Mars 2010 - Gazeta "Korça"

8-K o r ç a-mars 2010EDHE NJË HERË PËR FOTOGRAFIN SHQIPTARO-AMERIKAN GEORGE D. BORIAKristaq BALLIOpinioni publik shqiptar,veçanërisht aikulturor, është bërë iditur me muzeun më tëri shqiptar, atë të ArtitOriental "Bratko" tëvendosur në qytetin eKorçës, si dhe mekrijuesin e tij, GeorgeDimitri Boria.1 Pamjetbefasuese e të veçantatë këtij institucioni janëeksponatet dhe objektetqë paraqiten aty eqë i përkasin kulturavedhe arteve të disavendeve e kombevenga Lindja e Largët 2,pak të njohura përMërgimtariTë dhënat biografiketregojnë se G. D. Boria,si shumë korçarë tëtjerë, ka shkuar nëShBA që në moshërinore 4 dhe, shumëshpejt, duhet t'i jetëkushtuar e përveshurmësimit të gjuhësangleze dhe arsimimit eedukimit profesional.Riosh nga një familjetradicionale korçare,optimist, kureshtar,energjik, guximtar derinë kokëshkrepje, sedërtar,stoik e sfidues ietur deri në aventurë,intuitiv e pragmatist përt'u orientuar në situatatë panjohura në atëshoqëri të madhe prodhimie konsumi, aipublikun shqiptar, siedhe mënyra se siështë ngritur ai, pra qëndërtesa dhe gjithëobjektet e ekspozuaranë vitrinat e tij janë fruti një akti shembullorhuman, atdhetar, qytetare filantropik ngashqiptaro-amerikaniGeorge Dimitri Boria3,i cili ia kushtoi e dhuroiato vendlindjes së tij,qytetit të Korçës. G. D.Boria bëhet kështuvijuesi i traditës sëdalluar të shekujvepozicionohet shumëshpejt dhe merr frenate jetës për ta komanduaratë drejt ambicjeveëndërrimtare.Falë edhe prirjeve të tijartistike në pikturë emuzikë, ai studion nëdisa kolegje apoXIX-XX, atë të dhurimite altruizmit, që qytetarëtkorçarë e kanëkultivuar shpesh si njëalternativë prosperiteti eqytetërimi human tëvendlindjes dhe atdheuttë tyre.shkolla të tjera artistike5dhe, ndoshta, pas tyre,fillon punën e tij siteknicien në filmatKrahas veprave eeksponateve muzeoreqë iu përkasin disashekujve të mijëvjeçarittë kaluar, në mjediset etij ekspozohet, gjithashtu,një koleksion merreth 90 fotografi tëdimensionevemesatare, punë tëBorias, të cilat, nëkrahasim me objektet etjera rrezëlluese, parakalojnësi pa u vënë re.Por, po të përqëndroheshme vëmendjenë to, pasi mësondisa detaje kryesorehistorike, pasi lexonedhe diçiturat, kureshtjai kapërxen kufijtëekspozicionalë dhe tëtundon me idenë se,pas atyre dhjetra fotografivemund të fshihetnjë dimension e kontributtjetër, jo dhe aqmodest.Bash këtij profili prejvizatimorë të kompaniveHollivudiane6 dhe,më pas, vijon profesionine fotografit përnjë periudhë shumëvjeçare.Gjatë viteve '30ai shoqëron, gjithashtu,vaporë turistikë amerikanësi artist siluetash7dhe instrumentist muzikorme mandolinë (aikishte një mandolinëGibson)8 dhe gjatëfotografi të një hierarkietë epërme synont'i dedikohet ky shkrimqë, bashkë me të tjerët,e plotëson përfytyriminrreth portretit tëspikatur human tëGeorge D. Borias.kësaj kohe ai hap edhestudion e tij fotografikenë Los Anxhelos CA.Duhet t'i jetë kushtuartërësisht fotografisënga fundi i viteve '30,duke hapur edhe studione tij në Uashington,ku ai u bë injohur e i kërkuar,sidomos nga shqiptarët.Të rëndësishmepër t'i theksuar duken,gjithashtu, dy fakte tëkësaj periudhe: së pariqë ai, krahas punës sëtij private ka qenë edheanëtar i stafeve redaksionaletë disa gazetavee revistave periodiketë kohës10, si dhefakti tjetër që, gjatëkëtyre viteve, ai ështënjohur me Gjon Milin- fotografin tjetër tëfamshëm korçar endetë paafirmuar, me tëcilin ishte moshatar11Ushtrimi i profesionittë fotografit do tëpërcaktonte më tej tëardhmen e jetës së tijpër më shumë se dydekada dhe do të ishteetapa më intensive dhemë prodhimtare eaktivitetit të tij profesionale intelektual, ecila shënon, pa dyshim,edhe një kapitulltë çmuar në historinëe fotografisë shqiptaredhe asaj ndërkombëtare.Vijon në faqen 12