ocuk ve Oyun-Ünite 13_3
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Özel Eğitimde <strong>Oyun</strong> Etkinlikleri – II<br />
<strong>ve</strong>rilmelidir. Dokunsal oyunlar, kavram kartları, yapbozlar, mutfak oyuncakları<br />
kullanılabilir.<br />
İşitme engeli olan ç<strong>ocuk</strong>lar için değişik şiddetlerde ses çıkaran malzemeler,<br />
teyp vb. oyuncaklar kullanılabilir. Özellikle, okulöncesi dönemde, işitme engeli<br />
olan ç<strong>ocuk</strong>lara oyun olanaklarının sağlanması, dil edinimi için olduğu kadar sosyal<br />
<strong>ve</strong> bilişsel gelişimin sağlanması için de önemli fırsatlar yaratacaktır. Çünkü, bütün<br />
ç<strong>ocuk</strong>larda olduğu gibi işitme engeli olan ç<strong>ocuk</strong>larda da oyun doğal bir öğrenme <strong>ve</strong><br />
hoşça vakit geçirme yoludur. İşitme engeli olan ç<strong>ocuk</strong>lar, zihin engeli olan <strong>ve</strong><br />
otistik ç<strong>ocuk</strong>lardan farklı olarak oyun becerilerinin basamaklar hâlinde<br />
öğretilmesine ihtiyaç duymazlar. Çevrelerindeki yetişkinleri <strong>ve</strong> diğer ç<strong>ocuk</strong>ları<br />
izleyerek uygun oyun formlarına girebilir, oyunu genişletebilir <strong>ve</strong> sürdürebilirler.<br />
Bu nedenle, normal işiten yaşıtlarıyla aynı oyun ortamında bulunmaları, gözlem<br />
yaparak <strong>ve</strong> katılarak öğrenmeleri açısından önemlidir. Bununla birlikte, işitme<br />
engeli olan ç<strong>ocuk</strong>lar her zaman oyun içinde kendilerinden isteneni<br />
anlamayabilirler. İletişim sorunu yaşayabilirler. Bu durumda, oyuna katılabilmek<br />
için ortamda bulunan yetişkinin <strong>ve</strong>ya diğer arkadaşlarının yardımına gereksinim<br />
duyarlar.<br />
Zihinsel engeli olanlarda en göze çarpan yetersizliklerden biri, el-göz<br />
koordinasyonu zayıflığı <strong>ve</strong> dikkat sürelerinin kısalığıdır. Bu nedenle, el-göz<br />
koordinasyonunu destekleyici oyun materyalleri sağlanmalıdır. İşitme engeli olan<br />
ç<strong>ocuk</strong>, yetişkinleri model alarak ya da diğer ç<strong>ocuk</strong>ları izleyerek oyuna girebilir <strong>ve</strong><br />
oyunu sürdürebilir. Normal yaşıtları ile aynı ortamda bulunmaları gözlem yoluyla<br />
öğrenmelerini sağlar. <strong>Oyun</strong> ortamı çocuğu dil kullanımına özendirmekte <strong>ve</strong> çocuğa<br />
dilin kullanımını gerektiren davranışların gelişimini sağlamaktadır.<br />
Zihinsel engeli olan ç<strong>ocuk</strong>ların normal yaşıtlarına göre oyun gelişim<br />
aşamalarında gösterdikleri yetersizlikler bebeklik döneminden başlamaktadır. Bu<br />
dönemde, zihinsel engeli olan ç<strong>ocuk</strong>lar ince motor gelişimindeki yetersizlik<br />
nedeniyle, oyuncağa uzanma <strong>ve</strong> eline aldığı oyuncağı belli bir süre tutmada<br />
sorunlar yaşamaktadırlar. Normal gelişim gösteren ç<strong>ocuk</strong>lar ise bu dönemde<br />
oyuncağı rahatlıkla tutmakta, hatta nesneleri belli bir süre (bu bir çıngıraksa)<br />
sallamaktadırlar. Bununla birlikte, daha ileri yaşlarda zihin engeli olan ç<strong>ocuk</strong>larda,<br />
ince motor gelişimde görülen yetersizlik tek başına oynanan halkaları çubuktan<br />
geçirme, tahta küplerle kule yapma, kâğıt üzerine basit karalamalar yapma, oyun<br />
hamuru ile oynama, birbirine bağımlı olmayan basit yap-bozları takip çıkartma gibi<br />
manipülatif oyunlarda da ortaya çıkmaktadır.<br />
Zihinsel engeli olan bireylerin oyun ortamları hazırlanırken gelişim düzeyi <strong>ve</strong><br />
zihin yaşı dikkate alınmalıdır. Zihinsel engelli ç<strong>ocuk</strong>larda sembolik <strong>ve</strong> işlevsel<br />
oyunlara dayalı eğitim planlanırken etkinliklerin kısa olmasına, yönergelerin basit<br />
<strong>ve</strong> anlaşılır olmasına dikkat edilmelidir. Uyum sorunlarını önlemek için zihinsel<br />
engeli olan ç<strong>ocuk</strong> önce bireysel olarak oyuna alıştırılmalı <strong>ve</strong> bazı sosyal becerileri<br />
kazandıklarında gruba katılmalıdırlar. Zihinsel engeli olan ç<strong>ocuk</strong>lar, öğrenme<br />
ortamlarında yaşadıkları başarısızlıklardan olumsuz etkilenirken, oyun sırasında<br />
yaptığı hataların başarısızlık olmadığını sadece oyunun bir parçası olduğunu<br />
Atatürk Üni<strong>ve</strong>rsitesi Açıköğretim Fakültesi 5