agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

Këshilli i Agrobiznesit 

Shqiptar 

Agrobiznesi 

E përdyjavshme e pavarur Viti i nëntë i botimit Nr. 99 13 - 26 Qershor 2008 Çmimi 20 lekë 

Botim i Këshillit të Agrobiznesit Shqiptar Tel/ Fax: 229445 www.kash.org.al 

MBI 600 FERMERË TË QARKUT TË FIERIT, DISKUTOJNË 

ME MINISTRIN GJANA, MBI PROBLEMET E BUJQËSISË 

Ferizaj: 

Çmimet - Ulje 

prej 15 - 20% 

në krahasim 

me një vit më 

parë 

Lidhen kontratat e para për 

eksporte me vende të tilla si 

Maqedoni, Mal i Zi dhe Kosovë 

Enver Ferizaj, Presidenti i KASH 

Faqe aqe 2 

2 

PANAIR 

“AGROBIZNES 2008” 

KASH fton kompani, 

donatorë e organizata të 

huaja, institucione dhe 

projekte në fushën e 

bujqësisë dhe industrisë 

agropërpunuese, të 

marrin pjesë në Panairin 

më të madh të 

Agrobiznesit Shqiptar me 

mbështetjen e veçantë të 

Ministrit të Bujqësisë dhe 

Ushqimit. 

25 - 28 Shtator 2008 

Kontaktoni në zyrat e KASH-it: 

Adresa: Rr. “Mine Peza”, Pall. 87/3, Hyrja 1, Kati 1 

Tel./Fax: 003554229445; E-mail: kashtirana@gmail.com 

FAO 

TOPI: SHQIPËRIA KA NORMËN MË TË 

LARTË TË SHPENZIMEVE PËR USHQIMIN 

Presidenti i Republikës, Bamir Topi, i 

shoqëruar nga Zonja e Parë, Teuta Topi, 

kryesoi delegacionin zyrtar shqiptar në 

Konferencën e Nivelit të Lartë të Organizatës 

për Ushqimin dhe Bujqësinë 

AGROBIZNES 

VLORË: INAGUROHET FABRIKA E 

PËRPUNIMIT TË LËNGJEVE TË FRUTAVE 

Kryeministri Sali Berisha përuroi fabrikën 

e përpunimit të lëngjeve të frutave 

në fshatin Panaja komuna Qendër në 

rrethin e Vlorës, një fabrikë moderne që 

me prodhimet e saj synon tregun evropian. 

AKTUALITET 

(FAO), që zhvilloi punimet në Romë 

(Itali), në datat 3 - 5 qershor. 

Sipas burimeve nga Presidenca, temë qëndrore 

e sesioneve të kësaj Konference 

është siguria ushqimore... 

Faqe aqe 4 

4 

Kryeministri Berisha shoqërohej në 

këtë vizitë nga ministri i PPTT-së, Sokol 

Olldashi, deputeti i Vlorës, Bujar Leskaj, 

përfaqësues të Dhomës së Tregtisë së 

Vlorës, etj. ‘’Ky është... 

Faqe aqe aqe 5 

5 

MBUMK: VAJI USHQIMOR NË 

TREGUN SHQIPTAR ËSHTË I SIGURT 

Ne fillim te muajit maj, mediat shqiptare 

përcollën lajmin e mediave 

greke lidhur me çeshtjen e vajit të 

lulediellit me përzjerje vajrash lubrifikante 

me origjinë nga Ukraina dhe me 

eksportues kompaninë greke Manos 

(Volos), Greqi. 

MBUMK dhe inspektoriatet e 

ENGLISH 

CONTENT IN ENGLISH 

DRBUMK-së në qarqe, bënë verifikimin 

e shqetësimit dhe rezultoi se Kompania 

Desina Ballkan në Korçë ishte e 

vetmja kompani shqiptare që kishte 

punuar me këtë kompani greke. Por nga 

verifikimi i regjistrave doganorë rezultoi 

se sasia e fundit e importuar nga 

kjo kompani ishte 18 ton... 

Faqe aqe 7 

7 

Page age 2 

2 

STATISTIKA 

Në sallën e madhe të teatrit 

Bylys të qytetit të Fierit, si 

kurrë ndonjëherë në historinë 

e atij qyteti e teatri, u 

mblodhën në atë sallë mbi 

600 fermerë të qarkut të 

Fierit, kryepleq të fshatrave, 

kryetarë komunash, kryetarë 

të shoqatave të ujitjes, 

specialistë bujqësie, për të 

bashkëbiseduar për 

problemet e bujqësisië me 

Ministrin e Bujqësisië, 

ushqimit dhe Mbrojtjes së 

Konsumatorit z. Jemin Gjana. 

Në atë takim që nisi me 

përshkrimin e gjendjes, 

arritjeve dhe problemeve nga 

drejtori i bujqësisië të qarkut 

Fatos Troka, folen dhe 

diskutuan mjaft fermerë, 

kryetarë komunash dhe 

autoritete rajonale. 

Serioziteti i të pranishmëve 

dhe diskutimet e hapura i 

hoqën ataj takimi çdo... 

Faqe aqe aqe 3 3 

3 

ÇMIMET E FRUTA - PERIMEVE 

NE TREGJET E VENDIT 

Çmimet dhe gazeta “Agrobiznesi” në 

Internet www.kash.org.al 

ABONOHUNI! 

Vazhdon fushata e abonimeve në të përdyjavshmen “Agrobiznesi”, organ i 

Këshillit të Agrobiznesit Shqiptar. Ajo gjendet në të gjitha pikat e shitjes së 

gazetave, në kryeqytet dhe në rrethe. Abonimi bën që gazeta “Agrobiznesi” t’ju 

ofrojë direkt në shtëpinë, qendrën e punës apo zyrën tuaj, në çdo cep të 

Shqipërisë, të rejat që ju interesojnë nga fusha e bujqësisë, pyjeve, peshkimit, 

agrobiznesit, import-eksportit, projekteve të huaja, subvencioneve, etj. 

Pajtimi mund të kryhet pranë sporteleve të filialit të Postës Tiranë dhe filialeve 

të Postës në çdo rreth. Ato mund të kryhen edhe pranë zyrave të KASH. Ne 

ua sjellim gazetën në çdo komunë, më lirë se çmimi i tregut në Tiranë! 

Tarifat janë si më poshtë: 

12 - mujore 1000 lekë 

Faqe aqe aqe 10 10 - - 11 

11 

Zgjidhni rrugën më të lehtë për marrjen e informacionit që 

ju intereson, më të sigurtë dhe më të lirë! 

Llogaria Bankare: Tirana Bank 0100 0100 0100 301826 301826 100 100 

100

2 Agrobiznesi 

13 - 26 Qershor 2008 

INTERVIST 

INTERVISTA 

INTERVIST 

Presidenti i KASH Ferizaj: Çmimet kanë reflektuar 

një ulje prej 15-20% në krahasim me një vit më parë 

Lidhen kontratat e para për eksporte me vende të tilla si Maqedoni, Mal i Zi dhe Kosovë 

Enver Ferizaj, Presidenti i KASH 

“Na vjen shumë mirë kur flitet 

kaq shumë për bujqësinë, sepse 

kriza në prodhimet bujqësore nuk 

është vetëm në Shqipëri, por është 

në të gjithë botën. Por ndoshta 

vendi ynë nuk është ndjerë kaq 

shumë nga kjo krizë siç në mënyrë 

të rëndomtë është ndjerë në vendet 

e tjera, të cilat ju i dëgjoni dhe 

në mediat e përditshme. Ne jemi 

shumë të favorizuar, sepse ne kemi 

fatin që toka jonë të mbillet dhe 

katër herë në vit”. 

Sezoni veror pritet të sjellë një 

lëvrim të kënaqshëm të prodhimeve 

bujqësore në Shqipëri. Dëshmitë 

e para pozitive janë konfirmuar 

dhe nga vetë drejtori i 

përgjithshëm i Këshillit të Agrobiznesit 

Shqiptar, Enver Ferizaj gjatë 

një interviste sipas të cilit janë 

lidhur kontratat e para me disa nga 

vendet e rajonit. Nuk janë pak, por 

më shumë se 6 mijë ton shalqi për 

të cilat Shqipëria ka kontraktuar 

me vende të tilla Mali i Zi, Maqedoninë 

dhe Kosovën. Pritet që 

brenda pak ditësh fermat 

shqiptare të nisin nga lëvrimi i kësaj 

STAFI I GAZETES 

sasie. Ndërkaq, rritja dhe dominimi 

i prodhimeve bujqësore vendase, 

sipas Ferizajt ka reflektuar një 

rënie në mënyrë të ndjeshme në 

pjesën më të madhe të produkteve. 

“Aktualisht çmimet janë ulur me 

15-20% më shumë në krahasim me 

vetëm disa kohë më parë. Kjo rënie 

çmimesh ka ardhur për arsye sepse 

gjatë kësaj periudhe ka një dominim 

të prodhimit vendas, e cila për 

sezone të caktuara të vitit është 

në sasitë më të mjaftueshme të 

mundshme”, shprehet numri një i 

KASH-it, Enver Ferizaj. Fillimi nga 

zbatimi i skemës së rimbursimit të 

TVSH-pritet të japë frytet e para të 

saj. Është një shumë prej 50 milion 

dollarësh, e cila pritet të lëvrohet 

në saj të rimbursimit 6% për të 

gjitha familjet fermere. Gjithashtu 

për vitin e ardhshëm duke marrë 

parasysh dhe ritmet e shpejta me 

të cilat po ecën sektori bujqësor 

në Shqipëri, qeveria ka parashikuar 

të çojë drejt dyfishimit fondet për 

bujqësinë. Sipas Ferizajt pjesa më 

e madhe e këtyre parave do të vihen 

në dispozicion të shfrytëzimit 

të tokave që janë braktisur nga 

fermerët. këto toka sipas këtij të 

fundit do të kthehen në pjellore 

dhe synohet që brenda një kohe 

të shkurtër të jenë sa më pranë 

tregut. Toka të tilla sipas këtij të 

fundit kanë dhe një synim tjetër 

që përveç se përmbushjes dhe 

plotësimit të nevojave të 

brendshme ato të kthehen dhe në 

toka eksportuese. 

Zoti Ferizaj si paraqitet situata 

e prodhimit bujqësor në Shqipëri 

gjatë këtij sezoni dhe cilat 

janë disa nga risitë me të cilat 

pritet të përballet ky sektor për 

pjesën tjetër të vitit? 

Aktualisht prodhimi bujqësor 

këtë vit paraqet një qëndrim të mirë 

dhe kjo si rezultat i kushteve atmosferike, 

të cilat kanë favorizuar 

rajonin tonë. Ana tjetër varet dhe 

është në sajë të masave të marra 

nga qeveria dhe Ministria e Bujqësisë, 

të cilat tregojnë një vëmendje 

të madhe. Kjo vëmendje është 

kthyer totalisht nga bujqësia. E 

gjithë kjo dëshmohet edhe me faktin 

se drithërat e bukës këtë vit 

kanë qenë me rreth 15-20% më mirë 

se sa një vit më parë. Të gjitha këto 

janë paraqitur në kushte shumë të 

mira sidomos kur fjala është dhe 

për perimet, të cilat aktualisht janë 

në prag të eksportit. Kështu, ne 

jemi në prag të eksportit të bostanit 

me vendet e rajonit, me të cilat 

edhe janë lidhur kontratat. Deri tani 

mund të them se janë rreth 6 mijë 

ton, të cilat janë kontraktuar me 

Malin e Zi dhe me Kosovën dhe 

me Maqedoninë, me të cilat pritet 

menjëherë të fillojë lëvrimi i kësaj 

sasie. Gjithashtu, mund të them se 

edhe raporti për sa i përket importeksporteve 

bujqësore është në 

ulje, raport i cili aktualisht është 

një me shtatë. Mund të them se 

sezoni i kësaj vere pritet të jetë 

mjaft i kënaqshëm për këto prodhime 

dhe se ky raport është 

parashikuar të shkojë një me pesë 

NJOFTIM PËR SHPREHJE INTERESI 

Keshilli i Agrobiznesit Shqiptar njofton te gjithe fermeret qe mbareshtojne 

shpende ne fermat e tyre familiare se sapo ka filluar projekti i ri "Permiresimi i 

kushteve te biosigurise ne fermat familiare te shpendeve" i cili mbeshtetet financiarisht 

nga UNICEF dhe USAID. 

Gjate aktiviteteve qe KASH zhvilloi vitin e kaluar lidhur me gripin e shpendeve 

u evidentua qarte qe kushtet e mbajtjes se shpendeve ne fermat familiare lene 

shume per te deshiruar. Ne shume raste keto ferma nuk kane as nje kotec te 

thjeshte per mbajtjen e pulave. Nepermjet ketij projekti KASH do te inkurajoje, 

ndihmoje dhe mbeshtese fermeret per te ndertuar kotece model dhe per te 

respektur te gjitha kushtet e biosigurise. Projekti shtrihet ne rrethet Shkoder, 

Lezhe, Durres, Tirane, Elbasan, Kavaje, Lushnje, Fier, Korce, Kukes, Sarande, 

Vlore. 

Projekti do te realizohet ne bashkepunim me fermeret e interesuar. Bashkepunimi 

do te konsistoje ne angazhimin e fermereve per te investuar ne 

ndertimin e koteceve model dhe per te respektuar standartet e biosigurise dhe 

ne angazhimin e projektit per te siguruar asistence teknike dhe mbeshtetje 

financiare ne masen 1,000 leke per krere shpende. 

Me ane te ketij njoftimi KASH kerkon qe te gjithe fermeret e ketyre rretheve 

te interesuar per te bashkepunuar ne kete fushe te kontaktojne me zyrat qendrore 

te KASH ne adresen: Rruga "Mine Peza", pallati 87/3, Shk 2, ap 1.Tirane. 

Tel 00355 4 222 94 45, e-mail- info@kash.org.al. 

ose me gjashtë. 

A mendoni se kjo rritje e prodhimit 

bujqësor që ju prisni gjatë 

këtij viti do të ndikojë në uljen e 

çmimeve dhe kjo e fundit kryesisht 

të fruta-perimeve? 

Aktualisht ka një rënie të çmimeve. 

Po të shikoni në treg nga 

monitorimi që ne i bëjmë çmimeve 

si Këshill i Agrobiznesit Shqiptar 

mund të them se aktualisht ka një 

rënie prej 15-20% më shumë ulje të 

çmimeve në krahasim me vetëm 

disa kohë më parë. Po të vini re ne 

kemi nxjerrë edhe buletinin e këtyre 

çmimeve se si kanë qenë ato në 

raport me një vit më parë. Kjo rënie 

çmimesh ka ardhur për arsye sepse 

gjatë kësaj periudhe ka një dominim 

të prodhimit vendas, e cila për 

sezone të caktuara të vitit është 

në sasitë më të mjaftueshme të 

mundshme. 

Ndërkohë, zoti Ferizaj, ka 

vetëm pak kohë që ka nisur nga 

zbatimi skema e rimbursimit të 

TVSh-së, si po ecën kjo fazë e implementimit 

të saj? 

Skema e rimbursimit të TVSHsë, 

tani është në momentet e fillimit, 

për arsye sepse janë përgatitur 

dhe ka nisur nga shpërndarja identitetet 

ose kodet e fermerëve. Më 

lejoni të them se kjo skemë nuk do 

të kishte qenë e aplikueshme nëse 

nuk do të kishin nisur nga shpërndarja 

këto kode. Ne së bashku me 

Ministrinë e Bujqësisë kemi filluar 

që të shpërndajmë kodet. Nga 

parashikimet që kemi bërë ne 

presim që prirja e parë të jetë tek 

perimet, por kjo pritet edhe tek 

drithërat e bukës, tek gruri, për të 

cilin ne presim që të kemi një rimbursim 

mjaft të kënaqshëm. Dihet 

se vetëm gjatë këtij viti, ne presim 

dhe një rimbursim të kënaqshëm, 

që pritet të shkojë deri në 50 milion 

dollarë. Kjo shumë do të rimbursohet 

për fermerët, të cilët do të 

marrin 6% e tyre. Por më lejoni të 

them se kjo shifër është plotësisht 

e realizueshme duke marrë parasysh 

edhe zhvillimet në të cilat po 

ecën sektori bujqësor në Shqipëri. 

Kryeministri i Shqipërisë ka 

theksuar se për vitin 2009 është 

parashikuar që të vihen në dispozicion 

të bujqësisë një shifër e 

cila kap shumën e 20 milion dollarëve, 

a mund të ta thoni se si do 

të bëhet kjo ndarje? 

Në fakt një gjë e tillë është 

shprehur nga Kryeministri kur ai 

ishte për vizitë në rrethin e Korçës, 

ku dhe ka vizituar disa ferma 

bujqësore. Kjo është shprehur në 

kontekstin e dhënies së grandeve 

për fermerët në bujqësi. kjo do të 

thotë se qeveria ka parashikuar që 

të dyfishojë sasinë e investimeve 

në këtë sektor. kjo është një shifër, 

e cila ka ardhur duke u rritur nga 

viti në vit. kështu në vitin 2006 në 

dispozicion të këtij sektori është 

vënë shuma prej 5 milion dollarë, 

në 2008 10 milion dollarë, ndërsa 

për vitin 2009, kjo shumë është2 

parashikuar që të arrijë në 20 milion 

dollarë. kjo bëhet për vetë faktin 

duke qenë se kjo skemë në vitet 

e mëparshme gjatë 2006-2007 e në 

vazhdim ka një ecuri mjaft të mirë. 

Dhe mund të them se ndoshta kjo 

është një ndër skemat më të kompletuarat, 

të cilat kanë shkuar 

direkt tek fermeri dhe jo nëpër duar 

të tjera, të cilat do të mund të kishin 

pasur rrjedhoja të tjera. 

Zoti Ferizaj, cilat janë disa nga 

problematikat me të cilat përballet 

sot bujqësia, pasi Banka e Shqipërisë 

në disa raporte të saj evidenton 

një fakt shumë të rëndësishëm 

atë të kthimit të vëmendjes 

tek bujqësia. Por më konkretisht, 

ju me cilat probleme përballeni 

aktualisht? 

Ne jemi të kënaqur që vëmendja 

kthehet tek bujqësia dhe në 

mënyrë të veçantë kjo e fundit nuk 

ka munguar as nga qeveria 

CONTENT 

shqiptare gjatë gjithë kësaj kohe. 

Por është akoma dhe më shumë në 

interesin tonë kur kjo vëmendje nuk 

mungon as nga guvernatorët. Na 

vjen shumë mirë kur flitet kaq shumë 

për bujqësinë, sepse kriza në prodhimet 

bujqësore nuk është vetëm 

në Shqipëri, por është në të gjithë 

botën. Por ndoshta vendi ynë nuk 

është ndjerë kaq shumë nga kjo 

krizë siç në mënyrë të rëndomtë 

është ndjerë në vendet e tjera, të 

cilat ju i dëgjoni dhe në mediat e 

përditshme. Ne jemi shumë të favorizuar, 

sepse ne kemi fatin që 

toka jonë të mbillet dhe katër herë 

në vit. Por e gjithë kjo nuk do të 

thotë që vëmendja të largohet nga 

bujqësia. vëmendja ndaj këtij sektori 

është e domosdoshme dhe për 

mendimin tim sot për sot, bujqësia 

ka nevojë për rreth 150 milion dollarë 

ose 100 milion euro, për të cilat 

ne kemi shprehur dhe bërë prezent 

edhe në qeveri. 

Ndërkohë, për çfarë janë të 

domosdoshme dhe për se i kërkoni 

të gjitha këto financime? 

Këto financime janë të domosdoshme 

për mbjelljet e reja, pasi 

aktualisht ne kemi tokë, të cilën ne 

nuk e shfrytëzojmë. Kjo është fakt 

dhe ne e kemi shpallur që janë rreth 

100 mijë hektarë tokë, të cilat janë të 

refuzuara nga fermerët dhe nuk i 

marrin ato. Kjo tokë ndoshta është 

në terrene, e cila nuk është e vështirë 

për t’u shfrytëzuar, por në qoftë 

se kësaj toke nuk i jepen grande 

për t’i mbjellur ato, atëherë ato do 

të mbeten të pashfrytëzueshme. Por 

nuk duhet harruar fakti se këto toka, 

përveç se i kthejmë në toka pjellore 

ne i afrojmë ato dhe sa më afër 

tregut, pra marrin një vlerë dhe 

detyrimisht që këto toka hyjnë në 

treg ku edhe fermeri do të jetë i gatshëm 

për të dalë edhe jashtë tregut, 

për të konkurruar me këto produkte. 

Unë jam gjithmonë me skemën e 

grandeve për vetë faktin sepse fermeri 

nuk ka mundësi që të marrë gjithmonë 

kredi dhe ta kthejë atë, por ka 

nevoje që të subvencionohet. 

Page 

– More than 600 farmers from Fieri Prefecture, discuss with minister Gjana, about 

agriculture problems.........................................................................................3 

– The president of KASH Mr.Ferizaj: The prices have decreased 15-20% comparing 

with last year........................................................................................................2 

– FAO - Topi: Albania is facing a challenge, because the consumer today has the 

highest rate of the family food expenditure.........................................................4 

– Vlorë: The factory of the juices is an evidence of the successful investments in 

agribusiness.........................................................................................................5 

– MAFCP: Edible oil in Albanian market is safe.................................................7 

– Gjana: Subsidy in agriculture is presenting a new dimension in the production increase.......4 

– Livestock in Vlorë prefecture has increased of 1 million heads......................7 

– MAFCP, Project - Cadastre of the wines "Made in Albania"......................................7 

– Practical Agriculture...............................................................................12 - 13 

Bordi i gazetës: Kryetar: Enver Ferizaj; Antarë: Kujtim Sokoli, Zydi Teqja, Hasan Halili, Fuad Haxhiymeri, Kristaq Thoma, Agim Rahmeta, 

Isuf Demirxhiu, Edmond Gjata; Design & Layout: Elvira Çeku; Asistente: Rozi Martini; Adresa: Rr.“Mine Peza”, P. 87/3, Hyrja 2, Kati 1, Tel./ 

Fax: ++ 355 4 229445: Web site: www.kash.org.al E-mail: info@kash.org.al: kashtirana@gmail.com; Llogaria Bankare: Tirana Bank 0100 301 826 100

13 - 26 Qershor 2008 

AKTUALITET 

AKTUALITET 

Kryeministri Sali Berisha 

dhe ministri i MBUMK-s, 

Jemin Gjana, inagurojnë 

kanalin e Pajovës në Peqin 

Kryeministri i vendit 

Sali Berisha inaguroi 

kanalin e madh të Pajovës në 

rrethin e Peqinit, degën kryesore 

të tij prej 5. 5 km, investim 

i MBUMK nëpërmjet 

projektit të saj PMU. Ky kanal 

është jetik për Pajovën 

pasi fut nën ujë 350 ha me 

rrjedhje të lirë dhe 150 ha me 

ngritje mekanike. 

