You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vol : 1 : # aMk 119 26/03/2022
bIrBUm kFz: hfeI kort vWloN jFc sIbIafeI hvfly
kolkfqf. pWCmI bµgfl dy
bIrB¨m iæjlHy ivc iesy hPæqy
hoeIaF hWiqafvF dy mfmly dI
jFc klkWqf hfeI kort ny
sIbIafeI hvfly kr idWqI hY»
pihlF ies mfmly dI jFc s¨bf
pulIs kr rhI sI qy irport
adflq aWgy pyÈ kIqI geI
sI» adflq ny ies mfmly df
Kæud vI noits ilaf sI» hfeI
kort ny ikhf ik qWQ qy
siQqIaF mµg krdIaF hn ik
iensfPæ dy ihWq ivc jFc
sIbIafeI ƒ sONpI jfxI cfhIdI
hY, qy nfl hI lokF df Brosf
bhfl krn leI vI ieh jær¨rI
hY» mfmly dI aglI jFc hux
kyNdrI jFc ibAUro krygI» hfeI
kort aglI suxvfeI 7 aprYl
ƒ krygf» ijækrXog hY ik
ÈrfrqI ansrF ny 21 mfrc ƒ
ijælHy dy ipµz bogqueI ivc 10
GrF ƒ aWg lf idWqI sI» ies
drdnfk Gtnf ivc bWicaF qy
aOrqF sxy 8 jxy sV ky mr
gey sn» cIP jsits pRkfÈ
sRIvfsqv dy bYNc ny ikhf ik
ies Gtnf df asr ‘kOmI
pWDr Auqy dyiKaf jf irhf
lok sBf: qyl kImqF ’c vfDy
iKælfPæ ivroDI iDr df vfkafAUt
nvIN idWlI. vWK-vWK ivroDI
iDrF dy mYNbrF ny aWj qyl
kImqF ivc vfDy Auqy lok
sBf ’coN vfkafAUt kIqf»
kFgrs dy sµsd mYNbrF ny
pYtrol, zIjæl qy gYs dIaF
kImqF ivc coxF Kæqm hox
’qy 137 idnF mgroN kIqy vfDy
’qy svfl AuTfey» gOrv
gogoeI ny qyl kImqF ’c kIqy
gey vfDy ’qy svfl cuWkidaF
ikhf ik mihµgfeI qy mhfmfrI
mgroN hoeI irkvrI qoN bfad
lokF ƒ hux sOKf sfh afAuxf
cfhIdf sI» AunHF dfavf
kIqf ik r¨s qy X¨kryn
ivcfly qxfa ipCly sfl
dsµbr qoN vD irhf sI, pr
hux ies tkrfa df bhfnf
bxf ky qyl kImqF ivc vfDf
kIqf jf irhf hY» gogoeI ny
ikhf ik hfly ieh nhIN pqf
ik hor ikµnf vfDf kIqf
jfvygf» EmIkron qoN AuWBry
Bfrq dy lokF ƒ ikµnf boJ
hor AuzIk irhf hY» kFgrs
mYNbr ny ikhf ik lok aijhf
mfhOl cfhuµdy hn ijWQy Auh
kfrobfr kr skx pr hux
kImqF ivc vfDy ny kfrobfrF
dI lfgq vI vDf idWqI hY»
horF ivroDI iDrF dy mYNbrF ny
vI srkfr ƒ svfl kIqy»
AunHF ikhf ik sdn ivc mOj¨d
ivWq mµqrI inrmlf
sIqfrfmn ƒ jvfb dyxf
cfhIdf hY» kFgrs qoN
ielfvf zIaYmky, aYnsIpI,
KWbIaF iDrF ny sdn ivcoN
vfkafAUt kr ky ivroD drj
krfieaf»
hY»’ AunHF bµgfl srkfr ƒ
kyNdrI eyjµsI ƒ p¨rf sihXog
dyx leI ikhf hY» hfeI kort
ny hukm idWqf ik mfmly ivc
bxI ‘ist’ sfry dsqfvyjæ qy
muljæmF ƒ sIbIafeI ƒ
sONpygI» adflq ny ikhf ik
ieh mfmlf ijµnf gµBIr hY,
Aus muqfbk jFc ƒ hfly qWk
gµBIrqf nfl nhIN ilaf igaf
hY ijvyN ik afs sI» bYNc ny
ikhf ik s¨bf pulIs ny ijhVI
ivÈyÈ jFc tIm df gTn kIqf
sI, Aus ny hfly qWk jFc leI
koeI pRBfvI Xogdfn nhIN
idWqf» ies kys ivc keI lok
ihWq ptIÈnF vI dfier
kIqIaF geIaF sn ijnHF ivc
jFc s¨by qoN bfhrlI iksy
afjæfd eyjµsI qoN krfAux dI
mµg kIqI geI sI» rfj dy
zIjIpI ny mµglvfr dWisaf
sI ik tIaYmsI pµcfieq afg¨
Bfd¨ ÈyK dI hWiqaf qoN kuJ
dyr bfad hI GrF ƒ aWg
lfeI geI sI» iek
ptIÈnkrqf ny doÈ lfieaf
hY ik Qfxf GrF dy lfgy hI sI
pr koeI pulIs krmI Gtnf
sQfn Auqy mOky ’qy nhIN phuµicaf»
tIaYmsI afg¨ kunfl
GoÈ ny ikhf ik jFc
sIbIafeI hvfly kIqy jfx ’qy
AunHF ƒ koeI ieqrfjæ nhIN hY
pr jy Bfjpf ny ‘vWzI sfjiæÈ
nfl juVy iksy pihl¨ ƒ afpxy
ihWqF Kfqr lukfAux dI koiÈÈ
kIqI qF tIaYmsI ros mujæfhry
krygI»’
ibnF ihjfb dy dyxI pvygI borz pRIiKaf, nhIN idWqI jfvygI koeI Cot: krnftk isWiKaf mµqrI
krnftk . krnftk srkfr ny
borz pRIiKafvF dOrfn vI
ividafrQIaF ƒ ihjfb pihnx dI
iejfjæq dyx qoN ienkfr kr idWqf
hY» rfj dy pRfiemrI qy sYkµzrI
isWiKaf mµqrI bIsI nfgysæ ny ikhf ik
ihjfb pihnx dy cfhvfnF leI koeI
ivvsQf nhIN hovygf» hfeIkort dy
ihjfb 'qy pfbµdI ƒ brkrfr rWKx dy
hukmF dI pflxf kridaF sfiraF ƒ
pRIiKaf dyxI pvygI» AunHF ikhf,
'koeI Cot nhIN idWqI jfvygI»
ividafrQIaF ƒ hfeI kort dy PYsly
dI pflxf krnI cfhIdI hY» iksy ƒ
vI ihjfb pf ky pRIiKaf dyx dI
iejfjæq nhIN idWqI jfvygI» jykr
ividafrQIaF ƒ afpxI glqI df
aihsfs huµdf hY qF AunHF ƒ borz dI
pRIiKaf qoN do mhIny bfad
splImYNtrI pRIiKaf dyx dI iejfjæq
idWqI jfvygI» pr iPr vI AunHF ƒ
ibnF ihjfb dy iemiqhfn dyxf pYNdf
hY» srkfr dy ies stYNz ny keI
musilm ividafrQIaF ƒ icµqf 'c pf
idWqf hY aqy suprIm kort ny vIrvfr
ƒ ihjfb ivvfd 'qy CyqI suxvfeI dI
apIl ƒ vI rWd kr idWqf hY»
pRIiKaf df hvflf idµdy hoey
ividafrQIaF ny adflq qoN qurµq
dKl dyx dI mµg kIqI sI» afpxI
apIl 'c AunHF ny ikhf sI ik jykr
ihjfb 'qy pfbµdI lfg¨ huµdI hY qF Auh
borz dIaF pRIiKafvF qoN KuµJ jfxgy»
isKrlI adflq ny hflFik
ividafrQIaF ƒ ies muWdy ƒ
'snsnIKyjæ' nf bxfAux leI ikhf
aqy AunHF ƒ suxvfeI leI qrIk dyx
qoN ienkfr kr idWqf» ipCly hPæqy
krnftk hfeI kort ny afpxy hukm
ivWc rfj srkfr dI ihjfb 'qy lWgI
pfbµdI htfAux qoN ienkfr kr idWqf
sI» adflq ny ividafrQIaF dI
ptIsæn ƒ Kfrj kridaF ikhf ik
ihjfb ieslfm ivWc "jær¨rI aiBafs
nhIN" hY» ividafrQIaF ny dlIl
idWqI ik ihjfb ƒ sµivDfn dI Dfrf 25
qihq surWiKaq kIqf igaf hY, jo
Dfrimk afjæfdI dI grµtI idµdf hY»
dWs dyeIey ik ipCly hPqy suprIm
kort holI dI CuWtI qoN bfad hfeI
kort dy hukmF ƒ cuxOqI dyx vflIaF
ptIsænF 'qy suxvfeI krn leI iqafr
ho igaf sI» krnftk hfeI kort vWloN
ihjfb 'qy pfbµdI ƒ brkrfr rWKx qoN
bfad bhuq sfry ividafrQIaF ny
sk¨lF aqy kfljF dI pVHfeI CWz idWqI
hY» ies df asr musilm vpfrIaF 'qy
vI ipaf» keI musilm sµgTnF vWloN
ividafrQIaF dI hmfieq qoN bfad
s¨by Br ivWc postr lgfey gey hn,
ijs ivWc ikhf igaf hY ik ihµd¨ mµdrF
aqy myilaF ivWc muslmfn vpfrIaF ƒ
iejfjæq nhIN idWqI jfvygI» s¨by dI
ivroDI pfrtI kFgrs ny dfavf kIqf
hY ik sVkF iknfry stfl lgfAux vfly
musilm ivkryqfvF ƒ vI musæklF df
sfhmxf krnf pY irhf hY»
2 26/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
qfilbfn ny lVkIaF dI Auc isWiKaf Auqy iPr rok lf idWqI
kfbul. aPgfinsqfn dy
qfilbfnI ÈfskF ny afpxy hI
vfady qoN mukridaF lVkIaF
ƒ imldI AucyrI isWiKaf AuWqy
rok lgfAux df PYslf kIqf
hY» dysæ dy hfkmF vWloN jfrI
kIqy nvyN PYsly dy muqfbk
CyvIN qoN AuprlIaF jmfqF
vfly sk¨lF ivWc lVkIaF ƒ
jfx dI iejfËq nhIN
hovygI» qfilbfn ny ieh
PYslf EdoN ilaf hY, jdoN
aPgfinsqfn dy sk¨lF ivWc
nvF akfdimk sfl sæur¨
hoieaf hY» aPgfn hfkmF
aµimRqsr. amrIkf ivWc isWK buWk
klWbpbilÈr dy mflk Qimµdr
isµG anµd vWloN sRI gur¨ gRµQ sfihb
df pfvn sr¨p Cfpy jfxdf noits
lYNidaF sRI akfl qÉq dy jQydfr
igafnI hrpRIq isµG ny ikhf hY ik
iksy vI ivakqI ƒ sRI akfl qÉq
sfihb dI iejfjæq ibnF pfvn sr¨p
Cfpx, gurbfxI nfl CyVCfV krn
jF lgF-mfqrF lfAux df koeI
aiDkfr nhIN» ies bfry akfl
qKq sfihb dy kfrjkfrI jQydfr
igafnI hrpRIq isµG ny ikhf hY ik
Qimµdr isµG ny ieh kfrf iek
socI-smJI sfjiæÈ qihq kIqf
hY»AunHF ikhf ik kuJ sfl pihlF
Qimµdr isµG ny cIn qoN pfvn sr¨p
Cpvf ky amrIkf ivWc Byjx df
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editor
Manohar Birdi
+44 7411 251 804
Managing Editor
Rajveer Samra
+44 7412 970 999
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
df ieh PYslf pihlF hI
mnuWKI sµkt nfl j¨J rhy
mulk ivWc kOmFqrI mdd
leI aiVWkf bx skdf hY»
ies sµbµD ivWc qfilbfn dy
ivdyÈ mfmilaF bfry mµqrI
vhIduWlHf hfÈmI ny dWisaf ik
lVkIaF leI sk¨l bµd
krn df PYslf mµglvfr
rfq afieaf sI» AunHF ikhf
ik ‘kWlH rfq sfzI lIzriÈp
df sunyhf imilaf hY ik
lVkIaF leI sk¨l bµd
rihxgy»’ hfÈmI ny ieÈfrf
kIqf ik sk¨l hmyÈf leI
amrIkf ivWc ibnF afigaf pfvn srUp Cfpx ƒ jWQydfr ny sfijæsæ dWisaf
Xqn kIqf sI, ijs dI sḧ imlx
AuWqy ÈRomxI gurduafrf pRbµDk kmytI
ny ies AuWpr Dfrf 295-ey aDIn
imqI 28 nvµbr 2014 ƒ
aRµimqsr ivWc Qfxf eI-zvIËn
ivKy kys drj krfieaf
sI»Qimµdr isµG ny ies
ivruWDpµjfb hirafxf hfeIkort
ivKy irWt pfeI sI, ijs dI pYrvI
ÈRomxI kmytI kr rhI hY aqy ies
28 mfrc ƒ ieh kys bihs
AuWqylWgf hoieaf hY»ies dI suxvfeI
qoN pihlF iesy Qimµdr isµG ny
dubfrf gurbfxI nfl CyV-CfV
krky aqy ibµdIaF lf ky gur¨ sr¨p
df inrfdr kIqf hY» aYkitµg
jQydfr igafnI hrpRIq isµG ny
ies muWdy bfrysB gurduafrf pRbµDk
