TeатарЉубопитни дејстваНеочекуваното светло вомакедонските театри сокоешто младите театарџии,пред сè театарски студенти,почнаа со своите видувањада избираат нови теми иинтересни кастинзи, гиразмрда професионалнитезатворени ансамбли. Така,во Турскиот театар се случипретставата „Зад кулисите“режирана од апсолвентотпо режија во класата на СлободанУнковски - ДраганаМилошевски Попова, заедносо апсолвентот по драматургијаКатерина Момева. Асвојата дипломска претстава„Лолита“, Оливер Мицевскикако студент по режија вокласата на Унковски, јапостави во Драмски театар.Токму затоа, Клуб 360 овојпростор им го посветува ним.„Зад кулисите“ или „... Разбирашшто сакам да ти кажам...“Англискиот новинар, драмски писател исценарист Мајкл Фрејн својата замислаја реализира во фарсичната драма „Задкулисите“, првпат изведена во 1982година. Неговиот текст е оценет како еденод најзабавните текстови пишувани затеатарот и случувањата во него. Сè е навидуморганизирано, се случува проба и сите, демек,се разбираат во своите недоречени реплики:„... разбираш што сакам да ти кажам...“.Режисерката одбрала драма со интензивност,што во некои делови бара хиперактивностна актерите, при што убедливо е премостенризикот „здодевна претстава“, давајќи резултатна неизбежна слатка смеа. Јазикот е заткулисени секојдневен, што потсетува на Пирандело,но е „понародски“. Најголемиот залог еставен врз актерската игра на Џенап Самет,Бедија Беговска; Един Јакуповиќ, НесринТаир, Мустафа Јашар, Неат Али, па ЛуранАхмети, Филиз Ахмет и Фунда Ибрахим.Кореографијата на Васил Зафирчев симбиозноповрзана со режијата е, посебен сегмент, уштеедно ниво прилепено на „драмата во драма“,која дава естетско подигнување на ефектот напретставата.20 | Клуб 360
„Лолита“ - возбудливата иконана 20 век„Лолита“ (1955) е новела на Владимир Набоковкоја колку што е позната по својот сопствен,дотогаш невиден наративен начин на пишување,толку и уште повеќе е позната по протагонистотХамберт, 38-годишник кој станува сексуалноопседнат со 12-годишно девојче. Многу дебати,книги, есеи, филмови, театарски претстави...се инспирирани од оваа, можеби најсилнаљубов на 20-от век. Дури сè поактуелно колкушто е и контроверзно, „Лолита“ е запечатенакласика за којашто и денес се полемизираза нејзината сексуална (не)девијација(некои велат дека преку „Лолита“ произлезесинтагмата „американската Ева“, додека некоифеминистики сè уште гледаат на „Лолита“како на „алегоризирана жена“, или како одразна машка педофилија). Набоков, когоштого поддржуваат многумина сексолози, велидека самата Лолита не е свесна за нејзинатаневеројатна физичка моќ и дека нормално еженското себеистражување и откривање насопствената сексуалност. Хамберт од многуминаистражувачи е оправдан преку призмата„естетска заљубеност“...* * *Мицевски се оттргнал од ваквите различниакцентирања и од, како што рече, „гнасотиите“на (сочноста во) романот, покажувајќи едначиста љубов, една забранета љубов помеѓупрофесорот и детинестата нимфета Лолита. Јаприкажа љубовно-еротската линија: почнувајќиод една чиста, невина и детска замелушеност,до немирна/немарна детско- зрела заводливост,сè до длабока љубовно-еротска опседнатост.Токму заради првичната храброст да се поставивакво комплексно дело, па макар и искастренои преточено во една драматуршка линија,заради добриот кастинг, којшто покажа искренаи благонаклонета актерска игра - оваа претставазаслужува внимание, а генерално гледано, гозаслужува и репертоарското место на Малатасцена во Драмски театар. Александар Микиќе столбот во актерско-сценската визура;започнувајќи и сето време водејќи го својотХамберт најмногу преку психолошки валери одиспиративна заинтересираност кон девојчето сèдо крајната опседнатост, сè до, од друга страна,вграденото сценско чувство за колегијалностасо другите актери, преку што прави вистинскибаланс