janë konfirmuarende. Parlamentiitalian, ka përforcuardispozitat e ligjit 41 bis, icili do të përfundojë në2002, por është zgjaturpër katër vjet dhe shtrihetedhe në krime të tjera, tëtilla si terrorizmi.Megjithatë, sipas një prejrevistave kryesore tëItalisë, L’Espresso, 119mafiozë - një e pesta e tëburgosur nën regjimin eligjit 41- janë lëshuar mbibaza individuale. Grupi itë drejtave të njeriut“Amnesty International”ka shprehur shqetësiminse ligji 41-bis duhet që nëdisa raste të mos arrije në“trajtime mizore, çnjerëzor,ose poshtërues”për të burgosurit.Përveç Salvatore Lima,të përmendur më lart,politikani dhe gjyqtari iGjykatës së Lartë kanëqenë prej kohësh tëdyshuar se kanë lidhjeme Mafian.Nga fundi i viteve 1990,e dobësuar “CosaNostra” duhet ti japë njëpjesë të madhe të tregtisësë paligjshme të drogësorganizatës së krimit enjohur si “Ndrangheta”nga Kalabria. Në 2006,kjo e fundit u vlerësua përtë kontrolluar 80% tëimportit të kokainës nëEvropë.Vijon në numrin e ardhshëm

10-K o r ç a-mars 2010LetërsiTregim:“TAKIMI U BË, POR...”A.P.ÇEHOVPas provimit, Gvozdievihipi në tramvaj dhe përgjashtë kopekë udhëtoideri në stacionin jashtëqytetit. Që aty vila ishtenja tre netra larg dhe airrugën e bëri në këmbë.Te porta i doli e zonja evilës, një grua e re.Gvozdievi i jepte mësimearitmetike të birit, përkëtë shpërblehej me tëngrënë e me të pirëpërveç pagesës. Hë, sidolët? - e pyeti zonja dhei zgjati dorën për tapërshëndetur për provimin?e mora.-Ju lumtë, Jegor Andrejeviç!Me notë të lartë?më të lartën... Hm... Sigjithmonë...Grozdievi nuk mori notënmë të lartë dhe mezi ehodhi atë provim... porpërse të mos gënjente,kur ishte krejt e mundshme?Ata që japingënjejnë me po aq zell sadhe gjahtarët. Kur hyri nëdhomën e tij Grozdievigjeti në tryezë një letërtë futur në zarfin rozë. Ehapi zarfin me dhëmbëdhe lexoi letrën:Çdo gjë në rregull. Jupres në ora tetë plot tekanali, në vendin ku ju rakapeja nga koka. Do tëjem ulur nën drurin kuështë stoli. Edhe unë judua, por duhet ta tregoniveten më të shkathët...Duhet ta tregoni vetenburrë. Mezi po pres që tëvijë mbrëmja. Ju duatmerrësisht shumë. JuajaS.”P.S: Mamaja nuk eshtëkëtu. Do t shëtisim derinë mesnatë. Ah! Sa elumtur jam! Gjyshja do tëjetë në gjumë, asgjë nukdo të marrë vesh”Si e lexoi letrën, Gvozdieviqeshi i gëzuar,kërceu pupthi disa herëoastaj eci i kënaqurnëpër dhomë.-Ah! Sa mirë! Më dashuron!Më dashuron! Sa ilumtur jam, ta marrëdreqi, ta marrë! Ah! Trala-la!-.E lexoi dhe një herëletrën, e puthi dhe eshtrëngoi pas zemrës,pastaj e fshehu në sirtarine tryezës së punës. Isollën drekën. I trullosurnga letra, hëngri mebabëzi, si i paparë, ç’ishtruan përpara: i kullufitime një frymë edhe supën,edhe mishin, edhe bukën.Si u ngop, ra të pushontepak, u zhyt në ëndërrimelaragane: për miqësinë emadhe, për dashurinë ezjarrtë, për shërbimin nëposte të larta... Ndërkaqs’po i shqitej nga sytëSonja.Sa keq që nuk kam orë! -tha me vete. - Po të kisha,do ta ndiqja për bukurikohën e mbetur deri nëtakim. Se kjo e shkretëkohë, si për inat, ikën aqngadalë!”Erdhi një çast që iu mërzittë ndenjurit shtrirë, vurire që s’po e shtynte dotkohën me ëndërrime, ungrit, thirri kuzhinierendhe e dërgoi të blintebirrë.