Ky investim kap vlerën 31 

milionë lekë. 

Inagurimi i kanalit kryesor 

dhe i gjithë segmenteve dytësore 

duhej të përfundonte në 

fund të vitit 2008, por ai u inagurua 

dje si kanal kryesor 

shumë para afatit. 

Kryeministri Berisha dhe 

Ministri Gjana morën dje 

mirënjohje të madhe nga banorët 

e shumtë të komunës së 

Pajovës për këtë vepër që ata 

e kanë kërkuar prej mëse 15 

vjetësh. 

Në 2006 u investuan 15 milionë 

lekë në kanalin e Shezes. 

Vjet u investuan për vazhdimin 

e atij kanali në komunën 

Sheze edhe 10 milionë lekë dhe 

shpëtoi toka nga zhdukja e 

familjet nga përmbytja e Shkumbinit. 

Sivjet përfundon 

investimi për vaditjen e Fushës 

së Pajovës prej 350 ha me 

një fond 31 milionë lekë nga 

Projekti i Bankës Botërore 

pranë Ministrisë së Bujqësisië, 

investim që mendohet të 

përfundohet plotësisht 

shumë muaj para afatit që është 

fundi i vitit 2008. Do të riparohen 

rreth 11 km kanal kryesor 

e të dyta. 

Gjithsej investimet vetëm 

në bujqësi me fondet publike 

kapin shifrën 72 milionë lekë. 

Ministri i Bujqësisë, Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit Jemin 

Gjana, inspekton ndërmarrjen e 

peshkut në Karaburun 

Ministri i Bujqesise, 

ushqimit dhe Mbrojtjes 

se Konsumatorit Jemin 

Gjana, bashkë me perfaqesues 

te drejtorise rajonale të 

bujqësisë të 12 qarqeve të 

vendit, me inspektorët e sigurisë 

ushqimore etj, vizituan 

ndërmarrjen e përbashkët të 8 

ortakëve, (4 shqiptarë e 4 izrealitë) 

të quajtur ORATA 

shpk, në Karaburun, ku kultivohej 

në det peshku koce e 

levrek. Pjesmarrësit në këtë 

aktivitet, udhëtuan me dy 

peshkarexha në drejtim të gadishullit 

të Karaburunit, ku, 

në vendin e emërtuar “Raguza 

III”, janë ngritur dhe funksionojnë 

pika të kultivimit dhe 

të tregtimit të peshkut. “Orata” 

shpk, është subjekti më i 

madh dhe më i konsoliduar në 

rritjen, paketimin dhe 

tregtimin e peshkut, në këtë 

zonë. Të pranishmit, u njohën 

me përvojën e krijuar nga drejtuesit 

e kësaj shoqërie, me 8 

ortakë, nga të cilët, katër shqiptarë 

dhe katër izraelitë, që 

kanë arritur të ngrenë e konsolidojnë 

një aktivitet, në 

standarde të Bashkimit Evropian. 

Përfaqësuesi i kësaj shoqërie, 

Sheme Kondi, i njohu 

të pranishmit, me aktivitetin 3 

vjecar të saj, duke dhënë detaje 

rreth teknikës së funksionimit 

dhe synimet. Ai nënvizoi 

faktin se, aktualisht, 

shoqëria “Orata” shpk, ka arritur 

një prodhim vjetor prej 

450 tonë peshk, i llojit koce 

dhe levrek. Pjesa më e madhe 

e tij, ka si destinacion tregun 

e brendshëm, ndërkohë që, 

disa dhjetra tonë janë tregtuar 

në vende të tjera, mes të 

cilave, Italia, Mali i Zi e 

Maqedonia. 

Duke u ndalur, në përvojën 

që kanë krijuar ortakët e shoqërisë, 

“Orata” shpk, Ministri 

Gjana, nënvizoi domosdoshmërinë 

e mbështetjes dhe të 

promovimit të nismave të tilla. 

Ministri, Gjana, shtroi gjithashtu 

detyrën që del përpara 

strukturave të administratës 

publike, për të nxitur e ndihmuar 

këto aktivitete. “Të insistojmë 

që, aio të jenë në përputhje 

me standardet. Këtolloj 

biznesesh, duhet të fuqizohen. 

Kështu ato fitojnë, por 

edhe shteti fiton, ndërkohë që, 

imazhi i vendit tonë përmirësohet”, 

shtoi Gjana. Ai u ndalgjithashtu 

edhe në rëndësinë 

që ka, aktualisht, marketingu, 

marketimi i produkteve dhe 

ruajtja e autentiticetit të tyre. 

Agrobiznesi 

MBI 600 FERMERË TË QARKUT TË FIERIT, DISKUTOJNË 

ME MINISTRIN GJANA, MBI PROBLEMET E BUJQËSISË 

Në sallën e madhe të te 

atrit Bylys të qytetit të 

Fierit, si kurrë ndonjëherë 

në historinë e atij qyteti e 

teatri, u mblodhën në atë sallë mbi 

600 fermerë të qarkut të Fierit, kryepleq 

të fshatrave, kryetarë komunash, 

kryetarë të shoqatave të 

ujitjes, specialistë bujqësie, për të 

bashkëbiseduar për problemet e 

bujqësisië me Ministrin e Bujqësisië, 

ushqimit dhe Mbrojtjes së 

Konsumatorit z. Jemin Gjana. 

Në atë takim që nisi me përshkrimin 

e gjendjes, arritjeve dhe 

problemeve nga drejtori i bujqësisië 

të qarkut Fatos Troka, folen 

dhe diskutuan mjaft fermerë, kryetarë 

komunash dhe autoritete rajonale. 

Serioziteti i të pranishmëve dhe 

diskutimet e hapura i hoqën ataj 

takimi çdo ngjyrë rozë, edhe pse 

pati tendenca nga ndonjë individ i 

veçuar që s’kishin asnjë lidhje me 

bujqësinë për ta nxirë realitetin e 

bujqësisië në qarkun e Fierit, duke 

deklaruar se ka shumë toka të pambjella. 

Duke shprehur deshirë e 

nostalgji për kohën e koperativave 

kur tokat i mbillte shteti. 

Pati diskutime edhe nga kryetarë 

komunash, si ai i komunës 

Frakull, që i përkisnin opozitës që 

deklaruan qartë qenien e tyre 

opozitarë por që vlerësuan se 

tokat e Fierit lulëzojnë pasi janë të 

mbjellura. Që vlerësuan politikat 

e drejta të tre vjetëve të qeverisë 

në drejtim të bujqësisië, që deklaruan 

se po të shpërndaheshin 

fondet e subvencionit nga kryetarët 

e komunave do të vidheshin 

dhe është e drejtë shpërndarja e 

tyre direkt në llogaritë e fermerëve. 

Pas diskutantëve të shumtë, e 

mori fjalën Ministri. 

Në përshëndetjen e tij drejtuar 

fermerëve që punojnë drejtpërsëdrejti 

në bujqësi, ministri Gjana, me 

një audiencë prej më shumë se 600 

fermerë, në një atmosferë emocionuese, 

jo vetëm për nga pjesmarrja, 

por nga koloriti i problemeve 

që u pozuan dhe dinamika e 

ndryshimeve që ka pësuar bujqësia 

këto vitet e fundit, ai theksoi se 

takimet direkte me njerëzit e punës, 

janë tepër të dobishme, në 

mardhënje të ndërsjellta, për të 

njohur gjëndjen dhe për të ndërhyrë 

për ta ndryshuar atë, aty ku 

ekzistojnë mundësitë. Nga vizitat 

që kemi realizuar në Komuna, në 

disa rrethe të vëndit, si në Shkodër, 

Malësi e Madhe, Burrel, Vlorë, Sarandë, 

e këtu në Fier, vërejmë me 

kënaqësi se është rritur interesimi 

i pronarëve të tokave për ta vënë 

tokën nën kulturë, sipas interesave 

private që kanë fermerët. Duke eksploruar 

në thellësi zonat fushore, 

kodrinore dhe ato malore, vërejmë 

se Qarku i Fierit është zona më intesive 

e bujqësisë së vendit, me prodhimtarinë 

më të lartë në fermat 

bujqësore. Rajoni i Fierit ka 1/5 e 

tokës bujqësore te te gjithe vendit 

nën kulturë dhe me pjesmarrjen e 

¼ e numurit të fermerëve te gjithe 

vendit që janë të angazhuar në 

bujqësi, në zona fushore dhe kodrinore. 

Duke u ballafaquar me realitetin 

në bazë, ne bëjmë bilancin 

e veprimtarisë sonë, se çfarë kemi 

bërë mirë, çfarë nuk e kemi bërë si 

duhet dhe çfarë kemi bërë keq në 

këto 3 vjetë të qeverisjes demokratike. 

Bujqësia në Shqipëri këto vite 

ka pësuar progres, por ka edhe 

shumë probleme e nevoja për tu 

zgjidhur. Situata në tërësi ka ndryshuar 

dhe është përmirësuar në 

sensin pozitiv. Prodhohet dhe 

tregëtohet më shumë prodhimi 

vëndas, në tregjet tona. Fushat 

janë të zëna me një mozaik kulturash 

bujqësore, sipas destinacionit 

që kanë përcaktuar vetë fermerët. 

Janë 420.000 ferma private, prej 

të cilave 360.000 e punojnë dhe 

shfrytëzojnë tokën në rrugë intensive. 

Konstatojmë se ka më shumë 

nevojë për informacion të saktë 

dhe koherent. Bujqësia ka parametra 

të konsiderushëm në strukturën 

e prodhimit vëndas dhe ze 

mbi 20% të tij. Është pozitive dhe 

inkurajuese për zhvillimin e sektorit 

të bujqësisë me strukturën e 

sotme të popullsisë, ku mbi 50% e 

saj jetojnë e punojnë në fshat. 

Kriza globale ka përfshirë dhe 

bujqësinë. Edhe vëndet e zhvilluara 

kanë ndjeshmëri të spikatur, siç 

është rasti i Francës, ku Presidenti 

i saj Sarkozi, deklaroi se bujqësia 

po bëhet sektor strategjik. Është 

pozitive që Shqipëria plotëson sot 

80% të nevojave të vënditpër 

produkte bujqësore. Ka komente 

negative e tedencioze. Mediat 

shpesh herë transmetojnë se tokat 

janë të pa mbjella, kur realiteti është 

krejt ndryshe. Nuk duhet të mbjellim 

pesimizëm. Shteti dhe donatorët 

i kanë orientuar subvencionet 

në ato sektorë që janë rentabël 

dhe favorizues. Ministria e 

BUMK, i ka përcaktuar katër prioritetet 

kryesore që janë: vreshtaria, 

perimtaria, pemtaria dhe blegtoria 

(kryesisht miniferma blektorale). 

Shqipëria nuk mund të prodhojë 

të gjitha kulturat bujqësore, 

por ato kultura që kanë efektivitet 

dhe leverdi ekonomike. S’ka interes 

fermeri të mbjellë panxhar, oriz, 

luledielli, apo edhe drithëra atje ku 

ka kushte për sektorë rentabël. 

Mbështetja financiare nga shteti 

do të jetë për sektorë prioritarë. 

Vitin e kaluar filloi subvencioni në 

masën 10.000$, ndërsa vitin tjetër 

do të shkojë në 25.000$. Por këto 

mundësi do vijnë në rritje, deri në 

3-4 fishim po të bëhemi vend kandidat 

për në BE. Fonde të tjera do 

çlirohen me mbarimin e investimeve 

për rrugët, nga ku do thithë 

një pjesë të konsiderushme edhe 

bujqësia. Me këto premisa që krijohen 

në të ardhmen, do mund të 

furnizohet tregu vëndas dhe krijohen 

hapësira për të dalë në tregun 

Ballkanik e atë Evropian. 

Një vëmëndje të veçantë duhet 

treguar për rehabilitimin e 

kanaleve kryesore, kanaleve të 

dyta e të treta. Por duhet 

38 milionë 

lekë për 

kanalin 

vaditës në 

Sevaster 

3 

ndërgjegjësuar komuniteti se 

shteti nuk do vijë të pastroj kanalet, 

ato duhet ti pastrojnë vetë pronarët 

e tokës. Një kujdes duhet 

treguar edhe për rrjetin kullues, 

mirëmbajtjen e digave e rezervuarëve. 

Shqipëria ka gjëndje 650 

rezervuar. Një problem që ministri 

Gjana tërhoqi vëmëndjen e fermerëve, 

ishte kontrolli i imputeve që 

vijnë nga jashtë, që shpesh herë 

futen kontrabandë, të pa kontrolluara 

dhe fermerët bien viktimë e 

matrapazëve. Nuk duhet të blihen 

fara e fidana të pa çertifikuar, si dhe 

plehra e herbicide pa rekomandimin 

e specialistëve tanë të bujqësisië. 

Perspektiva e zhvillimit të 

bujqësisë është koperimi. Është 

imperativ i kohës të bashkohen 

tokat dhe fuqia puntore për 

ti dhënë një hop cilësor fermave 

të vogla, fragmentare. Për këtë 

do ndimoj edhe mbyllja e 

proçesit të ndarjes së tokës. Ka 

fermerë që e punojnë tokën, ka 

të tjerë që e len djerr, ka që e 

japin me qira, por ka që se japin 

me qera dhe as e punojnë vetë. 

Një dukuri e rëndësishme është 

që tërë faktorët shtetëror, shoqëror, 

në qëndër dhe në bazë 

duhet të harmonizohen dhe të 

bashkëveprojnë në tërë veprimtarinë 

e tyre për të mbështetur 

rritjen e prodhimit. Në këtë 

sfond ministri Gjana, bëri apel 

të gjithë aktorëve lokal, si 

DRBUMK, QTTB dhe Bordeve 

të Kullimit, si institucione të 

MBUMK, të rrisin frymën e 

bashkpunimit dhe të jenë sa më 

afër fermerëve, njerëzve të punës 

dhe pushtetit lokal në komuna 

e bashki, ku me kontaktet e 

përditshme të bëhen faktorë të 

nxitjes dhe zhvillimit të 

prodhimit bujqësor dhe blegtoral. 

Ministri i Bujqësisië, Ush 

qimit dhe Mbrojtjes së 

Konsumatorit Z. Jemin Gjana inaguroi 

fillimin e punimeve për 

ndërtimin e kanalit vaditës në komunën 

Sevaster të qarkut të 

Vlorës. I shoqëruar nga prefekti i 

Vlorës Xhevahir Rexhepi dhe 

shumë autoritete vendore, nga 

drejtori I PMU Hajri Ismaili etj, ministri 

inspektoi dhe inaguroi fillimin 

e punimeve per kanalin që do të 

vadisë fushën e Sevasterit dhe 

konkretisht 250 ha të saj. Investimi 

që ka akorduar MBUMK 

nëpërmjet projektit PMU për këtë 

kanal kap shifren 38 milionë lekë. 

Do të rehabilitohen 4.6 km kanal 

kryesor, 1.5 km kanale dytesore, 

do të rehabilitohet Përroi I Sevasterit 

prej 3 km, do të ndërtohen 

48 vepra arti etj. Pritja dhe interesimi 

i pushgtetarëve e dhjetra 

banorëve të Sevasterit ishte 

shumë e madhe dhe miqësore. Ata 

njëzëri shprehnin mirënjohje për 

qeverinë shqiptare që më në fund 

pas 20 vjetesh po investon në 

Sevaster në këtë vepër jetike për 

ato banorë.

4 Agrobiznesi 

13 - 26 Qershor 2008 

TEMA TEMA E E DITES 

DITES 

jana: Subvencioni në bujqësi po njeh 

jë dimension të ri në rritjen e prodhimit 

Ministri i Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, Jemin Gjana, komenton 

në një intervistë zhvillimet më të fundit në sektorin e bujqësisë dhe ushqimit 

Ministri i Bujqësisë, 

Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit 

Jemin Gjana, në një 

intervistë eskluzive i cilëson 

positive zhvillimet progresive 

që ka arritur bujqësia shqiptare 

në këto tre vitet e fundit dhe 

shprehet optimist për prespektivën 

e këtij sektori. Sipas tij, 

zbatimi i subvencionit të 

drejtëpërdrejtë për fermerët për 

rritjen e prodhimit bujqësor, 

blegtoral dhe agroushqimor, po 

njeh një dimencion të ri ne 

drejtim të efektivitetit dhe zhvillimit 

të bujqësisë. 

Ministri Gjana komenton 

zhvillimet e fundit në bujqësi që 

lidhen me zbatimin e politikave 

të duhura, rritjen e prodhimit 

bujqësor, përmirësimin e ekonomisë 

fermere dhe jetës në 

zonat rurale të vendit dhe shpjegon 

arësyet se pse ky dikaster 

po stimulon më tepër fermerët 

në prodhimin e perimeve, vreshtave, 

sektorët e frutikulturës 

dhe të blegtorisë, se sa prodhimin 

e drithrave në vend. 

“Projekti për subvencionimin e 

bujqësisë, do të vazhdojë edhe 

vitet e ardhshme me fonde edhe 

me të mëdha”, nënvizoi Gjana. 

Sipas tij, “ një ndër politikat 

kryesore të MBUMK-së, është 

specializimi i fermave bujqësore, 

në sektor potencial të prodhimit 

bujqësor, si frutikulturë, 

pemtari, ullishte, perime , ferma 

blegtorale etj.” 

Duke u ndalur në inspektimet 

dhe takimet e shpeshta që 

po realizon me fermerë në zona 

të ndryshme të vendit, kreu i 

Bujqësisë, evidenton faktin se 

kjo “fushatë” në bashkëpunimin 

dhe me ekspertë të bujqë- 

sisë, synon të prekë nga afër 

realitetin e bujqësisë, problematikën 

dhe shqetësimet e fermerëve. 

etj. 

Ministri Gjana, theksoi se në 

këto takime kemi vendosur një 

bashkëpunim më të drejtëpërdrejtë 

me fermerët dhe pushtetin 

lokal, për të bashkërenduar 

punët në bujqësi. 

Sipas tij, thirrjet e pa argumentuara 

të opoziës që thotë se 

“50 % e tokës punohet dhe 50% 

jo”, janë një presion indirek mbi 

ata që merren me bujqësisë. 

“Nga 420 mijë fermerë në të 

gjithë vendin 360 mijë prej tyre 

janë të regjistruar në një regjistër 

të dixhitalizuar, me aktivitet 

bujqësor, për të cilët shteti dhe 

qeveria do të vazhdojë të 

adresojë mbështetje për bujqësisë.”-shprehet 

Gjana. 

Ministri vuri në dukje se 

“sipërfaqet e pambjella në Shqipëri 

përbëjnë jo më shumë se 

10% të sipërfaqes së përgjithshme 

bujqësore dhe kjo reflektohet 

me rritjen e prodhimit bujqësor 

vendas. Fermerët gjithashtu 

po rrisin interesin për zhvillimin 

e belgtorisë, agropëpunimit 

dhe prodhimeve “BIO”. 

Por tha Gjana, “Menaxhimi i 

tokës bujqësore në Shqipëri, një 

pjesë e së cilës ka humbur funksionin 

pas viteve ’90 për shkak 

të ndërtimeve informale, mbetet 

një nga objektivat e ministrisë 

së Bujqësisë, Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit.” 

Duke u ndalur në zhvillimet 

më të fundit në tregjet e ushqimeve, 

në dyfishimin e çmimit të 

tyre në shumë rajone të botës 

dhe një sërë faktorësh të tjerë, 

ministri Gjana tha se “është rasti 

të ndërmarrim një sërë masash 

të reja për të përdorur çdo metër 

katror të tokës bujqësore për 

funksionin themelor të saj, 

prodhimin e produkteve 

bujqësore”. 

Ministri evidentoi faktin se 

“ka një rikthim të familjeve 

fermere për t’u marrë me bujqësi 

dhe kjo shihet në kodrat dhe 

fushat që jeshillojnë nga mbjelljet. 

Shqipëria ka të imta dele 

dhe dhi sa kane 4 vende te ballkanit 

perendimor të marra së 

bashku dhe ky numër jo nuk 

po bie, por po rritet.” 

“Sektori i agoindustrisë në 

Shqipëri është shumë modern 

dhe biznesi privat i stimuluar 

nga politikat e Qeverisë, ka rritur 

investimet, të cilat në këto 

dy vitet e fundit janë disa herë 

më të mëdha.. Pra bëhet fjalë 

për rreth 20 milionë usd investime 

private në vit për agroindustrinë. 

Në 2006-2007, 

shënohet një rritje e konsidurueshme 

e eksportit të produkteve 

bujqësore dhe blegtorale. 

2006 ka shënuar 25% rritje dhe 

” Sektorët 

prioritarë të 

bujqësisë do të 

vazhdojnë të 

mbështeten me 

subvencion nga 

qeveria edhe në 

vitet e 

ardhëshme 

2007, 25% kundrejt 2006.”-tha 

Gjana. 

Duke folur për bilancet tregtare 

mes prodhimit vendas dhe 

importit, Ministri Gjana tha se 

“ vendi, e ka vuajtur shumë 

periudhën e tranzicionit dhe 

kjo ka arsyet ekonomike dhe 

politike, por e vërtete është se 

njerëz që kanë drejtuar në administratën 

e lartë dhe lokale 

të bujqësisë kanë pasur biznese 

të rëndësishme të importit 

të produkteve ose kanë 

qënë të lidhur me këto importe 

dhe ky konflik interesi nuk 

mund të krijonte hapësirë për 

produktin vendas sepse interesat 

ishin për produktet e importit, 

gjë që nuk ndodh më 

sepse ka një mbrojtje më specifike, 

jo duke e mbyllur importin, 

por duke e kontrolluar atë, 

duke vendosur çmime reale 

reference mbi importet ushqimore, 

çka ka sjellë një balancim 

më të mirë mes importit 

dhe prodhimit vendas.” 

