plani hapësinor - parku kombëtar “sharri” - ammk-rks.net

Parku Kombëtar “Sharri” – Plani HapësinorMMPH/AMMK – Instituti për Planifikim Hapësinor1.5. Gjendja ekonomike e parkutMe shpalljen e Malit Sharr si park nacional, është kontribuar nëmbrojtjen e organizuar dhe gjithashtu shfrytëzimin e vlerave tëparkut, para së gjithash për turizëm. Ekspertët e OrganizatësEvropiane mbi bashkëpunimin dhe Zhvillimin Ekonomik (OECD,1968) hulumtuan mbi mundësitë e zhvillimit të turizmit dimërornë ish Jugosllavi.Në Parkun Nacional zhvillohet një numër i aktiviteteve në të mirëekonomike. Disa nga aktivitetet të cilat do të kenë ndikim më tëmadh në shfrytëzimin, rregullimin dhe planifikimin e territorit tëparkut do të trajtohen.1.5.1. Ekonomia turistike – Kjo ekonomi ngërthen në vete gjithëveprimtarinë që është në funksion të zhvillimit të turizmit nëzonën e parkut nacional. Në kuadër të hapësirës e cila hyn nëParkun Nacional “Mali Sharr” zhvillohen aktivitete të llojllojshmeturistike – rekreative në sezonën dimërore dhe verore.1.5.2. Veprimtaria bujqësore dhe blegtorale – Një pjesë esipërfaqes së territorit të parkut nacional shfrytëzohet përveprimtari bujqësore dhe blegtorale, sidomos pemëtaria dheprodhimi i bulmetit. Këto veprimtari kultivohen në masë më tëmadhe për konsum familjar. Shumica e banorëve merren meveprimtari jobujqësore, kurse bujqësia dhe blegtoria për shumëfamilje është vetëm ekonomizim plotësues. Djathi dhe qengji imalit Sharr njihen si specialitete joshëse të këtij territori.Sipërfaqja e kullosave përfshin 35.4% nga sipërfaqja e përgjithshmee parkut nacional. Pjesa më e madhe e tyre është pronëshoqërore.Sipërfaqja e përgjithshme e tokës së kultivuar përbën 18.1% ngasipërfaqja e përgjithshme e parkut nacional. Pjesa më e madhe esaj është në pronësi private (93.3%) dhe pjesa tjetër në pronësishoqërore (6.7%). Pjesa më e madhe e këtyre sipërfaqeve i përketlivadheve (58.8%), pastaj arave dhe kopshteve (38.2%) ndërsavreshtave dhe pemishteve u takon 3%.1.5.3. Veprimtaria pyjore – Një pjesë e pyjeve të pronarëve privatpërdoret për dru zjarri. Lënda drusore e këtyre anëveshfrytëzohet në mënyrë të pakontrolluar për përfitimeekonomike vetanake. Shfrytëzimi i pakontrolluar i pyjeve kandikuar edhe në zbritjen e kufirit të sipërm pyjor.Pyjet private, në të shumtën, janë pyje të ulëta, të llojeve tëbungut, të mbetura në terrene të pjerrëta.Para vitit ’99, disa sipërfaqe të vogla të cilat dallohen dhe janë tërëndësishme për nga aspekti shkencor dhe - arsimor janëshfrytëzuar për aktivitete shkencore - hulumtuese dhe edukativetë punëtorëve shkencorë, studentëve dhe nxënësve (studime tëbimëve mjekuese, këpurdhave dhe pemëve të tjera pyjore).1.5.4. TurizmiTurizmi është një nga veprimtaritë më komplekse të shoqërisë sësotme moderne. Në vendet e zhvilluara ai ka marrë formën e njëindustrie të plotë me të cilën ndër-veprojnë dhe janë të lidhuraekonomia, politika, kultura dhe të gjitha veprimtaritë njerëzore.Llojet e turizmit të cilat zhvillohen në masivin e Sharrit janë:turizmi malor, dimëror, veror, rural, aktivitetet në natyrë, turizmishëndetësor, turizmi alpinist, ekskursionet turistike.Zona turistike e Sharrit është policentrike, Prizreni, Ferizaji,Shtërpca, Kaçaniku, Dragashi dhe Suhareka, që kanë pozitë tëpërshtatshme komunikimi në pikat e rëndësishme turistike.Ndërmjet këtyre tri hapësirave kemi hapësira me mundësi tëshijimit të natyrës së paprekur, ekskursione ditore të vizitorëve.Para vitit ’99 - Kosova me sakrifica të mëdha krijoi potencialet eekonomisë turistike në Brezovicë. Ajo në Brezovicë ndërtoikapacitete kapitale hoteliere – turistike, duke plotësuarinfrastrukturën e nevojshme përkatëse turistike dhe për këtoqëllime orientoi gati 1/5 e investimeve të përgjithshme tëparapara për ndërtimin e bazës ekonomike të turizmit nëKosovë. Mirëpo si pasojë e zgjatjes së procesit të privatizimit tëndërmarrjeve publike, këto kapacitete nuk mund te shfrytëzohenme kapacitete të plota hoteliere – turistike për ti përmbushurkërkesat e numrit të turistëve në rritje.Në Brezovicë është investuar dhe krijuar baza materiale turistike,përderisa ekspertët e OSCE-së, lokalitetin e Prevallës e kanëranguar lartë si qendër të turizmit dimëror-sportiv. Brezovicadisponon me 1112 shtretër, prej të cilëve 690 në hotele të42