“Duhet lagur! - i thavetes. - Ta kthejmë ndonjëgotë, kështu dhe kohaikën më shpejt.”Sollën birrën. Gvozdievi irreshtoi përpara vetes tëgjashta shishet, i ledhatoime shikime prej të dashuruari,e hapi të parën dhee piu me një frymë. Iu duksikur në kokë dhe nëkraharor iu ndezënllamba, ndjeu ngrohtësi,dritë dhe ngazëllim.“Do të jem i lumtur me të!- i tha vetes tek hapteshishen e dytë Është...është njeriu që më duhet...Për një si ajo kamëndërruar... Ja!”Pas shishes së dytë, ndjeusi iu shuan llambat nëkokë dhe në kraharor .gjithçka iu errësua, amangazëllimi dhe hareja nëshpirt iu shtuan! Sashumë ia kishte qejfi tërronte e të rronte në këtëbotë të lumtur pas shishessë dytë... Mori shishen etretë. Tundi përparahundës së vet dorën dhe itha vetes se njeri më ilumtur se ai nuk gjendejnë botë. Iu betua vetes sekështu ishte, s’kishteburrë ta bindte për tëkundërtën.- E di përse më dashuroi!- mërmëriti. - E di, si s’editkam! Dashuroi njeriune zakonshëm! Pikërishtatë! Di ajo cilin të dashurojëdhe përse Njeriun ezakonshëm! Se unë nukjam ndonjë kushedi çfarë...I rëndomtë jam... Unë...Zgjati dorën për të marrëshishen e katërt, lëvizjene shoqëroi me thirrjen:- Po! Ashtu është! Nuk jamndonjë kushedi se çfarë!Ama, ajo ja që gjeti brendameje gjeniun! Gjeniun! Atëdashuroi!... Kush jam unë,më pyesni? Ç’përfaqësojnë vetvete? Ju si mendoni,kush jam? PoGvozdievi jam e kushtjetër! Po, Gvozdievi jam,ama çfarë Gvozdievi, paHë? A s’më thoni, e diniapo s’e dini?Kur erdhi deri te gjysma eshishes së katërt, i ra forttryezës me grusht, shkundiflokët e shprishur dhetha: -Di unë si t’ua trëgojkush jam! Prisni sa tëmbaroj shkollën! Aq kamkeq, sa të mbaroj shkollën!Idhtar i shkencës, jakush jam!... Ajo atëdashuroi, idhtarin eshkencës!... Di unë si iavërtetoj që s’u gabua! Nukpo më besoni? Hiqmunisysh! Pandehni se as ajonuk më beson? Ajo, Sonja?Atëherë edhe asaj si juvedo t’i them: hiqmu sysh!Di unë si jua vërtetoj! Dot’u futem me gjithë shpirtstudimeve!... Ja, ta kthejme këtë gotë... Të poshtërjeni që të gjithë!Gvozdievi, i nxehur keq, ektheu me fund gotën mebirrë, nxori nga komodinaleksionet, i hapi, zuri t’ilexonte nga mesi:Shkaktare e nxjerrjes ngavendi të nofullës së poshtmemund të jetë goditja,kur goja është e hapur...”Gjepura!Nofulla...Goditja... Dëri e mëri...Kotësira!I mbylli leksionet, hapishishen e pestë. Si eboshatisi shishen e pestëdhe të gjashtën, e kaploipikëllimi, ra në mendime,i tha vetes se, gjithësiaështë një hiç, kurse njeriunë të është edhe ai njëhiç... Duke menduar kështu,me dorën që s’ibindej u përpoq ta mbyllteme tapë shishen e birrës,s’e puthiti dot, e lapërsipër grykës, morinishan me syrin mbyllurdhe i ra sic i bien kaçoles,donte të qëllonte njollatjeshile, që i lodroninpërpara syve. Njolla tëerrëta, jeshile e të kuqe idridheshin përpara syvekur e qëlloi me tapënjollën jeshile. Njëra ngakëto njolla, vishnje meanë jeshile, me ca sigjilpëra, gëzueshëm iambuloi sytë si mengjitës...Gvozdievi ndjeu tingjiteshin ashtu vetiukapakët e syve...