qrnqfrn. eyQoN nyVly ipµz
nOrµgfbfd ivKy dyr Èfm pȨaF
dI PIz iqafr krn vflI
PYktrI ivWc bxfeI geI ‘irb'
ivWcoN gYs cVHn nfl PYktrI
mflkF aqy ieWk kfmy dI mOq ho
geI» ies dI jfxkfrI
imlidaF hI aiDkfrI Gtnf
vflI jgHfphuµc gey»imRqk
hrBjn isµG dy puWqr jspfl
isµG vfsI mWlmohrI ny dWisaf
ik AunHF dI ipµz nOrµgfbfd ivWc
pȨaF dI PIz bxfAux vflI
PYktrI hY» dyr Èfm AunHF df
nOkr idlbfg isµG PIz
iqafr krn leI bxfeI geI
‘irb' ivWc kuJ dyKx lWgf qF
gYs cVHn nfl hyTF izWg
ipaf» jd Aus ƒ bcfAux dy
leI myry qfey df lVkf
idlbfg isµG puWqr DIr isµG
kol igaf qF Auh vI gYs cVHn
kmytIaF, isWK sµprdfvF,
jQybµdIaF qy isWK sµgqF ƒ apIl
kIqI hY ik aijhy pbilÈr dy
iKlfP vWzy pWDr AuWqy muihµm afrµBI
jfvy qF jo ies dIaF iGnfAuxIaF
kfrvfeIaF rokIaF jfx»AunHf ny
ies kysbfry isWK ivdvfnF dI
kmytI bxfeI hY, jo ieWk hÌqy ivWc
ies dI irport akfl qÉq ƒ
ByjygI» AunHF ikhf ik ies qoN pihlF
amrIkf dy Eaµkfr isµG nF dy
ivakqI vWloN ilWpI-aµqrx nfl
gurbfxI nfl CyVCfV df kµm krn
df pqf lWgf sI qF sRI akfl qÉq
sfihb ny rok lfeI sI, pr bfad
ivWc ieh vI pqf lWgf hY ik
Eaµkfr isµG ny afpxf kµm hfly vI
bµd nhIN kIqf»
pÈUaF dI PIz vflI PYktrI
ivWc gYs cVHn nfl iqµn mOqF
nfl Aus ivWc izWg ipaf» ies
qoN bfad Ausdy ipqf hrBjn
isµG vI ienHF ƒ bcfAux leI
aWgy afey qF ‘irb'qoN inkldI
gYs nfl Auh vI ivWc izWg
pey» ies qoN bfad AunHF df
Brf jgr¨p isµG vI ienHF ƒ
bcfAux leI ‘irb' ivWcoN
Auqiraf qF Aus ƒ vI
ËihrIlI gYs cVH geI, pr
AuQy mOj¨d lokF ny Aus ƒ irbqoN
bfhr iKWc ilaf»jgr¨p ƒ
gur¨ nfnk dyv hspqfl dfÉl
krfieaf igaf, ijWQy Aus dI
hflq Éqry qoN bfhr hY» AuQy
mOj¨d ipµz vfsIaF ny kfÌI jdoN
jihd ipWCoN irb ivWc izWgy
hrBjn isµG, idlbfg isµG
aqy DIr isµG ƒ bfhr kWiZaf
qF hrBjn isµG dy sfh cWldy
sn, pr bfkI dovF dI mOq ho
cuWkI sI»
bµd nhIN rihxgy»lIzriÈp
ny ajy ieh PYslf nhIN kIqf
ik Auh kdoN jF ikvyN lVkIaF
ƒ sk¨l ivWc vfpsI leI
KuWlH dyxgy»hfÈmI ny mµinaf
ik ÈihrI ielfky ijWQy
lVkIaF ƒ pVHfAux dy hfmI
hn, AuQy mulk dI pyNz¨ vsoN
(Kfs kr ky kbfielI pÈq¨n
Kyqr) ies dy ivruWD hY»
qfilbfn ny ieh hYrfnkuµn
PYslf Aus mOky ilaf hY jdoN
qfilbfnI afg¨ hYbquWlf
aKuµdËfdf ny kYbint ivWc
Pyrbdl leI dWKxI kµDfr
pWqrkfrF dI loV
dI lIzriÈp ƒ sWidaf
hoieaf hY» ipCly sfl
agsq ivWc qfilbfn dy muV
kfbË hox dy bfad mulk dy
bhuqy ihWisaF ivWc lVkIaF
dy 6vIN jmfq qoN bfad sk¨l
jfx AuWqy pfbµdI hY» ies
sfl dI Èur¨afq ivWc BfvyN
X¨nIvristIaF vI KuWlH
geIaF, pr kuJ igxy cuxy
s¨ibaF ivWc hI isWiKaf idWqI
jf rhI hY» bhuigxqI rfjF
ny lVkIaF qy aOrqF leI
isWiKaf sµsQfvF bµd kr
idWqIaF hn»
cox hfrn ipWCoN akflI dl ivWc vWzIaF
qbdIlIaF leI Auc pWDrI kmytI bxfeI geI
cµzIgVH. ÈRomxI akflI dl ny pµjfb ivDfn sBf
dIaF coxF dy nqIijaF qy ies dOrfn pfrtI dI
bhuq burI qrHF hoeI hfr mgroN pfrtI dI
kfrjÈYlI, jQybµdk ZFcf, pfrtI ƒ isDFqk
lIhF AuWqy ilafAux, pfrtI dIaF
nIqIaF ivWc vWzIaF qbdIlIaF
krn aqy ipµz pWDr qWk
pfrtI ivWc nvIN r¨h P¨kx
leI aWj ieWk 16 mYNbrI
Auc pWDrI kmytI bxf
idWqI hY» cµzIgVH
ivWc ies dfaYlfn
krdy hoey akflI dl
dy pRDfn suKbIr isµG
bfdl ny dWisaf ik
pfrtI ies hfr qoN
bfad nvyN isirEN hµBlf
mfrn df Xqn qyjæ
krygI» pfrtI ny ies kmytI
ivWc ijhVy mYNbr pfey hn, AunHF
ivWc blivµdr isµG B¨µdV, crnjIq
isµG atvfl, bIbI jgIr kOr, pRo[ pRym isµG
cµd¨mfjrf, mhyÈieµdr isµG gryvfl, zfktr
dljIq isµG cImf, iskµdr isµG ml¨kf, hIrf
isµG gfbVIaf, guljæfr isµG rfxIky, ÈrnjIq
isµG iZWloN, jnmyjf isµG syKoN, surjIq isµG
rWKVf qy ivDfiek dl dy nyqf mnpRIq isµG
ieaflI, pfrtI dy cIP ivHp zf[ suKivµdr kumfr
suWKI, X¨Q akflI dl dy pRDfn prmbµs isµG
bµtI romfxf aqy aYs E afeI dy pRDfn roibn
brfV df nFa vI hY» aWj vIrvfr eyQy pfrtI dy
muWK dPqr ivWc ies bfry pfrtI dy
sInIar mIq pRDfn aqy bulfry
zf[ dljIq isµG cImf ny
dWisaf ik pihlF ivDfn
sBf coxF ivWc hoeI vWzI
hfrbfry kor kmytI
ivWc ivsQfr nfl
ivcfr kIqI geI qy
iPr ijælf jQydfrF,
pfrtI dy sfry
AumIdvfrF, ÈRomxI
gurduafrf pRbµDk
kmytI dy mYbrF, X¨Q
akflI dl ivµg aqy
aYsEafeI dy afg¨aF nfl
bYTkF kIqIaF hn»ienHF
bYTkFivWc ieh gWl AuBr ky afeI ik
pfrtI ivWc smy anusfr vWzIaF qbdIlIaF krn
aqy sfry msly dI GoK krn leI Auc pWDrI
kmytI bxfeI jfvy» ieh kmytI hr pWDr AuWqy
qflmyl krky ivsQfrq irport pfrtI kor
kmytI ƒ sONpygI aqy kor kmytI ies kmytI dI
rfey anusfr vWzy PYsly ley jfxgy»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KLbrF
26/03/2022
3
Bfrq cfr sflF ivWc 220 nvyN eyarport bxfvygf
nvIN idWlI. Bfrq srkfr
dy hvfbfËI mµqrI
jXoiqridWiqaf isµDIaf ny
kWlH pfrlImYNt ƒ dWisaf
ik sfl 2025 qk srkfr
ny 220 nvyN eyarport
bxfAux df tIcf rWiKaf
hY» AunHF ikhf ik koronf
dIaF cuxOqIaF dy bfvj¨d
dyÈ ivWc do hvfbfËI
kµpnIaF aWgy afAux ƒ
iqafr hn» ienHF ivWc
ajy bµd peI ËYt eyarvyË
aqy lFicµg leI iqafr
afkfsf Èfml hn»
eyarport bxfAux leI
Pµz dI mµg AuWqy crcf
d O r f n j X o i q r i d W i q a f
isµDIaf ny ikhf ik dyÈ
ivWc sWq eyarportF AuWqy
bfieEmYitRk dy ËrIey
cYk-ien-syvf Èur¨ kIqI
jfeygI, ijs nfl cYk-ien
ivWc aWDy Gµty dI bcq ho
skygI» idWlI, bµglOr,
kolkfqf aqy hYdrfbfd dy
nfl puxy, ivjYvfVf aqy
vfrfxsI ivWc vIieh syvf
Èur¨ kIqI jfeygI» isµDIaf
dy anusfr bIqy sWq idnF
ivWc roËfnf 3[82 lWK lokF
ny hvfeI Xfqrf kIqI hY»
sfl 2023-24 qk sflfnf
cflI kroV lokF dy hvfeI
Xfqrf krn dI AumId hY»
agly do-iqµn sflF ivWc
hvfeI Kyqr ivWc krIb
ieWk lWK kroV rupey df
invyÈ hovygf» Cy
eyarport dy mYn¨PYkcirµg
dy doÈ bfry isµDIaf ny
ikhf ik eyarport ƒ
isrP lIË AuWqy idWqf igaf
hY» ies qoN sflfnf 550
kroV dI afmdn af rhI
hY» isµDIaf ny eyar
ieµzIaf dI ivkrI aqy
afriQk r¨p qoN Krfb
hflfq dy leI Auqr p¨rbI
X¨ pI ey srkfr dI nIqI ƒ
i˵myvfr Tihrfieaf»
coxF dOrfn Bgvµq mfn dI gWzI Gyrn vflf suKbIr bfdl df nËdIkI cµzIgVH qoN kfbU
sµgr¨r. akflI dl pRDfn
suKbIr isµG bfdl dy
nËdIkI aqy pfrtI dy
sµgTn skWqr aYn afr
afeI krx Gumfx ƒ puls
ny kWlH cµzIgVH qoN igRPqfr
kIqf hY» krx Gumfx dyÈ
aqy ivdyÈF ivWc kbWzI
pRmotr dy nFa nfl vI
jfixaf jFdf hY» ies kys
ivWc nfmËd sWq doÈIaF ƒ
pihlF puls igRPqfr kr
cuWkI hY, pr 15 qoN 20
jiaF dI pCfx nhIN kIqI
jf skI sI» 17 PrvrI dI
Èfm Bgvµq mfn idVHbf
ivWc pfrtI AumIdvfr
hrpfl cImf dy hWk ivWc
rYlI ƒ sµboDn krn jf
rhy sn qF AunHF dI gWzI
df idVHbf PlfeIEvr qoN
pihlF myn roz AuWqy kuJ
lokF ny iGrfE kr ilaf
sI» ieh pRdrÈnkfrI
pRoPYsr divµdr pfl BuWlr
smyq jylHF ivcly isWK
kYdIaF dI irhfeI dI mµg
kr rhy sn» doÈ ieh hY
ik idWlI dI afp srkfr
irhfeI ivWc rukfvt pf
rhI hY» aYs aYs pI ny
ikhf ik jFc ivWc pqf
lWgf ik krx Gumfx Gtnf
df mfstr mfeINz hY» Aus
ƒ sqµbr 2018 ivWc
kYnyzf dI puls ny nÈf
qskrI dy doÈ ivWc vI
PiVaf sI» EdoN mfn vWloN
suKbIr isµG bfdl qoN
spWÈtIkrn mµigaf sI ik
pfrtI krx Gumfx nfl
afpxy sµbµDF df Kulfsf
kry»
Bfrq vWloN koronf dIaF pfbµdIaF 31 qoN htfAux df ÌYslf
nvIN idWlI. Bfrq ivWc koronf
dy lgfqfr Gtdy kysF ƒ vyK ky
kyNdrI gRih mµqrfly ny krIb do
sfl bfad 31 mfrc qoN koronf
dIaF sB pfbµdIaF htfAux df
ÌYslf kIqf hY, pr mfsk lfAux
aqy smfijk d¨rI rWKx sbµDI
inXm lfg¨ rihxgy» kyNdr
srkfr ny 24 mfrc 2020 ƒ
pihlI vfr dyÈ ivWc koronf
vfiers PYlx qoN rokx leI
afÌq pRbµDkI kfƒn 2005
qihq keI idÈf inrdyÈ jfrI
kIqy sn aqy hflfq dy anusfr
smyN-smyN AuWqy ienHF ivWc bdlfa
kIqy gey sn» Bfrq dy kyNdrI
gRih skWqr ajy BWlf ny sfry
s¨ibaF dy cIP sYKtrIaF ƒ Byjy
pWqr ivWc ikhf ik ipCly 24
mhIinaF ivWc ivÈv pWDrI
mhFmfrI dy pRbµDF dy vWK-vWK
pihl¨aF, ijvyN bImfrI df pqf
lfAuxf, ingrfnI, pIVqF dy
sµprk ivWc afey lokF df pqf
lfAux, ielfj, tIkfkrn,
hspqflF dy buinafdI ZFcy dy
ivkfs sbµDI keI mhWqvp¨rn
kdm cuWky gey hn» AunHF ikhf
ik aWjkWlH afm lok vI koronf
nfl nijWTx sbµDI kfÌI
jfgr¨k hn» rfjF qy kyNdr
