UBUNKONDLO OBUTHOLAKALA EZITHAKAZELWENI ZESIZULU

ngephimbo lentokozo, lokujabha, losizi, lokulila, lokubonga noma lokutusa yini?Uma ngabe elentokozo, sizibuza ukuthi ingabe umthophi ujatshuliswe yini? Umangabe lingelokujabha, sizibuza ukuthi ingabe umthophi ngenkathi eqamba lesisithakazelo ube jabhiswe yini noma ube thintwe yini? Konke lokhu siyokuzwangephimbo alisebenzisayo uma ehaya leso sithakazelo. Ngamafuphi sizibuza ukuthiumthophi uzihayelani lezo zithakazelo ngalephimbo alisebanzisile ngaleso sikhathiethopha.Abanye abahluzi uma behluza izinkondlo abahlukanisi phakathi kwephimbo kanyenomoya wenkondlo, bakuchaza bakuhlanganise. Bheka nje uNtuli nahambisananabo(1982; 109) bavele nje bathi:Umoya/iphimbo: umoya wentokozo, wosizi, wokubonga,Njalonjalo.Ake sithathe izithakazelo zakwaSibiya ezicashunwe encwadini kaMsimang (1991:14)kanti ezakwaCele zicashunwe encwadini kaMakhambeni (1986:77) eziveza iphimbolomthophi.Izithakazelo zakwaSibiya:1. Sibiya!2. Sibiya ngankomo,3. Abafokazana bebiya ngamahlahla!4. Nina bakwaNkom‟ isengelwa emaweni,5. Ingasengelw‟ esibayeni akuyona eyakhona6. Gumede kaNdaba!7. Mkhananda owafinyelela kubalondolozi,8. Wemuka noGodokazi way‟ eMfolozi.9. UHhiya kwabanani,10. Okwaphekwa esendlini11. Kwaze kwephulwa esendlini.12. Engazange afe ukufudumala.13. Mgxebe!14. Khathi!15. Nina bakaSotobe kaMpangalala!Lezi zithakazelo zakwa Sibiya zigcwele iphimbo lokuzithemba kanye nokukloloda.Ngithi iphimbo lokuzethemba kanye nokukloloda ngoba kuvela ngokusobala ukuthibafuyile banzinkomo eziningi, abasweli ucingo lokubiyela, baze babiyele ngayoimfuyo ngendlela eyiyiningi ngayo. Kukhona futhi nephimbo lokukloda. Iphimbo96