“Pse të përcëllojnë? - epyeti veten. - Duhet dalënë ajër të pastër. Rreziktë qorrohem. Duhet...shëtitur... Këtu të merretfryma... Është afërkuzhina, kanë ndezursobën, nxjerr tym... Oh!Teveqelet!” Vuri kapelëndhe doli nga dhoma. Ishteerrur, ora po shkontedhjetë.Në qiell vezullonin yjet.Hënë nuk kishte, nata dotë ishte e errët.Grozdievit iu mbushgjoksi me ajrin e pastërdhe erëmirë të majit dheme freskinë e pyllit. Iulehtësua frymëmarrja. Iahapën krahët dhe epushtuan me dashamirësinëpërbërësit etakimeve dashurore:fëshfërima e gjetheve,kënga e bilbilit dhe...zbardhëllimi i “asaj”, ivagullt, i menduar. Pa evënë re as vetë, u gjendte vendi i takimit që ikishte lënë Sonja. Ajo ungrit nga stoli dhe eci nëdrejtim të tij.Zhorzh! - i tha meregëtima zemre. - Jamkëtu.Grozdievi ndali, mbajtivesh, ngriti kokën lart dhepa qiellin, majat e drurëvet.Iu duk se ai zë erdhiqë lart.Zhorzh! Jam unë! Këtu! -përsëriti ajo dhe iu afruamë pranë.A?Jam unë.Si? Kush është? Kush?Jam unë, Zhorzh... Ejani...Ulemi këtu.Hë?Sa qesharak dukesh! Popse, nuk po më njeh? Popse, asgjë nuk sheh?Aaa... Më falni... Ju meç’të drejtë... në këtë orë...hyni në kopshtin e huaj. Inderuar zotëri! M’upërgjigjuni, de, ndryshe...jua thyej... turinjtë...Zhorzhi zgjati i pasigurtkrahët, e kapi për supesh.Ajo qeshi sa u gajas-Sa për të qeshur dukeni!Ha-ha-ha! Sa mirë dini tështireni! Shkojmë tani...Ulemi të bisedojmë...-Të bisedojmë? Si? Jupse? Po unë pse? Poqeshni, hë?Ajo qeshi më fort, e moripër krahu dhe e shtyu tëecte përpara rezistoi, bëriprapa. Të kujtonte mushkënxanxare, kurse ajotë kujtonte kalin ezellshëm.-Dua... dua gjumë... Mëlëshoni... - mërmëriti inemitur. -Nuk dua tëmerrem me gjëra koti...-E po, mjaft me këto... Pseu vonuat një gjysmë ore,këtë më thoni?Mos e humbët mendjenduke mësuar për provimin?-Mësova... Unë gjithmonëmësoj... Shkaktari inxjerrjes nga venditë nofullës së poshtmemund të jetë goditja, kurgoja është e hapur...Nofullat dalin nga vendinë pijetore... Dua birrë...nga më e forta.Ai dhe ajo iu afruanzvarrë-zvarrë stolit. Aimbështeti bërrylat Nëprehër, mbështeti kokënnë mes të grushteve dheturfulloi. I ra kapela ngakoka në duart e saj. Ajo upërkul dhe e pa ngultas.-Ç’keni kështu? — epyeti me zë të mekur.-S’është... s’është punajuaj... Askush nuk ka tëdrejtë të përzihet në punëte mia... Të gjithë tarallakëjanë, dhe ju... Po,torollake jeni.Si heshti njëfarë kohe,Gvozdievi shtoi:-Dhe unë... budalla jam...-E morët letrën time? - epyeti ajo.-E mora... Nga Sonja...Po... nga Sonja... Ju Sonjajeni? E çë pastaj)! Gjepurështë... Fjala “padurim”shkruhet bashkë... Tëditur e hiqni veten!Ju marrtë dreqi, jumarrtë!...-Mos jeni i dehur?-Jooo... Jam njeri idrejtë... Ç’flisni kështu?...Me birrë nuk dehen...Hë?-Po atëherë, mor derdimen,ç’dërdëllitni kështu,kur s’qenkeni idehur?