Në tre vitet e fundit, tha 

Gjana, ne kemi insistuar dhe 

do të vazhdojmë të insistojmë 

për specializmin e prodhimit 

në bujqësisë shqiptare. “Sot 

në botë janë bërë problem çmimet 

e drithrave, orizit etj, dhe 

ka pasur debate të mëdha nëse 

Shqipëria do të fillojë të mendojë 

për të prodhuar bukën në 

vend, orizin etj, por konceptojmë 

se edhe në rast se do t’i 

prodhojmë në vend, nuk do të 

ketë ndikim në çmim, pasi tregtari 

nuk do të shesë nën konjukturën 

e çmimeve të tregut 

rajonal së paku, sepse jemi një 

treg i hapur.” - tha Gjana 

Por më e rëndësishme, sipas 

tij është orjentimi që ne 

kemi dhënë që Shqipëria t’i 

kthehet frutikulturës, vreshtarisë, 

perimeve dhe minifermave 

blegtorale, sepse kjo 

është qasja më e mirë për 

bujqësisë tonë, si një vend i 

vogël, me ferma të vogla dhe 

kushteve mesdhetare që ka 

vendi ynë për këto prodhime. 

“Pra duhet të shfytëzojmë 

kushtet klimaterike për potencilat 

bujqësore. Pikërisht 

mbështetur në këto sygjerime 

ka filluar të funksionojë me 

mirë tregu i marketingut, standarteve 

të sigurisë ushqimore.”, 

theksoi ministri Gjana. 

MBUMK, theksoi ministri, 

“nuk e pengon fermerin që të 

zgjerojë sipërfaqet e tokave 

bujqësore me drithra, por në 

kushtet që portofoli për 

bujqësinë është ende në shuma 

të kufizuara, ndaj dhe 

mbështetja është adresuar për 

sektorë prioritarë. Nuk mund 

të vërë Shqipëria në prioritet 

drithrat e bukës, e para pasi 

nuk mund të prodhojë në 

vend, për vetë sipërfaqen e 

vogël bujqësore që ka, çka nuk 

sjell asnjë ndikim dhe kosto e 

drithrave nuk mund të përballojë 

konkurrencën në tregjet 

rajonale dhe globale”. 

“Ne - tha Gjana - po orjentojmë 

prodhimin bujqësor drejt 

atyre sektorëve, prej të cilëve 

mund të fitojmë më shumë , 

sepse nga 1 ha perime, sera, 

vreshta, të ardhurat për fermerin 

janë disa herë më të larta, 

se sa nga një hektarë grurë”. 

Ministri tha se “Orientimi 

bazë i bujqësisë janë 4 nën 

sektorë të bujqësisë dhe do të 

vazhdojmë të ruajmë këto priorite 

për t’i mbështetur me 

subvencion dhe duhet të 

rrisim portofolin, për të zgjeruar 

sektorët dhe skemat, të cilat 

në 2009, siç ka premtuar dhe 

Kryeministri Berisha, do të 

jenë 20 milion usd pra dyfishi 

i vlerës që u dha këtë vit” 

Duke folur për këto prioritete, 

Gjana tha se në lidhje me 

problemet e tërheqjes së 

produktit nga tregu, polikat e 

MBUMK-s, synojnë të nxisin 

marketingun, vënies më mirë 

në efiçencë të tregjeve 

tregjeve të shitjes në Llushnjë, 

Korçë, Shkodër , Vlorë, 

Kukës etj si dhe ngritjen e 

tregjeve të reja në Berat, 

Gjirokastër, Lezhe dhe Peshkopi, 

të cilat pritet të ndikojnë 

në thithjen më mirë të produkteve 

bujqësore nga fermat private. 

“Në politikat tona synojmë 

ndërtimin e qëndrave të 

ndryshme blegtorale apo 

bujqësore të vogla, sipas standarteve 

por të shpërndara në 

të gjithë vendin,” tha Gjana. 

FAO - Topi: Shqipëria ndodhet para një sfide, sepse konsumatori, ka 

sot normën më të lartë të shpenzimeve për ushqimin e familjes 

Gjatë punimeve të Konferencës pritet një takim i z. Topi me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki Mun 

Presidenti i Republikës, 

Bamir Topi, i shoqëruar 

nga Zonja e Parë, Teuta 

Topi, kryesoi delegacionin zyrtar 

shqiptar në Konferencën e Nivelit 

të Lartë të Organizatës për Ushqimin 

dhe Bujqësinë (FAO), që 

zhvilloi punimet në Romë (Itali), 

në datat 3-5 qershor. 

Sipas burimeve nga Presidenca, 

temë qëndrore e sesioneve të 

kësaj Konference është siguria 

ushqimore botërore, si dhe sfidat 

e ndryshimit të klimës dhe bioenergjisë. 

Në ditën e parë të punimeve, 

Presidenti Topi mbajti një 

fjalë, ku ndër të tjera u përqendrua 

tek situata dhe sfidat e Shqipërisë 

në kuadrin e këtyre zh- 

villimeve mbarëbotërore. 

Gjithashtu, Presidenti Topi u 

takua me Sekretarin e Përgjithshëm 

të OKB-së, Ban Ki Mun, 

Presidentin e FAO-s, Zhak Diuf 

dhe homologun e tij italian, Giorgio 

Napolitano. Delegacioni zyrtar 

i Republikës së Shqipërisë, i 

kryesuar nga Presidenti Topi, 

kish në përbërje të tij ministrin e 

Bujqësisë, Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit, Jemin 

Gjana dhe deputetët e Kuvendit, 

Rexhep Uka e Shkëlqim Hysa. 

Presidenti Bamir Topi, duke folur 

në konferencën e nivelit të larte 

të FAO-s, që po zhvillon punimet 

në Romë me temë, “Siguria ushqimore: 

sfidat e ndryshimit te 

klimes dhe bioenergjise”, theksoi 

ndër të tjera se, “si President i një 

vendi të vogël dhe relativisht të 

varfër, duke konsideruar me 

përgjegjësi të plotë paralajmërimet 

e bëra nga institucionet ndërkombëtare 

prestigjioze se, dy të tretat 

e popullsisë së Botës mund të 

përballen me një inflacion me dy 

shifra, jam angazhuar plotësisht 

në përpjekjet për kooperim që 

duhet të bëjë Shqipëria për gjetjen 

e një zgjidhjeje optimale të problemit 

të shkaktuar kryesisht nga 

rritja e çmimit të naftës dhe e prodhimeve 

ushqimore.” 

“Për të formuluar politika nxitëse 

për rritjen dhe prodhimtarinë 

e prodhimeve bujqësore, 

Shqipëria e konsideron të domosdoshme 

përfshirjen e saj në 

mënyrë aktive, për ta udhëhequr 

sektorin bujqësor drejt politikave 

nxitëse të prodhimit,”-tha Topi. 

Në Shqipëri, theksoi Presidenti 

Topi, zhvillimi i bujqësisë 

po ndeshet me vështirësitë e 

mëdha të kapitalizimit në një 

sipërfaqe të vogël toke, që shoqërohet 

nga simptoma varfërie 

për shkak se ende ka sipërfaqe 

të tokës bujqësore që nuk punohet 

prej vitesh. 

“Zhvillimi i bujqësisë shqiptare 

kërkon mbështetje të 

shumëanëshme për të menaxhuar, 

në mënyrë të qëndrueshme, 

burimet e pakta të tokës bujqë- 

sore. Mbështetja financiare dhe 

nxitja e specializimit të prodhimit 

bujqësor do t’i orientonin fermerët 

shqiptarë drejt tregut, do t’i 

nxisnin ata të përmirësonin infrastrukturën 

e ekonomisë bujqësore 

dhe të përvetësonin teknologjitë 

moderne të prodhimit bujqësor,”tha 

Topi. Sipas tij, zhvillimi i sektorit 

bujqësor në Shqipëri ka 

nevojë për 150 – 200 milion dollarë 

amerikanë në vit nga 5 – 10 

milion dollarë që u është dhënë 

fermerëve deri tani. “Shqipëria, 

tha Topi, ndodhet para një sfide 

të vërtetë, sepse konsumatori shqiptar 

ka sot normën më të lartë të 

shpenzimeve për ushqimin e familjes. 

Ne jemi të bindur se në për- 

pjekjet tona për zhvillimin e sektorit 

bujqësor, në përputhje me 

rregullat e arta të tregut, do të arrijmë 

të sigurojmë mbrojtjen e të 

varfërve nga ndikimi i çmimeve 

të larta dhe nga kërcënimi i mungesës 

së ushqimit. Kjo do të 

dëshmojë qartë përgjegjshmërinë 

tonë politike, morale dhe 

shoqërore”.Por tha Presidenti 

Topi, “strategjitë kërkojnë para, 

investime dhe vizion, por mbi të 

gjitha ato kërkojnë përfaqësimin 

e interesave të të gjithë njerëzve, 

veçanërisht të njerëzve të varfër 

të kësaj Bote dhe zgjidhja duhet 

të synojë atje ku merret me mend 

se mund të ndikojë më shumë kriza 

e ushqimit dhe e rritjes së çmimeve.”

13 - 26 Qershor 2008 

INFORMACION INFORMACION NGA NGA RRETHET 

RRETHET 

Agrobiznesi 

Vlorë: Fabrika e përpunimit të lëngjeve të frutave, 

dëshmi e investimeve të suksesshme në agrobiznes 

Kryeministri Sali Ber 

isha përuroi fabrikën 

e përpunimit të 

lëngjeve të frutave në fshatin 

Panaja komuna Qendër në rrethin 

e Vlorës, një fabrikë moderne 

që me prodhimet e saj synon 

tregun evropian. 

Kryeministri Berisha shoqërohej 

në këtë vizitë nga ministri 

i PPTT-së, Sokol Olldashi, 

deputeti i Vlorës, Bujar Leskaj, 

përfaqësues të Dhomës së 

Tregtisë së Vlorës, etj. 

‘’Ky është një investim i ri 

prej 14 milion eurosh, me një 

fuqi prodhuese prej 40 mijë ekto 

litra, me një cilësi prodhimi të 

pëlqyer”, tha Kryeministri në 

momentin e prerjes së shiritit të 

kësaj fabrike, e cila shtrihet në 

një sipërfaqe prej 4000 hektarë. 

Kryeministri e cilësoi këtë 

fabrike si një nga zhvillimet më 

të rëndësishme të agrobiznesit. 

“Kjo fabrikë është dëshmi e 

suksesit të reformës ekonomike 

të qeverisë që drejtoj, dëshmi e 

klimës miqësore që ka ekzistuar 

në Shqipëri ndaj biznesit dhe 

investimeve private në tërësi”, 

theksoi Kreu i qeverisë. 

Duke u takuar me punëtorë 

të kësaj fabrike, e pajisur me një 

teknologji bashkëkohore dhe të 

kompjuterizuar, Kryeministri iu 

drejtua kryetarit të komunës 

Qendër, Fredo Berberi, “se komuna 

Qendër ka realizuar planin 

e të ardhurave për pesë mujorin 

e parë të vitit, në masën 

120 përqind dhe ashtu si qeveria 

ka krijuar një buxhet të dytë 

suplementar në interes të komunitetit”. 

Kukës: Rrugët rurale 

të veriut, gati ne sherbim 

te mijra banorëve 

Rikonstruksioni i rrugëve rurale 

të qarkut të Kukësit përbën 

prioritetin e punës së strukturave 

të pushtetit vendor. Kjo edhe për 

faktin se rikonstruksioni i këtyre 

rrugëve, mbështetet në fondet e 

Bankës Botërore, që zbatohen 

nga “Fondi për Zhvillim Shqiptar”, 

tha drejtori i zyrës së 

shërbimeve në këshillin e qarkut, 

Albert Zeneli. Sipas tij, “edhe pse 

procesi i rikonstruksionit të këtyre 

rrugëve është në fillim, parashikohet 

që të gjitha punimet për 

rikonstruksionin e akseve 

rrugore rurale Domaj - Bushtricë, 

nga e cila përfitojnë mbi 6000 banorë, 

Fushë Dukagjin - Arrën nga 

e cila përfitojnë mbi 2500 banorë, 

Kolosjan - Laku i Tejës nga e cila 

përfitojnë mbi 10000 banorë, në 

rrethin e Hasit në 3 akse rrugore 

rurale, nga rikonstruksioni i të 

cilëve përfitojnë mbi 2600 banorë 

e në 3 akse rrugore të rrethit të 

Tropojës nga të cilat përfitojnë 

mbi 7000 banorë, të përfundojnë 

brenda këtij viti”. 

Ndërkohë, janë edhe një 

numër projektesh të tjera afatmesëm 

për rikonstruksionin e 

rrugëve rurale të qarkut të 

Kukësit, që parashikohet të financohen 

përmes këtij projekti, 

Kryeministri Berisha merr pjesë në përurimin e fabrikës në fshatin Panaja, komuna Qendër 

Kreu i qeverisë tha ndër të 

tjera se gjatë kësaj periudhe taksat 

janë ulur, janë rritur të ardhurat 

dhe kjo tregon se ka zhvillim 

ekonmik dhe nuk ka shpërdorime. 

Fabrika e përpunimit të 

lëngjeve të frutave në fshatin 

Panaja ka krijuar përparësi në 

tregun vendas dhe ka perspektivë 

për të zgjeruar kapacitetin e 

prodhimit. Pronari i kësaj fabrike 

Agron Axhuraj, një biznesmen 

ambicioz ka hyrë në tregun 

vendas dhe me birrën e njohur 

‘Norga’. 

Vlorë: Investim për 

rehabilitimin e 

sistemit ujitës për 

fushën e Shkozës 

18 milionë lekë është vlera e 

projektit të rehabilitimit të sistemit 

të ujitjes së fushës së Shkozës 

në rrethin e Vlorës, që financohet 

nga qeveria dhe Banka 

Botërore. 

Drejtori i Drejtorisë së Bujqësisë, 

Ushqimit dhe Mbrojtjes së 

Konsumatorit, Eduard Dervishaj, 

tha, se rehabilitimi i këtij 

sistemi, që përfundoi para pak 

ditësh, mundëson vënien nën 

ujë të kësaj sipërfaqeje fushore, 

që përbën një nga bazat e zhvillimit 

të zonës. Sipas tij, fusha e 

Shkozës, që ndodhet pranë fshatit 

me të njëjtin emër rreth 60 

km larg Vlorës, ka një sipërfaqe 

prej rreth 700 hektarësh. 

Fermerët e zonës e shfrytëzojnë 

atë për të mbjellë kultura 

të ndryshme bujqësore, mes të 

cilave, grurë, misër, jonxhë e 

rikonstruksioni i të cilave do të 

mundësojë ndryshimin e 

gjendjes së lëvizjes së mjeteve e 

mallrave në zonat rurale e që 

mundësojnë shfrytëzimin e këtyre 

rrugëve për turizëm. Parashikohet 

që përmes këtij projekti të 

rikonstruktohen edhe 10 rrugë 

rurale në rrethin e Kukësit, 4 në 

rrethin e Hasit dhe 11 në rrethin e 

Tropojës. 

“Thuajse për të gjitha rrugët 

rurale janë hartuar projektet e 

pritet financimi i tyre, gjë që do të 

mundësojë edhe rritjen e numrit 

të të punësuarve e rënien e numrit 

të familjeve me ndihmë 

ekonomike”,- thotë Zeneli. 

Kukës: Masa per te 

evituar demtimin e 

digave pas 

tejmbushjes se 

rezervuarëve nga 

reshjet 

Rreshjet e shiut të ditëve të 

fundit kanë tejmbushur rezervuaret 

në qarkun e Kukësit. “Për 

kontrollin e situatës dhe evitimin 

e demtimit te digave, janë ngritur 

grupe pune me specialistë, te cilet 

në bashkëpunim me shoqatat 

e ujitjes, monitorojnë në vijimësi 

situatën e krijuar”, thotë drejtori 

rajonal i bordit të kullimit, Shukri 

Shehu. 

Sipas tij “situata është nën 

perime. Dëmtimi i plotë i sistemit 

të ujitjes dhe mungesa e investimeve, 

kishin krijuar vështirësi 

të mëdha për fermerët, gjë 

që reflektohej edhe në rendimentet 

e pamjaftueshme të prodhimit. 

Me rivënien në funksionim 

të këtij sistemi, zgjidhet plotësisht 

ujitja e të gjithë sipërfaqes, 

duke shfrytëzuar ujërat e lumit 

Vjosë. Ky projekt pason atë të 

rehabilitimit të sistemit të ujitjes 

së Fushës së Dukatit, që përfundoi 

pak muaj më parë, me financime 

të qeverisë dhe të 

Bankës Botërore 

Vlore: Biznesmene 

shqiptare dhe 

izraelite ne 

mbareshtimin 

e peshkut ne 

Karaburun 

Firma e mbarështimit të peshkut 

“Onorati”, që ushtron aktivitetin 

në hapësirën detare në 

gadishullin e Karaburunit, 

shumë pranë qytetit të Orikumit, 

30 km. larg Vlorës, përbën një 

shembull të partneritetit efektiv 

mes biznesmenëve shqiptarë 

dhe atyre të huaj. 

Administratori i firmës, 

njëkohësisht edhe një nga ortakët 

e saj, Sheme Kondi, thotë 

se aktiviteti ka nisur në vitin 

2005 dhe ka ardhur duke u 

zgjeruar në vazhdimësi. “Onorati” 

ka 8 ortakë, prej të cilëve 4 

shqiptarë dhe 4 izraelitë, të cilët 

kanë investuar në këtë aktivitet 

dhe përfitojnë përqindje të barabarta. 

Kondi thotë se investi- 

kontroll, ndonëse në disa rezervuare 

në rrethin e Hasit gjendja 

relativisht është e rënduar, pasi 

në disa prej tyre ka defekte në 

ujëlëshuesit. Ndërkohë, për 

përmirësimin e situatës në rezervuaret 

më të dëmtuar, gjatë këtij 

viti pas përfundimit të sezonit të 

ujitjes, me një fond prej një milionë 

dollarësh, akorduar nga Banka 

Botërore, do të mundësohet 

rikonstruksioni tërësor i digave të 

9 ujëmbledhësave më problematikë 

të qarkut”. Aktualisht, në 

qarkun e Kukësit funksionojnë 22 

shoqata të përdorimit të ujit, por 

pjesa më e madhe e tyre ende nuk 

janë efikase, gjë që në jo pak raste 

ka sjellë edhe shpërdorimin e 

sistemit ujitës, siç ndodhi disa 

ditë më parë kur u dëmtua rëndë 

kanali ujitës i Shtiqnit, nga i cili 

ujiten mbi 400 ha tokë bujqësore. 

Në qarkun e Kukësit sistemi ujitës 

përbëhet nga 480 kilometra kanale 

ujitëse dhe 36 rezervuare, prej të 

cilave 200 kilometra kanale ujitëse 

dhe 4 rezervuare në rrethin e 

Kukësit, 140 kilometra kanale 

ujitëse e 24 rezervuare në rrethin 

e Hasit dhe 140 kilometra kanale 

ujitëse dhe 8 rezervuare në rrethin 

e Tropojës. 

“Ngritja e grupeve të punës 

për monitorimin e situatës në 

kushtet kur vazhdojnë reshjet e 

shiut është rrjedhojë e rrezikut që 

torët izraelitë janë biznesmenë të 

njohur në këtë fushë në vendin 

e tyre, ku ky aktivitet është mjaft 

i zhvilluar. Për të argumentuar 

këtë, Kondi sqaron se peshku 

përbën një nga asortimentet bazë 

të ushqimit në këtë vend, ku norma 

e konsumit është ndër më të 

lartat në botë. 

Tre vjet pas fillimit të aktivitetit, 

firma “Onorati” është 

shndërruar në një sipërmarrje të 

fuqishme, që kultivon, prodhon, 

paketon dhe tregton peshkun. 

Aktualisht, ajo është më e madhja, 

mes 6 subjekteve të tjera, që 

ushtrojnë aktivitetin në të njëjtën 

zonë. Ka në funksion 25 vaska 

të kultivimit dhe mbarështimit të 

peshkut, ndërkohë që licenca 

është marrë për 60 të tilla. Kondi 

sqaron se këtu kultivohen dhe 

tregtohen 450 tonë peshk në vit, 

të llojeve koce dhe levrek, 

ndërkohë që synimi është që 

brenda 2 viteve të ardhshme, 

niveli i prodhimit vjetor të shkojë 

deri në 2000 ton. Për këtë, është 

hartuar një strategji e detajuar, e 

cila parashikon zgjerimin e prodhimit, 

në përputhje me shtimin 

e vaskave dhe njëkohësisht, ruajtjen 

e parametrave mjedisorë të 

zonës. Për këtë, hapat hidhen me 

mjaft kujdes dhe në funksion të 

strategjisë së hartuar. 

Aktualisht, pjesa dërrmuese 

e prodhimit të peshkut, tregtohet 

brenda vendit, duke nisur 

nga Orikumi, lokalet e Rradhimës, 

Tirana, Durrësi e qytete 

të tjera të mëdha të vendit. Krahas 

kësaj, vetëm për këtë vit janë 

eksportuar edhe 20 tonë peshk 

në vende të BE-së, siç është Ita- 

vjen nga mbushja e tyre në nivelin 

maksimal, për shkak se ato janë 

ndërtuar në fillim të viteve ’70, 

duke kaluar çdo limit garancie dhe 

mbushja e tyre në nivelin maksimal 

është shqetësuese”, thotë 

Shehu 

Korçë: Nis 

vaksinimi i 50 mijë 

bagëtive të imta 

kundër brucelozës 

Të paktën 50 mijë krerë bagëti 

të imta do të vaksinohen gjatë këtij 

viti kundër sëmundjes së brucelozës 

nga ana e shërbimit veterinar 

në Korçë. 

Beniamin Napuçe, përgjegjës 

i inspektoriatit veterinar të rrethit, 

bëri të, se “ ka nisur gjurmimi dhe 

kontrolli për të bërë edhe vaksinimin 

e brezit të ri të bagëtive dhe 

të imtave riprodhuese”. 

Sipas tij, pas marrjes së dozave 

me vaksina do të nisë këtë muaj 

puna në terren për të shmangur 

në kohë infektimin e bagëtive nga 

bruceloza dhe për të siguruar në 

këtë mënyrë mbrojtjen e konsumatorëve 

të produkteve me 

origjinë shtazore. Ai theksoi se 

këtë vit është planifikuar të bëhet 

vaksinimi i të gjitha krerëve të 

bagëtive të imta. Napuçe nënvizoi 

se “gjatë pesë muajve të parë 

të vitit të kaluar rreth 150 persona 

rezultuan të infektuar nga 

lia apo në Malin e Zi, Kosovë, 

Maqedoni, gjë që ka rezultuar 

një tentativë e suksesshme. 

