С<strong>в</strong><strong>и</strong>ток Мерт<strong>в</strong>ого моря с отры<strong>в</strong>кам<strong>и</strong> <strong>и</strong>з Псалмо<strong>в</strong> (пер<strong>в</strong>ая поло<strong>в</strong><strong>и</strong>на I <strong>в</strong>ека н. э.). Текст <strong>в</strong>ыполнен е<strong>в</strong>рейск<strong>и</strong>м<strong>и</strong> бук<strong>в</strong>ам<strong>и</strong>, относящ<strong>и</strong>м<strong>и</strong>ся к пер<strong>и</strong>оду после <strong>в</strong>а<strong>в</strong><strong>и</strong>лонского плена, однако тетраграмматон нап<strong>и</strong>сан более дре<strong>в</strong>н<strong>и</strong>м ст<strong>и</strong>лем, <strong>и</strong> поэтому он <strong>в</strong>ыделяется на фоне остального текста 2
нап<strong>и</strong>санных до Хр<strong>и</strong>ста. Как отмечалось <strong>в</strong>ыше, Бог позабот<strong>и</strong>лся, чтобы его <strong>и</strong>мя поя<strong>в</strong>лялось <strong>в</strong> его Сло<strong>в</strong>е около 7 000 раз. Это го<strong>в</strong>ор<strong>и</strong>т о том, что он хочет, чтобы мы знал<strong>и</strong> <strong>и</strong> употреблял<strong>и</strong> его <strong>и</strong>мя. ˙ Пере<strong>в</strong>одч<strong>и</strong>к<strong>и</strong>, которые удаляют <strong>и</strong>мя <strong>Бога</strong>, следуя <strong>и</strong>удейской трад<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, упускают <strong>и</strong>з <strong>в</strong><strong>и</strong>ду очень <strong>в</strong>ажный факт. Хотя некоторые <strong>и</strong>удейск<strong>и</strong>е переп<strong>и</strong>сч<strong>и</strong>к<strong>и</strong> не про<strong>и</strong>знос<strong>и</strong>л<strong>и</strong> это <strong>и</strong>мя, пр<strong>и</strong> переп<strong>и</strong>сы<strong>в</strong>ан<strong>и</strong><strong>и</strong> он<strong>и</strong> не удалял<strong>и</strong> его <strong>и</strong>з б<strong>и</strong>блейск<strong>и</strong>х рукоп<strong>и</strong>сей. Это <strong>и</strong>мя много раз <strong>в</strong>стречается <strong>в</strong> дре<strong>в</strong>н<strong>и</strong>х с<strong>в</strong><strong>и</strong>тках, найденных <strong>в</strong> Кумране, недалеко от Мерт<strong>в</strong>ого моря. Некоторые б<strong>и</strong>блейск<strong>и</strong>е пере<strong>в</strong>одч<strong>и</strong>к<strong>и</strong>, чтобы указать, где <strong>в</strong> ор<strong>и</strong>г<strong>и</strong>нальном тексте стояло <strong>и</strong>мя <strong>Бога</strong>, п<strong>и</strong>шут там т<strong>и</strong>тул «ГОСПОДЬ» проп<strong>и</strong>сным<strong>и</strong> бук<strong>в</strong>ам<strong>и</strong>. И <strong>в</strong>се же остается <strong>в</strong>опрос: почему эт<strong>и</strong> пере<strong>в</strong>одч<strong>и</strong>к<strong>и</strong> заменяют Божье <strong>и</strong>мя <strong>и</strong>л<strong>и</strong> удаляют его <strong>и</strong>з Б<strong>и</strong>бл<strong>и</strong><strong>и</strong>, есл<strong>и</strong> он<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>знают, что оно <strong>в</strong>стречалось <strong>в</strong> пер<strong>в</strong>оначальном тексте несколько тысяч раз? По какому пра<strong>в</strong>у он<strong>и</strong> <strong>в</strong>носят так<strong>и</strong>е <strong>и</strong>зменен<strong>и</strong>я? Об этом нужно спрос<strong>и</strong>ть у н<strong>и</strong>х сам<strong>и</strong>х. ˙ Некоторые не употребляют Божье <strong>и</strong>мя <strong>и</strong>з-за того, что его точное про<strong>и</strong>зношен<strong>и</strong>е не<strong>и</strong>з<strong>в</strong>естно. Однако пр<strong>и</strong> этом он<strong>и</strong> <strong>и</strong>спользуют <strong>и</strong>мя И<strong>и</strong>сус, хотя то, как про<strong>и</strong>знос<strong>и</strong>л<strong>и</strong> это <strong>и</strong>мя учен<strong>и</strong>к<strong>и</strong> И<strong>и</strong>суса <strong>в</strong> пер<strong>в</strong>ом <strong>в</strong>еке, до<strong>в</strong>ольно с<strong>и</strong>льно отл<strong>и</strong>чается от того, как его про<strong>и</strong>зносят больш<strong>и</strong>нст<strong>в</strong>о хр<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ан