-Jooo. Unë jam rasaemërore... Ti je rasagjinore... Ai është rasadhanore...Grozdievi u zgërdhi,pastaj qeshi me të madhe,ndërkohë që kokaiu var poshtë e më poshtë.Po flini? - e pyeti ajo.Përgjigje nuk mori. Qaudhe zuri të thyente duart.Po flini, Jegor Andrejeviç?- përsëriti ajo.Përgjigje pcr pyetjen qëbëri ishte gërhitja eshtruar, e ngjirur. Sonja ungrit.I poshtër! - pëshpëritizemërplasur. - I poshtër!Ja ç’na qenka! E po, na,na,na! Dhe Sonja eshapllanisi me dorën evockël i flakëriu pesë agjashtë të nxehta nëzverkun e harkuar tëGvozdievit. Ia shkeli mekëmbë kapelën, që ikishte rënë në tokë.Gratë janë hakmarrëse!Ditën tjetër, Gvozdievi ishkroi Sonjës këtë letër:‘Ju kërkoj ndjesl Dje nukmunda të’ vija në takim,sepse isha shumë semure’.Me’ caktoni njëkohë tjetër, për shembull,sonte në darkë. Judashuroj,Jegor Gvozdievi.”Përgjigjja që mori ishtekjo: “Kapela juaj ë’shtë’te stoli.-Shkoni dhe merreni. Tëpirët e birrës për ju qenkamë i kendshëm se të bëritdashuri, atëheri’ pinibirrë.-Nuk dua t’ju pengoj.Tanimë jo juaja S...”P.S. Mos më kthenipërgjigie. Ju urrej.”Përkthyer nga:Jorgji Doksani

11 -Korça-mars 2010TOPONIMIA E ZONËS SË KORÇËSVijon nga numrii kaluar9.Kamenica-FshatKmuna Mollas – Gurorenga Kamen (sll) gur.10.Kurila-Fshat nëDevoll nga Kurila (lat) =rosë e egër, lloj shpendi.Gojëdhëna na transmetonse ky fshat është formuarnga hardhacakë prej Suli(Camëri) mbas prishjes sëtij prej A.P Tepelenës.11.Kosovrast-Fshat ibraktisur në Opar. Ngasllavishtja = Kosovo (sll)= Mëllinjë dhe hrast (sll)– kacube = kacuba emëllinjës.Nga studiuesi: NEDAI THËLLIMI12.Kosqeva–Fshat ipaidentifikuar. Ndoshtanga kosa (sll) –kullotë.13.Krace-Fshat i braktisur,i paidentifikuar, ngaKrec (shq) = gerqere kua = e14.Kakac-fshat KomuaPirg. Nga kaka (gr) –ikeq. Me sa duket ngafakti se në grykën eKakacit dikur kalonterruga qe lidhte Mokrën eluginën e Shkumbinit(rrugën Egnatia) mefushen e Korcës, e cilaparaqeste rrezikshmëripër udhëtarër prej grabitësve.15.Kallavaros-Dikurfshat në Opar afërLekasit. Nga grqishtjaKallo = i (e) mirë dhevaros = vend, pra vend imirë16.Karbanjos-Fshat.Komuna Lekas. NgaCorb karp (lat) = ha, drupyjore.17.Kalendrip-Rrugë nëMborje, të con në maline Moravës. Kalen (sll) =shteg dhe drip – rrugë(lat)18.Kapshtica-Fshat nëDevoll nga Gab (sll) grykëku G = K.19.Kucakë-Fshat.Komua Moglicë. Nga Kuc(shq) = vorbë 20. kutmicevica– njësi administrativebullgare që përfshintedhe Korcën, krijuarprej Car Borisit të Bullgarisënë vitin 853 kish siqendër qyteti Devoll.Kutmicevica (sll) – vendetë porsapushtuara21.Krushovë-Fshat nëGorë, Komuna Lozhandhe një tjetër në KomunënVoskopojë. Ngakrusha (sll) – Dardhë22.Këmbëthekër-Fshat. Komuna Libonik.Përmendet që më 1416.Shqip këmbëgjatë sithekri. Ka një fshat mekëtë emër edhe në fshatratarvanitasë në Peloponez(Greqi)23.Karpinos-Fshat ipaidentifikuar. Nga Karpa(shq) – shkëmb.24.Kalldrën-i -Fshat ipaidentifikuar afër fshatitPolenë. Mendojmë seduhet të jetë fshati Qatron(shih Qatrom)25.Krosnisht-i –Fshat.Komuna Gorrë. Ngahrasta (sll) –kacube, kua=oL1.Leskovik-u-Qytetrrethi