Èfsq pRdyÈF ny vI afpxIaF
smrQfvF aqy pRxflIaF ƒ
ivksq kIqf hY aqy koronf
mhFmfrI dy pRbµD leI afpxIaF
ivÈyÈ XojnfvF ƒ lfg¨ kIqf hY»
iBRsætfcfr dy ivroD df ivroD: srkfrI dPæqrF ivWc qF afm lok mobfeIl Pon hI nhIN iljf skdy
srkfrI hspqfl dI mihlf zfktr ny nOkrI CWzI
cµzIgVH. ipCly idnIN ÈhId
Bgq isµG dy ÈhIdI idhfVy
mOky pµjfb dy muWK mµqrI
Bgvµq mfn ny ies rfj ivWc
iBRÈtfcfr rokx leI ieWk
vHWtsaYp nµbr jfrI kIqf
aqy lokF ƒ apIl kIqI sI
ik jy koeI mulfjæm AunHF qoN
irÈvq mµgy qF Auh Aus dI
vIzIE jF afzIE bxf ky
jfrI kIqy gey nµbr AuWqy
Byjx, ijs mgroN doÈI AuWqy
kfrvfeI kIqI jfvygI» nvIN
siQqI ieh hY ik pµjfb dy
lok irsævq lYx vfly dI
afzIE jF vIzIE irkfrizµg
krn dy leI mobfeIl dI
vrqoN nhIN kr skdy» ies
df kfrn ieh hY ik bhuqy
srkfrI dPæqrF ivWc
mobfeIl Pon lY ky jfx dI
iejfjæq nhIN» ies bfry
dPæqrF dy bfhr noits vI
lWgy hn aqy Kfs krky
puils aqy vWzy pRsæfsink
aPsr mobfeIl Pon aµdr
nhIN ilafAux idµdy» afm
lokF koloN AunHF df mobfeIl
Pon bfhr hI rWKvf ilaf
jFdf hY aqy jy koeI nfl
iljfxf cfhy qF bµd krnf
pYNdf hY» ies bfry BdOV
ivDfn sBf sIt qoN sfbkf
muWK mµqrI crnjIq isµG
cµnI ƒ hrfAux vfly afm
afdmI pfrtI dy ivDfiek
lfB isµG Augoky ny ikhf ik
ieh icµqf df ivsæf hY, lokF
aqy srkfr ivcfly Brosf
cfhIdf hY» AunHF ikhf ik Auh
ies bfry jldI hI muWK mµqrI
Bgvµq mfn ƒ imlxgy qy
mobfeIl AuWqy lWgI pfbµdI
htvfeI jfvygI qF ik lok
iBRsætfcfr dI isækfieq kr
skx» d¨sry pfsy aWj Kbr
afeI hY ik gurdfspur ijæly
ivWc PæiqhgVH c¨VIaF
srkfrI hspqfl ivKy lµmy
smyN qoN qfienfq
gfienokolfijst zf[ pRigaf
Kn¨jf ny Gryl¨ aqy inWjI
kfrn dWs ky asqIPf dy
idWqf hY qy hspqfl ivWc
afeIaF grBvqI qy hor
aOrqF ƒ KWjl-Kuafr hoxf
pY irhf hY» Aus mihlf
zfktr df kihxf hY ik Aus
ƒ srkfr qoN koeI iglf
nhIN, pr jo srkfrI hukm
af rhy hn, AunHF nfl Auh
p¨rI qrHF sihmq nhIN qy
AunHF afdyÈF ƒ p¨rf krn
ivWc Aus vWloN kuqfhI nf
hovy, ies kfrn hI Aus ny
nOkrI qoN asqIPf idWqf hY»
srkfrI nOkrI qoN afpxy
asqIPy mgroN zf[ pRigaf ny
srkfrI hspqfl nyVy
pRfeIvyt pRYkits sæur¨ kr
idWqI hY»
ies bfry sInIar mYzIkl
aPsr zf[ lKivµdr isµG ny
dWisaf ik zf[ pRigaf ny
asqIPy ivWc inWjI qy Gryl¨
kfrn dWsy hn, ijs dI
jfxkfrI AunHF isvl srjn
gurdfspur ƒ idWqI hY»
AunHF ikhf ik zf[ pRigaf dy
asqIPy mgroN hspqfl
ivWc mihlf zfktrF vWloN
aOrqF df cYWkap kIqf jf
irhf hY aqy hsqpfl ivWc
vWK-vWK ibmfrIaF dy
zfktrF dI Gft bfry ivBfg
ƒ iliKaf igaf hY»
4 26/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
sB qoN vWzy qyl aYksportr sfAUdI arb ny pWlf JfiVaf
nvIN idWlI. dunIaf Br ivWc
kWcy qyl dIaF lgfqfr vWD
rhIaF kImqF ivWc sfAUdI
arb ny afpxf pWlf JfV ilaf
hY» ies dy nfl Aus ny dunIaf
ƒ afpxI i˵myvfrI smJfAux
dI vWzI nsIhq dy idWqI hY ik
kOmFqrI bfËfr ivWc kr¨z
afiel dI splfeI ivWc kmI
leI Auh i˵myvfr nhIN hY»
ierfn smrQk Xmn dy huqI
bfgIaF vWloN kIqy hmly nfl
sfAUdI arb ivWc qyl
Auqpfdn pRBfvq hox qoN bfad
Aus ny ieh itWpxI kIqI hY»
X¨kryn AuWqy r¨s dy hmly kfrn
kWcy qyl dIaF kImqF ivWc
vfDfhoieaf qy Auqpfdn ivWc
vfDy ƒkfb¨ ivWc krn dy Epyk
qy hor qyl Auqpfdk dyÈF nfl
smJOqy bfry cWl rhI gWlbfq
drimafn sfAUdI arb ny
afpxI i˵myvfrI qoN pWlf JfV
idWqf»sfAUdI arb ny ikhf ik
hfAUdI bfgIaF dy vfr-vfr
hmlf krn kfrn Aus dI
Auqpfdn smrWQf pRBfvq ho
rhI hY» Auh qyl Auqpfdn aqy
splfeI dy afpxy vfady p¨ry
nhIN kr pf irhf» ies nfl
dunIaf dy bfËfrF ivWc AUrjf
splfeI dI surWiKaf aqy
siQrqf AuWqy joKm hox lWgf
hY»ivdyÈ mµqrflf dy hvfly
pµjfb qy hirafxf dy iksfnF jQybµdIaF vWloN
kyNdr srkfr iKlfP muhflI ’c pRdrÈn
muhflI. sµXukq iksfn
morcf dI agvfeI hyT
pµjfb aqy hirafxf dIaF
vWK-vWK iksfn jQybµdIaF
(cox lVn vflIaF iksfn
jQybµdIaF ƒ CWz
ky) ny aWj muhflI
ivKy kyNdr srkfr
iÉlfÌ s¨bf pWDrI
ros muËfhrf kIqf
aqy pRDfn mµqrI ’qy
vfadfiÉlfÌI df
doÈ lfieaf» aWj
svyry hI pµjfb qy
hirafxf dy iksfn
muhflI dy ieiqhfsk
gurduafrf aµb
sfihb dy bfhr puWzf
mYdfn ivWc phuµcxy
Èur¨ ho gey sI aqy dupihr
qWk iksfnF dI vWzI BIV ho
geI» iksfn afg¨aF ny
kyNdr srkfr ƒ rWj ky
koisaf aqy pµjfb dI nvIN
nfl ikhf igaf hY ik Xmn dy
bfgIaF iÉlfÌ mukfbly leI
AUrjf splfeI bxfeI rWKx
leI kOmFqrI BfeIcfrf
i˵myvfrI cuWky» aijhf nf krn
AuWqy kWcy qyl dy morcy AuWqy
muÈklF Kqm nhIN hoxgIaF»
ies vyly siQqI ieh hY ik
amrIkf ivWc lokF ƒ pYtrol
pµpF AuWqy gYsolIn leI irkfrz
kImq adf krnI pY rhI
hY»kWlH kfrobfr dOrfn
bYNcmfrk bRyNt 119 zflr pRqI
bYrl AuWqy phuµc igaf» Aus qoN
ieWk idn pihlF ieh 112
zflr pRqI bYrl sI aqy ajy
ieh hor vI vD skdf hY»
iPc ny Bfrq df ivkfs anumfn Gtf ky 8[5 PIsd kIqf
nvIN idWlI. ryitµg eyjµsI
iPc ny agly ivWqI sfl leI
Bfrq dI ivkfs dr dy
anumfn ƒ 10[3 PIsdI qoN
Gtf ky 8[5 PIsd kr idWqf
hY» ies qrHF krn ipWCy Aus
ny r¨s-X¨kryn jµg kfrn
AUrjf kImqF ivWc qyËI qy
vDdI mihµgfeI df hvflf
idWqf hY»imlI jfxkfrI
anusfr eyjµsI ny cfl¨ ivWqI
sfl leI kuWl Gryl¨ Auqpfd
(zI jI pI) dy ivkfs anumfn
ƒ 0[6 PIsdI aµk qk
vDfieaf aqy ies ƒ soD ky
bxI ‘afp’ srkfr ƒ rgVy
lfey» ies dOrfn hirafxf
dy iksfn afg¨ rfkyÈ itkYq,
hirµdr isµG lWKovfl,
jgjIq isµG zWlyvfl,
guirµdr isµG Bµg¨ sxy
iksfnF dy 40 mYNbrI vÌd ny
pµjfb qy hirafxf dy
rfjpflF nfl mulfkfq krky
AunHF ƒ iksfnI mµgF sbµDI
8[7 PIsdI kr idWqf hY» iPc
ny agly ivWqI sfl leI ivÈv
dI ivkfs dr dy anumfn ƒ
0[7 PIsdI puafieµt Gtf ky
3[6 PIsdI kr idWqf aqy Aus
ny afpxI mihµgfeI dr dy
pyÈgI anumfnF ivWc soD kr
ky ikhf ik asIN ivWqI sfl
2022-23 leI afpxy ivkfs
dr dy pyÈgI anumfn ƒ Auc
AUrjf kImqF ivWc qyËI kfrn
8[5 PIsdI qk GWt kIqf hY»
ivWqI sfl 2023-24 leI
ies ƒ sWq PIsdI rWiKaf
igaf hY» sµsfr afriQk
dyÈ dy rfÈtrpqI rfm nfQ
koivµd dy nfm ilKy mµg
pWqr idWqy gey» iksfn
afg¨aF ny ikhf ik KyqI
kfƒn vfps mOky pRDfn
mµqrI vWloN
a Y W m [ a Y W s [ p I [
smyq hor jfieË
mµgF bfry iksfnF
nfl kIqy vfady
hux qWk p¨ry nhIN
kIqy gey hn,
ijs kfrn
iksfnF ivc BfrI
ros hY» AunHF
ikhf ik jy pRDfn
mµqrI ny afpxy
vfady anusfr
iksfnF dIaF
bfkI mµgF ƒ qurµq pRvfn
nhIN kIqf igaf, qF sµXukq
iksfn morcf dI agvfeI
hyT muV qoN lVIvfr Drnf
Èur¨ kIqf jfvygf»
cIn jhfË hfdsf : hfdsfgRsq hoey
jhfË df dUjf blYk bfks vI imilaf
bIijµg. cIn ivc ies
somvfr ƒ hfdsfgRsq
hoey jhfË df d¨jf blYk
bfks vI iml igaf hY»
cfienf eIstrn
eyarlfeInË dy jhfË df
pihlf blYk bfks
buDvfr ƒ hI nuksfnI
hflq ivc brfmd kr
ilaf igaf sI» hflFik
ÈuWkrvfr qWk cfr idn
dI Koj qoN bfad vI
hfdsfgRsq jhfË ivc
svfr 132 XfqrIaF ivcoN
iksy dy i˵df bcx dI
Ébr nhIN hY»
hfdsfgRsq jhfË df
pihlf blYk bfks
buDvfr ƒ hI brfmd kr
ilaf igaf sI» ies ƒ
zIkoz krn dy leI
bIijµg siQq lYb ivc
Byijaf igaf hY» nuksfny
hoey blYk bfks ivcoN
AunHF hfdsy bfry kfPI
jfxkfrI iml skdI hY»
dWsdy clIey ik cfienf
hflfq mfrc 2022 bfry iPc
ny ikhf ik koronf mhfmfrI dy
GWt huµdy asr nfl sµBfvq
qOr AuWqysµsfr splfeI Jtky
nfl pRBfvq ho rhI hY, jo nf
isrP ivkfs dI rPqfr mWTI
krygI, sgoN mihµgfeI dr vI
vDfeygI» X¨kryn ivWc jµg
aqy r¨s AuWqy afriQk
pfbµdIaF ny sµsfr AUrjf
splfeI ƒ Kqry ivWc pf idWqf
hY» ipCly hPqy ieWk hor
sµsfr ryitµg eyjµsI m¨zIË ny
2022 kYlµzr sfl leI Bfrq
dI ivkfs dr df anumfn 9[5
eIstrn eyarlfeInË dy
cIn ivc hfdsfgRsq hoey
jhfË dy do blYk bfks
ivcoN ieWk buDvfr ƒ burI
qrHF nuksfnI hoeI hflq
ivc iml igaf sI»
PIsdI qoN Gtf ky 9[1 PIsdI
kr idWqf sI» Aus ny ies
leI vDdy drfmd ibWl df
hvflf idWqf sI»r¨s dunIaf
dIaF krIb 10 PIsdI AUrjf
Ër¨rqF dI splfeI krdf hY»
ies ivWc kudrqI gYs df
ihWsf ijWQy 17 PIsdI hY, AuQy
hI kWcy qyl df ihWsf 12
PIsdI hY» iPc df mµnxf hY
ik qyl AuWqy gYs dIaF kImqF
ivWc AuCfl afAux nfl
snaqF dI lfgq vI vDygI,
ijs nfl KpqkfrF kol Krc
krn leI GWt pYsy bcxgy»
www.samajweekly.com
KbrF
hux ivDfiekF ƒ imlygI isrP iek hI pYnsæn!
