Sự phân cắt trứng

33Hình 5.6 Phát triển phôi người tuần thứ nhất (Theo K. Kalthoff, 1996)1.Trứng 2.Nang trứng 3.Vùng sáng 4.Trứng chưa thụ tinh 5.Tế bào nang trứng6.Thụ tinh 7.Tinh trừng 8.Hợp tử 9.Nguyên phân lần đầu 10,2 phôi bào (1,5 ngày)11.Phôi dâu 16 phôi bào (3 ngày) 12,13.Vùng sáng 14.Phôi nang 58 phôi bào (4ngày) 15.Phôi nang nở (4,5 ngày) 16.Phôi nang (6 ngày) 17.Tử cung 18.Thể cựcPhân cắt đầu tiên đi qua trục động - thực vật như kiểu phân cắt hoàn toàn.Tuy nhiên, phân cắt thứ hai được xem như kiểu phân cắt luân phiên vì haiphôi bào phân chia trong các mặt phẳng khác nhau: một đi qua mặt phẳngxích đạo; một đi qua mặt phẳng kinh tuyến. Kết quả tạo nên một rãnh phâncắt chéo tạo nên các phôi bào đặc trưng của động vật có vú.Ở giai đoạn tám phôi bào, các phôi bào sắp xếp lỏng lẻo. Các tế bào cạnhnhau chỉ dính nhau một ít trên bề mặt. Sau đó, các phôi bào dính lại thànhmột khối tế bào đặc. Ở giai đoạn này, các phôi bào xẩy ra quá trình phân cựcnhư trong phát triển phôi của lưỡng cư.Mỗi phôi bào có mặt ngoài mở ra môi trường ngoài như phần nhọn củatế bào biểu bì. Mặt kia nằm bên trong tiếp xúc với các tế bào khác. Trong khitạo thành khối tế bào đặc, các phôi bào bên ngoài kết nối chặt, còn các phôibào bên trong kết nối với nhau lỏng lẻo hơn. Hiện tượng phân cực và việc tạocác kết nối chặt làm cho môi trường bên trong và bên ngoài phôi khác nhau.Giai đoạn phôi dâu xẩy ra khi phôi có 16 phôi bào. Ở người, giai đoạn nàyxẩy ra 3 -4 ngày sau khi thụ tinh và phôi từ ống dẫn trứng vào tử cung. Phôidâu 16 phôi bào gồm 9 - 14 phôi bào phân cực ở bên ngoài và 2 - 7 phôi bào