Sự phân cắt trứng

31phôi khẩu. Qua khoảng hai giờ sau thụ tinh, trên bề mặt cực động vật củatrứng xuất hiện một đường lõm là rãnh phân cắt. Rãnh này lan xuống phíadưới, đi qua liềm xám rồi cực thực vật để phân chia trứng thành hai nửa- haiphôi bào đầu tiên có kích thước bằng nhau.Hình 5.5 Phát triển của Xenopus laevis từ thụ tinh đến chồi đuôi (Theo K.Kalthoff, 1996)Rãnh phân cắt thứ hai thẳng góc với rãnh phân cắt thứ nhất và cũng điqua cực động vật. Phân cắt thứ ba nằm ngang song song với mặt phẳng xíchđạo của trứng. Kết quả tạo nên tám phôi bào: bốn ở cực động vật; bốn ở cựcthực vật lớn hơn. Rãnh phân cắt thứ tư lại đi qua trục động - thực vật theomặt phẳng kinh tuyến của trứng. Kết quả tạo tám phôi bào nhỏ ở cực độngvật và tám phôi bào lớn ở cực thực vật.Hàng loạt các thay đổi tiếp theo là vào giờ thứ sáu đến giờ thứ 28 của sựphát triển. Sự phân cắt tiếp tục cho đến giờ thứ 16. Lúc đó các phôi bào rấtnhỏ nhưng các phôi bào cực thực vật vẫn lớn hơn các phôi bào cực động vật.Ở giai đoạn này trong phôi xuất hiện xoang phôi nang.3. Sự phân cắt xoắn ốc của trứng đồng noãn hoàng ở ốcPhân cắt xoắn ốc đặc trưng cho giun đốt, đa số thân mềm và một số giundẹp. Trong kiểu phân cắt này, ở lần phân cắt thứ ba thoi phân chia nằm lệchvới phương thẳng đứng một góc 45 o . Do đó, sau khi phân chia, bốn phôi bàobên trên không xếp thẳng với các phôi bào bên dưới mà nằm lệch giữa ranhgiới hai phôi bào. Nếu nhìn vào cực động vật, phôi bào bên trên nằm lệch vềbên trái thì sẽ có phân cắt xoắn trái và nếu lệch bên phải thì có phân cắt xoắnphải.Do số lượng phôi bào xác định, số lần phân chia có hạn nên người tađánh dấu các phôi bào để theo dõi số phận của chúng trong quá trình pháttriển. Bốn phôi bào đầu tiên được ký hiệu là A, B, C, D. Các phôi bào nàyphân chia cho bốn phôi bào nhỏ ở cực động vật là 1a, 1b, 1c và 1d, đồng thờicho ra bốn phôi bào lớn ở cực thực vật là 1A, 1B, 1C và 1D. Trong lần phânchia thứ tư, các phôi bào lớn cho ra các phôi bào 2A, 2B, 2C, 2D và 2a, 2b,