Administratori i firmës “Onorati” 

tregon se me prodhimin aktual, 

nuk mund të përballohen 

kërkesat e tregut të huaj. Por ky 

synim do të realizohet brenda 2 

viteve të ardhshme, kur prodhimi 

vjetor parashikohet të shkojë 

në 2000 ton peshk të cilësisë së 

lartë. 

Rasati që përdoret për vaskat 

e peshkut sigurohet nga importi 

në masë optimale me peshë mbi 

15 gramë. Kësaj i bashkangjitet 

edhe ushqimi, gjithashtu i cilësisë 

së lartë, i cili vjen nga vendet 

e BE-së. Kocet dhe levreku i 

prodhuar në vaskat e firmës “Onorati”, 

me një peshë minimale, që 

nis nga 300 gramë, përmbush 

standardet aktuale të BE-së. 

Kondi thotë se të gjitha proceset 

që realizohen në mbarështimin 

e peshkut, janë bashkëkohore 

dhe tërësisht të mekanizuara 

dhe janë pjesë e një cikli të mbyllur 

që vazhdon me paketimin në 

një repart të posaçëm dhe 

tregtimin në kushte optimale. 

Vlorë: DSHP 

gropos mijëra 

shishe me pije 

freskuese të 

skaduara 

Mijëra shishe me pije freksuese, 

të cilat u gjetën sot të 

hedhura nga subjekte të paidentifikuara 

në bregdetin e Triportit, 

5 km larg qytetit të Vlorës, 

pasi u kishte kaluar afati i përdorimit, 

do të groposen për të 

bruceloza, ndërsa këtë vit janë 

regjistruar 56 të infektuar nga 

sëmundja e brucelozës për shkak 

të mungesës së vaksinimit në 

kohë të bagëtive të imta”. 

Fier: Inspektoriati i 

ushqimit dhe 

drejtoria e higjienës 

penalizojne 

subjektet e 

parregullta 

Drejtoria e higjienës si dhe inspektoriati 

veterinar dhe i ushqimit 

në bashki, kanë ushtruar 

kontrolle në subjektet e ushqimit 

social dhe tregjet ku tregtohen 

produkte blegtorale. “Aksioni do 

të vazhdojë pandërprerje deri sa 

të kontrollohen të gjithë subjektet 

e tregtimit”, tha përgjegjesja e 

inspektoriatit veterinar dhe ushqimit, 

Luiza Strati.Gjatë kontrollit 

për një numër biznesesh janë lënë 

rekomandime dhe detyra për 

përmiresimin e kushteve të përpunimit 

dhe ruajtjes së ushqimeve, 

ndërkohë që 15 subjekte 

janë penalizuar me gjobë. “Qëllimi 

i kontrolleve është disiplinimi i 

subjekteve prodhuese dhe tregtuese 

të ushqimeve dhe produkteve 

blegtorale, për të plotësuar 

të gjitha standardet në ruajtjen 

dhe tregtimin e mallrave ushqimorë. 

Konsumatorët duhet të jenë 

të garantuar për produktet që 

5 

evituar rrezikshmërinë që ato 

paraqesin për banorët e zonave 

përreth. 

Drejtoresha e Shëndetit Publik 

në Vlorë, Bruna Ndreu, tha 

se “hedhja e shisheve me pije 

freskuese në këtë zonë, një veprim 

i paligjshëm i kryer nga 

persona të paidentifikuar, mund 

të ketë ardhur pas disa kontrolleve 

që ka nisur inspektorët 

e DSHP-së ndaj njësive tregtare 

në Vlorë, të cilat mes të tjerash 

kanë si objekt edhe verifikimin 

e cilësisë dhe afatit të përdorimit 

të produkteve ushqimore e 

pijeve të llojeve të ndryshme”. 

Ajo nënvizoi se groposja e 

pijeve freskuese do të bëhet në 

bashkëpunim me bashkinë dhe 

Inspektoriatin e Sigurisë Ushqimore. 

Sasia e mësipërme e 

pijeve freskuese, u zbuluan nga 

kalimtarë të rastit, të cilët njoftuan 

drejtuesit e DSHP-së. Inspektorët 

e kësaj strukture vlerësuan 

gjendjen në vend, ndërkohë 

që drejtoresha Ndreu kërkoi 

bashkëpunimin e bashkisë dhe 

të Inspektoriatit të Sigurisë Ushqimore, 

pranë Drejtorisë së 

Bujqësisë, Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit, për 

groposjen e pijeve freskuese, si 

një masë e domosdoshme. 

Pak ditë më parë, Drejtoria e 

Shëndetit Publik, vendosi një 

gjobë prej 500 mijë lekësh për 

pronarin e një lokali në bregdetin 

e Rradhimës, ku u gjetën 200 

shishe me pije freskuese, të 

cilave u kishte kaluar afati i 

përdorimit 

konsumojnë, veçanërisht për ato 

produkte që kërkojnë ruajtje frigoriferike”, 

theksoi Strati. 

Sipas saj, problem mbeten 

tregjet e hapura apo tregtarët e 

rrugëve.”Edhe pse janë larguar 

shumë herë nga policia e rendit, 

si dhe janë penalizuar, tregtarët 

janë kthyer përsëri përgjatë 

rrugëve dhe trotuareve, ndaj duhet 

të jenë vetë qytetarët ata që 

duhet të heqin dorë nga tregjet e 

pakontrolluara”, tha ajo 

Elbasan: 180 Km 

rrugë rurale në 

rikonstruksion me 

fondet e qeverisë 

Rreth 180 km rrugë rurale në 

qarkun e Elbasanit nga 300 kilometra 

që administrohen nga 

ndërmarrja rajonale e mirëmbajtjes 

së rrugëve rurale, janë 

rikonstruktuar apo janë në 

proces me fondet e akorduara 

për këtë vit nga qeveria shqiptare. 

Drejtori i Mirëmbajtjes së 

Rrugëve Rurale, Ahmet Ashiku, 

tha , se ndërmarrja që ai drejton 

regjistron këtë vit një ‘bum’ investimesh 

nga qeveria shqiptare. 

Deri tani vijoi ai, janë 

akorduar 68 milionë lekë, ndërsa 

pritet që muajin qershor të përfitojmë 

edhe 30 milionë të tjera falë 

grantit konkurrues, të cilat do të 

përdoren për rikonstruksionin e 

92 km rrugë në zona rurale.

6 Agrobiznesi 

13 - 26 Qershor 2008 

MEDIA PER AGROBIZNESIN 

ONITORIMI I SHTYPIT SHQIPTAR 

Media shqiptare gjatë kohëve të fundit ka intensifikuar vëmendjen ndaj bujqesise dhe agrobiznesit falë edhe një procesi të thellë 

transparence të ndërmarrë nga Keshilli i Agrobiznesit Shqiptar. Pasqyrimi i veprimtarive të Ministrise se Bujqesise Ushqimit dhe 

Mbrojtjes se Konsumatorit dhe KASH-it në përgjithësi, zë nje vend te konsiderueshem të faqeve ekonomike të gazetave dhe 

emisioneve informative në mediat elektronike, por KASH synon më tej. Të ndryshojë qëndrimin e medias ndaj argumenteve 

bujqesor dhe industrise agroushqimore. 

Duke lexuar mëposhte, ju mund të gjeni komentet e medias së shkruar rreth bujqesise dhe agroindustrise ne një paraqitje të 

përmbledhur dhe koherente të faqeve të gazetave shqiptare. 

Rritet prodhimi vendas, KASH kërkon grante 

për fermerët 

Drejtuesit e Këshillit të Agrobiznesit Shqiptar bëjnë të ditur 

se niveli i prodhimit vendas bujqësor është rritur dhe për 

pasojë, çmimet e fruta-perimeve kanë pësuar një rënie të lehtë. 

Sipas tyre, janë reshjet e bollshme këtë vit që kanë favorizuar rritjen 

e prodhimit bujqësor vendas. Për shkak të shtimit të prodhimit 

është vërejtur një rënie e çmimeve në tregjet me shumicë dhe pakicë. 

Por gjithsesi bëhet gjithmonë fjalë për një periudhë sezonale, 

pasi fermerët tanë nuk kanë mundësi për të përmbushur kërkesat e 

tregut me prodhime vendase gjatë gjithë vitit. Sipas ekspertëve, 

nevojiten 100 milionë euro grante për ta nxjerrë bujqësinë nga 

ngërçi. Vendi ynë mbetet i kërcënuar nga kriza globale e çmimeve 

për shkak të varësisë së madhe që kemi nga prodhimet e importit. 

Raporti i eksport-importit për produktet bujqësore është 1/7. Gjatë 

muajve të fundit Banka e Shqipërisë ka dhënë alarmin për ndërhyrje 

urgjente në sektorin e bujqësisë, me qëllim rritjen e prodhimit 

bujqësor. 

7 Qershor 2008 

Çmimet të paparashikuara, ulen 15% 

Vera në vendin tonë ka zbutur sado pak krizën e çmimeve 

dhe për pasojë inflacionin e lartë të muajve të fundit. Statisikat 

e fundit të Agrobisnesit tregojnë se çmimet në treg janë ulur 

e 15-20%. Fatkeqësisht ulja prej 15% e çmimeve në treg, më shumë 

esa pasojë e politikave të mira të ekonomisë është thjeshtë një 

asojë e faktorit stinor në vend. Kushtet e mira atmosferike, kanë 

xitur rritjen e prodhimit vendas duke shkaktuar uljen e çmimeve, e 

ila për disa kohë nuk do t’i rëndojë dhe aq xhepave të 

hqiptarëve.Por ky fakt nuk duhet të na ngushëllojë dhe aq, pasi 

jë luhatje e tillë e çmimeve në treg qoftë në ulje apo në ngritje, 

shtë një tregues i qartë i pakontrollueshmërisë të tyre. Është kjo 

rsyeja që Këshilli i Agrobisnesit Shqiptar kërkon ndihmën e qeversë, 

në mbështetje të agrobisnesit. Kreu i tij Enver Ferizaj, kërkon 

ë qeveria të japë një grant prej 100 milionë $ për agrobisnesin, me 

ëllim nxitjen e prodhimit vendas, rritja e të cilit do të ndikojë jo 

etëm në uljen e cmimeve e për pasojë edhe të inflacionit, por edhe 

ë cilësinë e mallrave që qarkullojnë në vend. Qëllimi i kësaj kërkesë 

ë Këshillit të Agrobisnesit është që ulja e çmimeve në treg... 


Gjana: Nuk ka hyrë vaj i kontaminuar 

Analizat nga Italia Pas alarmit të dhënë nga Bashkimi Evropi 

an se në Shqipëri është futur vaj i përzierë me lubrifikantë, 

ministri i Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, Jemin 

Gjana, ka deklaruar se kjo nuk është e vërtetë. Në një konferencë 

për shtyp, ministri Gjana ka bërë të ditur rezultatet e analizave të 

kryera në Itali për cilësinë e vajit ushqimor të importuar nga Greqia 

në tregun shqiptar, sipas të cilave, vaji është sipas standardeve 

për konsum. Sipas zotit Gjana, në tregun vendas të gjitha ushqimet, 

si ato të prodhuara në vend ose të importuara, i nënshtrohen 

kontrollit sistematik nga inspektorët përkatës, duke siguruar 

kështu konsumatorët për cilësinë dhe standardet e tyre. Sipas tij, 

në tregun ushqimor shqiptar, nuk ka hyrë asnjë sasi vaji i ndotur, jo 

vetëm nga Ukraina, por nga asnjë shtet tjetër. Analizat që iu bënë 

kampionëve të vajit në laboratorët e vendit treguan se ky produkt 

ishte brenda të gjitha standardeve për konsum. Duke iu referuar 

faktit se autoritetet greke bllokuan në Selanik një sasi vaji të importuar 

nga Ukraina, në mesin e muajit maj, që dyshohej të ishte i 

papërdorshëm, Gjana tha se “në doganat shqiptare, të gjitha importet 

ushqimore, duke përfshirë ... 


Prodhimi vendas, KASH: Duhen 150 mln $ 

për nxitjen e bujqësisë 

Çmimet e produkteve bujqësore në vendin tonë janë total 

isht të pakontrollueshme dhe rënia aktuale e çmimeve është 

sezonale. Për të nxjerrë vendin nga kjo amulli, Këshilli i Agrobiznesit 

Shqiptar ka kërkuar nga qeveria 150 milionë dollarë me qëllim 

nxitjen e prodhimit bujqësor. Çmimet e produkteve bujqësore në 

vendin tonë janë totalisht të pakontrollueshme dhe rënia aktuale e 

çmimeve është sezonale. Për të nxjerrë vendin nga kjo amulli, Këshilli 

i Agrobiznesit Shqiptar ka kërkuar nga qeveria 150 milionë dollarë 

me qëllim nxitjen e prodhimit bujqësor. “Rritja e prodhimit vendas 

do të ndikojë jo vetëm në uljen e çmimeve e për pasojë edhe të 

inflacionit, por edhe në cilësinë e mallrave që qarkullojnë në vend” 

– tha Enver Ferizaj, kryetar i KASH. Vetëm pak ditë më parë, kryeministri 

Berisha, tha se granti që qeveria planifikon të japë për zhvillimin 

e bujqësisë, për vitin 2009 kap shifrën 22 mln $. Por sipas 

specialistëve, pavarësisht ... 

6 Qeshor 2008 

Stina e verës, Inspektorati i Ushqimit 

kontrollon lokalet 

Verifikim për datën e skadencave, origjinën, kushtet e rua 

jtjes dhe higjienën Drejtoria e Bujqësisë dhe Ushqimit ka 

dërguar në terren Inspektoratin e Ushqimit për të ushtruar kontroll 

si dhe për të vëzhguar nga afër situatën në restorantet e kuzhinat e 

hoteleve. Këto ditë në Plazh kanë mbërritur pushuesit e parë dhe 

DBU ka vendosur të mbajë nën vëzhgim zonën turistike për të 

shmangur konsumimin e ushqimeve të skaduara apo edhe për të 

bllokuar punishte ilegale dhe tregtim në kushte jo higjienike. Inspektorati 

i Ushqimit e ka nisur një ditë më parë punën me kontrollin në 

pikat e tregtimit me pakicë e shumicë të produkteve ushqimore, 

kryesisht ata me prejardhje shtazore. Origjina e mallit, afatet e përdorimit, 

kushtet e ruajtjes së produkteve të ndryshme, stampa dhe 

etiketa e mallit, vula e mjekut veteriner në mishin e tregtuar, uji i 

pijshëm dhe tualetet janë disa nga pikat për të cilët drejtori i DBU-së 

në Durrës, Jonuz Tafili, ka kërkuar relacion me shkrim nga inspektorët 

e terrenit. Grupet e kontrollit kanë bërë që mjaft subjekte të 

detyrohen të kryejnë analizat për produktet që tregtojnë dhe marrjen 

e masave për një higjienë konform parametrave. Kontrollet kanë 

si qëllim edhe parandalimin e abuzimeve duke qenë se numri i popullsisë 

rritet ndjeshëm në këtë periudhë. Relacioni i parë pritet të 

mbërrijë në fillim të javës kohë që mendohet se grupi në terren do të 

ketë bërë të mundur identifikimin e pikave problematike. 


Eksperienca shqiptaro-izraelite për kultivim 

e tregtim të peshkut 

VLORË - Probleme të mbarështimit të blegtorisë, veçanërisht 

përfitimi i njohurive teorike e realizimi praktik i kultivimit, paketimit e 

tregtimit të peshkut, ishte objekti i një seminari të zhvilluar në fundjavë 

nga Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit në qytetin bregdetar të Vlorës. 

Në këtë seminar, ku merrnin pjesë përfaqësues e specialistë të drejtorive 

përkatëse nga i gjithë vendi, fermerë të zonave të ndryshme, 

kultivues të peshkut etj, u soll eksperienca teorike e praktike në këtë 

biznes. Ndërsa interes të veçantë për pjesëmarrësit pati eksperienca 

shqiptaro-izraelite në qendrën e kultivimit të peshkut në Gadishullin e 

Karaburunit. Me dy peshkarexha, pjesëmarrësit udhëtuan në gadishull, 

pikërisht në vendin e quajtur “Raguza III”, ku ka biznesin e peshkimit 

shoqëria “Onorati”-shpk, e drejtuar nga 4 ortakë shqiptarë dhe 4 ortakë 

nga Izraeli. Nga ministri i Bujqësisë, Jemin Gjana dhe specialistë të 

peshkimit, mënyra e ndërtimit të këtij biznesi në këtë pikë kultivimi, më 

e madhja në zonë, u vlerësua si një eksperiencë e mirë, që duhet përhapur 

e çuar më tej në Vlorë e rrethe të tjera të vendit. 


Gjana: Vaji ne Shqiperi eshte i sigurt 

Pavaresisht alarmit se ne tregun shqiptar mund te jete shitur 

vaj i ndotur me lubrifikante, dje ministri i Bujqesise, Jemin 

Gjana, garantoi qytetaret se nuk ka asnje rrezik, pasi vaji qe konsumohet 

eshte i sigurt. Ai deklaroi se analizat e 6 llojeve te vajit qe 

u derguan ne laboratoret e Italise treguan se vaji qe shitet ne vend 

eshte brenda standardeve per konsum. Ministri Gjana theksoi se 

ne laboratoret ne Itali jane derguar mostra nga vaji qe importohet 

nga 12 kompani, perfshi ketu firmen “Desida Ballkan”, qe eshte 

furnizuar nga kompania “Manos”, te ciles iu bllokua vaji i ndotur 

ne Greqi, me 9 maj. Kane qene autoritetet greke, te cilat, pas nje 

kontrolli te bere, arriten te kapnin sasine e vajit qe kishte si origjine 

Ukrainen. Kryesisht sasia e ketij vaji qe kishte hyre ne vendin 

tone, kishte kaluar per tregun e qytetit te Korces. Megjithate nuk 

dihet ende nese ky skandal do te perfundoje ketu, apo autoritetet 

do te vazhdojne hetimet. 


Subvencion për vreshtat, vera vjen nga 

importi 

Fermerët që mbjellin vreshta kanë marrë nga shteti 3 

milionë USD. 60% e verës importohet 

Në dy vitet e fundit qeveria ka dhënë gati 3 milionë dollarë 

për të nxitur vreshtarinë. Këto para u janë dhënë në dorë 

fermerëve që mbjellin vreshta. Në Shqipëri, sipas të dhënave zyrtare 

ka rreth 11 mijë hektarë të mbjellë me vreshta. Sipërfaqja e tyre 

rritet me 700 deri në 800 hektarë në vit. Por të dhënat tregojnë se 

fermerët tanë nuk arrijnë dot të prodhojnë as për të përmbushur 

nevojat e tregut të brendshëm. Sipas të dhënave nga Ministria e 

Bujqësisë, prodhimi i verës në vend është rreth 16 mijë hektolitra 

në vit, në një kohë kur konsumi i këtij produkti është afro 40 mijë 

hektolitra në vit. Për rrjedhojë Shqipëria detyrohet të importojë 

nga jashtë plot 60 për qind të nevojave të tregut për verë. 

Vreshtaria 

Sipas një studimi të Ministrisë së Bujqësisë, Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit, rreth 53% e familjeve fermere janë të 

angazhuara totalisht në punët e vreshtarisë. Për vitin 2008, sipërfaqja 

e mbjellë me vreshta është dyfishuar, duke e rritur me rreth 

870 hektare. Përpara viteve ‘90 vreshtaria zinte një vend kryesor 

në prodhimin bujqësor shtetëror, por zvarritjet burokratike të 

ndarjes se tokave ndikuan që mijra hektarë me vreshta gjatë viteve 

të tranzicionit të shkatërohen. Ndërkohë ... 


Vaji grek, Ministria e Bujqësisë garanton 

konsumatorët në përdorim 

Ndërsa autoritetet greke njoftuan pak kohë më parë se në 

Shqipëri ishte futur vaji i ndotur me lubrifikantë, ministri i 

Bujqësisë, Jemin Gjana, ka pohuar dje se, një fakt i tillë nuk është 

i vërtetë. Ai ka deklaruar se, “analizat e 6 llojeve të vajit që u 

dërguan në laboratorët e Italisë treguan se vaji që shitet në vend 

është brenda standardeve për konsum”. Sipas ministrit Gjana, në 

laboratorët në Itali janë dërguar mostra nga vaji që importohet nga 

12 kompani, përfshi këtu firmën “Desida Ballkan”, që është furnizuar 

nga kompania “Manos”, së cilës iu bllokua vaji i ndotur në 

Greqi më 9 maj 2008. “Në tregun ushqimor shqiptar, nuk ka hyrë 

asnjë sasi vaji i ndotur, jo vetëm nga Ukraina, por nga asnjë shtet 

tjetër”, - tha ministri Gjana. Ai shtoi më tej se, “në tregun vendas të 

gjitha ushqimet, të prodhuara në vend ose të importuara, i nënshtrohen 

kontrollit sistematik, nga inspektorët përkatës duke siguruar 

kështu konsumatorët për cilësinë dhe... 

3 Qershor 2008

13 - 26 Qershor 2008 

AKTUALITET 

AKTUALITET 

MBUMK: Vaji ushqimor në 

tregun shqiptar është i sigurt 

Ne fillim te muajit maj, me 

diat shqiptare përcollën 

lajmin e mediave greke lidhur me 

çeshtjen e vajit të lulediellit me 

përzjerje vajrash lubrifikante me 

origjinë nga Ukraina dhe me eksportues 

kompaninë greke 

Manos (Volos), Greqi. 

MBUMK dhe inspektoriatet 

e DRBUMK-së në qarqe, bënë 

verifikimin e shqetësimit dhe rezultoi 

se Kompania Desina Ballkan 

në Korçë ishte e vetmja kompani 

shqiptare që kishte punuar 

me këtë kompani greke. Por 

nga verifikimi i regjistrave doganorë 

rezultoi se sasia e fundit e 

importuar nga kjo kompani ishte 

18 ton, me datë 17 mars 2008, pra 

rreth dy muaj më parë se sa 

bllokimi i një sasie malli që u bë 

për kompaninë greke. 

Megjithë këtë distancë në 

kohë, kontrolli për rastin u dyfishua. 

Ashtu si të gjithë produktet 

e importit që shoqërohen me 

çertifikatë cilësie, çertifikatë 

origjine, fletë analizë për 

treguesit cilësorë dhe të sigurise, 

edhe ky produkt kishte setin e 

dokumentacionit shoqërues. 