Kolonjë nga Leska(sll)-lajthi2.Leshnicë-a-Fshat.Rrethi Pogradec nga Lesa(sll)-pyll3.Leminot-i-Fshat.Komuna Pirg. NgaLemino (gr)-lëmë. Vendku shien të lashtat.4.Lekas-Fshat në Opar.Qendra e Komunës ngaemër njeriu Leka (shq)-Aleksandër 5.Lavdar-i-Mendojmë duke u bazuarnë gojëdhëna se rrjedh ngafjala shqipe druvar. Njëfshat me këtë emër edhe nëKomunën Voskopojë.6.Lin-i-Fshat.RrethiPogradec. Nga isogllosakelto - shqipe (Çabej vepëre cituar) Lin= i thellë.7.Leshnja-Nga Lesa (sll)-pyll. Fshat në KomunënVithkuq dhe në Skrapar8.Lubonja-Fshat.Komuna Vithkuq dhe njënë rrethin e Mallakastrës.Emër njeriu Luben (sll) egjetkë.9.Lozhan-Ngasllovishtja Lloze (sll)=vreshtë ose Lozha (sll) =strofkë10.Luhnid-Emri i vjetërIlir i qytetit Ohër (Maqedoni)ose grupi i liqeneveOhër- Prespë. Nga isogllosakelto - shqiptare Lin = ithellëshpesh vend i ngushtëbuzë lumit ose përoit, ngagreqishtja e vjetër Llëngapo me atë kuptim.MI.Maligrad-i-Përbëhetnga dy emra në gjuhënsllavisht Mallo= i vogël dhegrad= qytet ose kala.2.Mazrekë-a -Fshat nëKomunën Lekas. Emërnjeriu (shq), Skënderbeuheroi ynë kombëtar mbantenjëkohësisht mbiemrinKastrioti edhe atë Mazreku.3.Moglica-QendërKomune =Mogila (sll)=kodër4.Meniku-Fshat i braktisurnë Opar = nga Men(shq) =man, dru frutor.5.Mavromati-Fshat ibraktisur në Opar. Ngagreqishtja Mavro= i zi dhemato(gr)=sy 6.Manakesh-i-Fshat i braktisur në Oparnga Manë (shq)= dru frutor7.Mançurisht-i-Fshat.Komuna Progër (Gryka eCangonjit). Nga latinishtjaMonsio=Stacion rrugor(vend qëndrimi). Në këtëzonë dikur kalonte rrugaqë lidhte perëndimin mebrendësinë e gadishullitballkanik. Trate, (pjesë tësaj) hasen edhe sot në atotroje.8.Malavec-i-Fshat.Komuna Bulgarec. NgaMale (sll) =pishë e zezë(Pinus Nigra). Ka njëmikrotoponim me Dishnicë(Malaveci i vjetër)9.Mborja-Fshat në lindjetë Korçës, nga Emporion(gr) =treg. Dikur në gjuhënshqipe mbante emrin shestenga shes ose panair.10.Mekshi-Fshat i braktisurnë Opar. Në gjuhënshqipe përdorej edhe siemër njeriu, emërton edhekullotën. Thirret kështudhe i vogli i buallicës.II.Morava-Malgreqishten11.Llëngë-a-Fshat nëRrethin e Pogradecit dheLlëngëza, Rrethi Kolonjë nëmikrotoponimi hasetnëlindje të Korçës. NgaMorra (sll)=pishë12.Marva?? -Qafë mali,Komuna Vithkuq. Nëbiznatine“tokë” ose kullotë qëjepej nga shteti me qera.Mundet të jetë dhe emërnjeriu ‘13.Maladiç-i-Fshat ibraktisur në fushën eKorçës. nga sllavishtjaMale= Pishë14.Mariani-Fshat nëOpar dhe një tjetër nëGorrë. Emër njeriu (shq)15.Maliqi-Sot qytet dhefshat Komuna Libonik.Një fshat me këtë emërhaset edhe në Oparin eposhtëm. Një tjetër nëfshatrat arvanite tëGreqisë. Në turqishtMaliqane =sipërmarrjeafatgjatë bujqësore. Mundtë’ merret në konsideratëedhe fjala latine Male=sëmundje nga rrjedhedhe fjala Malarje.16.Melçan-i -Fshat.Komuna Bulgarec. Selishçevimendon se rrjedhnga fjala Mel (sll) =bluaj.Në fakt fjala rrjedh ngasllavishtja Mel=vend megurë gëlqerore. Në Bullgarika një qytet me emrinMelnik.17.Mëmël-i-Fshat.Komuna Libonik.18.Menkulas-Fshat(Devoll) nga