cµzIgVH. hux pµjfb dy
sfbkf ivDfiekF ƒ isrPæ
ieWk trm dI pYnsæn
imlygI» ies dy nfl hI
sfbkf ivDfiekF ƒ idWqy
jfx vfly pirvfrk BWqy
ivWc vI ktOqI kIqI
jfvygI» iksy vI pfrtI df
AumIdvfr BfvyN Auh pihlF
cfr vfr ivDfiek irhf
hovy, Aus ƒ Ausy imafd
leI pYnsæn idWqI jfvygI»
ies df aYlfn muWK mµqrI
Bgvµq mfn ny kIqf hY»
AunHF ikhf ik ies sbµDI
aiDkfrIaF ƒ bxdI
kfrvfeI krn dIaF
hdfieqF jfrI kr idWqIaF
geIaF hn» mfn ny ikhf
ik koeI rfj nhIN, syvf
nhIN, iPr kuJ lok lokF ƒ
mOkf dyx leI kih ky sWqf
‘c af jFdy hn, pr Auh
lokF dI BlfeI
leI kuJ nhIN
krdy» Bgvµq
mfn ny ikhf ik
keI aijhy
ivDfiek hn jo
cfr vfr
ivDfiek rihx
qoN bfad hfr
gey hn» iksy dI pYnsæn
cfr lWK, iksy dI sfZy pµj
lWK, pr hux isrPæ ieWk hI
pYnsæn imlygI» mfn ny
ikhf ik keI ivDfiek sµsd
mYNbr vI rih cuWky hn aqy
dovyN pYnsæn lY rhy hn»
hux sfbkf ivDfiekF dI
pYnsæn aqy
pirvfrk BWqy dI
ktOqI kIqI
jfvygI, ies dI
vrqoN lok BlfeI
dIaF XojnfvF
ivWc kIqI
jfvygI» muWK
mµqrI ny ikhf ik
byrujægfrI ieWk vWzf muWdf
hY» nOjvfn izgrIaF lY ky
gurUgRfm dy hspqfl ivWc bµb hox dI Kbr PrËI, pulIs vWloN mfmlf drj
gur¨gfm. gur¨gRfm dy sQfnk mydFqf
hspqfl ivWc bIqI dupihr 12[15 vjy
ieWk ivakqI ny Ìon kr ky bµb hox dI
PrËI s¨cnf idWqI» pulIs ny ikhf ik
hspqfl kµplYks dI qlfÈI leI geI pr
koeI bµb nhIN imilaf» pulIs ny dWisaf ik
mydFqf-id myzIistI hspqfl dy mYzIkl
zfierYktr zf[ sµjIv gupqf vWloN drj
krvfeI geI iÈkfieq dy afDfr qy ieWk
aYWP[ afeI[ afr[ drj kIqI geI hY»
pulIs Ìon krn vfly dI Bfl kr rhI hY»
pRfpq jfxkfrI anusfr PrËI Pon kfrn
Bfrq ivWc Plfieµg kfrF clfAux dI Xojnf
hYdrfbfd. sujæ¨kI motr aqy
Plfieµg kfr Prm iml ky
Plfieµg kfrF ‘qy kµm kr rhy
hn» Plfieµg kfr kµpnI
vrqmfn ivWc ieWk CotI do
sItF vflI ielYkitRk-pfvrz
Plfieµg kfr ƒ ivksq krn
‘qy kµm kr rhI hY»
kµpnI ies ƒ p¨rI
qrHF nfl iqafr
krn dI vI Xojnf
bxf rhI hY»
inrmfx aqy ivkrI
leI ieWk smJOqy ‘qy hsqfKr
kIqy hn» dy nfl sujæ¨kI ny
ieWk ibafn ivWc ikhf ik ieh
Bfrq ‘c ieh donoN nfl iml ky
kµm krngy» ies nvyN sOdy dy
nfl, jfpfnI vfhn inrmfqf
aftomobfeIljæ, motrsfeIklF
aqy afAUtborz motrF qoN
ielfvf cOQy moibiltI kfrobfr
ivWc dfKæl hox jf irhf hY»
hflFik ibafn ‘c ieh nhIN
dWisaf igaf ik kI sujæ¨kI ies
mfzl ‘qy kµpnI nfl kµm krygI
jF nhIN» ies qoN pihlF 2025
‘c kµpnI jfpfn dy Esfkf ‘c
hox vfly vrlz aYkspo ‘c
‘Plfieµg kfr’ syvf lFc
krygI» sujæ¨kI ny hfl hI ivWc
ielYkitRk vfhnF aqy bYtrIaF
dy Auqpfdn leI Bfrq ivWc
$1[37 iblIan dy
invysæ df aYlfn
kIqf hY» irport
dy muqfbk sujæ¨kI
motr Bfrq ƒ
ielYkitRk vfhnF
dy afDfr vjoN sQfipq kr
skdI hY» ijsdI mµg afAux
vfly sflF ivWc vDx dI
sµBfvnf hY» ipClI irport ‘c
ikhf igaf sI ik dysæ ‘c
ielYkitRk vfhnF dI ivkrI
ipCly sfl iqµn guxf vD geI
sI» Bfrq ny 2070 qWk jæIro
inkfs ƒ hfsl krn df tIcf
rWiKaf hY» Bfrq srkfr
ielYkitRk vfhnF dI splfeI
cyn qy qyjæI nfl ivkfs ‘qy
lgfqfr jæor dy rhI hY»
hspqfl ivWc zr aqy BWj-dOV df mfhOl
pYdf ho igaf» pulIs ny Pon ƒ srivlFs qy
rWiKaf hY» sµjIv gupqf ny dWisaf ik Pon
krn vfly ny ikhf ik hspqfl qy aWqvfdI
hmlf ho skdf hY aqy AuWQy ieWk bµb rWiKaf
igaf hY» ies qoN bfad kfl krn vfly ny
Pon kWt idWqf» sdr Qfxf ieµcfrj idnyÈ
kumfr ny ikhf ik afeI[ pI[ sI[ dI DfrfvF
336 aqy 506 dy aDIn iÈkfieq drj
kIqI geI hY» AunHF ikhf ik AunHF ny nµbr
ƒ srivlFs qy rWiKaf igaf hY aqy doÈI ƒ
jldI hI PV ilaf jfvygf»
Gr bYTy hn» nOkrI mµgx ‘qy
AunHF ƒ lfTIaF iml jFdIaF
hn» nOjvfnF dIaF pWgF
sVkF ‘qy AuqrdIaF hn»
byrujægfrI Kæqm krn leI
aijhy aYlfn jær¨rI hn»
ies qoN pihlF muWK mµqrI ny
25000 nOkrIaF kWZx qoN
ielfvf iBRsætfcfr ƒ Kqm
krn leI hYlplfeIn nµbr
jfrI kIqy hn» ipCly idnIN
pµjfb dy sfbkf muWK mµqrI
pRkfsæ isµG bfdl ny pYnsæn
nf lYx leI spIkr ƒ pWqr
iliKaf sI» bfdl 11 vfr
ivDfiek aqy pµj vfr muWK
mµqrI rih cuWky hn»
26/03/2022 5
rfm rhIm ƒ 4 meI ƒ adflq
ivc pyÈ krn dy inrdyÈ
ÌrIdkot. spYÈl
ienvYstIgyÈn tIm ny zyrf
sWcf sOdf isrsf
(hirafxf) dy muKI gurmIq
rfm rhIm ƒ gur¨
gRµQ sfihb dI
byadbI kys ’c
mulËm vjoN nfmËd
kIqf hY» ies
mfmly ivc ivÈyÈ
jFc tIm pihlF hI
sWq zyrf pRymIaF
iÉlfÌ clfn pyÈ
kr cWukI hY» jFc tIm ny
adflq ƒ dWisaf ik zyrf
sWcf sOdf muKI rfm rhIm,
jo ies smyN rohqk dI
sunfrIaf jylH ivc nËrbµd
hY, vI sfiËÈ ’c Èfiml
sI» juzIÈIal mYijstRyt ny
sunfrIaf jylH dy suprzYNt
ƒ 4 meI ƒ svyry 10 vjy
vIzIE kfnPrµs
rfhIN zyrf muKI ƒ
adflq ivc pyÈ
krn dy inrdyÈ
idWqy hn»
iËkrXog hY ik jFc
tIm dIaF koiÈÈF dy
bfvj¨d zyrf sWcf
sOdf muKI ÌrIdkot
adflq ’c pyÈ nhIN hoieaf
hY» jFc tIm zyrf muKI qoN
sunfrIaf jylH ivc jf ky
AuWc pWDrI jFc-pVqfl kr
cWukI hY»
9 meI qWk XuWD Kqm krnf cfhuµdf hY rUs, puiqn ny POj ƒ idWqI afKrI zYzlfeIn
kIv. r¨s vloN X¨kryn ’qy
hmlf kIqy ieWk mhInf bIq
cuWkf hY» X¨krynI POj dy
dfavy ƒ jykr shI mµnIey
qF X¨kryn XuWD ajy zyZ
mhIny qWk hor cl skdf
hY» X¨kryn ny dfavf kIqf
ik r¨sI rfÈtrpqI puiqn ny
r¨s dI POj ƒ 9 meI qWk
hr hfl ivc XuWD Kqm
krn dy afdyÈ idWqy hn»
XfnI ik 9 meI qWk iksy vI
hfl ivc r¨s PYslfkuµn XuuWD
cfhuµdf hY» kIv ieµzIpYNzYNt
dI irport anusfr X¨kryn
dI POj dy jnrl stfÌ dy
KuPIaf s¨qrF ny dfavf
kIqf ik r¨sI sYinkF ƒ
afdyÈ idWqf jf irhf hY ik
XuWD 9 meI qWk Kqm ho
jfxf cfhIdf» ies qfrIk
nu¨µ r¨s ivc ivafpk qOr ’qy
nfËI jrmnI ’qy jyq¨ idvs
dy r¨p ivc mnfieaf jFdf
hY» iesy dy nfl hI X¨kryn
Bfrq ny cIn ƒ kIqf spWÈt : srhWd 'qy hflfq nf suDry qF irsæqy vI nhIN suDrngy
nvIN idWlI . ivdysæ mµqrI aYWs jYsæµkr ny aWj
spWsæt qOr 'qy ikhf ik Bfrq aqy cIn ivcfly
sbµD afm vFg nhIN hn ikAuNik smJOiqaF dy
Ault srhWd 'qy vWzI igxqI 'c ÌOjI qfienfq
hn» cIn dy ivdysæ mµqrI vFg XI nfl gWlbfq
qoN bfad, jo ik ibnF iksy inrDfrq pRogrfm dy
vIrvfr sæfm ieWQy phuµcy, ivdysæ mµqrI aYs
jYsæµkr ny ieWk ivsæysæ pRYs kfnPrµs ivWc ikhf
ik AunHF ny ivdysæ mµqrI ƒ dysæ dI Bfvnf qoN jfx¨
krvfieaf aqy ikhf ik srhWd 'qy siQr sbµDF
leI ÈFqI jær¨rI hY» AunHF ny dobfrf ikhf ik
iPlhfl cIn nfl sfzy sbµD afm vFg nhIN hn
ikAuNik 1993 qoN 96 drimafn dohF dysæF ivcfly
hoey smJOiqaF dy Ault srhWdF 'qy vWzI igxqI
ny r¨s dy Aupr apxy hËfrF
nfgirkF ƒ ËbrdsqI r¨s
lY jfx df doÈ lgfieaf hY»
AunHF dfavf kIqf ik AunHF
ivcoN sYNkVy nfgirkF ƒ
bµDk dy qOr ’qy r¨s
iesqymfl kr skdf hY qfik
kIv ƒ XuWD ivc hiQafr
CWzx dy leI mjb¨r kIqf
jf sky» aYsosIeytz pRYs dI
irport ivc ikhf igaf hY
ik X¨kryn dI lokpfl
zYinsovf ny ikhf ik 84
hËfr bWicaF sxy vWzI
igxqI ivc lokF ƒ AunHF dI
ieWCf dy ivruWD r¨s lY
jfieaf igaf hY»r¨s vloN
vI krIb aijhI hI igxqI
'c ÌOj qfienfq hY» jYsæµkr ny ikhf ik jdoN qWk
ieµnI vWzI igxqI ivc sYink qfienfq hn,
srhWd 'qy siQqI afm vFg nhIN hY» dovF dysæF
ivcfly ajy vI tkrfa dy muWdy hn» pygoNg JIl
Kyqr dy muWdy smyq kuJ muWidaF ƒ sulJfAux vWl
pRgqI kIqI geI hY» muWidaF ƒ sulJfAux leI
hux qWk 15 dOr dI gWlbfq ho cuWkI hY aqy aWj
ies gWl 'qy crcf hoeI ik gWlbfq ƒ aWgy ikvyN
iljfieaf jfvy» AunHF ikhf ik msilaF dy hWl
leI kµm kIqf jf irhf hY pr ies dI rÌqfr
bhuq mWTI hY» ies ƒ hor qyjæ kIqf jfxf
cfhIdf hY ikAuNik asl kµtrol ryKf dy nfl
qxfa ƒ GtfAux leI ivvfidq sQfnF qoN ÌOjF
ƒ p¨rI qrHF htfAux dI loV hY»
dWsI jf rhI hY, lyikn r¨s
ny dfavf kIqf ik ieh sfry
X¨krynI nfgirk Kud r¨s
jfxf cfhuµdy sI» d¨jy pfsy
amrIkI rfÈtrpqI joa
bfeIzn aqy pWCmI
sihXogIaF ny X¨kryn dy
smrQn ivc r¨s ’qy nvIN
pfbµdIaF lfAux aqy mnuWKI
shfieqf AuplbD krfAux
df vfadf kIqf hY» hflFik
X¨krynI rfÈtrpqI ny
dfavf kIqf ik AunHF r¨s
nfl lVfeI lVn dy leI
ijµny hiQafrF dI Ër¨rq hY,
Auny hiQafr nhIN iml rhy
hn» ieWk vIzIE sµboDn
ivc X¨krynI rfÈtrpqI ny
iËafdf qoN iËafdf hiQafr
Byjx dI apIl kIqI hY»
amrIkI rfÈtrpqI polYNz
dOry ’qy jfxgy, ijWQy Auh
polYNz srkfr ƒ X¨krynI
ÈrxfrQIaF ƒ smrQn dyx
dy leI Dµnvfd dyxgy»
6 26/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
sFJ kyNdr ivKy KUndfn kYNp dOrfn
28 ivakqIaF ny KUndfn kIqf
zI[ aYWs[ pI[ kWkV ny rIbn kWt ky kIqf kYNp df AudGftn
kp¨rQlf ( kOVf ) sFJ kyNdr zzivµzI
sb zvIjn sulqfnpur loDI vWloN alfieµs
klWb ieµtrnYÈnl sulqfnpur loDI dy
sihXog nfl mfqf suirµdr kOr dI inWGI
Xfd ’c lgfey gey 10vyN K¨ndfn kYNp
dOrfn 28 ivakqIaF ny K¨ndfn krky
loVvµdF dIaF ijµdgIaF bcfAux ivWc
Xogdfn pfieaf» kYNp dOrfn sb zvIjn
sulqfnpur loDI dy zI[ aYWs[ pI[ rjyÈ
kWkV bqOr muWK mihmfn qÈrIP ilafey
aqy rIbn kWt ky kYNp df rsmI AudGftn
kIqf» ies mOky sRI kWkV ny sµboDn
kridaF ikhf ik K¨ndfn hI sB qoN AuWqm
dfn hY, ijs nfl loVvµd lokF dIaF
i˵dgIaF bcfAux ivWc Xogdfn
pfieaf jf skdf hY» AunHF
sm¨h ielfkf invfsIaF ƒ
apIl kIqI ik Auh vWD qoN
vWD K¨ndfn krky d¨ijaF dI
ijµdgI bcfAux ivWc afpxf
Xogdfn pfAux» sFJ kyNdr
zzivµzI dy skWqr blivµdr isµG
zzivµzI vWloN 55vIN vfr K¨ndfn krn ’qy
AunHF ƒ ivÈyÈ qOr ’qy smfinq kIqf
iksfn mjdUr sµGrÈ kmytI ijlF kpUrQlf dy afgUaF
vWloN ÈhId Bgq isµG ƒ Xfd kridaF idWqI ÈrDfjlI
kp¨rQlf (kOVf)ÈhId
Bgq isµG ƒ Xfd
kridaF AunHF dy ÈhIdI
idhfVy ƒ smripq iksfn
mjd¨r sµGrÈ kmytI
pµjfb ijlf kp¨rQlf dy
afg¨aF vWloN ÈrDfjlI
smfroh afqmf isµG pfrk
sulqfnpur loDI ivKy
rWiKaf igaf» ies progrfm
dI pRDfngI ijlf
kp¨rQlf dy pÙDfn srvx
isµG bfAUpur ny kIqI»
ies smyN afg¨aF ny pÙx
kIqf ik Auh ÈhId Bgq
isµG dy jIvn aqy
isWiKaf qoN syD lYNdy hoey
smfj dI bihqrI leI
sdf inrsvfrQ afpxf
Xogdfn dyxgy» aqy
smfj ivWc PYlIaf
kurIqIaF df
zWtky ivroD
krngy» ies
smyN ijlf
skWqr suWKpIœ
isµG pWsx
kdIm ny ikhf ik
Bgq isµG dy supinaF df
Bfrq aWj qWk vI aD¨rf
hI hY» AunHF ikhf ik
byÈWk Bgq isµG aqy AunHF
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
igaf» ies mOky sfry K¨ndfnIaF ƒ
mYzl aqy srtIiPkyt dy ky
snmfinq kIqf igaf» ies
mOky sb ieµspYktr slivµdr
isµG ieµcfrj sFJ kyNdr
zzivµzI, srpµc kuldIp isµG
zzivµzI, ieµspYktr prmjIq
kOr ieµcfrj iËlHf ÈFJ kyNdr
kp¨rQlf, ieµspYktr kYlfÈ kOr,
alfieµs klWb ieµtrnYÈnl sulqfnpur
loDI dy pRDfn rfjbhfdr isµG, blivµdr
dy sfQI ÈhIdIaf dyky gory
aµgryjæF ƒ dyÈ ivWcoN
kWZx ivWc kfmXfb
ho gey» pr ies
Auprµq kfly
aµgryjæF ny dyÈ
df byVf grk kr
idWqf» AunHF ikhf
ik pihlF nfloN sfzy
lokF aµdr kfPæI
jfgr¨kqf afeI hY»
agFh hor vI afs hY»
iesdy nfl hI sInIar
afg¨ Èyr isµG mhIvfl ny
dWisaf ik 28 mfrc ƒ
sulqfnpur loDI ivKy
idWlI morcy dy ÈhIdF ƒ
smripq dfxf mµzI ivKy
ieWk rYlI df afXojn
kIqf jf irhf hY» ijs
ivWc iksfn mjd¨r
sµGrÈ kmytI pµjfb dI
s¨bf kmytI Aucycy qOr qy
iÈrkq krygI» AunHF
smuWcy kp¨rQlf vfsIaF ƒ
bynqI kIqI ik ies rYlI
isµG zzivµzI skWqr sFJ kyNdr, hrijµdr
isµG mYks gYs, p¨rn isµG sfbkf
pRDfn sihkfrI sBf, KuÈivµdr isµG X¨ky,
nirµdr isµG spyn, suKivµdr isµG iȵdf,
lYk[ lKpWq rfey, suKivµdr isµG pµc, ey[
aYWs[ afeI[ qrsym isµG, ey[ aYWs[ afeI[
suKivµdr isµG, ey[ aYWs[ afeI[
minµdrjIq isµG, ey[ aYWs[ afeI[ bWgf
isµG sIpIafrsI, kFstybl jiqµdr kOr,
gurcrn isµG aqy nCWqr isµG nfhr
afid hfËr sn»
ivWc pirvfrF smyq jær¨r
iÈrkq krn»
ies smyN prmjIq isµG
jWbovfl prmjIq isµG
pWkf koTf blvIr isµG
muhWblIpur lKivµdr isµG
iglf hfkm isµG
Èfhjhfnpur bohV isµG
blijµdr isµG hrivµdr
isµG kolIaFvfl gurmyl
isµG BfgorfeIaf sqnfm
isµG nµbrdfr afid
iksfn hfjr sn .