Mostrat e vajit, me date 9 maj 

u dërguan për analizë në Laboratorin 

Rajonal të Korçës, 

megjithëse me datë 17 mars ishte 

bërë mostrimi dhe analizimi i 

po kësaj ngarkese dhe rezultatet 

ishin brenda normave të standartit. 

Një grup i posaçëm nga 

MBUMK dhe ISUV verifikuan 

në vend situatën dhe morën 

Ministria e Bujqësisë, 

Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit, 

me mbështetjen e 

programit CARDS, do të fillojë 

këtë vit projektin e ri për krijimin 

e kadastrës së verërave që 

prodhohen në Shqipëri. 

Ministri i Bujqësisë, Ushqimit 

dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, 

Jemin Gjana, u shpreh të 

premten në Konferencën Kombëtare 

mbi “Zhvillimin e 

vreshtarisë dhe prodhimit të 

verërave Shqiptare”, që u organizua 

në Tiranë, me mbështetjen 

e Agjencisë së Zhvillimit 

të Zonave Malore, se këtë vit 

do të bëhet efektiv financimi i 

Bashkimit Evropian në vlerën e 

rreth 500 mijë eurove për këtë 

projekt, i cili do të realizojë për 

herë të parë grumbullimin e të 

dhënave specifike për llojet, 

cilësitë dhe markat e verërave 

që prodhohen në vendin tonë. 

Gjatë fjalës së tij, ministri 

Gjana tha se, zhvillimi i vreshtarisë 

dhe industrisë së verës, 

sot vlerësohet si një nga prioritetet 

e zhvillimit të bujqësisë në 

vend, e cila synon të arrijë standardet 

europiane. Për këtë 

qëllim, Ministria e Bujqësisë po 

bashkëpunon edhe me projektin 

gjerman GTZ, për ngritjen e 

mostra për të përsëritur analizat 

në Institutin e Sigurisë Ushqimore 

dhe Veterinarisë, në Tiranë. 

Nga kontrolli në magazinat e 

kompanisë dhe në të gjithë qarqet 

për sasinë e shpërndarë nga 

kjo kompani u bllokua produkti. 

Me datë 14 maj, analizat e 2 

laboratorëve dolën brenda normave 

të standartit. 

Për të patur nën kontroll situatën 

e sigurisë ushqimore në tregun 

shqiptar për vajin, pasi u 

konsultuam me autoritetet kopetente 

në Bruksel dhe Romë, u 

morën 6 lloje vajrash me 12 kampionatura 

(duke përfshirë edhe 

vajin e kompanisë Desina Ballkan) 

dhe u dërguan në Laboratorin 

Sanitar ARPALAZIO, Seksioni 

i LATINES në Romë Itali, si 

laborator reference për analizat 

e vajit. Mostrat e vajit që u përzgjodhën 

të dërgoheshin për analiza, 

përbëjnë, sot për sot, mbi 85 

përqind të sasirave të vajrave 

ushqimore që konsumohen në 

vend. Analizat janë dërguar në 

Romë me datën 18 maj 2008. 

Me datën 29.05.2008 kemi 

marrë zyrtarisht rezultatet e analizave 

nga laboratori në fjalë. Në 

përgjigjen e tij, Laboratori AR- 

PALAZIO garanton përfundimisht 

se me analizat e plota gazkromatografike 

kampionaturat e 

dërguara nga ana jonë dhe të 

analizuara prej tyre janë brenda 

të gjitha normave të lejuara të 

BE për standartet e vajit ushqimor 

për konsum. 

Për informacion të konsuma- 

torëve dua të përsëris edhe 

njëherë se për produktet ushqimore, 

kontrollet tona janë rigoroze. 

Asnjë produkt nuk kalon 

traun e doganës pa u saktësuar 

çertifikata e origjinës dhe çertifikata 

e cilësisë që shoqëron 

mallin. Këto dokumenta lëshohen 

nga autoritetet kopetente 

zyrtare të vendeve të tjera. Veç 

kësaj, në shumicën e rasteve, për 

produktet kryesore, ne zhvillojmë 

një numër shumë të madh 

analizash. Per vitin 2007 e 2008 

deri sot, ne kemi zhvilluar 142470 

analiza. 

Analizat jashtë vendit për rastin 

e vajit u ndërmorën nga ana 

jonë për të qenë më të sigurtë 

dhe për të kontrolluar edhe nivelet 

tona të analizave. Por një arsye 

ishte edhe një mediatizim jo 

korrekt i çeshtjes nga shumë 

segmente të medias së shkruar 

dhe vizive dhe nga shumë deklarata 

të pasakta të shumë analistëve 

dhe politikaneve. Deklarimet 

e tyre pa asnjë bazë, nxitur 

thjeshtë nga motive politizimi, u 

vertetuan se ishin ose thjeshtë 

një mundësi për të akuzuar 

qeverinë, ose një përfshirje në 

luftën e interesave të disa segmenteve 

të biznesit kundrejt disa 

segmenteve të tjera. E rëndësishme 

është që qytetarët, konsumatorët 

tanë të dinë të ndajnë 

lajmin e vertetë nga lajmi i paguar 

dhe deklaratën e vertetë nga folklori 

politik brenda të cilit nuk 

mungon as lufta e interesave, 

bën te ditur MBUMK. 

Në seminarin e organi 

zuar në Vlorë mbi blegtorinë, 

ku ishte i pranishëm edhe 

Ministri i MBUMK z. Jemin Gjana, 

u nënvizua fakti se, në qarkun e 

Vlorës, mbarështohen cdo vit 1 milionë 

krerë bagëti, gjedh dhe të imta, 

që përbën një tregues të jashtëzakonshëm 

zhvillimi. Rritja vjetore e 

numrit të krerëve ka rezultuar në 

masën 2 përqind, ndërkohë që, bletaria 

shfaqet me një tregues respektiv 

prej 10 përqind. Aktualisht, prodhimi 

vjetor i qumështit të lopës, në 

qarkun e Vlorës, arrin në 61 mijë 

tonë, nga të cilat 61 përqind e zë ai i 

lopës, që, gjithashtu ka një rritje nga 

viti në vit, prej 2 përqind. Nga ana 

tjetër, prodhimi vjetor i mishit në këtë 

njësi administrative, arrin në 12500 

tonë, ndërkohë që ai i vezëve shkon 

në 55 milionë kokrra. Po ashtu, 

në qarkun e Vlorës është një krijuar 

një përvojë mjaft e mirë, në rritjen 

dhe mbarështimin e derrit, në organizimin 

e fermave dhe specializimin 

e tyre. 

Specialistët e Drejtorisë së 

Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes 

së Konsumatorit, Natasha Mërkuri 

e Simo Petromilo, bënë një përshkrim 

të zhvillimit të blegtorisë dhe të 

ndikimit të saj, në zhvillimin e turizmit 

në zonë, trajtuan shqetësime 

që lidhen me praninë dhe pasojat e 

sëmundjeve të ndryshme, sikundër 

është ajo e brucelozës tek bagëtitë 

dhe tek njerëzit. Duke trajtuar problemet 

e shfaqjes dhe dinamikës së 

sëmundjes së brucelozës, e cila prek 

jo vetëm kafshët, por edhe njerëzit, 

të pranishmit, evidentuan faktin se, 

përmasat e saj kanë ardhur në rënie 

të vazhdueshme. Masat e marra, 

kanë bërë që, dimensionet e kësaj 

sëmundjeje, në vitin 2008, në qarkun 

Agrobiznesi 

Blegtoria në qarkun eVlorës, 

është rritur në 1 milionë krerë 

e Vlorës, të jenë 3 herë më të vogla 

krahasuar me vitin 2004. Në këtë 

drejtim, qeveria ka financuar 660 lekë 

për cdo krerë bagëti, që përbën një 

mesatare, të cilën të pranishmit e 

vlerësuan tepër të lartë. 

Ministri, Jemin Gjana, bëri një 

përshkrim të gjendjes aktuale të 

blegtorisë në vendin tonë. Ai tha se, 

përvoja e krijuar në qarkun e Vlorës, 

është mjaft pozitive. Sipas tij, potenciali 

i krijuar në këtë qark, është më i 

madh se ai i Maqedonisë, Malit të 

Zi dhe, i përafërt me atë të Serbisë. 

Gjithashtu, kreu i Ministrisë së 

Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes 

së Konsumatorit, nënvizoi nevojën 

e kontrollit të produkteve blegtorale, 

gjë që përbën një nga kushtet bazë 

të tregut. Gjithashtu, Ministri Gjana, 

u ndal tek pasojat që shfaq sëmundja 

e brucelozës, e cila, sipas tij, do të 

pengojë për të arritur treguesit e 

duhur në prodhim, nëse nuk do të 

vihet nën kontroll. “Ne nuk mund të 

behëmi pjesë e tregjeve, nëse nuk 

do të dominojmë situatën”, u shprej 

zoti Gjana.Ai u ndal tek masat që 

duhet të merren në këtë drejtim, duke 

theksuar se janë bërë hapa përpara, 

nga strukturat rajonale dhe ato 

7 

qendrore, si dhe nga qendrat e transferimit 

të teknologjive. Fakti që, ende 

nuk është arritur niveli, për të dominuar 

plotësisht situatën, sipas Ministrit 

Gjana, lidhet me faktorë financiarë, 

por edhe me mosmenaxhimin e 

mirë të projekteve respektive. “Shqipëria 

nuk ka ende të matrikulluar 

bagëtitë. Këtë vit do të akordojmë financimet 

e nevojshme për matrikullimin 

e gjedhëve dhe kemi 1.2 milionë 

dollarë në dispozicion, ndërkohë që, 

vitin e ardhshëm, do të bëjmë të 

njëjtën gjë, për të imtat”, theksoi ai. 

Pa përfunduar ky proces, sipas ministrit 

Gjana, cdo financim në sektorin 

e blegtorisë, është i kotë. “Tregu 

kërkon gjithnjë e më shumë produkte 

të kontrolluara, të sigurta”, shtoi ai. 

Më tej kreu i Ministrisë sëBujqësisë, 

Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, 

u ndal në potencialin e krijuar 

në sektorin e bujqësisë, duke 

evidentuar faktin se, aktualisht, 

përmes tij realizohet 20 përqind e prodhimit 

të përgjithshëm bruto në vend. 

Ai shtoi se, financimet për skemat e 

mbështetjes së bujqësisë dhe blegtorisë 

do të vijnë në rritje, gjë që, do të konkretizohet 

edhe në vitin e ardhshëm, me 

dyfishimin e tyre,krahasuar me 2008. 

MBUMK, Projekt Kadastra e Verërave “Made in Albania” 

Zhvillon punimet Konferenca Kombëtare “Zhvillimi i vreshtarisë dhe prodhimit të verërave Shqiptare” 

laboratorëve të specializuar 

vetëm për kontrollin e pijeve 

alkoolike që prodhohen në 

vend. 

Zbatimi i projektit të subvencionimit 

të bujqësisë, tha Gjana, 

po mbështet dhe do të vazhdojë 

të mbështesë me fonde të 

pakthyeshme fermerët për rritjen 

e sipërfaqeve të mbjella me 

vreshta, në mënyrë që ky sektor 

të zhvillohet në gjithë 

parametrat e vet të mundshëm, 

si një degë potenciale e bujqësisë 

shqiptare. 

Sot, statistikat prezantojnë 

një rritje të sipërfaqeve të mbjella 

me vreshta dhe ritme të larta 

vjetore të prodhimit të rrushit, 

por që ende nuk plotësojnë 

nevojat në sasi, për prodhim 

cilësor te verërave. 

Specialistët thonë se tendenca 

në rritje e fermereve vendas 

për kultivimin e vreshtarisë është 

më shumë e formës spontane 

dhe mungojnë të dhënat bazë 

për vreshtarinë intensive. 

Sipërfaqja e mbjellë me 

vreshta llogaritet të jete 20 m2 

vreshtë për çdo familje fermere 

dhe ritmet vjetore arrijnë në 

nivelin 400-500 hektarë në vit. 

Në këto kushte, nevojat e tregut 

vendas me verë plotësohen 

50% me verë importi. Disa nga 

llojet më të preferuara të 

verërave që prodhohen në vend 

janë Merlot, Kabarnet, Reisling, 

Sheshi i Zi, etj, që prodhohen 

kryesisht në Shqipërinë e Mesme, 

si në Lushnjë, Berat, Vlorë, 

por traditë ka edhe në Burrel si 

dhe në disa zona të Jugut të 

vendit, si Përmet, Delvinë, etj. 

Në konferencën mbi vreshtarinë, 

që u organizua në kuadër 

të “Ditës së Verës”, merrnin 

pjesë përfaqësues të Bankës 

Botërore, BE, Këshillit të Agrobiznesit 

Shqiptar, ekspertë dhe 

specialistë të fushës të cilët 

vunë theksin në prespektivat 

dhe politikat e zhvillimit, rëndësinë 

e promovimit të verërave 

shqiptare dhe kulturës së somelerisë. 

Dyfishohen 

siperfaqet e mbjella 

me vreshta 

Dy vitet e fundit një ndër 

sektorët e bujqësisë që ka filluar 

të riperterihet është vreshtaria, 

për të cilën qindra fermerë 

kanë filluar të investojnë duke 

ngritur parcela të reja me hardhi 

të varieteteve të ndryshme. 

Sipas një studimi të Ministrisë 

së Bujqësisë, Ushqimit dhe 

Mbrojtjes së Konsumatorit, 

rreth 53% e familjeve fermere 

janë të angazhuara totalisht në 

punët e vreshtarisë. Ndryshimi 

i strukturës së mbjelljeve me më 

shumë sipërfaqe me vreshta, sipas 

specialistëve ka sjellë dhe 

rritjen e të ardhurave të fermerëve. 

Për vitin 2008, sipërfaqja e 

mbjellë me vreshta është dyfishuar, 

duke e rritur me rreth 870 

hektare, sipërfaqen e përgjithshme 

të mbjellë me këtë kulturë 

që arrin ne 9824 hektare. Përpara 

viteve ’90 vreshtaria zinte një 

vend kryesor në prodhimin 

bujqësor shtetëror, por zvarrit- 

jet burokratike të ndarjes se 

tokave ndikuan që mijra hektarë 

me vreshta gjatë viteve të tranzicionit 

të shkatërohen. Ndërkohë 

që industria e verës, pjesa 

më e madhe e të cilës është privatizuar, 

mbeti pa lëndë të parë. 

Aktualisht zhvillimi i vreshtarisë 

dhe industrisë së verës po 

nxitet nga strukturat e ministrisë 

së Bujqësisë dhe në zona të 

ndryshme të vendit, që kanë 

patur traditë kultivimin e vreshtave 

janë zgjeruar sipërfaqet e 

mbjella. 

Në shkallë vendi funksion- 

ojnë 58 fabrika të pijeve alkoolike, 

55 të prodhimit të birrës dhe 

22 të prodhimit të verës, të 

shpërndara në gjithë vendin, por 

me kryesoret në Tirane, Durres, 

Vlore, Korçe, Fier, etj dhe qe jane 

nje baze e mire për t’i paraprirë 

zhvillimit të mëtejshëm të këtij 

sektori. 

Ndërkohë është hartuar edhe 

një ligj mbi vreshtarinë dhe prodhimin 

e verërave, ku përcaktohen 

kritere dhe normat e prodhimit 

sipas standardeve europiane, 

në mënyrë që prespektiva 

e këtij sektori të jetë dhe eksporti. 

Për vetë kushtet klimaterike, 

traditen, ndërthurjen e 

interesave publike dhe private, 

sipas specialistëve, ky ligj ka një 

rëndesi të veçantë për ekonominë, 

pasi ndër të tjera i jepet hapsirë 

prodhimeve cilësore dhe të 

garantuara në treg. 

Nisur nga shifrat e mbjelljeve, 

si dhe nga të dhënat operative 

rezulton se nga viti në vit 

po rritet interesi i fermerëve për 

të investuar në pemtari dhe 

veçanërisht në mbjelljen e 

vreshtave. 

Ndërkohë dhe për industrinë 

përpunuese të verës, e cila është 

e privatizuar, MBUMK po 

harton disa projekte për t’i 

ardhur në ndihmë zhvillimit të saj.

8 Agrobiznesi 

13 - 26 Qershor 2008 

REKLAME

13 - 26 Qershor 2008 

REKLAME 

Agrobiznesi 

9

10 Agrobiznesi 

13 - 26 Qershor 2008 

STATISTIKA 

ÇMIMET MESATARE TË SHITJES ME PAKICË 

(Perime) (Në lekë/kg) 2 - 8 Qershor 2008 

Dr Lu Br El Fr Gj Ku Ko Le Di Sh Tr Vl min mes max 

ÇMIMET MESATARE TË SHITJES ME SHUMICË 

(Perime) (Në lekë/kg) 2 - 8 Qershor 2008 


Burimi - Sektori i Statistikave, MBUMK 

SI PARAQITEN ÇMIMET NË TREGJET E NDRYSHME 

Çmimet e frutave dhe perimeve si te pakices çmimeve në tregjet e qyteteve të ndryshme të Çmimet mesatare krahasuese javore për 

ashtu edhe te shumices nuk paraqiten të njejta vendit, si dhe ndryshimet e çmimeve gjatë një pakicën, 2 - 8 Qershor 2008 

në të gjithë territorin e vendit tonë. Le të ndjekim, 

sipas të dhënave statistikore, ndryshimet e 

jave. Për këtë qëllim, janë marrë të dhënat e javes 

2 - 8 Qershor2008. 

PERIME - FRUTA (Në lekë/kg) 

Çmimet mesatare krahasuese javore për 

shumicën, datat 2 - 8 Qershor 2008 

PERIME - FRUTA (Në lekë/kg)

13 - 26 Qershor 2008 

TË FRUTA - PERIMEVE NË VEND 

Luhatjet e javës (pakica) 2 - 8 Qershor Luhatjet e javës (shumica) 2 - 8 Qershor 

Kete jave ne krahasim me javen e kaluar çmimet e shitjes me pakice 

te artikujve perime, fruta, fasule dhe patate kane ulje te ndjeshme. Keshtu 

nga 36 artikuj te krahasueshem qe gjenden ne treg, 22 prej tyre kane 

ulje çmimi, 13 artikujt kane rritje ndersa vetem 1 artikull nuk ka levizje 

çmimi. 

Perimet. Gjate kesaj jave ne krahasim me javen e kaluar nga 19 

artikuj qe ka tregu 12 prej tyre kane ulje çmimi qe variojne nga 1 deri ne 

35 lek/kg. Keshtu ulje kane barbunja me 35 lek/kg, patellxhani me 11 lek/ 

kg, speci Kapi e speci i verdhe me 10 lek/kg, qepa e njome me 7 lek/kg, 

lakra me 6 lek/kg etj. 7 artikuj kane rritje çmimi si speci gogozhar me 60 

lek/kg, sallata e hudra e njome me 10 lek/kg, bizelja me 9 lek/kg, lule lakra 

me 7 lek/kg, karrota me 4 lek/kg dhe spinaqi me 2 lek/kg. Fasulja pllaqi ka 

rritje me 17 lek/kg, patatja ka ulje me 5 lek/kg ndersa fasulja kokerr vogel 

ka rritje me 1 lek/kg. 

Frutat. Nga 14 artikuj qe ka tregu, 9 prej tyre kane ulje çmimi si 

shalqini me 96 lek/kg, pjeshka me 41 lek/kg, kumbulla me 24 lek/kg, 

kajsia e bostani me 22 lek/kg, rrushi me 19 lek/kg, ananasi me 10 lek/kg 

FRUTA 

FRUTA 

etj. 4 artikuj te tjere, kryesisht ata dimerore kane rritje çmimi si limoni me 

13 lek/kg, dhe dardha e qershia me 6 lek/kg dhe molla me 1 lek/kg. Ftoi 

nuk ka levizje çmimi. 

Çmimet ne tregjet e shumices 

Ne kulturat perimore nga prodhimet e vendit nga 18 artikuj 13 prej 

tyre kane ulje çmimi si barbunja me 41 lek/kg, patellxhani me 23 lek/kg, 

speci i verdhe me 20 lek/kg, speci Kapi me 14 lek/kg, lule lakra me 12 lek/ 

kg, domate cilesi e pare me 8 lek/kg etj. 4 artikuj kane rritje çmimi si 

spinaqi me 8 lek/kg, bizelja me 4 lek/kg, karrota me 3 lek/kg dhe sallata 

me 1 lek/kg. Fasulja pllaqi e fasulja kokerr vogel ka ulje me 6 lek/kg, 

patatja ka ulje me 5 lek/kg, misri ka ulje me 4 lek/kg, gruri gjithashtu ka 

ulje me 2 lek/kg. 

Frutat (prodhime vendi). Nga 8 artikuj ne treg 4 artikuj kane ulje 

çmimi si shalqini me 47 lek/kg, pjeshka me 30 lek/kg, bostani me 20 lek/ 

kg dhe kajsia me 12 lek/kg. 4 artikuj te tjere kane rritje si kumbull me 13 

lek/kg, limoni me 12 lek/kg, qershia me 9 lek/kg dhe molla me 8 lek/kg. 

ÇMIMET MESATARE TË SHITJES ME PAKICË 

(Në lekë/kg) 2 - 8 Qershor 2008 


ÇMIMET MESATARE TË SHITJES ME SHUMICË 

(Në lekë/kg) 2- 8 Qershor 2008 


Agrobiznesi 

11 

ÇMIMET MESATARE 

KRAHASUESE TË 

PAKICËS SË PERIMEVE 

DHE FRUTAVE 

JAVA E PARE E QERSHORIT 

2007 DHE 2008 

Perimet 

Frutat 

(vijon në faqen 12)


13 - 26 Qershor 2008 

PERIMTARI 

VRESHTARI 

BUJQESIA PRAKTIKE 

Marre nga botimet e Projektit FAO - GCP/ALB/ITA 

erimet: Kërkesat ndaj faktorëve të mjedisit 

(Vijon nga numri i kaluar) duhet të lejohet në asnjë mënyrë tor dhe atë mujor, por dhe në të temperaturave të përshtat- H2CO3. Nga lidhjet e tjera or- CO2 dhe të realizojnë procesin 

KËRKESAT PËR 

DRITËN 

Drita diellore luan një rol 

shumë të rëndësishëm në rritjen 

dhe zhvillimin e bimëve perimore. 

Me anë të saj realizohet 

procesi më i rëndësishëm fi ziologjik 

që është fotosinteza. 

