Mæna 2015

Í þessari grein er litið á hreyfing ar og hugmyndir sem notast
ekki við hefðbundnar baráttuaðferðir til að breyta hugarfari
og gildismati. Þess í stað er um að ræða nýja formgerð hönnunarverkefna
þar sem áhersla er lögð á að útfæra aðlaðandi
kerfi af nýjum toga með umbreytingu efna, sköpun goð sagna
og frásagnar tengdri hönnun. Við leggjum til að hér verði
notað hugtakið staðganga eða stað gönguhugsun til að lýsa
þessum fjöl mörgu hönnunar verkefn um sem miðast að því
að breyta framleiðslu- og neyslu venjum okkar á framsækinn hátt.
Stað ganga í hönnun vekur hrifningu almennings líkt og töfrabrögð.
Ég tek bæði dæmi úr efnisfræði og matvælarann sóknum.
Fram setningin fylgir þremur megin slóðum: hugsun í anda hringlaga
kerfa, tilraunum með staðgönguefni og vanga veltum um
leiðir til að miðla upplýs ingum um þessar til raunir. Gegnum
tilviks rann sóknir sem skýra þessi umfjöllunarefni eru áhrif hönnuða,
fram leiðenda og neyt enda sem taka þátt í stað göngu starfi
íhuguð. Hugmyndirnar þróuðust einkum í vinnu með nemum
í vöru hönnun og sam starfs fólki hjá hönnunardeild LHÍ í tveimur
námskeiðum:
Thomas Pausz
1 Spiritúalismi, handverk og úrgangur (sumar 2014)
2 Matvælakerfi og tækni (haust 2014)
Staðgönguhugsun í Matvælaiðnaðinum Yfirborðsstaðganga:
yfirborð/áferð/bragð Þegar er komin hefð fyrir framleiðslu
efna sem koma í staðinn fyrir kjöt í markaðs kimunum
fyrir grænmetisfæði og vegan-mataræði. Þessi framleiðsla
á eftir að eflast og ná inn á meginmarkaðinn á komandi árum
þar sem hámarki í kjötframleiðslu hefur verið náð. Stór tæknifyrirtæki
eins og Google og Microsoft eru nú þegar byrjuð
að fjárfesta í því sem kallað er „MATVÆLI.02“: umfangsmiklu
framtaki til að umbreyta öllu matvælakerfinu með því að framleiða
háþróuð staðgönguefni.
Í nýlegri grein í franska tímaritinu Le Nouvel Observateur 1 kannar
höfundurinn nokkur fyrirtæki sem taka þátt í þessum tilraunum:
Beyond Meat er til dæmis fyrirtæki sem framleiðir „kjöthakk“
eða „kjúklingabringur“ með því að nota eingöngu prótín úr gulum
baunum. Það er ekkert nýtt við framleiðslu ferlið enda hafa úlfabaunir
lengi verið vel þekktur prótíngjafi. Helsta byltingin felst
aftur á móti í markaðssetningunni.
Við segjum ekki að við framleiðum grænmetisfæði.
Við segjum að við framleiðum kjöt. Hins vegar kemur
þetta kjöt annars staðar frá og krefst ekki ræktunar
í stórum stíl og illrar meðferðar á dýrum. Við erum
að endurskilgreina hugmyndina um kjöt.
Þannig orðar framkvæmdastjóri fyrirtækisins, Varun Singla,
þessa nálgun.
Thomas Pausz
Staðganga
38