Sự phân cắt trứng

30Phần lớn trứng cầu gai là trứng đồng noãn hoàng và phân cắt hoàn toàn.Sự phân cắt bắt đầu bởi lần nguyên phân đầu tiên mà hướng phân cắt thẳnggóc với trục động-thực vật. Sau nguyên phân, sự phân bào xuất hiện mặtphẳng phân cắt thẳng góc với trục của thoi vô sắc, kết quả là tạo ra hai phôibào có kích thước bằng nhau. Lần phân cắt thứ hai diễn ra đồng thời trên cảhai phôi bào và trục phân cắt cũng thẳng góc với trục động thực vật và vớithoi phân bào đầu tiên. Kết quả lần phân cắt này cho ra bốn phôi bào bằngnhau. Đối với lần phân cắt thứ ba, hướng phân cắt song song với trục động -thực vật tạo nên bốn phôi bào ở cực động và bốn phôi bào ở cực thực vật.Hình 5.4 Phân cắt trứng cầu gai (Theo K. Kalthoff, 1996)1.Phôi bào vừa 2.Phôi bào lớn 3.Phôi bào nhỏ 4,5.Phôi bào cực động vật 6,12.Phôibào nhỏ 7,13.Phôi bào cực nhỏ 8,9.Phôi bào cực động vật phân chia 10,11Phôi bàocực thực vật.Ở lần phân cắt thứ ba các phôi bào cực động vật phân chia tạo thành támphôi bào ở 2/3 phía trên. Đồng thời ở cực thực vật cũng phân chia cho ra bốnphôi bào lớn và bốn phôi bào nhỏ. Khối tế bào lúc này được gọi là phôi dâu(morula). Lần phân cắt thứ năm sẽ tạo ra 16 phôi bào ở cực động vật và 16phôi bào ở cực thực vật trong đố có tám phôi bào nhỏ. Ở giai đoạn 32 phôibào, phôi có một xoang chứa đầy dịch lỏng bên trong gọi là xoang phôi nangvà phôi gọi là phôi nang (blastula).Sự phân cắt của cầu gai được gọi là phân cắt tán xạ vì các phôi bào sắpxếp đối xứng phóng xạ quanh trục động - thực vật.2. Phân cắt hoàn toàn của trứng đoạn noãn hoàng ở lưỡng cưSự phân cắt của phôi lưỡng cư vừa hoàn toàn vừa tán xạ như cầu gai.Một giờ sau khi tinh trùng xâm nhập, trứng lưỡng cư bắt đầu có nhữngchuyển động tế bào chất cục bộ, diễn ra sự tái phân bố trong trứng, đưa đếnsự xuất hiện của liềm xám ở phía đối diện với nơi xâm nhập của tinh trùng.Liềm xám là biểu hiện của sự biệt hóa sớm ở khu vực tương lai môi lưng của