AAO-53

Bizarne pojave u Sunčevom sistemu
CRVENA FLEKA NA JUPITERU
Fleka je poznata od sedamdesetih godina 19. veka, a verovatno je da postoji mnogo duže.
Karakterističan oval je opisan još u 17. veku od strane Đovanija Domenika Kasinija i smatra
se, da se pri tome radi o crvenoj fleki na Jupiteru. Merenja su pokazala, da se crveni oval
izdiže iznad svoje sredine, na visini od osam kilometara. U toku sest dana je fleka jednom
okrene sama oko sebe. Zbog čega fleka izgleda crvenija od okoline, još nije poznato. Veruje
se da je njeno postojanje ograničeno, jer izgleda, da se smanjuje od prvi zabeleženih
posmatranja do danas.
AKTIVNI VULKANI NA SATELITU IO
Io, kao i Evropa, za razliku od ostalih planetnih satelita, ima fizička svojstva donekle slična
terestričnim planetama (Merkur, Venera, Zemlja, Mars), što znači da sa uglavnom sastoji od
otopljenih silikata. Podaci sa letelice Galileo upućuju na postojanje gvozdenog jezgra (sa
primesama gvozdenog sulfida), prečnika najmanje 900 kilometara, koji je okružen delimično
otopljenim stenama i korom, šti ga čini najgušćim od Galilejskih satelita.
Io skoro uopšte nema vodu. Smatra se da je to posledica velikih temperatura na Jupiteru u
ranim stupnjevima razvoja Sunčevog sistema. Temperatura površine u proseku iznosi oko
130°C, dok najtoplije tačke na ovom satelitu mogu da dostignu i 2.000°C. Iako mu je prečnik
manji od trećine Zemljinog, Io generiše dvostruko više topline. Io ima slabu atmosferu
sastavljenu od sumpordioksida i drugih gasova. Posjeduje i jonosferu koja znatno varira s
promjenama vulkanske aktivnosti. Na satelitu nije uočen ni jedan udarni krater, prvenstveno
zbog vulkana koji ih neprestano zatrpavaju.
7