„Нагости“ дома - T-Mobile

Филмски жанрови: хорорСјаење во улицата на брестовитеПриказните за вестернот, мјузиклот, научната фантастика и воениот филм се веќе зад нас,во претходните броеви на Клуб 360 магазинот, а следниот жанровски предизвик пред нас ехоророт. Можеби овој жанр „на прва топка“ не остави значајни дела за паметење во филмскатаисторија, но кога ќе се сумираат резултатите, секако дека неизбежна филмска лектира засите вљубеници во Седмата уметност претставуваат еден „Психо“ на Хичкок, „Егзорцист“ наФридкин, или „Сјаење“ на Кјубрик, да речеме. Но, одиме по ред.Враќајќи се далеку наназад, во 1910 година, Томас Едисон (ThomasEdison), пионерот на безброј основни принципи во кинематографијата,ја сними првата верзија на „Франкенштајн” (Frankenstein) на големотоплатно, со Чарлс Огли (Charles Ogle) во главната ролја. Првата, ранаверзија на „Дракула” (Dracula), пак, е снимена во Унгарија, но, и покрајовие обиди, за дефинитивен почеток на хоророт се смета движењето нагерманскиот експресионизам во филмот во 20-те години на минатиотвек, кога беа поставени темелите на она што денес го сметаме за жанрод кој ни замрзнува крвта во вените. Облеан со сенки и контрасти, експресионистичкиотфилм во својата филмографија вклучува едни однајвпечатливите европски филмови од тоа време, како мистериозниот„Кабинетот на д-р Калигари” (The cabinet of dr Caligari, 1919) на Фриц Ланг(Fritz Lang), и ненадминатиот „Носферату” (Nosferatu, 1926) на ФридрихВилхелм Мурнау (F.W. Murnau), во кои играше феноменалниот КонрадВејд (Conrad Veidt), кој, на некој начин, е и првата филмска хорор ѕвездавоопшто.Во САД, „Човекот со илјада лица“ - Лон Чејни (Lon Chaney), со своитеперформанси во исто така култните остварувања „Грбавецот од НотрДам” (The Hunchback of Notre Dame, 1923), „Фантомот од Операта” (Thephantom of the Opera, 1925) и „Лондон по полноќ” (London after midnight,1927), набргу стана „Човекот кого треба да го избегнете на улица“. Сеработи за неколкуте заеднички соработки со режисерот Тод Браунинг(Tod Browning), кој по смртта на Чејни, го вработи унгарскиот идол намногумина, Бела Лугоши (Bela Lugosi), чијашто улога во „Дракула” од1930 ги воодушеви сите. Успехот на овој филм го натера режисерот ЏејмсВејл (James Whale) да се надоврзе на приказната со екранизација нароманот на Мери Шели (Mary Shelley), „Франкенштајн”, со што жанрот идефинитивно си доби своја популарност, и пред сè автентична естетика,со која рамноправно влезе во историјата на филмот. Можеби најзаслуженза ваквиот статус, покрај Браунинг и Лугоши, е „актерот-чудовиште“- Борис Карлоф (Boris Karloff), кој освен „Франкенштајн”, во текот наследните 15 години, до крајот на Втората светска војна, сними стотицихорор-филмови кои ја одбележаа таа декада и пол преполна со стравовикако во реалноста, така и на платното.По нуклеарните бомби во Хирошима и Нагасаки, светот веќе не беше ист.Тоа го почувствуваа и филмаџиите, кои многу успешно го канализираастравот преку различните приказни на целулоидната лента, секако,и добро заработувајќи од сето тоа. Во 50-те години предничешебританската филмска продукција, пред сè со серијалот „ЕкспериментотКватермас” (The Quatermass experiment, 1955). Во тој период со светска28 | Клуб 360