Men= man(shq) dhe kolas=kolë,emër njeriu= Mani iKoles (Dh. Shuteriqi)19.Manostirei-i -Fshatnë Zboqëri. KomunaLibonik. Nga Manastir(gr) 20.Moçan-i -Fshat.Komuna Gorrë, vend meshumë ujra ose vend itillë që është në hije(shq)N1.Nikollarë-Fshat.Komuna Moglicë. Opariposhtë. Nga emër njeriuNikollë (shq)2.Nizhavec-i-RrethiPogradec nga nizhe (sll)poshtë ulët.3.Neviçisht-i-Fshat.Komuna Bulgarec. Nganovo (sll) i ri ku o = e.4.Novoselë-a- Fshat.Komuna Pirg. Nga Novo(sll) - ri dhe sello (sll)=fshat i ri.P1.Padini-o-Majë mali nëmalin Moravë. Nga sllavishtjaPad=rënie rëpire qëbie poshtë nga një lartësi,zbritje.2.Panarit-i-Fshat.Komuna Vithkuq. Ngagreqishtja Panarigo =Panair ose Panorigos (gr)= aguliçe3.Poçesta-Fshat.Komuna Libonik. Njëfshat tjetër me këtë emërhaset në Dibër, Maqedonidhe një tjetër në Gjakovë(Kosovë). Nga poçesio(lat) = vendqëndrimi,stacion mbase dhe ngaçesiu = rrugë4.Poggorie-a -Fshat.Komuna Sheqeras. Pod(sll) = poshtë dhe Gorra(sll) mal = poshtë malit(nën mal)5.Pelion-Qytet Ilir nëGrykën e Cangonit në fisinilir të Desareteve, mundtë identifikohet me toponimtrigorica në grykën eujkut afer fshatit Tren. Përpushtimin e tij Aleksandrii Madh zhvilloi beteja tëpërgjakshme me MbretinKliti dhe Glankia. Në këtëqytet ka jetuar për njëkohë mbreti Pirro e Epirit,emri rrjedh nga Pill (gr) =grykë ose portë hyrjeje.Mendojmë se fshati Pilurka lidhje me Pelionin.Pilur hasim edhe nëkrahinën e Himarës.6.Pilur-i-Shih Pelion.7.Pekas-Lagje e shtatëBeras = Peka (gr) =përkundrejt8.Peshtan-Fshat.Komuna Moglicë. Peshtan(sll)=shpellë ose gur ranor,Pesht (sll)9.Peskopia-Emër i vjetëri një fshati në Korçë nëterritorin ku ndodhet sotXhamia e Mirahorit oseXhamisë së madhe. Mëvonë u shkri dhe u asimiluanga emri Korçë.Përmendet në dokumentepër herë të fundit nëshekullin XVII-të.Nga Peskopia (gr) qendërkishtore peshkopale osembrojtjeje.10.Pirg-u-Qendërkomune, fshat. Nga apelativishqip Pirg (gr)=kullë vrotjimi11.Pleshisht-i -Fshat,rrethi Pogradec ngaPlesha (sll)= kodër ezhveshur midis dysipërfaqeve të veshura mepyje që shërben për kullotë12.Polena-Fshat.Komuna Voskop (nëSkrapar si dhe në Labërine formën Bolena) ngaPole (sll) = fushë ose tokëbujqësore13.Pojan-Fshat. Komunahomonime. Nga Pole (sll)fushë -ku nga Poljan karënë “1” e pazëshme14.Progër-Fshat.Komuna homonime. Ngaemër njeriu Progon (shq).Mundet edhe nga Prigor(sll)= rrëzë malit ose ngaProgon (kufi). Dikur këtuafër kalonte kufiri midisMaqedonisë dhe Ilirisë.Ka një fshat Progën nëveri të Shqipërisë.15.Preni-Fshat sot iabandonuar midis Porodinësdhe Lavdarit tëKorçës.16.Porodina-Fshat.Komuna Voskop. Nga bor(sll)-pishë ku b=p17.Plovisht-Fshat.Komuna Libonik. Ngaplava (sll) ku o=a Kashtore(kavaletë) kashte, byk,18.Postena-Fshatibraktisur, rrethi Korçë.Nga po (sll) = mbas dhestena (gr) = grykë =mbasgrykës19.Pustec-i-Sot Liqenas.Nga pusto (sll)=i varfërose i braktisur, tokë e lënëdjerrë20.Popçisht-i -Fshat.Komuna Gorrë. Nga pop(sll) =prift. Një lagje e tijmban emrin Manastiru. Kadisa toponime me emrin:-“Kisha”.Vijon në numrine ardhshëm