сегодня. Хр<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ане <strong>и</strong>з е<strong>в</strong>рее<strong>в</strong>, скорее <strong>в</strong>сего, про<strong>и</strong>знос<strong>и</strong>л<strong>и</strong> <strong>и</strong>мя И<strong>и</strong>сус как Йешуа, ́ а т<strong>и</strong>тул Хр<strong>и</strong>стос, <strong>и</strong>л<strong>и</strong> Месс<strong>и</strong>я,— как Маш<strong>и</strong>ах. ́ Хр<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ане, которые го<strong>в</strong>ор<strong>и</strong>л<strong>и</strong> по-греческ<strong>и</strong>, назы<strong>в</strong>ал<strong>и</strong> его Иесус ́ Хр<strong>и</strong>стос, ́ а те, кто го<strong>в</strong>ор<strong>и</strong>л на лат<strong>и</strong>нском языке,— Езус ́ Хр<strong>и</strong>стус. ́ В Б<strong>и</strong>бл<strong>и</strong><strong>и</strong> был зап<strong>и</strong>сан греческ<strong>и</strong>й <strong>в</strong>ар<strong>и</strong>ант этого <strong>и</strong>мен<strong>и</strong>. Как <strong>в</strong><strong>и</strong>дно, п<strong>и</strong>сател<strong>и</strong> Б<strong>и</strong>бл<strong>и</strong><strong>и</strong> не пытал<strong>и</strong>сь сохран<strong>и</strong>ть ор<strong>и</strong>г<strong>и</strong>нальное, е<strong>в</strong>рейское про<strong>и</strong>зношен<strong>и</strong>е этого <strong>и</strong>мен<strong>и</strong>, но, руко<strong>в</strong>одст<strong>в</strong>уясь здра<strong>в</strong>ым смыслом, <strong>и</strong>спользо<strong>в</strong>ал<strong>и</strong> ту форму, которая была на<strong>и</strong>более употреб<strong>и</strong>тельной. Подобным образом Ком<strong>и</strong>тет «Пере<strong>в</strong>ода но<strong>в</strong>ого м<strong>и</strong>ра» посч<strong>и</strong>тал разумным <strong>и</strong>спользо<strong>в</strong>ать форму «Иего<strong>в</strong>а», несмотря на то что она не полностью отражает про<strong>и</strong>зношен<strong>и</strong>е Божьего <strong>и</strong>мен<strong>и</strong> на дре<strong>в</strong>нее<strong>в</strong>рейском языке. Почему <strong>в</strong> «Пере<strong>в</strong>оде но<strong>в</strong>ого м<strong>и</strong>ра» <strong>и</strong>спользуется форма «Иего<strong>в</strong>а»? Четыре бук<strong>в</strong>ы тетраграмматона () можно передать русск<strong>и</strong>м<strong>и</strong> согласным<strong>и</strong> ЙХВХ. Тетраграмматон не содерж<strong>и</strong>т гласных бук<strong>в</strong>, как <strong>и</strong> <strong>в</strong>се друг<strong>и</strong>е сло<strong>в</strong>а, нап<strong>и</strong>санные на дре<strong>в</strong>нее<strong>в</strong>рейском. Пока этот язык <strong>и</strong>спользо<strong>в</strong>ался <strong>в</strong> по<strong>в</strong>седне<strong>в</strong>ной ж<strong>и</strong>зн<strong>и</strong>, люд<strong>и</strong> пр<strong>и</strong> чтен<strong>и</strong><strong>и</strong> не задумы<strong>в</strong>аясь подста<strong>в</strong>лял<strong>и</strong> нужные гласные. Пр<strong>и</strong>бл<strong>и</strong>з<strong>и</strong>тельно через тысячу лет после за<strong>в</strong>ершен<strong>и</strong>я Е<strong>в</strong>рейск<strong>и</strong>х П<strong>и</strong>сан<strong>и</strong>й <strong>и</strong>удейск<strong>и</strong>е ученые разработал<strong>и</strong> с<strong>и</strong>стему знако<strong>в</strong> огласо<strong>в</strong>к<strong>и</strong>, которые показы<strong>в</strong>ал<strong>и</strong>, как<strong>и</strong>е гласные следует подста<strong>в</strong>лять пр<strong>и</strong> чтен<strong>и</strong><strong>и</strong> е<strong>в</strong>рейского текста. Однако к тому <strong>в</strong>ремен<strong>и</strong> сред<strong>и</strong> <strong>и</strong>удее<strong>в</strong> распростран<strong>и</strong>лось суе<strong>в</strong>ер<strong>и</strong>е, согласно которому <strong>и</strong>мя <strong>Бога</strong> нельзя было про<strong>и</strong>знос<strong>и</strong>ть <strong>в</strong>слух, поэтому он<strong>и</strong> стал<strong>и</strong> <strong>и</strong>спользо<strong>в</strong>ать сло<strong>в</strong>а-замен<strong>и</strong>тел<strong>и</strong>. Пр<strong>и</strong> зап<strong>и</strong>с<strong>и</strong> тетраграмматона он<strong>и</strong>, по-<strong>в</strong><strong>и</strong>д<strong>и</strong>мому, 3