You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ἄγκυρα Ἐλπίδος<br />
καί τσ’ ἄλλους τσ’ ἀποδέλοιπους στή φυλακή<br />
τσ’ ἐρίξα...»<br />
Τό μαρτύριο: Ἦταν 17 Ἰουνίου 1771. Οἱ<br />
Τοῦρκοι ἔσυραν τόν ἥρωα ∆ασκαλογιάννη<br />
στούς δρόμους τοῦ Μεγάλου Κάστρου<br />
(Ἡρακλείου). Ἄκουσαν οἱ χριστιανοί τή<br />
βοή καί κλείστηκαν στά<br />
σπίτια τους. Μπροστά<br />
ἔσερναν<br />
τόν<br />
μελλοθάνατο, πίσω<br />
ἀκολουθοῦσαν οἱ ἄγριοι<br />
γενίτσαροι. Ἔφτασαν<br />
στήν πλατεία. Ἔμπηξαν<br />
πασσάλους στό χῶμα,<br />
κάρφωσαν σανίδες καί<br />
ἔστησαν ἐξέδρα. «Εἶχον<br />
πήξει ἰκρίωμα ἐν εἴδει<br />
ἐδωλίου ὑψηλοῦ ἐπί<br />
τεσσάρων πασσάλων<br />
στηριζομένου», σημειώνει<br />
ὁ ἱστορικός Βασίλειος<br />
Ψιλάκης. Ὁ δήμιος<br />
εἰρωνικά ἔλεγε στόν<br />
ἥρωα: «Γιάε πού θά σέ<br />
κάτσω ∆άσκαλε. Στό θρόνο<br />
σάν τό Μητροπολίτη...».<br />
Ὁ ἥρωας μέ τό κεφάλι<br />
ἴσιο ἄκουγε καί δέν<br />
μιλοῦσε. Οἱ Τοῦρκοι μέ<br />
τόν φρικτό θάνατο<br />
λογάριαζαν νά<br />
γελοιοποιήσουν τόν<br />
πρῶτο ἐπαναστάτη τῆς<br />
Κρήτης. Τόν ἔβαλαν πάνω<br />
στό κάθισμα τῆς ἐξέδρας.<br />
Τοῦ ἔδεσαν χέρια καί πόδια. Τοῦ ἔδεσαν καί<br />
τό κορμί, νά μήν μπορεῖ νά κινηθεῖ. Ὁ<br />
δήμιος ἀνέβηκε στήν ἐξέδρα μέ τό ξυράφι<br />
στό χέρι. Ἄρχισε νά τόν γδέρνει. Ἔκοβε<br />
λουρίδες ἀπό τήν κεφαλή μέχρι τό στῆθος<br />
καί ὕστερα ἄλλες πρός τήν ὠμοπλάτη.<br />
Συγχρόνως ἕνας βοηθός τοῦ δημίου<br />
κρατοῦσε ἕναν μεγάλο καθρέπτη καί<br />
προκαλοῦσε τόν ἥρωα νά παρακολουθεῖ τή<br />
σκηνή.<br />
<br />
Ἡ προτομή τοῦ Δασκαλογιάννη<br />
στό Ἡράκλειο.<br />
Τό θέαμα ἦταν φρικτό. Στόν τόπο τοῦ<br />
μαρτυρίου εἶχαν ὁδηγήσει σιδηροδέσμιο<br />
τόν αἰχμάλωτο ἀδερφό του Νικόλαο<br />
Σγουρομάλλη, ὁ ὁποῖος δέν ἄντεξε τή<br />
φρίκη καί ἔχασε τά λογικά του. Ἀπό τό<br />
πλῆθος πολλοί λιποθύμησαν καί ἀρκετές<br />
ἔγκυες γυναῖκες ἀπέβαλαν.<br />
Σ’ αὐτό τό φρικτό<br />
μαρτύριο<br />
ὁ<br />
∆ασκαλογιάννης στάθηκε<br />
γενναῖος. Οὔτε μία<br />
κραυγή δέν ξέφυγε ἀπό<br />
τά χείλη του. Ὁ δήμιος<br />
καί μετά πού ἐξέπνευσε ὁ<br />
ἥρωας συνέχισε τό<br />
γδάρσιμο καί μέ θράσος<br />
διαλαλοῦσε: «Ὅποιος<br />
θέλει καλό πετσί ἄς ἔρθει<br />
νά τό πάρει».<br />
∆ύο μέρες ἔμεινε τό<br />
πτῶμα στή θέση τοῦ<br />
μαρτυρίου. Ὅταν ἄρχισε ἡ<br />
ἀποσύνθεση, ὁ Πασάς<br />
ἐπέτρεψε καί τόν ἔθαψαν<br />
σέ λάκκο νοτιοανατολικά<br />
τῆς Ἄκ Τάμπια.<br />
Ἡ εἴδηση τοῦ<br />
μαρτυρικοῦ θανάτου τοῦ<br />
∆ α σ κ α λ ο γ ι ά ν ν η<br />
συγκλόνισε τά Σφακιά<br />
καί ὅλη τήν Κρήτη. Οἱ<br />
καπετάνιοι τῶν Σφακίων<br />
ὁρκίστηκαν ἐκδίκηση καί<br />
συνέχισαν τίς ἐπιδρομές<br />
κατά τῶν Τούρκων. Τρία<br />
χρόνια ἀργότερα, τό 1774 ἐξόντωσαν τόν<br />
φοβερό Ἀγά Ἀληδάκη καί τούς συντρόφους<br />
του, πυρπολώντας τόν πύργο του στόν<br />
Ἐμπρόσνερο Ἀποκορώνου καί<br />
καταστρέφοντας τά ὑποστατικά του.<br />
Ὁ τόπος τοῦ μαρτυρίου: Γιά τόν τόπο πού<br />
μαρτύρησε ὁ ἥρωας ὑπάρχουν δυό ἐκδοχές:<br />
Ὁ ἱστορικός τῶν Σφακίων Γρηγόριος<br />
Παπαδοπετράκης, πού διετέλεσε καί<br />
Ἐπίσκοπος Ἱεροσητείας, γράφει: «Ἡ
Change language