12-K o r ç a-mars 2010123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456(Vijon nga faqja 8)FototekaNë vitin 1942 Boriaftohet të punojë sifotograf i ushtrisëamerikane dhe, për këtë,ai kryen paraprakishtKolegjin e Luftës nëUashington. Së parishërben si anëtar itrupave ndërlidhëse nëKomandën Europiane,ndërsa në fund të LuftësII Botërore, 1945, aipërfitoi lirimin e nderuardhe u bë fotograf iAgjencisë së Ndihmësdhe RehabilitimitUNRRA të OKB-së. Kjopunë e kthen në Europë,ku ai fotografon situatëne pasluftës në disa vende(Itali, Gjermani, Jugosllavi).12 Paskëtaj, kure përfundon këtë mision,më 1947, pranohet sifotograf civil në Shtabine Azisë Lindore tëushtrisë amerikane, qëkomandohej nga gjeneralii famshëm DagllasMacArthur13. Ky momentshënon fillimin eperiudhës më intensive ekontribuese të veprimtarisësë tij në lëmin efotografisë, ku ai mbetetnjë prej protagonistëve tënjë trashëgimie shumë tëgjerë e të larmishmehistorike, kulturore eshoqërore që flet megjuhën e imazhit pamor.Për rreth 14 vjet(1947-1961) ai është një prejkrijuesve të memorjes sëpashlyeshme historike tëngjarjeve të mëdha botëroreqë ndodhnin në atëkohë në Orientin Aziatik.Personaliteti profesional iBorias, i mishëruar edhenëpërmjet dhuntive artistiketë tij, ishte i një performancetë lartë, tëpadiskutueshme. Kjodallohet lehtësisht, n.q.spërqëndrohemi sado paknga njera anë në tematikëne problematikën efototekës së tij dhe, ngaana tjetër, në këndvështriminvizual e estetik tëpunës së tij laboratorike.Galeria e madhe epersonazheve, ngjarjeve,objekteve, situataveështë gjithmonë elitare.Madje edhe aq preferencialesa që, ngashumë personalitetet elartë botërorë që kanëqenë në fokusin e aparatittë tij, Boria posedonfotot e tyre me autografë,shënime, komplimente evlerësime profesionale.Mes tyre, pa dyshim,evidencohen rreth 30.000foto, negativa e diapozitiva14,që sot zotëronQendra Muzeore eDagllas MacArthur-it, evendosur në Norfolk tështetit Virginia, ShBA eqë janë pjesë shumë erëndësishme dhe e pazëvendësueshmenë këtëmemorial historik amerikan.Kjo fototekëunikale është krijuarkryesisht gjatë viteve1947-1961, periudhë kurBoria përjetoi dhe ilustroingjarje të mëdha e tëpashlyeshme njerëzore.Ai, së bashku edhe medisa fotografë të tjerë15fiksuan në kamerën eerrët dhjetra mijërafragmente jetësore tërealitetit të largët lindorqë, po t'i bashkosh,krijojnë kaleidoskopinhistorik, ekonomik, sociale kulturor të disa vendevee popujve në një prejperiudhave dramatike tëhistorisë botërore.Vend të veçantë në këtëarkiv zenë fotot që i janëbërë gjeneralit MacArthur dhe të gjithaepisodeve që lidhen merolin e tij politik eushtarak. Bashkë me toradhiten një mori fotoshtë ushtarakëve e personalitetevetë ndryshëmamerikanë të ushtrisë, tëgjeneralëve të tjerëGeorge Marshall, GeorgePatton, Omar Bradley, tëpresidentëve amerikanëTruman, Ajzenhauer eKenedi, etj., të bazave emjeteve luftarake nëOqeanin Paqësor, etj. Poashtu, të një vlere tëjashtzakonshme përperiudhën