Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Fiziksel kuramların öngörülerini sınamakta zorluklarla karşılaştıklarında, bazen düşünce deneyi denilen yönteme<br />
başvururlar. Düşünce deneyleri fizik kurallarını çiğnemeyen; fakat laboratuvarda gerçek deneyimi yapmanın çok güç<br />
veya fazla varsayımlara dayalı olduğu durumlarda kullanılan idealize edilmiş hayali senaryolardır. Bilardo masası zaman<br />
makinesi bunlardan biridir. Bunun sayesinde, eğer bir şey zamanda geçmişe gidip kendisiyle karşılaşsaydı ne olurdu<br />
sorusuna cevap arayabiliriz. Matematiğin böyle bir durum için öngörüsü nedir?<br />
Deney şu: Bir bilardo ,topu bir yerde masanın cebine giriyor. Cep ,bir zaman makinesi aracılığıyla fırlatma mekanizması<br />
olan bir başka cebe bağlı. Top ilk deliğe girdiğinde ikinci delikten, daha önceki zamanda masaya geri fırlatıyor. Bu<br />
durumda topun, deliğe girmeden önceki hali ile çarpışması olasılığı doğuyor. Bu düşünce deneyinde en baştan sadece<br />
paradoks yaratmayan durumlara izin vererek belirli bazı paradoksları kolayca önleyebiliriz. Fizikçiler bunlara "tutarlı<br />
çözüm"diyorlar. Örneğin bir top geçmişe gidip, diğer cepten fırlayıp, kendisinin eski haline çarparak onu deliğe sokabilir<br />
ve böylece zamanda geri gitmesine neden olacak olayı başlatabilir. Ancak örneğin, topun cepten fırlayıp önceki haliyle<br />
çarpıştığı, ama eski halini tekrar cebe sokamadığı duruma izin verilmez, çünkü bu durum paradoksa yol açar.<br />
Tüm zaman yolculuğu paradokslarının altında yatan fikir şudur: Bizim evrenimizde geçmişin tek bir versiyonu vardır. Bu<br />
geçmiş zaten olmuştur ve artık değiştirilemez. İlke olarak, geçmişe yolculuk edebilir ve tarihi dilediğimiz kadar müdahale<br />
edebiliriz, yeter ki yaptığımız şeyler olayların eskiden sonuçlanmış olduğu şekilde sonuçlanmasına neden olsun. Evren’in<br />
ayrılmaz bir parçası olduğumuz ve geçmişimizde olayların nasıl meydana geldiği ile ilgili anılar taşıdığımız için tarihin<br />
akışını asla değiştiremeyiz. Özetle, olan olmuştur. Hatta tıpkı bilardo masası zaman makinesinde olduğu gibi ,zaman<br />
yolcusu geçmişe gidip de olaylara müdahale ettiği için olayların bu şekilde sonuçlandığı senaryolar bile üretmekte<br />
serbestiz. Peki yalnızca "tutarlı çözümler"e izin vermekte diretince tüm zaman yolculuğu paradoksları çözümlemiş olduk<br />
mu? Cevap su götürmez bir hayır yüzeysel bakınca cazibeli görünüyor: Geçmişe gidip kendinizin genç haliyle<br />
karşılaşabilirsiniz; fakat yalnızca kendi geçmişiniz de yaşlı hani zaman yolculuğu yapıp sizinle karşılaşmışsa. Eğer<br />
karşılaşmadıysanız, o zaman asla karşılaşamayacaksınız demektir. Benzer şekilde daha vahşi olan dede paradoksundaki<br />
örnekte de denize öldüremezsiniz çünkü nedeni her ne olursa olsun başarısız olacağınız, doğup zaman yolcusu<br />
olmanızdan belli. Fakat bahsettiğimiz diğer paradokslardan kurtulmuş değiliz hala;Örneğin hiç yazılmamış olduğu halde<br />
zaman döngüsüne takılmış olan zaman makinesi talimatları. Bu örnekteki tek çıkış yolu şu olabilir: bir bilim insanının<br />
genç hali talimatları bulur, hiç incelemeden imha eder, sonra zaman makinası yapmanın yolunu kendi kendine bulup<br />
talimatlar halinde bir kağıda yazar, zaman makinesine binip geçmişe gider ve rafa koyar . Dikkat edin, bilim insanı<br />
kağıttaki talimatlara bakıp sonra imha ederse yine olmaz ,çünkü kağıttaki talimatların bilgisi zaman döngüsüne yine<br />
sıkışmış olur. Son bir nokta olarak, tutarlı çözümler argümanı termodinamiğin birinci yasasının çiğnenmesine yine<br />
açıklayamıyor. Zaman makinesi ve içindekiler geçmişe gittiklerinde, gelecekten ödünç alınmış olsalar bile sonuçta<br />
evrenin kütle ve enerjisini o anda ekleniveriyorlar.<br />
18
Change language