Ἡ Χωροταξία ὡς μέσον Ἀρχαιογνωσίας: Ἡ περίπτωση τῆς Λευκάδας καί ὁ συσχετισμός της μέ τήν Ὁμηρική Ἰθάκη.

Τοῦρκοι (1479 - 1684).
Τό 1479 ἡ Λευκάδα καταλαμβάνεται ἀπό τούς Τούρκους καί μέ διακοπή δύο ἐτῶν (1502-1503) ἡ τουρκική
κατοχή διήρκεσε μέχρι τό 1684. Οἱ Τοῦρκοι θεωροῦσαν τήν κατοχή τοῦ νησιοῦ καί ἰδιαίτερα τοῦ Φρουρίου
ζήτημα ζωτικῆς γι᾿ αὐτούς σημασίας. Μετατρέπουν δέ τήν Λευκάδα σέ ἰσχυρό διοικητικό κέντρο
καί ὁρμητήριο τῶν ἐπιχειρήσεών τους, οἱ ὁποῖες ἀπέβησαν μάστιγα γιά ὅλο τό Ἰόνιο. Μετέτρεψαν κυριολεκτικά
τό Φρούριο σέ «ἀπαισία φωλέα πειρατῶν», 48 οἱ ὁποῖοι λήστευαν καί αἰχμαλώτιζαν ὅποιον
τολμοῦσε νά διαπλεύσει τό Ἰόνιο. Ἐνδεικτικό τῆς σημασίας πού προσέδιδαν στό Φρούριο εἶναι τό μεγάλο
καί σημαντικό ἔργο τοῦ ὑδραγωγείου, 49 τό ὁποῖο κατεσκεύασαν γιά τήν ὕδρευσή του, ἀπό τίς πηγές
τῆς Μεγάλης Βρύσης. Ἔργο ἐντυπωσιακό, ἀπετελεῖτο ἀπό 360 τόξα, τό κάθε ἕνα ἀπό τά ὁποῖα εἶχε
ὕψος 3 μέτρων καί πλάτος ἑνός μέτρου, ἐκτός τῶν δύο μεσαίων τά ὁποῖα ἦταν πιό πλατιά, ὥστε νά
εἶναι εὐχερής ἡ εἴσοδος καί ἡ ἔξοδος τῶν μικρῶν πλοιαρίων ἀπό καί πρός τό ἰβάρι (λιμνοθάλασσα) 50
(Εἰκ.: 18, 19).
Γιά μιά ἀκόμα φορά, ἄν καί ἀπό ἀρνητική πλευρά, ἐπαναπροσδιορίζεται ἡ σημαίνουσα θέση τοῦ νησιοῦ.
Εἰκ. 18.: Τό ὑδραγωγεῖο τῆς Ἀγίας Μαύρας. Γκραβούρα τοῦ 1859
στήν ὁποία φαίνεται τό ὑδραγωγεῖο.
Εἰκ.: 19.: Θέση ὑδραγωγείου
πάνω σέ σημερινή ἀεροφωτογραφία.
48
Κ. Μαχαιρᾶς: «ΤΟ ΕΝ ΛΕΥΚΑΔΙ ΦΡΟΥΡΙΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ», σ. 47, Carlo Botta “Storia d’ Italia” Vol. 9, p.
215 (1874).
49
Κ. Μαχαιρᾶς: «Η ΛΕΥΚΑΣ ΕΠΙ ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ 1684-1797» 1951, σ. 22-37.
50
Ὁ χρόνος κατασκευῆς του εἶναι ἐριστός. Ὁ Π. Ροντογιάννης πιθανολογεῖ ὅτι ἡ κατασκευή του ἔγινε μετά τό 1565
καί ὄχι ἐπί Βαγιαζίτ (1446-1512). Ἀπό γκραβούρα (εἰκ. 1.17) συνάγεται ὅτι ὁ Π. Ροντογιάννης ἐκτίμησε σωστά. Ἴσως
δέ ὁ χρόνος κατασκευῆς του νά ἦταν καί μετά τό 1572.
17