eI tI tI aiDafpk XUnIan pµjfb df pRqIinDI
mµzl isWiKaf mµqrI pµjfb mIq hyar ƒ imilaf
kp¨rQlf. (kOVf) eI tI tI
aiDafpk X¨nIan pµjfb df
pRqIinDI mµzl kfrjkfrI s¨bf
pRDfn rCpfl isµG vVYc aqy
s¨bf skWqr jnrl b¨tf isµG
mogf dI agvfeI hyT isWiKaf
mµqrI pµjfb gurmIq isµG mIq
hyar ƒ imilaf»
ies dOrfn X¨nIan
dy pRqIinDI mµzl
ny AunHF ƒ isWiKaf
mµqrI bxn qy
vDfeI idWqI qy
PuWlF df guldsqf
dy ky snmfinq kIqf
igaf» ies dOrfn X¨nIan ny
isWiKaf mµqrI ƒ purfxI
pYnÈn dI mµg smyq
aiDafpkF dIaF lµby smyN qoN
cWlIaF af rhIaF mµgF sbµDI
iek mµg pWqr vI idWqf» ies
dOrfn isWiKaf mµqrI pµjfb
gurmIq isµG mIq hyar vWloN
jQybµdI ƒ jld hI pYnl
mIitµg bulfAux df Brosf idWqf
igaf»AuhnF jQybµdI ƒ ivÈvfs
idvfieaf ik jld hI isWiKaf
ivBfg ivWc hr msly df
hWl krky aiDafpk
ƒ isrP qy isrÌ
pVHfAux leI smF
idWqf jfvygf» gYr
ivWidak kµmF qoN
jld aiDafpkF ƒ
inËfq idvfeI
jfvygI»AuhnF purfxI pYnÈn
bhflI qy vI aiDafpkF ƒ
Brosf idWqf ik jld hI srkfr
ies sµbµDI vDIaf PYslf lY ky
aYlfn krygI»
gurU hrikRÈn skUl df 12vIN
df nqIjf 100 PIsdI irhf
kp¨rQlf ( kOVf ) ryl koc
PYktrI sfhmxy siQq sRI gur¨
hirikRÈn pbilk sk¨l ivKy
ipRµsIpl pRbdIp kOr moNgf dI
agvfeI ivc hoxhfr
ividafrQIaF ƒ snmfnq krn
leI sµKyp smfgm df afXojn
kIqf igaf » ies dOrfn bfrHvIN
jmfq dy trm vn dy nqIjy dy
hoxhfr ividafrQIaF ƒ sk¨l
dI pRbµDk kmytI dy pRDfn bIbI
gurpRIq kOr mYNbr ÈRomxI kmytI,
ieµj[ hrinafmq kOr
zfierYktr, aYzimnstytr
ieµj[ inmrqf kOr vWloN
Aucycy qOr 'qy
snmfnq kIqf
igaf » snmfn
hfsl krn vfly
ividafrQIaF 'c
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
kfmrs ivBfg
gurlIn kOr 97[43
PIsdI aµkF nfl pihly
sQfn 'qy rhI » jslIn kOr
96[41 PIsdI aµkF nfl d¨jy
aqy kmlpRIq kOr 93[84
ÌIsdI aµkF nfl qIjy sQfn 'qy
rhI » afrts ivBfg nvjoq
isµG Jµz 80 PIsdI aµkF nfl
pihly, rfjbIr isµG 79 ÌIsdI
aµkF nfl d¨jy aqy anmolpRIq
isµG 78 PIsdI aµkF nfl qIjy
sQfn 'qy irhf » iesy qrHF
sfieµs gruWp dy hrmnpRIq kOr
83 PIsdI aµkF nfl pihly,
iqrfsI PæIsdI ieÈtpfl d¨jy
aqy pRkÈ afÈtvfl qIsry
sQfn 'qy irhf » ipRµsIpl mogf
ny KuÈI df pRgtfvf kridaF
dWisaf ik pRIiKaf ivWc kuWl 73
ividafrQI bYTy, ijnHF ivWcoN
4 ividafrQI 90
PæIsdI, 9
ividafrQI 80
PIsdI, 36
ividafrQI 70
PIsdI aqy 19
ividafrQI 60 PIsdI
aµk hfsl krn 'c sPl rhy
» sk¨l pRbµDkF vWloN hoxhfr
ividafrQIaF aqy AuhnF dy
mfipaF ƒ vDfeI idWqI geI »
www.samajweekly.com
KbrF
26/03/2022
XUkryn leI buzfpyst mYmorµzm ‘qy dsqKq krn dy bfvjUd rUs bixaf dusæmx
7
ipµz mhyVU df 128 vF msæhUr
slfnf iCµJ mylf 28 mfrc ƒ
mihqpur(suKivµdr isµG
iKµµzf ) ipµz mhyV¨ df
128 vf msæh¨r slfnf
iCµJ mylf 28 mfrc ƒ sµq
bfbf b¨tf isµG jI
mYmorIal sprotrs
klWb
vWloN aqy sµq
bfbf sqnfm
isµG jI dy
prvfr vWloN
sm¨h ngr
i n v f s I a F ,
nvIN idWlI. r¨s aqy
X¨kryn ivcfly jµg ƒ iek
mhInf bIq cuWkf hY» ies
iek mhIny dOrfn r¨s ny
X¨kryn ‘qy jæbrdsq
hmlf krky X¨kryn ƒ
dhfikaF ipWCy DWk idWqf
hY» ies jµg ivWc pihlF
r¨s ny nf qF hfeItYk
imjæfeIlF dI vrqoN kIqI
sI aqy nf hI hvfeI hmly
kIqy sn pr hux Auh ies
lVfeI ƒ jldI Kæqm
krn aqy ijWqx leI sB
kuJ vrq irhf hY» pr
ies sB dy ivWc ieWk gWl
kfPæI idlcsp hY» XfnI
ik r¨s ny iek vfr d¨jy do
dysæF nfl iml ky iek
mYmorµzm ‘qy dsqKq kIqy
sn, ijs df mksd
X¨kryn ƒ loV pYx ‘qy hr
sµBv surWiKaf pRdfn
krnf sI» ies ƒ buzfpyst
mYmorµzm vjoN jfixaf
jFdf hY» hflFik hux
r¨s ies dI brbfdI df
kfrn bx igaf hY»
dsµbr 1991 ivWc
sovIaq X¨nIan dy Bµg
hox qoN bfad X¨kryn ieWk
suqµqr rfsætr vjoN
AuBiraf» buzfpyst
mYmorYNzm ‘qy ibRtyn aqy
sµXukq rfj amrIkf
duafrf r¨s dy nfl 1994
ivWc hsqfKr kIqy gey
sn» hux ijWQy r¨s X¨kryn
‘qy hmlf kr irhf hY,
AuWQy amrIkf aqy
brqfnIaf pfbµdIaF
lgfAux qoN ielfvf kuJ vI
krn qoN asmrWQ hn»
kuWl imlf ky ieh iqµny
ies smyN X¨kryn dI
brbfdI df kfrn bxy hoey
hn» ies qoN bfad r¨s ny
X¨kryn ivWc siQq afpxy
ipµz mhyV¨ dy slfnF iCµJ myly df postr bfbf b¨tf isµG
jI mYmorIal sports klWb vWloN jfrI kIqf igaf»
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
sm¨h gRfm pµcfieq, sm¨h
aYn afr afeI vIrF dy
sihXog nfl krvfieaf
jf irhf hY» ies iCµJ myly
ivWc sWdy hoey
pihlvfnF dIaF
k u s æ q I a F
dyKx Xog
hoxgIaf »
kusæqIaF dI
dyK ryK pI
afr soDI
krngy »
sfry prmfx¨ stysænF ƒ vI
bµd kr idWqf hY»
jiækrXog hY ik X¨kryn dy
nfto vWl Jukfa hox kfrn
ieh lVfeI sæur¨ hoeI hY»
kbWzI Kyz dy ivkfs ƒ lY ky kyNdrI Kyz mµqrI dy nF pWqr iliKaf
idVHbf mµzI nkodr
mihqpur (hrijµdr pfl
CfbVf) pµjfb dI
hrmnipafrI Kyz kbWzI
srkl stfeIl ƒ pÙPuilq
krn leI aWj sRI anurfg
Tfkur kyNdrI Kyz mµqrI dy
nF sµdIp mlfxf mYNbr
BfrqI iPlm sYNsr borz
rfhIN mYmrµzm idWqf igaf»
ies mOky sµdIp mlfxf ny
vPd ƒ ivsvfs idvfieaf
ik Auh pµjfb, hirafxf,
cµzIgVH, X¨ pI afid
ielfikaF ivWc DVWlydfr
qrIky nfl KyzI jFdI Kyz
kbWzI ƒ pÙPuilq krn leI
Bfrq srkfr dy mfnXog Kyz
mµqrI sRI anurfg Tfkur jI
rfhIN afpxf p¨rf sihXog
dyxgy» ikAuNik kbWzI dysæ
qoN ielfvf ivdysF ivWc vI
KyzI jFdI hY» pr hux qWk
ijµnf lokF ny dysæ aqy
s¨ibaF qy sæfsn kIqf hY
AunHF ny sfzIaF KyqrI KyzF
ƒ shI Zµg nfl pÙmot nhIN
kIqf» KyzF ƒ aWKoN proKy
krnf hI dysæ dy nOjvfnF
ivWc inrfsqf df kfrx hY»
hux kyNdr srkfr mfnXog
pÙDfn mµqrI sRI nirµdr modI
jI agvfeI ivWc sfzy kyNdrI
Kyz mµqrI sRI anurfg Tfkur
jI dI rihnumfeI ivWc hr
iKWqy dI Kyz ƒ pÙPuilq krn
leI p¨rf Xogdfn pfvygI »
ies mOky vPd vloN pÙisWD
hflFik, X¨kryn ny apRYl
2008 ivWc iesƒ sæur¨
kIqf sI» aWj qWk Auh
ies dI mYNbrsiæp nhIN lY
sikaf hY» hux X¨kryn df
kbWzI bulfry sqpfl
K i z a f l ,
gurdIp isµG,
b l i v µ d r
i s µ G
DflIvfl ny
pWqr rfhIN
smfj vIklI
inAUj
mµg kIqI
ik kyNdrI
Kyz mµqrflf
kbWzI srkl
stfeIl ivWc ivsæysæ
rucI idKfvy» ikAuNik ipCly
smyN ivWc kbWzI srkl
stfeIl ƒ X¨nIvristI,
kfljF, sk¨lF dy Kyz klµzr
KbrF sL yar kro jI
sbr jvfb dyx lWgf hY»
iehI kfrn hY ik Auh hux
nfto ƒ lY ky kfPI
hmlfvr njær af irhf
hY» ieh ies leI hY
qoN vI mnPI kr idWqf hY»
cµgf hovy ik sfzy
rfjF dIaF
s r k f r F
afpxIaF m¨l
KyzF ƒ
pÙPuilq krn
leI iDafn
dyx» aWj
kbWzI iKzfrIaF
leI nOkrIaF dy
pÙbµD krn dI loV hY»
s¨bf srkfrF sKqI nfl
kbWzI srkl stfeIl ƒ
afpxy hWQF ivWc lY ky sfzy
X¨Q ƒ nisaf qoN bcf ky KyzF
ikAuNik X¨kryn dy
rfsætrpqI volodImIr
jæylynskI ny ikhf hY ik
jdoN Auh rfsætrpqI bxy
sn, qF AunHF ny nfto dy
byquky rvWeIey kfrn ies
muWdy ƒ ipWCy CWz idWqf sI»
ieµnf hI nhIN jæylyNskI ny
ieWQoN qWk kih idWqf ik
nfto r¨s qoN zrdf hY, ies
leI Auh Aus ƒ mYNbrsiæp
nhIN dy irhf» pr ieh
dWsxf vI jær¨rI hY ik r¨s
hmysæf hI nfto dy ivsQfr
df sKæq ivroD krdf irhf
hY» r¨s cfhuµdf hY ik nfto
ijWQy pihlF sI AuWQy hI
rhy» r¨s nfto dy ivsqfr
ƒ afpxy leI ieWk vWzy
Kæqry vjoN dyKdf hY»
X¨kryn aqy r¨s dI lVfeI
ivWc amrIkf smyq hor
dysæF ƒ sæfml nf krn
ipWCy r¨s df dbfa hY»
nfl joVn dI Auprfly krn»
kbWzI ivWc zoipµg, rfqF ƒ
huµdy mYc , hor kurqIaf ƒ
rokx leI srkfr afpxI
juµmyvfrI inBfey» Bfrq
srkfr kbWzI srkl
stfeIl leI rfj srkfrF ƒ
hukm dyvy ik ijµnf s¨ibaF
ivWc kbWzI KyzI jFdI hY AuWQy
kbWzI srkl stfeIl ƒ
d¨jIaF KyzF dy brfbr
mfnqf dyvy»ies mOky
kuldIp isµG aOjlf,
gursyvk isµG lWz¨, jiqµdr
pµƒ,Èyrf igWl, Xfdivµdr
isµG afid hfjr sn»»
8 26/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
ihjfb mfmly 'c jWj ƒ DmkI dyx vfly ƒ qfimlnfzU qoN ilafeI krnftk puils
bYNglur¨ . ihjfb mfmly
'qy ÌYslf dyx vfly krnftk
hfeI kort dy jWjF ƒ
DmkI dyx dy d¨jy mulËm
jmfn muhµmd AusmfnI ƒ
bYNglur¨ puils ÈuWkrvfr
ƒ qfimlnfz¨ qoN krnftk
lY ky afeI» puils ies qoN
pihlF ik hor mulËm
koveI rihmquWlHf ƒ vI lY
ky afeI sI» dovyN
ieslfimk Dfrimk
sµgTn qfimlnfz¨ qOhId
jmfq (tIaYWnjI) dy mYNbr
hn» qfimlnfz¨ puils ny
kiQq qOr 'qy rihmquWlHf
ƒ iqrunylvylI qoN aqy
AusmfnI ƒ qµjfvur qoN
igÙÌqfr kIqf sI» iek
vIzIE vfierl hox qoN
bfad mulËm ƒ igÙÌqfr
kr ilaf igaf hY» ies
jµg-ey-afËfdI Xfdgfr ivKy jld hovygI solr plFt dI sQfpnf
jlµDr. jµg-ey-afËfdI
Xfdgfr ƒ ibjlI
Auqpfdn ivc svYinrBr
bxfAux dI idÈf
ivWc aihm kdm
cuWkidaF izptI
k i m È n r - k m - m u W K
kfrjkfrI aÌsr
GniÈafm QorI ny
ÈuWkrvfr Xfdgfr df
dOrf kr ky AuQy 350
iklovft dy solr plFt
dI sQfpnf dy kµm dI
pRgqI df jfieËf ilaf»
ies pRrfjYkt 'qy
1,43,37,166 rupey dI
lfgq afvygI qy ieh zyZ
mhIny qk mukµml ho
jfvygf» ies sbµDI
jfxkfrI idµidaF izptI
kimÈnr ny dWisaf ik
ies plFt ƒ sQfpq
krn df muWK mµqv ibjlI
pYdf krn leI solr
AUrjf dI vrqoN krnf hY»
AunFH ikhf ik ieh plFt
ibjlI dIaF Ër¨rqF ƒ
p¨rf krn leI Xfdgfr
leI bhuq Pfiedymµd
sfbq hovygf» GniÈafm
QorI ny ikhf ik ieh kdm
Xfdgfr ƒ ibjlI
Auqpfdn ivWc svYinrBr