perandorakeShowa, janë qindra foto qëBoria i ka bërë perandoritlegjendar japonez Hirohito16,që konsiderohej sinjë perëndi i gjallë, si dhefamiljes së tij. Hirohitokrijoi me Borian njëmiqësi, afinitet, besim esiguri aq të lartë profesionale,sa ai e konsideroiatë si një prej fotografëvee4kskluzivë personalëdhe e mori me vete, veç tëtjerash, edhe gjatëudhëtimit të tij rrethJaponisë për të vlerësuarsituatën pas lufte dhembijetesën e rimëkëmbjene saj. Për familjenperandorake ai fotografoi,gjithashtu, çaste nga jetafamiljare, si dhe pasuritëe vyera materiale e artistiketë trashëguara prejsaj.Galerinë e tretë kryesoretë fotove të Borias nëMemorialin MacArthur epërbën një numër shumë imadh syresh që pasqyrojnëvende, situata dhenjerëz të zakonshëm,festa, monumente einstitucione fetare, peizazhepiktoreske e vizitaturistike, pamje ngarindërtimi dhe përparimi ishpejtë ekonomik iJaponisë, etj.Ndërkaq, arena e luftëskoreane dhe ndërhyrjambikqyrëse amerikane nëtë në favor të OKBsë(1951-1953)kanë qenë,gjithashtu, objekte tëkamerës së tij për mijërafoto kushtuar kësaj lufte,nëpërmjet të cilave aimund të cilësohet si RobertCapa17 shqiptar.Aty rreth vitit 1950 Boriahapi dhe drejtoi në Japoni(pranë Shtabit të GjeneralëveAmerikanë tëAzisë Lindore) një prejstudiove të para e tëmëdha të fotografive mengjyra, teknikë të cilën dota aplikonte në shkallë tëgjerë në punën e tij tëardhshme deri në vitin1956. Vitet e qëndrimit nëJaponi janë për Borian,gjithashtu, të mbushuraedhe me udhëtime tëshpeshta në shumë vendeaziatike, të cilat i shfrytëzoi,krahas të tjerash,edhe për fotografimin eshumë personalitetevehistorikë e politikë tëkohës, për krijimin elidhjeve e miqësive me ta,ashtu si edhe për hobinëe tij të koleksionistit18.Për periudhën e mëtejshme(1957-1961) tëqëndrimit në Japoni nukkemi deri sot të dhëna tëhollësishme. Dimë se aivijon jetën bashkëshortore19 dhe ushtronhobin e tij pasionant përkoleksionimin e vepravetë artit dhe relikeve tëvjetra etnologjike orientale.Natyrisht, nukmund të ketë hequr dorëedhe nga profesioni i tij sifotograf, deri sa, më1961, ai vendosi tëkthehet në ShBA (Washington).Vijon në numrin e ardhshëmREDAKSIABotuesi:12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456ADRESA:Drejtore: Laura Furxhi12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456Rr. „Misto Mame“ ShtypshkronjaVEHBI FURXHI123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456Art Design:Aurel Grabocka-Drejtor i ARZH-së KorçëBardhi Sejdarasi-Tiranë-Ylber Merdani-poet,12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456-Skënder Demolli-(Athinë)-Mevisa Isallari (Berlin-Gjermani)1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456L.Furxhi123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456Tel: 0822423821234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456Arben Caka-Kolonjë, Mihal Kuteli – Pogradec.Nr. 13, Korçë12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456Tel:082242985Cel:0682459546„Kotti“Adresa:Rr. „Jovan Kosturi“Nr.1Korçë