Kërkesat perimeve për dritë 

janë të ndryshme për faza të 

ndryshme të rritjes dhe të zhvillimit 

të tyre. Sidomos me 

ekzigjente janë në fazën e fi danit. 

Kjo spjegohet me atë se bima 

e sapo mbirë gjatë procesit të 

mbirjes, lëndët rezervë që ishin 

në farë apo në gjethet kotiledone, 

pothuajse u janë mbaruar. 

Drita diellore në këtë moment 

është më së e domosdoshme, 

sepse në prani të saj fi llon sinteza 

e lëndës organike. 

Nga ana tjetër mungesa e 

dritës në këtë moment, ndikon 

negativisht në formimin e organeve 

vegjetative dhe ato 

mund të dëmtohen. Në kushtet 

e pamjaftueshmerisë së dritës, 

bimët e sapo mbira duke tentuar 

që të gjejnë sa më parë dritën, 

ato rriten tepër të gjata, të dobëta, 

skeletike, klorotike dhe të 

presdispozuara të preken nga 

sëmundjet e ndryshme kërpudhore. 

Prandaj në këtë fazë, 

rëndësi vendimtare merr sigurimi 

në maksimumin e mundshëm 

i depërtimit të dritës diellor dhe 

ekspozimi i saj sa më gjatë që të 

jetë e mundur. Ekspozimi ndaj 

dritës duhet të realizohet qysh 

në orët e para të ditës. 

Për rritjen e depërtueshmerisë 

së dritës nëpër shtretër apo 

mjedise të tjera të mbrojtura, 

rëndësi praktike ka larja dhe 

pastrimi i herë pas hershëm 

mbulesave të tyre. Duke u ni- 

që këto bimë të mbillen si bashkeshoqëruese 

me bimë të tjera 

të arave, apo ndërmjet pemëve 

frutore. 

Ndriçimi diellor në vetVetë 

përbëhet nga valët elektromagnetike 

që dalin nga disku i diellit 

dhe që bien në sipërfaqen e 

dheut, kafshëve, bimëve, etj. 

Intensiteti i ndriçimit diellor është 

i ndryshëm në stina të ndryshme 

të vitit. Nga dielli dhe atmosfera, 

vijnë rrezet direkte dhe 

ato difuze. Të dyja këto lloje 

rrezesh, quhen rreze globale dhe 

vlerat e tyre matën me Lux. Llogaritet 

që 1 Kal./Cm2/Minut = 

7500 Lux. Sipërfaqja e tokës është 

nën ndikimin e një Bilanci 

Rrezatimi (apo bilanç energjie) 

që rrjedh nga dy fl ukse rrezatimesh 

që janë: i) Sasia e rezeve 

diellor që vinë nga dielli për 

në tokë dhe ii) Rrezatimi i tokës 

për në atosfere. Veçanërisht në 

zonën e Ultësirës Perëndimore 

të Shqipërisë, ky bilanc është 

pozitiv, pasi sasia e energjisë që 

vjen nga atmosfera në tokë, është 

më e madhe se sa energjia e 

rrezeve që dalin nga toka për në 

atmosferë. Kështu p.sh. Për 

zonën e Durrësit, nëqoftëse në 

muajin më të ftohët të vitit që 

është Janari, intensiteti i 

ndriçimit diellor është 0.4 Cal/ 

cm2/minut ose 3000 Lux. Në 

muajin më të ndriçuar që është 

Korriku, intensiteti i ndriçimit 

diellor është 8.5 Cal/cm2/minut 

ose 63750 Lux (8,5 x 7500). siç 

vërehet kjo vlerë në këtë periudhë 

është disi më e tepërt se 

sa kërkesat që kanë bimët e 

grupit ekzigjente ndah ngrohtësisë. 

Në këtë rast këshillohet aplikimi 

i hijezimit të bimëve me anë 

të rrjetave hijezuese, kjo sido- 

intervalin e 24 orëshit. Maksimumin 

e intensitetit të ndriçimit 

diellor në një zonë të dhënë e 

arrin në orët e mesditës. Duke 

qënë se në këtë periudhë, intesiteti 

i ndiçimit diellor është më i 

lartë, sigurisht që edhe procesi 

i fotosintezës, është në vlerat 

maksimale. 

Në orët e mëngjezit dhe të 

pasditës së vonë, intensiteti i 

ndriçimit diellor bie dhe rrjedhimisht 

bie dhe procesi i fotosintezës. 

Në sasinë vlerës së intensitetit 

të ndriçimit diellor, ndikon 

dhe prania e reve në atmosferë 

Në ditët e vrenjtura sasia e intensitetit 

të ndriçimit ulët 10 – 

12 herë. Gjithashtu në uljen e intensitetit 

të ndiçimit (në vlerat 

reth 1.5 – 2.5 herë) ndikojnë dhe 

papastërtitë e mbulesave të mjediseve 

të mbrojtura siç janë: 

pluhrat, lloji dhe mosha e mbulesave, 

smogu në një rajon të caktuar, 

etj. Ndriçimit diellor i cili kur 

bie në gjethe apo në trupin e 

bimës, transformohet në energji. 

Kjo energji shërben për formimin 

e klorofi lit. Fotosinteza të 

perimet, ashtu si edhe në bimët 

e tjera, zhvillohet në intervalin e 

rrezatimit Fotosintetik Aktiv me 

gjërësi valë 400 – 700 mì (minimikron). 

Gjethet e bimëve absorbojnë 

në mënyrë të seleksionuar 

rrezet të spektrit me 

ngjyrë të kuqe në të portakalltë 

më gjatësi valë nga 0.6 deri në 

0.68 ì (mikron), si dhe ato ultraviolet 

të gjatësisë së valës 0.3 – 

0.5 ì. Ndërsa rrezet gjelbërta 

ndikojnë më pak. Në periudhën 

e dimërit kur dielli është i ulur 

në horizont, nga pjesa 

ndriçuese e tij në tokë vinë 

rrezet e verdha, të portokallta, 

të kuqe të spektrit më gjatësi valë 

565 – 760 mì (1ì = 1000 mì). Në 

shme, këto rreze marrin pjesë në 

formimin e klorofi lës dhe të sintezës 

së lëndës organike, e cila 

shërben për formimin e organeve 

vegjetative dhe gjenerative 

në trupin e bimës. 

Është vërtetuar gjithashtu se 

rritja e intensitetit të sintezës së 

lëndës organike është në korelacion 

të drejtë me rritjen e intensitetit 

të ndriçimit diellor. Ky 

korelacion vazhdon deri në atë 

nivel sa intensiteti i ndriçimit 

diellor të rritet me vlerë deri në 7 

Cal/cm2/ min. Eshtë vërtetuar 

gjithashtu, se për të bërë një lulëzim 

sa më normal të bimëve, i’u 

duhet një vlerë e intensitetit të 

ndriçimit 40.000 – 53.000 Lux 

ose e barabartë me 5.3 – 7 Cal./ 

cm2/min. 

KËRKESAT PËR 

GAZIN KARBONIK 

Një rol të rëndësishëm në 

sintezën e lëndës organike 

përveç dritës së diellit dhe kloroplasteve 

në qelizat bimore të 

gjetheve, luan edhe prania e 

gazit karbonik (CO2). Ky gjëndet 

në rreth 16 mgr/litër ajër ose 

0.03%. Në të shumtën e rasteve 

në litërature, sasia e gazit karbonik 

mund të shprehet në vlerat 

300 p.p.m. (1p.p.m. = me një 

pjesë për milion). 

Kjo do të thotë se në një million 

pjesë ajri, rreth 300 pjese 

janë gaz karbonik. Kaq i rëndësishëm 

është ky element sa mjafton 

të përmendim që, në 1 gr 

lëndë të thatë të bimës, gjënden 

rreth 450-500 mgr CO2. Me 

rritjen e intensitetit të ndriçimit 

diello gjatë procesit të fotosintezës, 

është vërtetuar se duhet 

të rritet dhe prania e CO2. Pa 

këtë komponent bimët nuk mund 

të sintetizojnë lëndën organike 

ganike, karboni nuk ka mundësi 

reale të shfrytëzohet prej 

bimëve. Për këtë arësye, sidomos 

në mjedise të mbrojtura 

kultivuesit e bimëve të perimeve, 

krahas elementëve të tjerë 

të teknologjisë, duhet të kenë 

mirë parasyshë këtë fakt dhe të 

marrin masa që ky element kaq i 

rëndësishëm, të jetë i pranishëm 

në ato kufi j që bima ka nevojë. 

Me uljen e nivelit të gazit karbonik 

në ajër, ulët dhe rendimenti 

fotosintetik. Në serra nuk 

mund të vlerësohet lehtë, por 

kur përmbajtja e CO2 ulët rreth 

10 % nga niveli i zakonshëm, 

fotosinteza mund të ulët 5 – 

10%. Eshtë vërtetuar gjithashtu 

se në një mjedis të pasur me 

CO2, e të ndriçuar mirë, me temperatura 

të përshtatshme dhe me 

elementët ushqimor të mjaftueshëm 

në tokë, gjethet e 

bimëve të perimeve përmbajnë 

më shumë sheqer dhe amidon 

se sa në mjedise të tjera të cilat 

kanë nivele më të ulëta se sa ato 

normale. Në kushte normale të 

rritjes dhe të zhvillimit, bimët i 

rezistojnë më mirë temperaturave 

të ulëta dhe lulezojnë me shpejt, 

më shumë dhe lidhin e i rrisin 

më tepër fruta. 

Është vërtetuar se në kohë 

të mirë dhe me diell, sidomos në 

mjedise të mbrojtura të cilat në 

shumicën e kohës qëndrojnë të 

mbyllura, sasia e CO2 nga 0.03% 

që duhet të jetë në ajër, si rezultat 

i asimilimit nga bimët që kultivohen, 

ka tendencë të ulët. 

Megjithatë është vërtetuar se, 

edhe në përqëndrime më të ulëta 

se 0.03% të CO2, bimët e perimeve 

e realizojnë procesin e fotosintezës. 

Edhe në kushtet kur 

niveli i CO2 është i ulët, në sajë 

të sipërfaqes së madhe të 

e fotosintezës. 

Nga prova të bëra është 

vënë re se, kur niveli i CO2 në 

një mjedis të mbrojtur është rritur 

10 herë nga përqëndrimi 

normal (madje deri në 3000 

p.p.m.), rendimenti fotosintetik 

është rritur 2.5 herë. Prandaj 

nga ana praktike, kultivuesit 

duhet të kenë parasysh dhe të 

marrin masa për të siguruar jo 

vetëm nivele optimale të CO2, 

por mundësisht ngritjen e këtij 

niveli. Në kushtet e mjediseve 

të mbrojtura është vërtetuar se, 

me shtimin e CO2 në 15 deri me 

20 herë më tepër se sa niveli i 

tij në atmosferë, fotosinteza 

rritet ndjeshëm. Ndërsa 

nëqoftë se vazhdohet rritja mbi 

këto nivele, atëhere në bimë jo 

vetëm që nuk ndikon me në 

rritjen e intensitetit të fotosintezës, 

por në to ndikon një farë 

“helmimi”. 

Mungesa e CO2 në ajër 

vërehet sidomos në kushtet kur 

në serrë ka një vegjetacion të 

bollshëm bimor, temperatura 

relativisht të larta 25 – 320C dhe 

të shoqëruara me një intensitet 

të lartë të ndriçimit diellor. Si rezultat 

i intensitetit të lartë të 

proçesit të fotosintezës që zhvillohet 

në këto kushte, shkaktohet 

ulja e nivelit të përqëndrimit 

të CO2 dhe bimët kalojnë 

në nevojë për këtë element jetësor. 

Një masë efektive për të 

zbutur sadopak këtë efekt negativ, 

është ajrimi i serrës. 

Nëpërmjet ajrimit realizohet 

zëvëndësimi i ajrit të varfër me 

CO2. Këshillohet gjithashtu që 

CO2, duhet futur në orët e mesditës 

kur intensiteti i ndriçimit 

diellor dhe proçesi fotosintetik 

është më intensive se në perisur 

nga fakti se kërkesat për 

dritën dillore janë të larta si në 

mos në mjediset e mbrojtura. 

Intensiteti i ndriçimit ndrys- 

këtë periudhë rrezet bluviolet 

dhe ultraviolet, pothuajse nuk 

dhe nuk mund të rriten e të zhvillohen. 

Elementin C, bima e 

gjetheve dhe sasisë së madhe 

të gojëzave që bimët kanë, bëjnë 

udhat e tjera kohore të ditës. 

fazat e para të zhvillimit, nuk hon jo veten në intervalin vje- vijnë fare. Në praninë e CO2 dhe merr vetëm nëpërmjet CO2 dhe të mundur të asimilojnë mirë (Vijon ne numrin e ardhshem) 

Hardhia: Klasifikimi i sytheve të saj 

(Vijon nga numri i kaluar) 

Sythet 

Sythat zhvillohen nga sqetulla 

e gjetheve të një llastari të 

ri dhe maturohen në shamentën 

njëvjeçare. Ato përfaqësojne në 

miniaturë llastarët e ardhshëm 

të cilat ndodhen në majën 

rritëse të tyre. Ato kanë formë 

ovale ose të rrumbullakët dhe 

zakonisht janë të rrethuara me 

luspa. 

Sythat klasifikohën sipas: a) 

Kohës së çeljes dhe; b) Funksionit 

që ato kanë në bimë. 

Sipas kohës së çeljes ato 

klasifikohën në tre grupe që 

janë: i) Sytha me zgjim normal; 

ii) Sytha me zgjim të parakohshëm; 

iii) Sytha të fjetur. 

Sytha me zgjim normal, janë 

sytha që lindin gjatë pranverës 

në sqetullat e gjetheve të 

llastarve të vitit të kaluar, që zhvillohen gjatë vegjetacionit. Ato kalojnë fazën e qetësisë 

dimërore dhe çelin në pranverë 

duke dhënë llastarët e rinj dhe 

lulesat që përfaqësojnë veshulet 

e ardhshëm. 

Sytha me zgjim të parakohshëm, 

janë sytha që lindin 

në sqetullat e gjetheve të 

llastarëve ekzistues, të cilat 

shpërthejnë po brënda atij viti, 

duke dhënë llastar të rinj mbi 

llastarin e parë, ose ndryshe quhen 

llastar sqetullorë. 

Sipas funksionit që ato 

kanë në bimë, sythat klasifikohën 

në këto kategori, që janë: i) 

Sythe dimërore; ii) Sythe verore 

ose sqetullorë; iii) Sythe të 

fjetura. Hardhia nuk ka sythe 

mitake ashtu siç kanë pemëtt 

frutore, agrumet dhe ulliri. 

Sythat dimërore, është or- 

Figurë 7. Skema e një sythi dimëror të hardhisë 

gani kryesor i rritjes dhe i zhvillimit 

të hardhisë sipas cikleve 

jetësore. Sythi dimëror është 

një organ i përbërë. Pjesët përbërëse 

të një sythi janë: i) Shtrati 

i sythit; ii) Llastari i ardhshëm; 

iii) Veshulet e ardhshëm; 

iv) Sythat anësore; v) Mbulesa 

e mbrojtese e sythit, etj (figurë 

8). Pas çeljes nga sythi dimërore 

veç llastarit kryesor i cili ka prioritet 

në rritjen e tije, propabiliteti 

është të çelin dhe të zhvillohen 

edhe sythet e tjerë anësore. 

Kjo varet më tepër nga kushtet 

agroklimaterike dhe mënyrat e 

kultivimit. 

Nga pikpamja anatomike, 

sythi dimëror praktikisht është i 

përzier sepse krahas llastarëve 

vegjetativë, në të janë të vendosura 

edhe lulesat të cilat përfaqesojnë 

veshulet e ardhshëm. 

Sythat verore ose sqetullor, 

është sythi që zhvillohet në 

sqetullën e gjethit të llastarit të 

rritur gjatë vegjetacionit. Zakonisht 

këto sythe çelin kur kushtet 

agroklimaterike dhe shërbimet 

agroteknike janë në nivele 

të mira, si dhe kur llastarit 

Figurë 8. Sythi veror ose sqetullorë 

kryesore i’u keputet maja rritëse 

(figurë 8). Nëse ato dalin shpejt, 

ose e thënë ndryshe pak

13 - 26 Qershor 2008 

PEMTARI 

BUJQESIA PRAKTIKE 

Agrobiznesi 

Sythet, gjethet dhe organet gjenerative 

(Vijon nga numri i kaluar) 

Sythet 

Sythat zhvillohen nga sqetulla 

e gjetheve të një llastari të ri dhe 

maturohen në degëzat njëvjeçare. 

Ato përfaqesojne në miniaturë 

degëzat e ardhshme të cilët ndodhen 

në majën rritëse të tyre (fig nr 

11). Ato kanë formë ovale ose të 

rrumbullakët dhe zakonisht janë 

të rrethuara me luspa. 

Sythat klasifikohën: a) Sipas 

kohës së çeljes dhe; b) Sipas funksionit 

që ato kanë në bimë. 

Sipas kohës së çeljes ato klasifikohën 

në tre grupe që janë: i) 

Sytha me zgjim normal; ii) Sytha 

me zgjim të parakohshem; iii) 

sytha fjetës. 

Figure11. Ndërtimi i sythit 

Sytha me zgjim normal, janë 

sytha që lindin gjatë Pranverës në 

sqetullat e gjetheve të llastarëve 

të vitit të kaluar, që zhvillohen gjatë 

vegjetacionit. Ato kalojnë fazën e 

qetësisë dimërore dhe çelin në 

Pranverë duke dhënë lule ose 

llastarë, ose të dyja sëbashku. 

Sytha me zgjim të parakohshëm, 

janë sytha që lindin në sqetullat 

e gjetheve të llastarëve ekzistues, 

të cilët shpërthejnë po 

brenda atij viti, duke dhenë llastarë 

të rinj mbi llastarin e parë, ose ndryshe 

quhen llastarë sqetullore. 

Sipas funksionit që ato kanë 

në bimë, sythat klasifikohën në 

këto kategori, që janë: i) Sythe 

vegjetative; ii) Sythe frutore; iii) 

Sythe zevendësuese ose rezervë; 

iv) Sythe të fjetura; dhe v) Sythe 

kohe pas daljes së llastarit kryesore, 

atëhere këto sythe mund 

të japin veshule, llastarë dhe të 

drunjëzohen para se të hynë në 

qetësinë dimërore duke u kthyer 

në shamenta dytësore (mbi 

shamentat e para). Në sqetullën 

e këtyre llastarëve, po 

ashtu edhe në sqetullën e 

gjetheve diferencohet nga një 

mitake (adventive). 

Sythat vegjetative, kur çelin 

japin llastarë vegjetative që në 

vitin vijues transformohen në degëza 

sipas kategorive të mësipërme. 

Sythat frutore, kur çelin japin 

lulet ose lulesat, d.m.th. frutat e 

ardhshme. Sythat frutore mund të 

jenë: i) Njëlulëshe (pjeshka, kajsia, 

bajamja, ftoi, etj,); ii) Dylulëshe 

(kumbulla); iii) 3-4 lulëshe (qershia, 

vishnja); iv) Shumëlulëshe (molla, 

dardha) dhe v) Të përziera (në të 

njëjtën syth ka lule, gjethe dhe 

llastar). 

Sythat zëvendësuese ose 

rezervë Kjo ndodh nganjëherë kur 

në brëndësi të një sythi ndodhen 

1-2 sytha të tjerë të cilët janë më 

pak të zhvilluar. Ato si rregull nuk 

çelin, por kur dëmtohet sythi kryesor, 

aktivizohet një nga ato që është 

rezerve, të cilët zakonisht zhvillojnë 

vetëm llastarë vegjetativ. 

Këto sythe në aspektin praktik 

zakonisht nuk janë të rëndësishem. 

Sythat e fjetura, formohen nga 

sythet vegjetative, prodh-uese 

apo ato të zevëndesimit, të cilët 

kur nuk çelin, mbulohen nga lëkura 

dhe kalojnë në gjëndje të fjetur, 

ku jetojnë për shumë vite me radhë. 

Këto sythe aktivizohen vetëm 

atëhere kur njëra degë skeletore 

apo çfarëdo tjetër qoftë, është 

tharë, prerë, dëmtuar, e mplakur 

dhe nga këto sythe çelin një numër 

i madh llastarësh që, në fillim janë 

vegjetative, të fuqishëm dhe vetëm 

me gjethe. Llastarët e përfituara nga 

këto sythe zakonisht quhen thithakë 

dhe shërbëjnë për ripërtëritjen 

e degëve kryesore dhe të gjithë 

pemës me degë skeletore dhe me 

të gjithë komponentët përbërës të 

saj. 

Sythat e mitake (adventive), 

formohen atëhere kur trungu, degët 

skeletore kryesore dëmtohen 

apo priten kur krasiten rendë, gjatë 

prosesit të shërimit të plagëve sidomos 

nga indet e kallusimit, kri- 

syth dimëror, që përfaqeson një 

element prodhues për vitin e 

ardhshëm (fig. 10). 

Sythat e fjetura, formohen 

nga sythet anësore të sythit 

dimëror, të cilat nuk janë zgjuar 

ende gjatë vegjetacionit. Ato 

kalojnë në gjëndje të fjetur dhe 

aty qëndrojnë për shumë vite 

me radhë. Këto sythe gjënden 

në pjeset shumëvjeçare të hardhisë 

(cung, krahë, kordon, etj) 

Figurë 9. Sythet dimërore të formuara tek sqetullorët 

a) Në sqetullën e llastarit veror b) Në sqetullën e gjethit 

johen sytha mitake të cilët çelin 

llastarë të shumtë, që edhe këto 

mund të shërbëjnë për formimin e 

kurorës nëse do të jetë e 

nevojshme. 

Sythat e diferencuara brenda 

një sezoni zakonisht nuk çelin në 

të njëjtin sezon. Ato pas rënies 

natyrale të gjetheve, hyjne në 

fazën e qetësisë dimërore dhe çelin 

në Pranverë. Ka disa raste që 

çelja e sytheve mund të bëhet 

edhe brenda sezonit. Bymimi/fryerja 

e sytheve në një degëz nuk 

ndodh menjëherë në të njëjtën 

kohë. Më parë fryhen ato të majës, 

më pas ato të mesit dhe më 

pas ato që janë më afër bazës. Çelja 

e parakohshme e sythave nuk 

duhet stimuluar, sepse ato 

ndikojnë negativisht në çrregullimet 

fiziologjike të pemëve, degradimin 

biologjik dhe mplakjen e 

parakohshme të tyre. 