bxf ky jµg-eyafËfdI
kµplYks ivWc
ivkfs dy ieWk nvyN XuWg
dI Èur¨afq krygf» muWK
kfrjkfrI aiDkfrI ny
aWgy dWisaf ik ies
plFt dI sQfpnf nfl
ibjlI ibWl dy boJ ivc
krIb 50 PIsdI dI kmI
afvygI ikAuNik ieh sfry
kµplYksF ƒ solr plFt
rfhIN pYdf kIqI ÈuWD
ibjlI splfeI krygf»
AunFH ikhf ik ieh plFt
ies kµplYks dI ibjlI
splfeI ƒ vDfAux dy
nfl-nfl srboqm vrqoN
ƒ XkInI bxfAux ivWc vI
shfeI isWD hovygf» ies
pRrfjYkt ƒ inrDfrq
smyN aµdr mukµml krn
leI sbµDq aiDkfrIaF
ƒ hdfieq kridaF
izptI kimÈnr ny ikhf
ik AunHF vWloN roËfnf
afDfr 'qy pRgqI df
jfieËf ilaf jfvygf qy
ies kµm 'c iksy vI qrHF
dI byloVI dyrI ƒ brdfÈq
nhIN kIqf jfvygf»
vIzIE 'c rihmquWlHfh ny
ihjfb mfmly 'c ÌYslf
suxfAux vfly jWjF ƒ
kiQq qOr 'qy jfnoN mfrn
dI DmkI idWqI sI»
vIzIE dy afDfr 'qy iek
vkIl suDf ktvf ny
bYNglur¨ 'c puils 'c iÈkfieq
drj krvfeI sI qy
mulËm iÉlfÌ kfrvfeI dI
mµg kIqI sI» krnftk
hfeI kort ny ivWidak
adfiraF 'c ihjfb 'qy
pfbµdI ƒ cuxOqI dyx
vflIaF vWK-vWK ptIÈnF
Kfrj kr idWqIaF sn»
AuWqrI korIaf ny ikhf, sB qoN vWzI
afeIsIbIaYWm df kIqf pRrIKx
isEl . AuWqrI korIaf ny ikhf
ik hY ik ikm joNg Aun dy hukm
qihq Aus ny hux qWk sB qoN
vWzI aµqr mhfdyÈI bYilsitk
imËfeIl (afeIsIbIaYWm) df
pRrIKx kIqf hY» AuWqrI
korIafeI srkfrI mIzIaf dI
irport dWKxI korIaf qy jfpfn
dIaF ÌOjF dy iek idn pihlF
dy ibafn qoN bfad afeI hY»
dovF dyÈF dI ÌOjF ny ikhf sI ik AuWqrI korIaf
ny 2017 qoN bfad pihlI vfr lµbI d¨rI dI
afeIsIbIaYWm df pRrIKx kIqf hY» mfhrF df
kihxf hY ik ies df tIcf amrIkf ƒ AuWqrI
korIaf ƒ prmfx¨ qfkq mµn ky Aus
'qy pfbµdI lgfAux leI mjb¨r
krnf hY» pfbµdIaF kfrn bury hfl
ipENgXFg dI arQivvsQf ƒ
koronf mhfmfrI ny hor nuksfn
phuµcfieaf hY» AuWqrI korIaf dI
aiDkfrq korIafeI sYNtÙl inAUË
eyjµsI ny ikhf hY ik hHfsoNg-17
AuWc kox 'qy dfgI geI hY» ieh
imËfeIl 6,248 iklomItr dI vWD
qoN vWD AucfeI qWk phuµcI qy AuWqrI korIaf qy
jfpfn ivckfr pfxI 'c izWgx dy pihly 67
imµt (iek Gµtf sWq imµt) dI Auzfx dOrfn
ies ny 1,090 iklomItr dI Xfqrf kIqI»
pfiksqfn jfx-afAux vfly XfqrUaF leI atfrI srhWd KuWlHI
nvjoq isµG isWDU iKælfPæ roz ryj mfmly
’c suprIm kort vWloN PæYslf surWiKaq
nvIN idWlI. suprIm kort ny
sfl 1988 dy roz ryj kys,
ijs ivWc ieWk ivakqI dI mOq
ho geI sI, ivWc pµjfb
kFgrs dy afg¨
nvjoq isµG isWD¨ ƒ
1000 rupey dy
jurmfny dy nfl irhfa
krn dy afpxy afdysæ
dI smIiKaf dI mµg
krn vflI ptIsæn 'qy
afpxf PYslf
surWiKaq rWK ilaf
hY» ies mfmly ivc hyTlI
adflq ny isWD¨ ƒ brI kr
idWqf sI pr mgroN hfeI kort
ny isWD¨ ƒ iqµn sfl dI sjæf
aµimRqsr . hux Bfrq qoN
jfx qy AuDroN afAux vfly
Xfqr¨ ibnF iksy rok tok dy
dovF mulkF ivc af jf
skxgy» srkfrI s¨qrF
muqfbk ipCly lµmy smyN qk
mulk ivc koronf qflfbµdI
lWgx kfrn atfrI srhWd ƒ
mukµml qOr ’qy sIl kIqf
igaf sI» srhWd ’qy lfeIaF
ÈrqF hux kyNdr srkfr dy
sbµDq ivBfg ny vfps lY
leIaF hn» hux afm idnF
vFg sYlfnI qy ÈrDfl¨ jo
Bfrq siQq pfiksqfnI
d¨qGr qoN vIËf pRfpq kr ky
pfiksqfn jf skxgy»
dWsxXog hY ik ipCly lgpg
do sflF qoN ieh atfrI
vfhgf srhWd bµd hox kfrn
AunHF lokF leI aOK bxI sI,
ijnHF dy ieDr jF AuDr
irÈqydfr rihµdy hn» pfiksqfn
ivc rih gey ieiqhfsk
gurDfm qy mµdrF dy
drÈn dIdfrF qoN vFJy rhy
ÈrDfl¨ hux pfiksqfn jf ky
drÈn dIdfry kr skxgy»
ies bfry sµq mhfpurÈ
kfrsyvf qrnqfrn dy
syvfdfr bfbf gurmIq isµG
ny dWisaf ik pfiksqfn
siQq gurDfmF ivKy AunHF
suxfeI sI» isWD¨ ny hflFik
adflq ivc noits df dfierf
vDfAux bfry pfeI geI arjæI
df ivroD kIqf»
pIVq pWK ny
suprIm kort
ivc mfmly Auqy
muV ivcfr leI
arjæI pfeI sI»
isWD¨ dy vkIl
ey[aYm[ isµGvI
ny nvIN arjæI df
ivroD kridaF
ikhf ik Gtnf dy 34 sfl
bfad aqy PæYsly dy cfr sfl
bfad dfierf vDfAux dI mµg
qrksµgq nhIN hY»
vWloN kfrsyvf krvfeI jf
rhI sI» srhWd bµd hox
kfrn kfPI pryÈfnI df sfhmxf
krnf ipaf sI» Bfrqpfiksqfn
srkfrF ny ieh
ÌYslf lYNidaF jo Xfqr¨aF
ÈrDfl¨aF ƒ sh¨lq
muhWeIaf krvfeI hY, ieh
ÌYslf kfibly qfrIÌ hY»
www.samajweekly.com
KLbrF
26/03/2022
9
pµjfb-hirafxf dy iksfnF vWloN kyNdr srkfr iKælfPæ ros mujæfhrf
aYs[ey[aYs[ ngr
(muhflI) pµjfb aqy
hirafxf dIaF vWK-vWK
iksfn jQybµdIaF (cox
lVn vflIaF iksfn
jQybµdIaF ƒ CWz ky) dy
pRmuWK afg¨aF dI agvfeI
hyT iksfnF ny aWj muhflI
ivc kyNdr srkfr iÉlfÌ
s¨bf pWDrI ros muËfhrf
kIqf aqy pRDfn mµqrI ’qy
vfadfiÉlfÌI df doÈ
lfieaf» aWj svyry hI
pµjfb qy hirafxf dy iksfn
bWsF aqy trYktr-trflIaF
ivWc jYkfry CWzdy hoey
muhflI dy gurduafrf aµb
sfihb dy bfhr puWzf
grfAUNz ivWc phuµcxy Èur¨ ho
gey sI aqy dupihr qWk
iksfnF dI vWzI BIV jmHF ho
geI» vWK-vWK bulfiraF ny
kyNdr srkfr ƒ rWj ky
Bµizaf» hflFik iksfnF
vWloN trYktr mfrc kWZx
dI vI gWl khI jf rhI sI
pr Auh rfjpflF ƒ mµg
pWqr dy kyy hI vfps muV
gey» iksfnF dy Drny ’qy
BfKVf ibafs mYnyjmYNt
borz ivWc pµjfb df kotf
Éqm krn df mfmlf vI
g¨µijaf jdoNik jQydfr
bldyv isµG isrsf ny
ivvfdq pusqkF df muWdf
cuWikaf» ies dOrfn iksfn
afg¨ rfkyÈ itkYq, zf[
drÈn pfl isµG, hirµdr
isµG lWKovfl, jgjIq isµG
zWlyvfl, guirµdr isµG Bµg¨,
suKpfl dÌr, suKdyv isµG,
kµvljIq isµG bfbf, gurbÉÈ
isµG brnflf, surjIq
isµG P¨l, joigµdr isµG
nrYx, gurnfm isµG sµD¨,
iBRÈtfcfr mukq pµjfb muihµm: irÈvq lYx vflI klrk
igRPæqfr, nOkrI df JFsf dy ky leI sI 4[80 lWK dI irÈvq
jlµDr. pµjfb dy muWK mµqrI
Bgvµq isµG mfn vWloN s¨by
ivWc iBRÈtfcfr rokx leI
jfrI kIqy gey nµbr ’qy afeI
iÈkfieq sbµDI kfrvfeI
kridaF ieWQoN dy qihsIl
dPæqr ivWc aWj ieWk mihlf
klrk ƒ irÈvq lYx dy doÈ
hyT igRPæqfr kIqf igaf hY»
pµjfb ƒ irÈvq mukq
bxfAux leI ivWZI geI muihµm
qihq ieh pihlI kfrvfeI
hY» igRPæqfr kIqI geI
klrk dI pCfx mIƒ vjoN
hoeI hY, jo qihsIl dPæqr dI
syl brFc ivWc kµm krdI hY»
ivjIlYNs ivBfg dy s¨qrF qoN
imlI jfxkfrI anusfr AuWgI
ipµz dy rihx vfly suirµdr
kumfr ny iÈkfieq drj
krvfeI sI ik Auh sbËI
vycx df kµm krdf hY qy Aus
dI DI ƒ nOkrI idvfAux leI
klrk mIƒ ny Aus koloN sfZy
iqµn lWK rupey dI mµg kIqI
sI» imlI jfxkfrI anusfr
suirµdr kumfr ny hux qWk
4[80 lWK rupey idWqy sn,
ijnHF ivWcoN kuJ pYsy Aus ny bYNk
Kfqy ’c pfey sn aqy kuJ
nkd PVfey sn» suirµdr ny
23 mfrc ƒ ieh iÈkfieq
drj krvfeI sI qy muWK
mµqrI dPæqr ny iÈkfieq ’qy
kfrvfeI krn leI 24 mfrc
ƒ jlµDr ivjIlYNs dy dPæqr
ƒ s¨icq kIqf sI» jfxkfrI
anusfr muZlI jFc dOrfn
sfibq hoieaf ik suirµdr
kumfr vWloN idWqI geI bYNk
KfiqaF dI iztyl qy vWtsaYp
cYt sxy mobfeIl Pon dI irkfrizµg
afid sb¨q sWcy sn»
ies mgroN klrk mIƒ ivruWD
iBRÈtfcfr rok¨ aYkt dy
sYkÈn 7 qihq kys drj kr
ky Aus ƒ inaFiek ihrfsq
’c Byj idWqf igaf hY»
pRÈoqm isµG, suKijµdr
isµG Kosf, bldyv isµG
ËIrf smyq 40 mYNbrI vÌd
ny pµjfb qy hirafxf dy
rfjpflF nfl mulfkfq kr
ky AunHF ƒ iksfnI mµgF
sbµDI dyÈ dy rfÈtrpqI
rfm nfQ koivµd dy nfm ilKy
mµg pWqr idWqy» iksfn
afg¨aF ny ikhf ik KyqI
kfƒn vfpsI smyN pRDfn
mµqrI nirµdr modI ny
aYmaYWspI smyq hor jfieË
mµgF jldI pRvfn krn df
Brosf idWqf sI pr iksfnF
nfl kIqy vfady hux qWk
p¨ry nhIN kIqy gey hn ijs
kfrn iksfnF ivWc BfrI ros
pfieaf jf irhf hY» AunHF
mµgF nf mµnIaFjfx ’qy muV
sµGrÈ ivWZx dI icqfvnI
idWqI» bulfiraF ny idWlI
aµdoln dOrfn iksfnF
ivruWD drj kIqy kys qurµq
vfps lYx, ÈhId iksfnF dy
pirvfrF ƒ muafvËf dyx,
lKImpur KIrI kql kFz
leI i˵myvfr kyNdrI rfj
mµqrI dy puWqr smyq hornF
sbµDqF ƒ sÉq sjfvF
idvfAux aqy ajY imÈrf ƒ
mµqrI mµzl ’coN brÉfsq
krn smyq svfmInfQn
kmytI dIaF isÌfrÈF
anusfr aYmaYWspI qYa
krky PæslF dI ÉrId leI
gfrµtI kfƒn bxfAux dI
mµg kIqI» Auprµq iksfn
afg¨aF dI rfjpfl nfl bVy
suKfvyN mfhOl ivWc mulfkfq
hoeI aqy AunHF ny iksfnF dI
gWl suxn qoN bfad Brosf
idWqf ik Auh jldI hI
iksfnF df mµg pWqr
rfÈtrpqI ƒ Byj dyxgy»
pµjfb ’c kxk dI srkfrI KrId pihlI aprYl qoN ÈurU krn df aYlfn
cµzIgVH. pµjfb ivWc pihlI
aprYl qoN kxk dI srkfrI
KrId sæur¨ ho rhI hY qy ies
dIaF iqafrI leI KrId
eyjµsIaF pWbF Bfr hn» ies
vfr r¨s-X¨kryn jµg dy
pRBfv anfj dI KrId ’qy pY
skdy hn» ieho vjHf hY ik
kfrporyt Grfxy aqy vpfrI
hux qoN iksfnF nfl kxk dI
KrId dy isWDy sOdy kr rhy
hn» BfrqI Kurfk ingm
(aYWPsIafeI) ny d¨sry s¨ibaF
dI mµg dI p¨rqI leI ies
vfr pµjfb dy KrId kyNdrF ’coN
kxk isWDI izspYc krnI hY»
kOmFqrI pWDr ’qy anfj dI
mµg vDx kfrn pµjfb dy
godfmF ’coN kxk dI m¨vmYNt ho
cuWkI hY» ipCly sflF dOrfn
godfmF ivc ieWk-do vrHy
kxk Bµzfr rihµdI sI pr
ies vfr kxk dI nvIN Psl
dI cukfeI vI mµzIaF ’coN isWDI
ho jfxI hY» godfmF ivc nvIN
kxk vI bhuqI Bµzfr nhIN
hovygI» pRfpq vyrivaF
anusfr pµjfb ivc ies vfr
kxk dI pYdfvfr 175 lWK
mItirk tn hox dy afsfr
kyNdr df bulyt tryn pRfjYkt ‘PæjæUlKrcI’: E’brfien
nvIN idWlI. iqRxm¨l kFgrs dy
