Profili Kombëtar i Menaxhimit të Kimikateve në Shqipëri - chemicals.al

14 Profili Kombëtar i Menaxhimit të Kimikateve në Shqipëri476‘000 USD dhe kjo u financua nga Qeveria e Hollandës, e Shqipërisë dhe nga OSBE. Ështëe nevojshme një zgjidhje e qëndrueshme për problematikën e kimikateve të vjetër.Gjatë 10 viteve të fundit është bërë një punë shumë e madhe nga MMPAU për identifikimin edonatorëve dhe mobilizimin e fondeve për identifikimin, prioritizimin, kryerjen e studimeve tërealizueshmërisë për pastrimin e vatrave të ndotura problematike në vend. Zbatimi i projektit―Rehabilitimi i zonës së nxehtë të Porto Romanos‖ ka qenë përgjegjësi direkte e MMPAU, ecila me mbështetjen e Bankës Botërore realizoi pastrimin dhe kthimin e 78‘000m 2 sipërfaqe tëndotur në tërësisht të pastra. Zbatimi i këtij projekti me vlerë 5 milion USD, të dhuruara nganjë grant i Qeverisë Hollandeze, bëri të mundur rehabilitimin e 3 pikave të nxehta të kësajzone, punimet e te cilës nisën në pranverë të vitit 2010 dhe përfunduan në qershor 2011. Njënga pikat e nxehta mjedisore të identifikuara në kuadër të projektit ―Forcimi i kapaciteteve nëvendet e Ballkanit Perëndimor për t‘iu adresuar problemeve mjedisore përmes rehabilitimit tepikave të nxehta mjedisore me prioritet të lartë‖ në vendin tonë ishte stacioni trenit i Bajzës nëShkodër. Në vazhdë të përpjekjeve të MMPAU për adresimin e problematikës së vatrave tëndotura mjedisore, ka përfunduar në vitin 2011 zbatimi i projektit të MMPAU dhe PNUD―Identifikimi dhe prioritizimi i pikave të nxehta mjedisore në Shqipëri‖ me vlerë rreth 1.3milion USD, financuar nga Qeveria e Hollandës. Ky projekt asistoi Qeverinë Shqiptare për tëarritur objektivat e saj afat-mesme lidhur me rehabilitimin e zonave të ndotura për eleminimine materialeve toksike brenda standardeve bazë të sigurisë. Në kuadër të këtij projekti,përfundoi në vitin 2011 «Studimi paraprak mjedisor i 35 pikave të nxehta mjedisore nëShqipëri». Ky studim ka përcaktuar një listë të shkurtër të 14 hot spoteve prioritare të cilat kanënevoja emergjente për ndërhyrje rehabilituese.Përgjegjësia për ndotjen është një çështje shumë e rëndësishme lidhur me pastrimin e zonave tëndotura dhe privatizimin e tyre. Nuk ka një legjislacion specifik për përgjegjësinë për ndotjenindustriale të mëparshme dhe nuk është e qartë se kush duhet të paguajë për pastrimin.Në të gjithë vendin, me përjashtim të ndonjë rasti sporadik, janë të pranishëm hot-spote të rinjnë formën e shesh-depozitimeve të cilat janë jashtë kushteve higjeno-sanitare e mjedisore e përfat të keq pranë lumenjve e përrenjeve. Gjithashtu problem përbëjnë edhe shkarkimet eindustrive aktuale. Mungesa e monitorimit periodik nga kompanitë private apo ngainstitucionet shtetërore dhe e kontrollit të mjaftueshëm përbëjnë premise për krijimin e hotspotevetë reja. Në këto kushte duhet të rritet përgjegjësia e strukturave shtetërore jo vetëm nëevidentimin, monitorimin si fazë parandaluese, por edhe në nxitjen e politikave miqësore memjedisin, si ―Zhvillimi i qëndrueshëm‖, deri tek zbatimi i parimit ―Ndotësi paguan”.Strukturat vendore duhet të ndërhyjnë nëpërmjet planeve e programeve vendore tëadministrimit të mjedisit urban, për të mos lejuar urbanizimin e zonave të tilla, që mund të jenëpërcaktuar si hot-spote apo që mund të kenë tendencën për të qenë të tilla.Inventari i parë i NOQ të prodhuar në mënyrë të paqëllimshme në Shqipëri është bërë nëkuadër të punës së kryer për përgatitjen e Planit Kombëtar të Veprimit për Heqjen ngaPërdorimi dhe Eliminimin e NOQ, financuar nga GEF me UNDP si agjenci zbatuese dhebashkëfinancuar nga Qeveria Shqiptare, gjatë periudhës 2004-2006. Ky inventar u përgatit nëpërputhje me Manualin e UNEP për Identifikimin dhe Vlerësimin Sasior të Shkarkimeve tëDioksinave dhe Furaneve. Djegia e pakontrolluar rezultoi burimi kryesor i shkarkimeve në ajërtë PCDD/F të çliruara në Shqipëri për vitin 2004, duke zënë 73.5% të totalit të shkarkimeve.Në kategorinë e proçeseve të djegieve të pakontrolluara ishin marrë në shqyrtim vetëm djegia embetjeve urbane dhe zjarret aksidentale. Djegia e mbeturinave spitalore ishte burimi i dytë më imadh i shkarkimeve, duke zënë 23.8% të totalit të shkarkimeve të PCDD/F. Shkarkimet e