Gjethet 

Figure 12. Ndërtimi i gjetheve te dardha 

Gjethet luajnë një rol të rëndësishëm 

në jetën e bimëve. Nëpërmjet 

tyre kryhet fotosinteza, frymëmarrja 

dhe transpirimi, si procese 

shumë të rëndësishme fiziologjike 

për jetën e bimëve. Ato luajne rolin 

kryesore në formimin e lëndës 

organike, si: karbohidratet, 

sheqerërat, vitaminat, aromat dhe 

komponimet e tjera organike. 

Nëpërmjet procesit të fotosintezës, 

klorofila dhe tëresia e 

gojzave që ndodhen në gjethe, 

realizojnë lëndën organike, e cila 

është materiali bazë për rritjen e 

masës vegjetative të bimës dhe të 

dhe në rast se bimës i pritet një 

krahë/kordon nga sythet 

fjetëse zakonisht lindin një ose 

më shumë sythe të fjetura duke 

dhënë llastarë të fuqishëm që 

quhen thithakë. Thithakët praktikisht 

shërbejnë për: 

i) Të zëvendësuar pjesët 

(krahët, kordonet) e humbura të 

kurorës; 

ii) Për uljen e lartësisë së 

kurorës; 

organeve gjenerative. Lënda organike 

që formohet nga gjethet, 

shkon jo vetëm për rritjen dhe 

pjekjen e frutave, por furnizohet 

edhe vetë trupi i bimës dhe sistemi 

rrënjor. 

Me anë të transpirimit i cili realizohet 

nëpërmjet gojzave, bëhet 

avullimi i ujit i cili është procesi 

bazë gjatë formimit te lëndës organike 

dhe të vetëfreskimit të 

bimës në temperaturat e larta të 

ajrit. Me anë të frymëmarrjes gjatë 

natës, gjethet bëjnë anën e kundërt 

të shpërbërjes së lëndës organike 

(zakonisht shpërbëhet rreth 1/10 e 

sasisë së lëndës organike të 

prodhuar gjatë ditës) e cila është 

bazë në proceset jetësore të bimës. 

Tërësia e sipërfaqeve të çdo 

gjetheje që ndodhen në një pemë, 

përbën sipërfaqen totale gjethore 

të asaj peme. Sa më e madhe të jetë 

kjo vlerë aq më e fuqishme është 

rritja dhe zhvillimi i sistemit rrënjor 

dhe aq më vitale është vetë bima. 

Nëse gjatë vegjetacionit bimës i 

bëjmë një heqje të madhe të masës 

gjethore gjatë procesit të operacioneve 

të gjelbërta, atëhere asajë 

do ti shkaktohet një “çoroditje” e 

bilancit funksional rrënjë-gjethe 

dhe për pasoje bima merr një 

goditje të rëndë fiziologjike. 

Prandaj nga ana praktike rëndësi 

të dorës së parë merr që gjatë 

operacioneve të krasitjes së gjelbërt, 

të veprohet në heqjen e ekuilibruar 

të llastarëve, me qëllim që 

bilanci rrënjë-gjethe të mos prishet. 

Gjethet përbëhen nga llapa, 

bishti dhe milli. Milli është pjesa 

e zgjeruar në vënd takimin e bishtit 

me llapën. Llapa përbëhet nga 

një nervature që e përshkon 

gjethen në gjatësi të saj dhe e degëzuar 

qartë në të dy anët e llapës. 

Format e llapës janë varësi të 

specieve bimore dhe kategorizohen 

në këto grupe: i) Në formë 

zemre, ii) Në formë veze, iii) Në 

formë heshte, iv) Në formë të përzi- 

iii) Për të zëvendësuar 

boshllëqet me individë të rinj 

nëpërmjet realizimit të shumzimit 

me anë të përpanjave, etj. 

Figurë 10. Sythi dimëror në fillim të lëvizjes së lëngjeve dhe në fillim të çeljes së tij 

a) Fryerja e sythit b) Fillimi i çeljes 

Sythat e diferencuara brënda 

një sezoni zakonisht nuk çelin 

në të njëjtin sezon. Ato pas 

rënies natyrale të gjetheve, 

hynë në fazën e qetësisë 

er si vezake-heshtë, etj. 

Madhësia e llapës së gjetheve 

ndryshon në varësi të formës bimore, 

kushteve të kultivimit dhe 

moshës së pemëve, etj. Në moshat 

e reja përmasat e llapës janë 

më të mëdha se sa në ato më të 

vjetrat. Po kështu edhe për bimët 

që kultivohen në një agrofond më 

të mirë, kanë madhësi më të madhe. 

Organet gjenerative 

Te organet gjenerative bëjnë 

pjesë: i) Lulet; ii) Frutat dhe iii) 

Farërat. 

Lulet 

Figure 13. Skema e ndërtimit të lules 

Lulja është organ i riprodhimit 

seksual. Një lule normale përbëhet 

nga: i) bishti; ii) shtrati; iii) kupa; 

iv) kurora (petelat dhe nënpetlat); 

v) thekët (organi mashkullore); vi) 

pistili (organi femëror fig nr. 13). 

Thekët përmbajnë polenin dhe 

pistili përbëhet nga trasta embrionale 

dhe vezëzat. Në çdo vezore 

ka 1-2 qeliza femërore. Te 

bërthamoret ndodhen zakonisht 2 

qeliza femërore (dhe në shumë raste 

nga frutat zhvillohet një farë, 

rralle dy), ndërsa te farorët ndodhen 

disa. Numri i tyre korespondon 

me numrin e farërave në çdo 

frut. 

Në varësi të specieve apo formave 

të ndryshme bimore, lulet 

mund të jenë njëseksuale dhe dy 

seksuale. Ne varesi te seksit te luleve, 

bimet klasifikohen si: i) 

Bimem monoike dhe ii) Bime dio- 

dimërore dhe çelin në pranverë. 

Ka disa raste që çelja e sytheve 

mund të bëhet edhe brënda 

sezonit. Bymimi/fryerja e 

sytheve në një llastar nuk 

ndodh menjëherë në të njëjtën 

kohë. Më parë fryhen ato të 

majës, më pas ato të mesit dhe 

më pas ato që janë më afër ba- 

13 

ike. Kur lulet njëseksuale janë të 

ndara veç e veç, por të vendosura 

në të njëjtën bime, ato quhen bime 

monoike (si; arra, lajthia, gështenja, 

etj,). Ndërsa kur lulet janë në bimë 

të veçanta ato quhen dioike (si; 

kivja, fiku, etj). 

Bimët monoike zakonisht pllenohen 

me anë të erës, ndërsa ato 

dioiket duhet medeomos të pllenohen 

me anë të insekteve. 

Lulet dyseksuale kanë si organin 

mashkullore ashtu edhe atë 

femërore. Nganjëherë megjithëse 

lulet i kanë të dyja organet seksuale, 

përsëri në disa raste (varietete) 

ndodh që njëri nga këto mund të 

jetë sterile, ose njëri të piqet më parë 

dhe tjetri më vonë. Në rastin kur 

organi mashkullore është normal 

dhe ajo femërorja nuk është normale, 

atëhere kjo lule quhet “dyseksore 

funksionale mashkullore”, 

dhe e kundërta kur organi 

femeror është normal dhe ai 

mashkullore nuk është normale, 

quhet “dyseksore funksionale 

femërore”. Për të eleminuar këtë 

difekt gjatë mbjelljes në plantacion, 

duhet realizuar alternime me kultivarë 

të ndryshëm, të cilët lulëzimin 

dhe pjekjen e polenit e bëjnë në të 

njëjtën kohë. 

Në disa literatura të ndryshme 

ky fenomen njihet: 

i) Bimë me sterilitet mashkullore 

kur mungojnë organet mashkullore 

dhe ato femëroret janë funksionale 

dhe; 

ii) Bimë me sterilitet femëror kur 

mungojnë organet femërore dhe 

janë funksionale ato mashkulloret 

Zakonisht lulet dyseksore pllenimin 

e realizojnë me anë të insekteve 

(entomofila) ndërsa ato njëseksualet 

realizohet kryesisht me anë 

të erës (anemofila), por edhe te insekteve. 

Një nga insektet që ndihmojnë 

pllenimin është bleta. Është 

përllogaritur se tek pemët farorë 

apo bërthamore, në rreth 85-95% e 

rasteve pllenimin e realizojne bletet. 

Mbajtja e 3-5 kosherëve blete 

për një ha pemëtore, ndihmon 

shumë në pllenimin e luleve. 

(Vijon ne numrin e ardhshem) 

zës. Çelja e parakohshme e sythave 

nuk duhet stimuluar, sepse 

ato ndikojnë negativisht në çrregullimet 

fiziologjike të 

bimëve, degradimin biologjik 

dhe mplakjen e parakohshme të 

tyre. 

(Vijon ne numrin e ardhshem)


13 - 26 Qershor 2008 

MJEDIS 

MJEDIS 

Shqipëria në ditën botërore të mjedisit 

Dita Ndërkombëtare e Mjedisit, një ditë që kremtohet çdo pesë vjet në 

më shumë se 100 vende anembanë botës 

Dita Ndërkombëtare e 

Mjedisit, e vendosur 

nga Asambleja e 

Përgjithshme e Kombeve të 

Bashkuara në 1972, konsiderohet 

si ngjarja më e rëndësishme 

kalendarike mjedisore. 

Edhe në Shqipëri, në kuadër 

të kësaj dite parashikohet zhvillimi 

i një sërë aktivitesh. Shqipëria 

është vendi, që ndonëse 

me sipërfaqe të vogël, ka potenciale 

të mëdha mjedisore. 

Veçoritë klimatike, pozicioni 

gjeografik, relievi si dhe faktorë 

të tjerë natyrorë favorizojnë një 

zhvillim të madh të florës dhe 

faunës, të vegjetacionit, shumëllojshmërisë 

biologjike që është 

e një rëndësie të veçantë, jo 

vetëm për vendin tonë, por 

edhe për rajonin e Mesdheut 

dhe Europën. 

Mjedisi shqiptar ofron kushte 

për ekzistencën e mbi 3200 

specieve bimësh të larta, që përbëjnë 

30% të florës europiane 

dhe 756 lloje rruazorësh, ku 91 

prej tyre ndodhen në vendin 

onë dhe kanë një status botëror 

brojtjeje. 

Situata e mjedisit në 

Shqipëri 

Parë në këndvështrimin e 

raporteve të zhvillimit nga njëra 

anë dhe me dëmtimin e mjedisit 

nga ana tjetër, Shqipëria konsiderohet 

në një situatë relativisht 

të mirë. Megjithatë, jo pak 

fenomene mjedisore që kanë 

karakter global si degradimi i 

tokës, ndryshimet klimatike dhe 

ngrohja globale, shirat acide, 

humbja e biodiversitetit biologjik 

dhe dëmtimi i peizazheve, 

evidentohen si problematike 

edhe në mjedisin shqiptar. 

Ndryshimet në jetën sociale 

në Shqipëri vitet e fundit, sipas 

specialistëve të mjedisit, kanë 

sjellë një numër të madh problemesh 

mjedisore, të cilat njëherazi 

përfaqësojnë si trashëgiminë 

negative historike, ashtu edhe 

atë të periudhës së tranzicionit. 

Kështu, toka si element natyror 

i rëndësishëm, nuk është mbrojtur 

dhe shfrytëzuar si duhet, në 

mënyrë të qëndrueshme, por 

është dëmtuar dukshëm nga 

erozioni. Zonat më të dëmtuara 

nga ky fenomen janë Shkodra, 

Tropoja, Saranda, Gjirokastra, 

etj. 

Nga ana tjetër, Zonat e 

Mbrojtura, janë territoret e 

prekura nga dëmtimet në vitet e 

fundit. Ato përmbajnë disa nga 

vlerat më të mëdha të vendit si 

nga pikëpamja ekonomike, ashtu 

edhe ekologjike. Gjuetia pa 

kriter ose me mjete të paligjshme 

si ajo e faunës së egër, ashtu 

edhe e peshkimit, kanë dëmtuar 

në një farë mase fondin faunistik 

të vendit. 

Zonat problematike 

të ndotjes në 

Shqipëri 

Nga aktiviteti industrial i 

mëparshëm kanë mbetur një 

numër zonash të kontaminuara 

nga ndotja që po kërcënojnë 

shëndetin e njerëzve dhe mjedisin. 

Janë të identifikuara 9 zona 

të tilla, 5 prej të cilave janë njohur 

dhe ndërkombëtarisht si 

zona të nxehta mjedisore. Si zona 

të tilla që janë në vëmendjen e 

veçantë të qeverisë përmenden 

zona e ish-ndërmarrjes Kimike 

Durrës, fusha naftëmbajtëse e 

Marinzës në Patos, Uzina e Plehrave 

Azotike në Fier, etj. 

Përsa i takon ujrave të lumenjve 

dhe liqeneve treguesit mjedisorë 

monitorues rezultojnë të 

një cilësie shumë të mirë. Ndotja 

e tyre është kryesisht e 

natyrës organike, për shkak të 

shkarkimeve të lëngëta urbane 

që derdhen në to të patrajtuara, 

fenomen ky që vihet re edhe në 

detin Adriatik. 

Objektivat dhe 

masat e marra në 

fushën e mjedisit 

Problemet që kanë të bëjnë 

me mjedisin nuk mund të zgjidhen 

menjëherë. Qëllimi është që 

ato të mbahen nën kontroll sipas 

kritereve bashkëkohore në 

përputhje me standardet e 

Bashkimit Europian, shprehen 

specialistë të mjedisit. Kjo 

kërkon forcimin e institucioneve 

të mjedisit, hartimin e politikave 

mjedisore, përmirësimin e 

kuadrit ligjor dhe përafrimin e tij 

me legjislacionin europian. 

Eliminimi i zonave problematike 

nga ndotja dhe rritja e shkallës 

së ndërgjegjësimit të opinionit 

publik për problemet mjedisore 

janë disa nga objektivat, plotësimi 

i të cilave kërkon bashkëpunim 

me dikastere të tjera 

dhe institute kërkimore shkencore. 

Në vendin tonë prej disa 

vitesh vazhdojnë të zbatohen tri 

projekte të financuara nga Fondi 

Global për Mjedisin si; Projekti 

për ndryshimet klimatike, 

për mbrojtjen e liqenit të Ohrit, 

Projekti për mbrojtjen e zonës 

bregdetare e ligatinore të Mesdheut, 

Mbrojtja e mjedisit dhe 

përdorimi i qëndrueshem i burimeve 

natyrore. 

Objektivat e Qeverisë për mje- 

disin për periudhën 2005 - 2009 

garantojnë efekte pozitive në 

përmirësimin e mjedisit. Këto 

objektiva po fillojnë me marrjen 

e masave për forcimin e disiplinës 

së ligjit në mbrojtje te 

mjedisit, ku do të zbatohet parimi 

“dëmtuesi paguan koston e 

plotë”, me qëllim forcimin e 

masave ndëshkimore ndaj çdo 

ndotësi dhe dëmtuesi te komponenteve 

mjedisore. 

Në këtë kuadër Ministria e 

Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit 

të Ujrave ka vendosur si 

përparësi disiplinimin e aktiviteteve 

ekonomike që shkaktojnë 

ndotjen e ajrit në zonat urbane, 

ndotjen në ujrat bregdetare e liqenore 

dhe që kompromentojnë 

potencialet turistike, dëmtimin e 

pyjeve dhe erozionin e tokës. 

Gjithashtu politikat mjedisore 

synojnë përgjysmimin e nivelit 

të ndotjes së ajrit në zonat e 

mëdha urbane të vendit, ku do 

të adoptohen plotësisht standardet 

mjedisore të shkarkimit në 

ajër, duke i përafruar me standardet 

europiane, sipas një programi 

ambicioz. 

Vëmendje po i kushtohet dhe 

erozionit masiv, si një nga shkaktarët 

e përmbytjeve dhe dëmeve 

te mëdha njerëzore e materiale në 

tokat e ulëta fushore. MMPAU 

ka ndërmarrë një sërë kontrollesh 

për ndalimin e veprimtarive të 

ndryshme shfrytëzuese në vendet 

me rrezik të lartë të erozionit, 

si dhe po mbeshtet me programe 

të posaçme rehabilitimin e sipërfaqeve 

pyjore dhe kullosore. 

Berisha: Mbrojtja e 

mjedisit, prioritet 

themelor i qeverisë 

Kryeministri merr pjesë në 

aktivitetin e zhvilluar në kuadër 

huveli: Brenda 3 vjetëve, 900 mijë ha 

yje e kullota janë transferuar në pronësi 

po përdorim në komuna dhe bashki 

Ministri i Mjedisit, 

Pyjeve dhe Ad 

ministrimit të 

Ujrave, Lufter Xhuveli, vlerësoi 

të martën, gjatë Aktivit Kombëtar 

për Mbrojtjen e Pyjeve 

nga Zjarri, të organizuar nga 

MMPAU në Hotel Tirana International, 

se për pyjet këtë vit 

ndodhemi në një situatë të re, 

të ndryshme nga ajo e viteve 

të mëparshme. 

Në fjalën e tij, ministri Xhuveli 

u ndal në arritjet në këtë 

drejtim, duke theksuar se 

“brenda një periudhe 3 vjeçare 

ne arritëm të kryejmë studimet 

e nevojshme dhe të mundësojmë 

vendimmarrjen e Këshillit 

të Ministrave në përmasa të 

mëdha, duke transferuar në 

pronësi, apo në përdorim të komunave 

dhe bashkive rreth 900 

mijë ha pyje dhe kullota ose 2/ 

3 e gjithë fondit kombëtar”. Sipas 

ministrit të Mjedisit, gjatë 

kësaj periudhe, në krahasim me 

vitet 2000-2005, në vitet 2006, 

2007 dhe 2008, shfrytëzimi i 

planifikuar i pyjeve është ulur 

tre herë, janë dyfishuar sipërfaqet 

e zonave të mbrojtura, 

janë shtuar në mënyrë të dukshme 

pyllëzimet e reja dhe në 

sezonin dhjetor 2007-mars 2008 

janë mbjellë rreth 1 milion fidana 

pyjorë, sasia më e madhe e mbjellë 

gjatë këtyre 18 viteve të 

fundit. 

“Frutet e kësaj reforme janë 

të shprehura qartë në gjendjen 

e mirë të pyjeve, në shkallën e 

lartë të gjelbërimit dhe të 

ripërtëritjes”, theksoi zoti Xhuveli, 

duke shtuar se “në bazë të 

vlerësimit të ekspertëve për 

herë të parë pas shumë dekadash, 

bilanci vjetor i volumit 

midis prerjes dhe rritjes në pyje 

është pozitiv, dmth, rritja e 

pyjeve është më e madhe se 

sasia e prerjeve” 

Karierat e gurit 

gëlqeror - MMPAU: 

Janë mbyllur 12 

subjekte në Dajt 

Ministria e Mjedisit, Pyjeve 

dhe Administrimit të Ujërave, në 

kuadër të veprimtarive ekonomike 

me ndikim në mjedis, siç 

janë gurorët në Parkun Kombëtar 

të Malit të Dajtit, deklaroi të 

mërkurën se inspektimet kanë 

mbyllur 12 shoqëri që shfrytëzonin 

karierat e gurit gëlqeror. 

“Nga 14 subjekte vetëm 2 prej 

tyre kanë zbatuar urdhërin duke 

mbyllur aktivitetin, pasi që me 

datën 25 shkurt të vitit të kaluar, 

ministri Lefter Xhuveli nxori urdhërin 

ku caktoi datën 1 qershor, 

si afat përfundimtar për 

mbylljen e veprimtarive të 

gurorëve, i cili është publikuar 

dhe dorëzuar subjekteve të 

guroreve”, deklaroi në një konferencë 

për shtyp, Tom Therçaj, 

zëdhënësi i Ministrisë së Mjedisit, 

Pyjeve dhe Administrimit 

të Ujërave. 

Sipas tij pas skadimit të këtij 

afati, për tri ditë me radhë u ushtruan 

kontrolle nga strukturat 

inspektuese të ministrisë, ku rezulton 

se nga 14 subjekte vetëm 

2 prej tyre kanë zbatuar urdhërin 

duke mbyllur aktivitetin. 12 subjektet 

e tjera të cilat nuk kanë 

zbatuar urdhërin, janë gjobitur 

me maksimumin e parashikuar 

në ligj, shumën prej 500 mijë lekësh. 

të Ditës Botërore të Mjedisit 

Kryeministri Sali Berisha siguroi 

të enjten se qeveria që ai 

drejton do të ndërmarrë studimet 

me serioze për të evidentuar 

dëmet që mund të shkaktojnë 

industritë që do të ngrihen 

si dhe do të pengojë çdo 

rast kur ky dëm kalon standardet 

e pranuara. 

I pranishëm në aktivitetin e 

zhvilluar sot në mjediset e hotel 

‘Sheraton’ në Tiranë, në kuadër 

të 5 qershorit, Ditës Botërore të 

Mjedisit, z. Berisha tha se zhvillimi 

dhe mbrojtja e mjedisit është 

dhe do të mbetet një nga prioritet 

më themelore të punës së 

kësaj qeverie. 

Z. Berisha e cilësoi këtë Ditë 

si, dita e jetës, pasi siç u shpreh 

ai, “asgjë nuk është e lidhur më 

shumë me jetën sesa mjedisi ku 

jetojmë”. 

Duke përshëndetur për 

punën e çmuar të gjithë punonjësit 

e kësaj fushe, shoqërinë 

civile dhe organizatat për 

mbrojtjen e mjedisit, z. Berisha 

siguroi se zëri i tyre është dëgjuar 

dhe do të dëgjohet me 

shumë interes nga qeveria që 

drejton. “Vlerësoj kontributin e 

tyre dhe mbështes të gjitha përpjekjet 

e Ministrisë së Mjedisit 

për të mbrojtur standardet e 

domosdoshme për zhvillimin e 

mjedisit”, tha kryeministri. 

Ai nënvizoi se duhet të mbrohet 

gjithnjë dhe më shumë kauza 

e standardeve apo e zhvillimit 

të qëndrueshëm, duke siguruar 

se “tek unë ekziston bindja 

e thellë se një mjedis i mbrojtur 

dhe i zhvilluar është trashëgimia 

më e shkëlqyer që mund t’i 

japim brezave që vijnë”. 