rfj sBf mYNbr zYryk E’brfien ny
ikhf ik muµbeI aqy aihmdfbfd
drimafn bulyt tryn Xojnf kyNdr
srkfr dI ‘Pæj¨lKrcI’ vflI
Xojnf hY» AunHF doÈ lfieaf ik
srkfr afm XfqrIaF dIaF aslI loVF vWl
iDafn nhIN dy rhI» ryl mµqrfly dy kµm-kfj
’qy Auprly sdn ivWc crcf dOrfn sµboDn
kridaF E’brfien ny ikhf ik inWjI ryl
hn ijs ’coN 132 lWK mItirk
tn kxk dI KrId df tIcf
rWiKaf igaf hY» kxk df
GWto GWt smrQn muWl ies
vfr 2015 rupey pRqI kuieµtl
qYa hY pr bfjæfr ivWc kxk
dy Bfa 2300 rupey pRqI
kuieµtl ƒ pfr kr gey hn»
kxk dI brfmd dy njærIey qoN
kfrporyt ies vfr kxk dI
iksfnF qoN isWDI KrId vI
krngy» aijhy hflfq ivWc
kxk dI KrId df srkfrI
tIcf pRBfivq ho skdf hY»
pµjfb ivc krIb 178[50
lWK mItirk tn kxk dy
Bµzfrn smrWQf hY pr d¨sry
s¨ibaF ƒ kxk dI m¨vmYNt
gWzIaF dy mfmly ivWc pfrdrÈqf
jær¨rI hY» AunHF srkfr qoN jfxnf
cfihaf ik Aus ny 2014 qoN 2021
dOrfn rylvy df aijhf ikhVf vWzf
ivcfr idWqf, jo agly 15 jF 20
sflF qWk pRsµigk rhy» AunHF ikhf
ik srkfr ny bµdy Bfrq aYkspRYWs df aYlfn
kIqf sI, pr ies dI itkt lgpg 1500
rupey qoN iqµn hjæfr rupey qWk hovygI» kI
afm XfqrI eynf ikrfieaf dy skxgy»
qfjpur bµdrgfh leI azfnI ny lfeI sB qoN AuWcI bolI
kolkfqf. dyÈ ivWc inWjI
Kyqr dy sB qoN vWzy sµcflk
azfnI ports aYNz aYWseIjæYWz
(eypIaYWseIjæYWz) ilimtz ny
pWCmI bµgfl srkfr dy
qfjpur bµdrgfh pRfjYkt
leI sB qoN AuWcI bolI lfeI
hY» ieWk aiDkfrq s¨qr ny
dWisaf ik eypIaYWseIjæYWz ny
ies bµdrgfh leI mukfbly
’c jyaYWszbilAU gruWp ƒ
ipWCy CWz idWqf hY» bolI dy
dOr ’c eypIaYWseIjæYWz aqy
jyaYWszbilAU hI Èfml sn»
hflFik Èur¨afqI dOr ivWc kuJ
hor kµpnIaF ny vI idlcspI
idKfeI sI» srkfr dy ieWk
aiDkfrI ny nfm nf Cfpx dI
Èrq ’qy dWisaf ik
eypIaYWseIjæYWz ny kuWl mflIey
dI 0[25 PIsd ihWsy dI bolI
lfeI jdik ieWk hor kµpnI ny
0[23 PIsd ihWsy dI bolI
lfeI hY»
hox krky pµjfb dy godfm
KflI hox lWgy hn» BfrqI
Kurfk ingm vWloN ies vfr
17 lWK mItirk tn kxk
KrIdI jfxI hY Kurfk qy
splfeI ivBfg dy
zfierYktr aiBnv iqRKf ny
ikhf ik kxk dI KrId dy
sfry pRbµD mukµml kIqy jf
rhy hn aqy KrId eyjµsIaF
nfl mIitµgF df islislf
jfrI hY»
www.samajweekly.com
sihq
26/03/2022
jgq qmfsæf lok ihWq bxy kƒnF vWl srkfr qy pRÈfsn bolI qy aµnHI
pµjfb gædfrF dy koloN, muWZoN hI ikAuN hfiraf
luWt Kjæfny iehdy TWgF , ipWT Curf hY mfiraf
cODr krn lutyry dyKo, jfx sæudfeI lokF ƒ
pYnsænF qy BWqy lf lf, Dylf Dylf hY zkfiraf
Guµmx jfx ielfj bhfny, ieµglYNz kdy amrIkf
krjæ iksy ny imWtI df vI, nf sI isr qoN Auqfiraf
"ryqgV´ " sPæfeI JfV¨ hY, krdf lWgy afp " vflf"
"bflI"icWcVF ƒ lokF ny, noc nhuµaF qoN nkfiraf
bflI ryqgVH
+919465129168
smfj vIklI inAUj
prflI nf sfVo
prflI nf sfVo qy hoieaf hWlf bol ,
isWDy sfdy iksfn ny ivcfry axBol »
pihlF qF Jony dI kfÈq qy lWgy pfbµdI ,
jy nhIN srdf qF p¨rI nfloN aWDI cµgI »
pfxI DrqI aµdroN Éqm ho irhf ,
qusIN lok ho anfVI qy axjfx »
prflI ƒ jlf ky DrqI mF df ,
qy afpxf vI kr rhy ho nuksfn »
pihlI loV qF pfxI GWt lYx vflI ,
pnIrI dI kro pihcfx »
vfZI qoN bfad KfeIaF, toey puWto ,
pfxI Br ky ienHF c prflI df kro dbfn »
nf iksy mÈInrI dI Ër¨rq ,
afpxI imhnq df imlxf ienfm »
iksfn df puWq hF, rWKF KyqI igafn ,
bgIcI 'c afrgYink KyqI ƒ dyvF aµjfm »
mOl rhy b¨itaF ƒ dyK dyK »
aflf duaflf, jnqf qy mYN hovF hYrfn
BfvyN mYN afrgYink mfhr nhIN ,
qusIN mfihrF dI slfh nf bxo Dµnvfn »
imWqro ! prflI nf sfVo afKy lWgo ,
qrs kro gurbq qy bxo sWcy suWcy iensfn »
amrjIq isµG qUr
ipµz kulburCF
iËlHf pitaflf
98784 - 69639
Bfrq afËfd hox qoN bfad sfzf
sµivDfn 26jnvrI 1950 ƒ lfg¨
kIqf igaf sµivDfn kmytI ny Bfrq
dIaF sfrIaF siQqIaF dI jfxkfrI
lYx qoN bfad hI sµivDfn bxfieaf
qy pfs kIqf hY»smyN dy nfl hflfq
bdldy rihµdy hn ijs nfl kyNdrI
qy rfj srkfrF afpxy kfƒn bdl
lYNdIaF hn qy hflfq anusfr sB
kuJ anuk¨l rihµdf hY»kuJ kfƒn
aijhy huµdy hn jo ajoky hflfq ijs
ƒ srkfrF dyK ky axizWT kr
idµdIaF hn,Kfs qOr qy afm lokF dy jIvn nfl sbµDq
aijhy Éfs kfƒn mfnXog suprIm kort qy ielfkfeI mfxXog
hfeI kort vWloN bxf ky lfg¨ kr idWqy jFdy hn lokF dIaF
Kæud muÈklF dyK ky jF iksy agFhvD¨ vkIl dI ptIÈn
pfAux AuWqy bhuq vDIaf sfriQk kƒn bx jFdy hn pr
srkfrF qy pRÈfsn AunHF ƒ vyK ky axizWT krdy hn»aijhy
kfƒn jnqf leI byhWd Ër¨rI huµdy hn pr srkfrF ies vWl
Xog iDafn nhIN idµdIaF so ijnHF ivWcoN muWK hn jnqf leI
jær¨rI vrijq pfrikµg qy isgrtnoÈI,afr[ tI[ afeI[ ies
df jvfb srkfrI adfiraF ivWcoN lYxf byhWd muÈikl
hY»afvfË pRd¨Èn smfijk sunyhy dI AulµGxf byhWd
duKdfeI mslf qy sÉq kfƒn hn pr iksy pRÈfsk
aiDkfrI ƒ suxfeI nhIN idµdf»iËlHf pRÈfsn jF
pulIs ivBfg qk phuµc kro ik Dfrimk sQfnF
qy mYirj pYils ivWc AuWcI afvfË ivWc lfAUz
spIkr vWj rhy hn AunHF df GiVaf GVfieaf
jvfb huµdf hY ieh Dfrimk mslf hY jf ivafh
ÈfdI df pRogrfm hY QoVHI dyr cWl ky afvfË bµd
ho jfvygI,pqf nI ieh srkfrI hukm huµdf hY jF
Dfrmk qy ivAupfrk jQybµdIaF nfl myl
jol,aijhf vrqfrf pRÈfsn qy puils ivBfg
df mYN Éud hµZfieaf hY» sµn 1970,1980
dhfky qk ivafh ÈfdIaF qy Dfrimk sQfnF
qy pRogrfm huµdy sn,idn vyly hI afpxf
pRogrfm Kæqm kr ky hr koeI afvfË vgYrf
bµd kr idWqI jFdI sI»Dfrimk sQfnF qy
sµgrFd jF gurpurb vfly idn lfAUz
spIkrF dI vrqoN kIqI jFdI sI bfkI idn
ÈrDf nfl ijs ny Dfrimk sQfnF qy jfxf hY
jfE pr lfAUz spIkr hr roË nhIN vjfey
jFdy sn»hux qF svyry cfr vjy qoN ijµny vI
Dfrimk sQfn hn mukfbly dy r¨p ivc
lfAUz spIkr cfl¨ kr idµdy hn,iesy qrHF
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
rmyÈvr isµG
pitaflf
sµprk nµbr
9914880392
rfq ƒ lVI jfrI rihµdI hY»Dfrmk sµsQfvF
ƒ koeI puWCx vflf hovy ik lfAUz spIkr
nfl Drm df pRcfr jF pRsfr huµdf hY? AuWcI
afvfË nfl sfzy srIr dy AuWqy bhuq burf pRBfv pYNdf hY pVHn
vfly bWicaF dI pVHfeI qy ibmfr lokF ƒ ikµnI muÈikl huµdI
hY»ÈihrF ivWc qF hr glI ivWc Dfrimk sQfn mOj¨d hn
jnqf afm qOr qy ienHF qk phuµc krn dI ihµmq nhIN krdI
ikAuNik ienHF dy pRDfn jnqf qy BfrI pYNdy hn»ipµzF ivc vI
iek qoN vWD Dfrimk sQfn hn ijnHF df lfAUz spIkr mukfblf
cWldf rihµdf hY jy koeI sWjx imWqr afvfË GWt krn
dI gWl kr lvy qF Dfrimk sQfnF dy muKI Aus ƒ nfsiqk qF
dWsdy hI hn qy ipµz vfly Aus nfl bol cfl vI bµd kr idµdy
hn» mfxXog suprIm kort ny afvfË pRd¨Èx qy TWlH pfAux
leI lok ihWq kfƒn “afvfjæ pRd¨Èx (inXm aqy inXµqrx)
inXm,2000” dy r¨p ivWc hY, ijs qihq rfq ds vjy qoN lY
ky svyry Cy vjy qWk smfijk Dfrimk jF iksy vI iksm df
koeI pRogrfm hovy,AunHF pRogrfmF ivWc lfAUz spIkr cfl¨
krn dI sÉq mnfhI hY Aus qoN bfad svyry Cy vjy qoN rfq
dWs vjy qk jy mn˨rI pRÈfsn qoN leI hoeI hY,lfAUz spIkr
cfl¨ kr skdy ho pr ijs QF qy pRogrfm ho irhf hY,jy iemfrq
hY qF afvfjæ kµDF dy aµdr rhy jy KuWlHf pµzfl hY qF kuJ
sImq ielfky qk hI afvfË jf skdI hY»jy srkfr vWloN koeI
muinafdI krnI hovy isrÌ Aus leI lfAUz spIkr vjfAux
dI Cot hY»pµjfb srkfr vWloN vI afvfË pRd¨Èx ƒ rokx df
kvc 1956 pµjfb ieµstr¨mYNt kµtrol afp nfjfieË Dfrf
10
3,4 hY ijs dy qihq
pRÈfsn dI iejfËq
lYxI byhWd Ër¨rI
hY»pr ÈrHyafm mYirj
pYlys qy Dfrimk sQfnF
qy afvfË pRd¨Èx kfƒn
dI AulµGxf ho rhI
hY,sfzI srkfr cuWp hY
iËlHf pRÈfsn
aiDkfrIaF ƒ kuJ
suxfeI nhIN
idµdf»izptI kimÈnr
dPqr qWk afm afdmI dI phuµc ho nhIN skdI qy pulIs
krmcfrIaF df vqIrf lokF nfl afpF jfxdy hI hF» mfxXog
suprIm kort vWloN bxfey kfƒn ƒ ieWkI sfl bIq cuWky hn
pr srkfr df iek pRqIsq vI kfƒn dI rfKI krn vWl
iDafn nhIN»pRd¨Èx kµtrol vWloN ipCly sfl iËlHf pRÈfsnF
ƒ Kfs qOr qy icWTIaF kWZIaF geIaF jo DrIaF DrfeIaF hI
rih geIaF» hr sfl bWicaF dIaF pRIiKafvF ƒ muWK rWK ky
isWiKaf ivBfg vWloN srkfr qy iËlHf pRÈfsnF ƒ bynqI r¨pI
icWTIaF kWZIaF jFdIaF hn,pr srkfrF qy pRÈfsn ƒ icWTI
pVHfAux vflf koeI nhIN jo PfeIl aWjkWlH izjItl qknIk
dy aµdr peIaF rihµdIaF hn»afvfË pRd¨Èx qy TWlH pfAux
leI sfzIaF kuJ smfijk jQybµdIaF ny mfxXog pµjfb
hirafxf hfeI kort ivWc ptIÈn pfeI ijs leI
julfeI 2019 kort vWloN Kfs hdfieqF nfl hukm
jfrI kr idWqf igaf»afvfË pRd¨Èx rokx leI
aqy qF Auho hI hn jo mfxXog suprIm kort ny
pfs kIqIaF sn,Aus ivWc Kæfs soD ieh hY afvfË
pRd¨Èn dI ijWQy AulµGxf ho rhI hY Aus df jiæµmyvfr
iËlHf pRÈfsn hY» hux do sfl mfxXog hfeI kort vWloN
jfrI kIqy hukmF ƒ bIq cWly hn,pr pµjfb
srkfr vWloN mfxXog hfeI kort vWloN ieh puWCx
qy ik iËlHf pRÈfsn aiDkfrI afvfË pRd¨Èx
leI kOx jiæµmyvfr hovygf, bhuq qfrIKF lµG
geIaF pr srkfr vWloN koeI Xog pWqr jfrI
nhIN kIqf igaf ijs ivWc aiDkfrI df nfm
drj hovy»ijs qoN jnqf suDfr krvf sky qy
Xog jvfb lY sky»lokrfj ivc lok aiDkfrI
kfƒnF dI rfKI krn leI iqafr nhIN qF jnqf
iensfÌ lYx leI ikWQy jfvy?
