13.07.2015 Views

UBUNKONDLO OBUTHOLAKALA EZITHAKAZELWENI ZESIZULU

UBUNKONDLO OBUTHOLAKALA EZITHAKAZELWENI ZESIZULU

UBUNKONDLO OBUTHOLAKALA EZITHAKAZELWENI ZESIZULU

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

2.1.7 IsigqiAbantu abaningi bakholwa ukuthi isigqi sidalwa imvumelwano. Lokhusingekuphikise. Isigqi lesi sibuye saziwe ngokuthiwa umgqumo. Okuqaphelekayongesigqi sezithakazelo ukuthi sisithola kuphimbo esisho ngalo leso sithakazelo.Okunye okubalulekile esigqini sezithakazelo ubude bemigqa, ukugcizelelwanokungagcizelelwa kwamagama. Okusha okutholwe yilolu phenyo ngisigqisezithakazelo wukuthi izithakazelo zinokweqiwa konkamisa abaqalayo bamabizo.Lokhu kweqiwa konkamisa bamabizo kudala isigqi esisheshayo ezithakazelweni.UMsimang (1986: 7) usichaza kanje isigqi, uthi:Isigqi wumnyakazo ongumgqumo othile odalwa wukulandelanakwemisindo ehlelwe ngemitha noma olunye uhlelo emgqeni.AmaZulu angongqalabutho ekubhaleni izinkondlo athathangesinxele lapho ecabanga ukuthi isigqi sidalwa imitha kuphela.Yikho nje ngigcizelela ukuthi kungaba yimitha noma olunyeuhlelo. Ngiyethemba nawe uyavumelana nami ekuthiniimilolozelo yesiZulu yomdabu nezibongo zamakhosi nezinyeizosha zazivela zinawo umgqomo othile yize isiZulu singenayoimitha.Kanti uNtuli D.B.Z. nalabo ahambisana nabo(1982:108-109) bathi:Isigqi sichaza umgqumo wayo. Inkondlo inesigqi. Isigqi lesisidalwa yimvumelwano yamagama asetshenziswe yimbongi.Yiwo kanye amagama ajika ahambisane nobuyoliyoli bemisindoesetshenziswe yimbongi. Isigqi-ke siyashesha, noma sinense,noma sibephakathi naphakathi nje.Okusho ukuthi enkondlwenieyodwa ngokutshintshashintsha komoya ohelesayo kube nesigqiesiphenduphendukayo. Umoya wenkondlo uqondisa imizwaimbongi esuke ithinteke kuyo, njengokuthi: imizwa yenjabulo,imizwa yosizi, imizwa yokumangala, njalonjalo.Ake sithathe izithakazelo zakwaShozi ezicashunwe encwadini kaMabuya (1990:53)nezakwaMsimang ezicashunwe kuphenyo nakucwaningo ezikhombisa lokhu kweqiwakonkamisa abaqalayo bamabizo:Izithakazelo zakwaShozi:1. Mnganga!2. Mthiya!3. Ndawombili!4. Amaqongqol‟ azandla zimhlophe61

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!