ocena stanu psychicznego pacjentów z ... - Nowiny Lekarskie

Ocena stanu psychicznego pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek (PNN) i ich adaptacji do stresu... 639Tabela 2. Sposób udzielania odpowiedzi przez kobiety i mężczyznTable 2. The way of answering in women and menCecha Kobiety Mężczyźni poziom pŚrednia SD Średnia SDHADSLęk 8,72 3,99 8,02 5,46 0,25Depresja 7,33 3,49 6,53 5,22 0,20Agresja 2,91 1,69 2,94 1,72 0,82AIS 26,86 7,24 24,8 7,88 0,14Zrozumienie 43,81 10,46 49,83 12,72 0,01*Zaradność 45,12 10,45 47,63 10,11 0,19Sensowność 37,17 9,62 37,77 9,49 0,81SOC 123,52 32,11 120,37 48,32 0,43Test U Manna – Whitneya dla α = 0,05maks.). Osoby poddawane dializom cieszyły się umiarkowaniedobrym zdrowiem psychicznym.W badaniu nie stwierdzono zależności wynikającychz czasu leczenia. Pod tym względem okres leczenia dializamiokazał się nie mieć większego wpływu na kondycjępsychiczną badanych. Podobnie nie stwierdzonozależności wynikających z wieku osób badanych. Podtym względem, osoby młode, osoby w wieku dojrzałym,jak i te, wkraczające w starość, wykazywały podobnecharakterystyki psychiczne.Chorzy radzili sobie umiarkowanie dobrze z ograniczeniamiwynikającymi z konieczności zmagania sięz przewlekła chorobą. Odpowiedzi uzyskane w kwestionariuszuAIS dowodzą przeciętnego dla populacji dializowanychnasilenia dokuczliwości choroby. Oznacza toumiarkowanie negatywnego jej wpływu na przekonanieo swej niezależności życiowej, samowystarczalnościoraz poczucie wartości własnej.DyskusjaZ powodu niewielkiej ilości pozycji piśmiennictwa,wykorzystujących przedstawione narzędzia badawczeu chorych dializowanych, w dyskusji odniesiono się takżedo badań przeprowadzonych u pacjentów cierpiącychna inne choroby przewlekłe, radykalnie zmieniające stylżycia, przynoszące powikłania, których świadomość jestdla pacjentów źródłem stresu.Kurowska i współpracownicy przeprowadzili badaniapacjentów hemodializowanych. Poziom poczuciakoherencji wyniósł 118, co oznacza trudność w przystosowaniusię do życia z chorobą przewlekłą [4]. Równieżw badaniu Kurowskiej i Świątkowskiej [5] u pacjentówz cukrzycą typu I obserwowano obserwowano znacznieniższy poziom poczucia koherencji (117,99) niż wartościnormatywne wskazane przez Antonovsky'ego (133–Tabela 3. Sposób udzielania odpowiedzi ze względu na wykształcenieKat 4Table 3. The way of answering in view of the education Cat 4Cechapoziom pHADSLęk 0,35Depresja 0,33Agresja 0,36AIS 0,80Zrozumienie 0,54Zaradność 0,38Sensowność 0,02*SOC 0,09Test Kruskala – Wallisa dla α = 0,05Zmienne:Kat 1 – wykształcenie podstawoweKat 2 – wykształcenie zawodoweKat 3 – wykształcenie średnieKat 4 – wykształcenie wyższe160). Podobne obniżenie poziomu globalnego SOC zaobserwowanow badaniach własnych. Choroba przewlekła,procedury diagnostyczne i lecznicze, którym pacjenci sąpoddawani, wywołują ogromny stres i przeciążenie, blokująceumiejętności radzenia sobie z sytuacją trudną [5].Juczyński przeprowadził badania wśród pacjentówz chorobami przewlekłymi, dotyczące poziomu akceptacjichoroby skalą AIS [6]. Pacjenci dializowani uzyskaliwartość średnią 25,35 ± 6,03. W badaniu Józefowskieji Majdy u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobąpłuc POChP wskaźnik akceptacji choroby w skali AISwyniósł 20,6 i świadczył o średnim poziomie akceptacjichoroby [7]. W badaniach własnych zaobserwowanopodobne wartości wskaźnika akceptacji choroby.W badaniach Sapilak i Steciwo 25–60% chorychhemodializowanych prezentuje objawy umiarkowanejlub ciężkiej depresji, a 15%–50% – objawy lęku [8]. Broda-Orlińskai współpracownicy przeprowadzili badaniapacjentek z nietrzymaniem moczu [9]. Oceniali występowaniei nasilenie objawów lęku i depresji szpitalnąskalą lęku i depresji HADS. U 44% kobiet zaobserwowanoobjawy depresji, a u 46,7% objawy lęku. W badaniachwłasnych stwierdzono większe natężenie lęku niżdepresji.Wyniki badań własnych w kontekście badań innychautorów pokazują, jak istotne znaczenie dla funkcjonowaniaczłowieka z chorobą przewlekłą mają jego zasobyosobiste, m. in. poczucie koherencji. Akceptacja chorobyumożliwia przystosowanie się do życia z chorobą – imwiększa będzie akceptacja, tym łatwiejsza i lepsza adaptacjaoraz radzenie sobie z powikłaniami związanymiz chorobą. Autorzy przytoczonych badań wskazują nakonieczność monitorowania stanu psychicznego pacjentów,podjęcia działań terapeutycznych umożliwiającychlepsze adaptowanie się do sytuacji choroby i jej akceptację.PRACE ORYGINALNE