Kryeministri vuri në dukje se 

qeveria është e vendosur për të 

marrë çdo vendim për mbrojtjen e 

mjedisit. “Ne jemi një vend ku falë 

përpjekeve tona dhe një kompkesi 

rrethanash kuotohemi në një 

pozicionim të lakmueshëm nga 

shumë vende të tjera përsa i përket 

mbrojtjes së mjedisit në tërësi”, 

tha ai. Kjo është pozitive, Z. 

Berisha por nga ana tjetër, ne jemi 

një vend me potenciale të mëdha 

për t’u zhvilluar duke kujtuar 

ndër të tjera se ne jemi një vend 

me pasuri minerare shumë të 

mëdha, por realisht me nje batërdi 

mjedisore në zonat minerare. 

Kryeministri informoi se po 

punohet që të grupohemi ne ato 

vende që në shfrytëzimin minerar 

vendosin dy nga parimet kryesore, 

mbrojtjen e mjedisit dhe 

transparencën financiare në 

shfrytëzimin e tyre. Këto shanse 

ne i kemi edhe në turizëm, vijoi 

Kreu i Qeverisë, duke nënvizuar 

se investime shumë të mëdha po 

bëhen gjatë këtyre dy viteve për 

pastrimin e ujërave tona. 

Dy vjet më parë, kujtoi z. Berisha 

, ne përuruam impiantin e 

parë të pastrimit të ujërave të zeza 

në Shqipëri dhe sot kemi një 

numër të madh të këtyre impianteve 

në disa rrethe. 

Duke vënë në dukje përpjekjet 

serioze për një përballje sa me 

eficente me të gjithë ndotësit e 

mjedisit, z. Berisha siguroi se do 

të persistojme që në programin 

e shkollave tona, mbrojtja e mjedisit 

dhe zhvillimi i tij të ketë vendin 

që meriton. 

Ai ftoi organizatat për 

mbrojtjen e mjedisit që të bashkëpunojnë 

me qeverinë me qëllim 

që këtë vit të ndërmarrim veprimin 

më të fuqishëm që kemi 

marrë ndonjëherë për 

mbrojtjen e zhvillimin e 

mjedisit. 

Ndryshimet e klimës në 

deltat e lumenjve në 

një projekt 4 vjeçar 

Qeveria shqiptare dhe PNUD lancojnë 

projektin në kuadër të programit ‘Një OKB’ 

Qeveria shqiptare dhe 

PNUD lançuan të 

mërkurën, gjatë një takimi në 

Hotel Tirana International, projektin 

e ri “Identifikimi dhe implementimi 

i masave përgjegjëse 

për adaptim ndaj ndryshimeve 

të klimës në deltat e lumenjve 

Drin dhe Mat”. 

Projekti që zbatohet në 

kuadër të Programit “Një OKB”, 

me kohëzgjatje 4 vjet, financohet 

nga Fondi për Mjedisin Global, 

Qeveria shqiptare, PNUD 

dhe Qendra Rajonale e Mjedisit. 

Projekti që do të zbatohet në 

lumenjtë Drin dhe Mat, me vlera 

të rëndësishme për biodiversitetin 

në këndvështrimin global 

dhe kombëtar, synon të asistojë 

Qeverinë shqiptare në zbatimin 

e strategjive për të zbutur dhe 

përballuar ndikimet e ndryshi- 

meve të pritshme klimatike. Projekti 

parashikon disa masa për 

adaptim si rivendosja e habitatit 

të dunave bregdetare, modifikimi 

i planeve të mbrojtjes së zonës 

midis deltës së lumenjve Drin 

dhe Mat. Në projekt përfshihen 

dhe masa të tjera adaptuese 

lidhur me peizazhin e kësaj zone. 

Raporti i fundit i OKB-së ka 

konfirmuar ngrohjen e klimës, e 

cila ndikon në aktivitetin njerëzor 

dhe jetën social-ekonomike. 

Ndikime të tilla klasifikohen nga 

rritja e nivelit të detit, shkrirja e 

akujve, ngjarjet ekstreme, thatësirat, 

përmbytjet, ngrohja dhe 

ndryshimet në ekosisteme. Ashtu 

si vendet e tjera, Shqipëria nuk 

ka imunitet nga këto ndikime, pavarësisht 

se kontributi në sasinë 

e shkarkimeve të gazeve me 

efekt me serë është i ndryshëm.

13 - 26 Qershor 2008 

SOCIALE 

Agrobiznesi 

Informacione sociale në ndihmë të komunitetit 

FAO: Vendet e 

pasura duhet t’i 

shtojnë ndihmat 

Kreu i FAO-s, Jacques Diouf 

u shpreh në një intervistë, 

bërë publike sot, se vendet e 

pasura duhet t’i shtonin në 

mënyrë të konsiderueshme 

ndihmat për të luftuar në këtë 

mënyrë rritjen e çmimeve të 

produkteve ushqimore. 

‘’Ndihma duhet të arrije 30 

miliardë dollar (19,3 miliarde 

euro) në vit për të ndihmuar 

vendet në zhvillim’’, deklaroi 

Jacques Diouf, drejtor i Organizatës 

së Kombeve të Bashkuara 

për Ushqimin dhe 

Bujqësinë (FAO), për gazetën 

“The Financial Times”. 

“E vetmja mënyrë për të 

dalë nga kriza është rritja e prodhimit, 

veçanërisht në vendet 

e varfëra. Kjo krizë përfshin çdo 

vend në botë”, shtoi ai. 

Krerët e shteteve dhe të 

qeverive nga e gjithë bota do 

të takohen këtë javë në Romë 

në një samit të FAO-s lidhur me 

sigurinë ushqimore, gjatë të 

cilit pritet të harmonizojnë qëndrimet 

e tyre për t’i gjetur 

zgjidhje çështjes së rritjes së 

çmimeve të produkteve ushqimore. 

Berisha: Te behet 

rivleresimi i vleres 

se tokes 

Kryeministri Sali Berisha, 

gjatë mbledhjes të Këshillit të 

Ministrave, i kërkoi Ministrisë 

së Drejtësisë dhe asaj të Financave 

të bëjnë rivlerësimin e 

vlerës së tokës, duke u bazuar 

në vlerën e tregut dhe jo në formula 

apo përcaktime të kryetarëve 

të komunave. 

Zyra e shtypit pranë Kryeministrisë 

bëri të ditur se Kryeministri 

Berisha tha se kjo do të 

shmangte abuzimet në vlerë- 

Diagnostikimi 

i herëshëm i 

kancerit të 

veshkave 

Shkencëtarët besojnë se 

rastet e kancerit të veshkave 

po shkojnë drejt pakësimit, 

tani që gjithnjë e më shpesh 

ky kancer zbulohet që në fazat 

e herëshme dhe kurohet. 

Mbi 50 mijë amerikanë diagnostikohen 

çdo vit me kancer 

në veshka, por tani 

mundësitë për mbijetesën e 

tyre janë përmirësuar dukshëm 

falë mënyrave të reja për zbulimin 

e herëshëm të këtij tumori. 

Mjekët në universitetin të 

Kalifornisë në San Diego 

morën në shqyrtim 200 mijë 

raste të kancerit në veshka 

gjatë periudhës 1993 - 2004. 

Ata vunë re se numri i pacientëve 

të diagnostikuar në 

fazë të herëshme me tumore të 

vegjël u rrit nga 43 përqind në 

57 përqind. Ky, thonë ekspertët 

simin e tokës. 

Duke iu drejtuar ministrit të 

Drejtësisë dhe atij të Financave, 

Kryeministri theksoi se “është 

bërë emergjente vendosja e 

praktikës së vlerësimit të tokës 

sipas tregut dhe jo sipas formulave 

absurde dhe kryetarëve 

të komunave. Në qoftë se toka 

kushton 10 euro, sipas formulës, 

ajo shkon 150 euro”. 

Kryeministri Berisha kërkoi 

të punohet në mënyrë të përshpejtuar 

për të bërë të mundur 

dorëzimin sa më shpejt të 

propozimeve për ndryshimet në 

ligj. Mundësisht javën që vjen, 

tha Kryeministri - “të sillni propozimet 

për të bërë ndërhyrjet 

e duhura në ligj”. 

P/Ligji per turizmin: 

Penalitete deri ne 

masen 100 % te 

vleres se investimit 

ne rast shitje te 

njesive te veçanta 

akomoduese 

P/ligji “Për disa ndryshime 

dhe shtesa në ligjin “Për turizmin”, 

parashikon penalitete 

në rast se ndodh shitja e njësive 

të veçanta akomoduese, 

duke e penalizuar subjektin me 

një gjobë deri në masën 100 për 

qind të vlerës së investimit. 

Ministri i Turizmit, Kulturës, 

Rinisë dhe Sporteve, Ylli Pango, 

u shpreh të enjten në Kuvend, 

gjatë diskutimit të këtij projektligji, 

se rishikimi i ligjit në 

fuqi për turizmin erdhi si domosdoshmëri 

për të disiplinuar 

dhe patur nën kontroll të 

vazhdueshëm zhvillimin cilësor 

të turizmit në partneritet me 

subjektet private, brenda kritereve 

të përcaktuara në këtë ligj. 

Sipas relacionit shoqërues 

të p/ligjit “Për disa ndryshime 

dhe shtesa në ligjin për turizmin”, 

nismë e ministrisë së 

është një lajm i mire, sepse 88 

përqind e tumoreve që zbulohen 

në fazat e herëshme janë 

të trajtueshëm. Kur tumori zbulohet 

vonë, pacientët mund 

të trajtohen sukseshëm vetëm 

në 23 përqind të rasteve. 

Kanceri i veshkave, është 

një prej 10 kancereve më vdekjeprurës 

dhe është cilësuar si 

vrasës i heshtur sepse simptomat 

bëhen të dukëshme 

vetëm pasi tumori është 

zmadhuar. Por mjekët thonë se 

kryerja më shpesh e analizave 

me aparate skanimi MRI e ultratinguj, 

ka të ngjarë të ndihmojnë 

për zbulimin e tumoreve 

para se ato të rriten e zhvillohen. 

Sipas ekspertëve, nuk është 

e thënë që njerëzit të shkojnë 

në klinikë a spital për një 

skanim ose kontroll me aparat 

ultratingujsh vetëm për të parë 

gjendjen e veshkave, por sa 

herë që ata u nënshtrohen këtyre 

procedurave për arsye të 

tjera, një kontroll kalimtar i 

veshkave, do të ishte i dobishëm 

Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe 

Sporteve”, nga çasti i hyrjes në 

fuqi të këtij ligji dhe deri më tani 

janë hasur vështirësi në zbatimin 

e tij, pasi disa nene kanë 

konflikt me njëri-tjetrin, si dhe 

disa përkufizime kanë qënë të 

paqarta dhe të pasakta dhe në 

konflikt me dispozitat e tjera të 

përcaktuara në të. 

Në këtë p/ligj është propozuar 

edhe shtimi i dispozitave 

të fundit, të cilat sanksionojnë 

ndalimin e shitjes së njësive të 

veçanta të njësive akomoduese 

të sipërmarrjeve turistike, si fshat 

turistik, kompeks turistik, 

njëherazi edhe në rast të transferimit 

të titullit përfitues i këtij 

titulli, detyrohet të ruajë destinacionin 

turistik, duke plotësuar 

kërkesat njëlloj si 

paraardhësi. 

Shtimi i këtyre dispozitave 

bëhet për të parandaluar krijimin 

e një situate tjetër kaotike, 

si situata e zonës së Golemit, 

thuhet në relacionin shoqërues 

të këtij p/ligji, e cila është 

zhvilluar me skemën “ndërto 

dhe shit”. 

Banka Boterore, 20 

milione USD per 

rruget dytesore ne 

Shqiperi 

Projekti për ndërtimin e 

rrugëve lokale dhe sekondare 

do të përmirësojë jetën në zonat 

rurale në Shqipëri 

Bordi i Drejtorëve të Bankës 

Botërore miratoi të enjten një 

kredi prej 20 milionë dollarë, për 

ndërtimin e rrugëve lokale dhe 

sekondare në Shqipëri, me 

synim përmirësimin e aksesit 

ndaj shërbimeve kryesore dhe 

tregjeve ekonomike, veçanërisht 

në zonat rurale, bëri të ditur 

zyra e shtypit e Bankës 

Botërore në Tiranë. 

Sipas BB, projekti parash- 

Niveli i 

sheqerit në 

gjak tek gratë 

shtatzëna 

Niveli i sheqerit në gjak tek 

grate shtatzëna është përcaktues 

për lindje normale e foshnje 

të shëndetëshme. Ekspertët 

thonë se nuk ka ndonjë 

nivel të caktuar të sheqerit 

në gjak, ku këto rreziqe 

shfaqen, por rreziqe shtohen 

në përpjestim me shtimin e 

nivelit të sheqerit. 

Foshnjet e lindur nga nëna 

me diabet janë në rrezik më të 

lartë për lindje të vështirë si 

me operacion cesarian. Këta 

fëmijë gjithashtu, ka gjasa të 

kenë në gjakun e tyre edhe 

nivele të papërshatëshme insuline. 

Një studim i ri lë të kuptohet 

se foshnjet e lindura nga 

nëna me nivel të lartë sheqeri 

në gjak, janë në të shumtën e 

rasteve njësoj në rrezik, edhe 

nëse nëna nuk preket mga 

sëmundja e diabetit. 

MJEKESI 

ikon të mbështesë përfshirjen 

e sektorit privat në mirëmbajtjen 

e rrugëve në rrjetin rrugor. 

Përmes këtij projekti, Banka do 

të veprojë si katalizator në nxitjen 

dhe përfshirjen e financimit 

të donatorëve të tjerë në 

këtë sektor. 

Ky projekt, përbën hapin e 

parë të madh në heqjen e pengesave, 

duke ushtruar në këtë 

mënyrë një impakt real në cilësinë 

e jetës të banorëve në zonat 

rurale. Jo vetëm kaq, ky projekt 

do të vejë në rrugë të mbarë 

menaxhimin dhe financimin e rrjetit 

të rrugëve lokale dhe rajonale, 

duke garantuar një zhvillim 

të qëndrueshëm në të ardhmen, 

bën të ditur BB. 

Kostoja totale e projektit 

është 40 milionë dollarë, ku 20 

millionë dollarë do të sigurohen 

nga kredia IDA, 15 milionë 

nga fondi OPEC për zhvillimin 

ndërkombëtar (OFID) dhe 5 

milionë dollarë do të sigurohen 

nga qeveria shqiptare në financimin 

plotësues. 

Zbatimi i projektit do të 

ndërmerret nga Fondi Shqiptar 

i Zhvillimit, me mbështetjen e 

Komitetit Drejtues, krijuar në 

Ministrinë e Punëve Publike, 

Transportit dhe Telekomunikacioneve. 

30 kompani greke 

prezantojne 

aktivitetin e tyre ne 

nje panair ne Tirane 

Për herë të parë u hap sot në 

mbrëmje në Tiranë, panairi i kompanive 

greke që punojnë në 

Shqipëri. 

30 firma greke prezantojnë 

aktivitetin e tyre ekonomik, në 

Pallatin e Kongreseve nga data 

5-7 qershor 2008. 

Organizimi i këtij panairi u 

realizua përmes bashkëpunimit 

mes Bashkimit të Dhomave të 

Mjekë të universitetit 

Northwestern së bashku me 

kolegë nga vende të ndryshme 

të botës, grumbulluan të 

dhënat e mbi 23 mijë grave 

shatzëna. 

Gjatë shqyrtimit, ata panë 

se grate me nivel të ulët të 

sheqerit në gjak, në 5 përqind 

të rasteve lindën foshnje me 

peshë trupore shumë më të 

madhe sesa pesha normale, në 

krahasim me 26 përqind për 

gratë me nivel të lartë të 

sheqerit në gjak. 

Niveli i lartë i sheqerit tek 

grate shtatzëna gjithashtu rrit 

mundësinë që lindja të kryhet 

me operacion ceserian. Tek 

grate me nivel të ulët sheqeri 

në gjak, mundësia e një lindjeje 

të tillë ishte 10 përqind. 

Ekspertët thonë se nuk ka 

ndonjë nivel të caktuar të 

sheqerit në gjak, ku këto 

rreziqe shfaqen, por rreziqe 

shtohen në përpjestim me shtimin 

e nivelit të sheqerit. 

Ekspertët, megjithatë këmbëngulin 

se mirëmbajtja e një 

peshe të të rregullt trupore, si 

para dhe gjatë shtatzënisë, 

Tregtisë dhe Industrisë së 

Shqipërisë dhe Unionit të 

Dhomave helenike të Tregtisë 

dhe është i pari bashkëpunim 

në këtë fushë. Ky panair 

mbështetet edhe nga Zyra për 

Çështjet Ekonomike dhe Tregtare 

në Ambasadën e Republikës 

së Greqisë në Shqipëri. 

Në çeljen e këtij panairi ishin 

të pranishëm ministri i 

Punëve Publike, Transportit 

dhe Telekomunikacionit, 

Sokol Olldashi si dhe ambasadori 

grek në vendin tonë Konstantinos 

Kokosis. 

Në fjalën e tij, ministri Olldashi 

u shpreh se “Shqipëria 

është një vend me resurse 

natyrore dhe ekonomike të 

shumëllojta, si asnjë vend 

tjetër”. “Shpresoj që ky panair 

i parë i bizneseve greke në Shqipëri 

do t’ju japë shkëmbimeve 

tregtare mes dy vendeve 

një dimension të ri”, tha ministri 

Olldashi. 

Sipas Kryetarit të Bashimit 

të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë 

të Shqipërisë Ilir Zhilla, 

me këtë panair, marrëdhënieve 

ekononomike e 

tregtare mjaft intensive midis 

Shqipërisë dhe Greqisë dhe 

bashkëpunimit midis bizneseve 

reciproke, i’u ofrohet 

një tjetër shans për t’u përmirësuar 

e zhvilluar edhe më tej. 

“Çelja e këtij panairi të parë 

të kompanive greke në Shqipëri 

është një nga ato evenimente 

që provojnë se klima e 

biznesit në rajonin tonë po 

vjen duke u përmirësuar, se klima 

për zhvillimin e biznesit në 

Shqipëri është në kuotat më 

optimale dhe se bashkëpunimi 

midis dy vendeve dhe komuniteteve 

të biznesit po njeh 

rritje dhe zhvillim”,-theksoi 

Zhilla. 

Sipas Zhillës, Shqipëria ka 

është gjëja më e rëndësishme 

që gratë mund të bëjnë për të 

mbajtur të ulët nivelin e 

sheqerit në gjak. 

Rëndësia e 

kontrollit të 

tensionit të 

gjakut 

Rreth 60 milionë amerikanë 

vuajnë nga tensioni i lartë i 

gjakut apo hypertension. Për 

kontrollin e tensionit të gjakut, 

rëndësi të madhe ka njohja e 

saktë shkallës së tensionit është 

dhe në si luhatet kjo shkallë 

nga koha në kohë. 

Gjithnjë e më shumë ekspertë 

tani thonë se mënyra më 

e mirë për të kontrolluar tensionin 

e gjakut është që pacientët 

ta masin vetë atë me aparate shtëpiakë. 

Tre shoqata organizata 

amerikane të shëndetësisë; 

Shoqata mbi sëmundjet e zemrës, 

Shoqata mbi Hipertensionin 

dhe Shoqata e infermjereve 

për parandalimin e sëmundjeve 

15 

shënuar në vitet e fundit një 

porgres të dukshëm ekonomik 

dhe kjo ka ardhur së pari falë 

reformave të suksesshme integruese. 

“Vetëm gjatë vitit të 

kaluar investimet e huaja tek 

ne u rritën me 84 %. Shqipëria 

është e hapur ndaj të gjitha 

bashkëpunimeve dhe infrastruktura 

ligjore aktuale ofron 

lehtësira konkrete”,- theksoi 

Zhilla. 

Si një produkt i bashkëpunimit 

midis Bashkimit të 

Dhomave të Tregtisë e Industrisë 

të Shqipërisë dhe Unionit 

të Dhomave Helenike të 

Tregtisë, i projektuar nga drejtuesit 

e dy institucioneve, Ilir 

Zhilla dhe George Kasimatis, 

synon që t’i japë një shtytje të 

re bashkëpunimit ekonomik 

dhe institucional midis dy 

vendeve. 

Në panair, ekspozojnë 

produktet si dhe programet e 

tyre përmbi 30 kompani e biznese 

nga Greqia, si dhe një 

numër i konsiderueshëm kompanish 

joint-venture grekoshqiptare. 

Bankat, investimet, 

prodhimet industriale dhe 

ushqimore, bujqësia, turizmi, 

shërbimet, artizanati, janë disa 

nga fushat ku veprojnë subjektet 

pjesëmarrëse në këtë 

aktivitet. 

Gjatë ditëve të panairit, organizatorët 

kanë parashikuar 

të zhvillojnë edhe konferenca 

shtypi, seminare për problematikat 

e doganave, tatimeve, 

për ligjin dhe praktikat e koncesioneve, 

si dhe rreth mundësive 

për të investuar në vendin 

tonë. 

Greqia është partneri i dytë 

në shkëmbimet tregtare me 

vendin tonë, pas Italisë. Në 

katër muajt e parë të këtij viti, 

shkëmbimet tregtare arritën në 

vlerën e 22 miliard e 644 milionë 

lekëve 

kardiovaskulare, dolën kohët e 

fundit me një deklaratë të përbashkët 

ku thuhet se vëzhgimi 

apo matja e tensionit të gjakut 

në shtëpi është tepër i rëndësishëm 

prandaj firmat e sigurimeve 

shëndtetësore duhet të 

mbulojnë koston e aparateve 

për matjen e tensionit që u 

jepen pacientëve. 

Një pajisje për matjen e tensionit 

kushton rreth 100 dollarë 

Këto organizata thonë se pacientët 

duhet të zgjedhin 

aparate që vendosen mbi 

pjesën e parakrahut, pasi në 

këtë vend të krahut, treguesit e 

shkallës së tensionit janë më të 

saktë. Mjekët gjithashtu rekomandojnë 

që pacienti duhet t’a 

masë tensionin e gjakut 2 deri 

3 herë rresht, në një interval 1 

minutë nga çdo matje, për të 

marrë numra të saktë të shkallës 

së tensionit. Pacientët pastaj ia 

dërgojnë këto shifra mjekut në 

klinikë, i cili në bazë të 

treguesve është mund të përcaktojë 

më mirë dozën e saktë 

të barnave për rregullimin e tensionit.


13 - 26 Qershor 2008 

REKLAME

agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?