и во драматуршко-тензична смислана својот лик и на дејствителниот мал сценскипростор, правејќи го чист и читлив. Микиќуште еднаш ја покажа својата сувереност накамерна сцена. Магдалена Ризова-Чернихбеше убедлива нервна Шарлота, што напнатитереплики полни со страст кон Хамберт илистрогоста кон ќерката, ги зачинуваше со, некаковпишано во нејзината игра, комедиски минигестови коишто само ја акцентираа зададенатапоента од ситуација. Нејзината ученичкаод Драмското студио, Викторија Лоба, јаолицетвори Лолита во прекрасно битие, повеќена наивен, но и на изненадувачки уверливначин. Тажаленката на Билјана ДрагичевиќПројковска толку умешно го надополни иосвежи напнатиот драматуршки лабав момент.Трајанка Илиева, на само неколку минутина сцената, силно и точно ја одигра својатаMедицинска сестра. Останати и не помалкууверливи креации имаа Сашо Тасевски какоКвилти и младиот актер Ненад Нацев (Дик). Ана не толку технички спастрената Мала сцена,младите дизајнери Ива Павловиќ и НиколаТомовски, преку закачената долна женскаоблека овозможија симболичко-метонимискидекор на таванот и избор на реалистичконатуралистичкимебел/амбиент на еден дом.Емилија МатаничковаПресудна е заедничката идеја на драматургот и режисеротКлуб 360: Во „Зад кулисите“, кои и какви корекции извршивте водрамата?К. Момева: Во оригиналниот текст на Фрејн, драмата е поделенана три чина. Во сите три чина се игра првиот чин од претставата„Гола на штиците”. Првиот чин се игра ден пред премиера,вториот чин еден месец по премиерата, а третиот на крајотод десетнеделната турнеја на претставата. За разлика одоригиналниот текст, драматизацијата е поделена во два дела.Првиот дел на драматизацијата е наш коментар на она што сеслучува зад кулисите. И коментарите развиваат две различнилинии: едната која претставува театар кој во играта го вклучуваговорот на телото, актерот и празната сцена која треба да сеисполни со играта на актерот. Втората линија се случува годинапред поставувањето на „Гола на штиците”.Овде даваме коментар,како доаѓаме во ситуација во театар да гледаме добри, но празнипретстави во кои има сè, освен соочување со проблемите навистинскиот живот. Вториот дел е драмата на Фрејн. Тука енаправена промена во драматуршкото време, така текстот езбиен во два чина. Првиот чин е генерална проба, а вториот чине премиерата. Новите временски услови во кои сега е сместенодејствието ни даваат една понапната атмосфера, поготово вовториот чин каде што најголемите грешки, забуни и приватниконфликти се случуваат на самата премиера која пропаѓа.Клуб 360: Врз што беше ставен акцентот на драматизацијата и далипритоа во крајниот производ-претставата,произлегоа некои евентуални недостатоциили предности и кои се тие?К. Момева: Акцентот беше ставен врзпрашањето: Што е тоа „Зад кулисите”, аодговорот се обидовме да го дадеме прекукоментарите. Инаку, она што е обработенона хартија може да функционира, но ида не функционира на сцена. Затоа режисерот ги отфрладраматуршките недостатоци, а ги акцентира драматуршките теми ипоттексти, тргнувајќи од текстот, но стремејќи се кон претставата.Клуб 360: Колку актерската игра беше пресудна за да се видидраматургијата во оваа претстава, а колку другите театарскисегменти?К. Момева: Кога станува збор за ваков текст - театар во театар- актерот има поинаков однос кон градењето на ликот. Нему муе наметната поголема одговорност; да игра актер и да го играликот што го игра актерот. Со конкретните драматуршки промениво нашата претстава, пообемен беше бројот на актерскитезадачи, но појасни беа линиите по кои се развиваат ликовите вопретставата. За една драматизација т.е. театарска претстава дабиде функционална во сите нејзини сегменти, потребна е добрасоработка меѓу режисерот и драматургот, кои со заедничка идејаја градат претставата.Клуб 360 | 21
Change language