vyiKaf igaf hY ik jy sbµDq Qfxy ƒ
irport kIqI jfvy ik afvfË pRd¨Èx dI
AulµGxf ho rhI hY pihlI gWl Auh iDafn nfl
Pon suxdy nhIN jy sux vI lYx qF ijs QF qy
lfAUz spIkr cWl irhf huµdf hY AunHF ƒ dWs
idµdy hn ik sfƒ Plfxy afdmI ny quhfzI
irport kIqI hY»jy sO nµbr qy Pon kro qF AunHF
df ieh jvfb huµdf hY ik sfƒ Aus Gr jF bµdy df nfm dWso
ijWQy vWj irhf lfAUz spIkr quhfƒ pryÈfn kr irhf hY kOx
jf ky cOkIdfrI krygf jd ik ÈihrF ivc rfq ƒ pYtroilµg
krn vfly pulIs krmcfrIaF df ieh Pærjæ bxdf hY»
ÈRomxI gurduafrf pRbµDk kmytI vWloN vI Dfrimk sQfnF ƒ
hukmnfmf nhIN ieWk icWTI Ër¨r iqWn ku sfl pihlF ilKI sI
ik lfAUz spIkrF qy pfbµdI lgfE,pr kOx khy rfxI aWgf
ZWk ÈRomxI gurduafrf pRbµDk kmytI df cuixaf ielfkfeI
mYNbr ƒ vI ieh jiæµmyvfrI cuWkxI cfhIdI hY»kyNdr srkfr
vWloN ieWk hukm jfrI kIqf igaf sI ik iksy vI nfgirk ƒ
koeI muÈikl hovy qF afpxy rfj dy pulIs muKI dy Ìon nµbr
181 qy dWs skdf hY hux ieh azµbr isrÌ aOrqF leI hI
inrDfrq kr idWqf igaf hY,hux jy iËlHf pRÈfsn duWK
qklIÌ nf suxy qF jnqf iks df drvfjf KVkfvy» sfzIaF
smfijk jQybµdIaF qy Dfrimk sµsQfvF df Pærjæ bxdf hY
ik afvfË pRd¨Èx dy AuWqy pfbµdI lgfAux agFhvD¨ lok
avfË AuTfAux suWqI pµjfb srkfr qy pRd¨Èx kµtrol borz
dy aiDkfrIaF ƒ jgfAux,mIzIaf df vI Pærjæ bxdf hY ik
jnqf ivWc jf ky ies msly bfry ivcfr crcf kry»hr ieWk
iensfn koloN mobfiel Pon hY,sosæl mIzIaf qy afvfjæ
AuTfAuxI cfhIdI hY»ies nfl iksy Drm df pRcfr jF pRsfr
nhIN huµdf jnqf Ër¨r pRyÈfn huµdI hY»
11 26/03/2022 sihq
www.samajweekly.com
drd myry avfm df
bVy idnF qoN aOKæy-sOKy ,iZWzF ƒ gµZ mfr rhy sI,
mµg -qµg ky ieWDroN AuWDr, ieWk d¨jy qoN sfr rhy sI,
pWQrF ivWc vI irjæk pucfvy-2,eysy gWl qy mn sI itikaf,
lOkzfAUn ivWc kI kuWJ idisaf, mYN vI ipisaf q¨µ vI ipisaf»
drd qyry qy myry idl df,sµn sµqflæI vflæf irisaf,
icVIaF mrn gvfrF hfsf, AuWjVy bfgæ df nf koeI mflI,
BuWK, gærIbI qy kµgflI, gæurbq BrI hY jiæµdgI kflæI
ikWDr jfvF iksƒ afKF,hfl myry dI mfVI iviQaf»
lfkzfAUn ivWc kI kuWJ idisaf, mYN vI ipisaf q¨µ vI ipisaf,
drd qyry qy myry idl df,sµn sµqflæI vflæf irisaf
sVk iknfry, pWtVI AuWqy,jfn gvf leI suWqy- suWqy,
bWcy ivlkdy lfsæ duaflæy, botIaF nocx bih-bih kuWqy,
pYrF ivWc ibafeIaF pftIaF, quridaF-quridaF
hµB hfr gey pYdl cWldy,pYrF ivWclf juWqf iGisaf»
lfkzfAUn ivWc kI kuWJ idisaf, mYN vI ipisaf q¨µ vI ipisaf,
drd qyry qy myry idl df,sµn sµqflæI vflæf irisaf,
Drm krm qy lµgrF vflæy, dfnI pursæ khfvx vflæy,
Auh vI ikWDry KWlIN vV gey, rWijaF qfeIN rjfvx vflæy
BuWKæy iZWz nvjfq qVPædy, srkfrF vI hWQ hY iKicaf,
lfkzfAUn ivWc kI kuWJ idisaf, mYN vI ipisaf q¨µ vI ipisaf,
drd qyry qy myry idl df,sµn sµqflæI vflæf irisaf»
AuhI qµd qy AuhI qfxI, sdIaF qoN vµz cldI kfxI
asF qF Kfxy hWk prfey, qyry Kfqy rfm khfxI
sfzI iksmq hWk prfey, qyrI iksmq kuWqy KæfnI,
jær df rih rxbIr q¨µ jµm-jµm, qyry lyKIN ieh hI iliKaf»
lfkzfAUn ivWc kI kuWJ idisaf, q¨µ vI ipisaf mYN vI ipisaf,
drd qyry qy myry idl df,sµn sµqflæI vflæf irisaf»
rxbIr isµG/ipRµs
sæfhpur klF
afiæPsr kflonI sµgrUr
9872299613
sfihqkfrF dIaF smWisaFvF
sfihqkfr,kvI, lyKk ijµnF ƒ smfj ivWc vWKrI pCfx krky jfixaf
jFdf hY» pµjfbI mF bolI dy amIr ivrsy sWiBafcfr ƒ dunIaF dy
kony kony ivWc pRcfrnf qy alop ho rhy sæbdF ƒ surjIq rWKx ivWc
lyKkF df vzmuWlf Xogdfn hY» smfijk AUnqfeIaf kurIqIaF ƒ
afpxI klæm duafrf Aujfgr krnf, smfijk, Dfrimk afid hryk
ivÈy AuWqy ilK ky lokF dy hWk ivWc,qy julm dy ivruWD avfjæ AuTfAuxI,
sWc ilKxf ibµnF iksy dI pRvfh kIqy, ieh sfihqkfrF dy ihWsy
afieaf» klæm ny qKæq qfjæ bdl idWqy, smfijk suDfr ivWc klmF
vfilaF df bVf Xogdfn hY» rcnfvF, khfxIaF, gIq bolIaF dohy
hfs rfs hryk vµngI kvI afpxI klm duafrf ilK ky pfTkF qWk
phuµcdf hY» pµjfbI ƒ sæuWD ilKxf, sæuWD pVHnf Aus dy arQ Bfv ƒ
smJxf iPr Aus ƒ kfiv jF mOilk ivcfrF df r¨p dyx leI lyKæk ƒ
bVI imhnq musæWkq krnI pYdIN hY» ies dy ievj ivWc lyKk ƒ
pfTkF, lokF vWloN bxdf mfx siqkfr idWqf jFdf hY» pr srkfr vWloN
sfihqkfrF ƒ ijAuNdy jIa koeI vI shfieqf nhIN kIqI jFdI» keI
AuWc kotI dy lyKk ijµnF ny dunIaF ivWc cµgæf inmfxf KWitaf Auh
afriQk qµgIaF nfl j¨J rhy hn» keI rotI qoN vI muQfj af»
sfzIaF srkfrF ƒ cfhIdf hY ik kvIaF ƒ bxdf mfx siqkfr idWqf
jfvy AuhnF ƒ Auqsæfihq kIqf jfvy AuhnF ƒ vI pµjfbI bolI dy pRcfr
psfr leI d¨ijaF mulfjæmF dI qrHF sh¨lqF idWqIaF jfx qF nvyN
lyKkF df hOslf vDy pµjfbI mF bolI ƒ hor vI bl imly» afs hY
sfzIaF srkfrF ies gWl vWl AuWcycy qOr qy iDafn dyxgIaF
aqy lyKkF, sfihqkfrF kvIaF ƒ bxdf mfx snmfn iml sky»
hrpRIq pWqo ipµz pWqo hIrf isµG mogf
Pon nµbr 94658-21417
Gr ƒ qflf mfr ky ds-vIh idn
leI bfhr Guµmx cly jfeIey jF
iPr iksy ieho ijhy bµdy dy hvfly
kr jfeIey jo isrPæ gµd pfAux qoN
isvfey hor koeI kµm hI nf kry qF
af ky Gr dIaF sPfeIaF krn ƒ
pihlF socxf pvygf ik ikWQoN sæur¨
krIey qy ikµnf smF lWgygf»
afpxy hI Gr ƒ vDIaf Gr
bxfAux ivWc keI idn lWg jFdy
hn»afpxy pµjfb dI vI hux qWk
kuJ ieho ijhI dsæf hI rhI hY»
sWqr sfl df ivgiVaf isstm
sqfrF idnF ivWc qF nhIN TIk ho
skdf» hjy qF nvIN srkfr bxI
ƒ kuJ idn hI hoey hn ik ipCly
sWqfDfrI afpxy afpxy isr AuWpr
cuWkx lWg pey hn» aflock
aflocnf krn lWg pey
hn»jnqf dy afm jF Kfs vrg,
gærIb vrg, byrujægfr nOjvfn,
pYnsænF dy muWdy jF iksfnF nfl
juVy msilaF vfly lok,sB afpxy
afpxy muWdy lYky DrinaF dIaF
iqafrIaF sæur¨ kr rhy hn jF
tIkf itWpxI kr rhy hn»myrf
iKafl hY ik ies sB ipWCy kuWJ ku
hfrIaF pfrtIaF df hWQ , kuJ ku
lokF df Auqfvlfpx aqy kuJ ku
nvIN srkfr dIaF GosæxfvF aqy
jnqf dIaF afsF dI gælqPihmI
bµd¨kF bIjx vflæf
koeI afm ikvyN ho skdf
afjæfd soc df DfrnI
gæulfmI ikvyN brdfÈq kr ley
kRFqIkfrI ivcfrF vflæf
iks qrHF Juk skdf
pVHfeI dI iebfbq krn vflæf
ivcfrvfn Blf ikvyN nf hovy
afjæfdI df prvfnf
mulK gæulfm ikvyN vyK skdf
mOq vflæI GoVI cVHn vflæf
kuafrf ikvyN ho skdf
lfVI mOq ƒ ivafhux vflæf
jÈnF qoN ivh¨xf rih skdf
afpxI jfn dys qoN vfrn vflæf
Bgq isµG Auh amr joqI hY
ijs nflæ axigxq mÈflF ƒ
jgfieaf jf skdf hY
bÈrqy mÈfl mjæb¨q hovy»
amr-joqI
QoVHf ijhf sbr rWKo
kfrn pYdf ho rhy hn» kihµdy hn
ik pihlF qyl dyKo qy Pyr qyl dI
Dfr dyKo» nvIN srkfr pRqI
pµjfb dI jnqf ƒ vI iesy Dfrnf
hyT QoVHf sbr rWKx dI loV hY»jy
hux aYny vWzy bhumq nfl ijqfieaf
hY qF AuhnF ƒ QoVHf ijhf
socx leI vkq vI dyxf pvygf»
sfrIaF skImF ieWko idn ivWc
nhIN ilaFdIaF jf skdIaF»sfry
PæYsly vI ieWk mhIny ivWc qF nhIN
ley jf skdy» pµjfbIaF dy suBfa
ivWc Auqfvlfpx jiæafdf hox
krky keI vfr kfhlI aWgy toey
vflI khfvq isWD ho jFdI
hY»ies Auqfvlypx kfrn hI
pµjfbI hux qWk lot¨ srkfrF dy
hWQy cVHdy afey hn» d¨jy pfsy
pµjfbI lok afpxy suBfa dy
smJdfrI aqy
k R F q I k f r I
ivcfrDfrf vfly
pWK kfrn hI qF
dysæ dy bfkI s¨ibaF
dI jnqf nfloN vWKry
hn»ieh pµjfbIaF dI
kmjæorI nhIN blik iehnF dI
ivsæysæqf hY» hmysæf kRFqI pµjfb
qoN AuWT ky bfkI s¨ibaF dy lokF
leI pRyrnf bxI hY»ies vfr vI
pµjfb ivWc afeI lokqµqirk
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
smfj vIklI
inAUj
vInf btflvI (pµjfbI aiDafpkf)
s s s skUl iklHf tyk isµG-btflf
9463229499
KbrF sL yar kro jI
kRFqI kfrn ijWQy ies dIaF DuµmF
sfry sµsfr ivWc pY geIaF AuWQy
ieh d¨ijaF s¨ibaF leI pRyrnf
sroq bx ky AuWBrygI» jdoN qoN
nvIN srkfr bxI hY AudoN qoN kuJ
brijµdr kOr ibsrfE[[[
9988901324
nf kuJ ikµq¨ pRµq¨ vflæIaF DfrnfvF
AuWT rhIaF hn»ies
ivWc qF koeI sæWk nhIN
ik ies sB ipWCy
ivroDI iDrF qF kµm
krdIaF hI hoxgIaF
pr afm lokF dIaF
afsF qy AumIdF vflæIaF
BfvnfvF vI bhuq hWd qWk
juVIaF hoeIaF hn»hr ieWk
iensfn ƒ nvIN srkfr qoN afs
hY,AumId hY» pµjfb dy lokF ny
rvfieqI rfjsI pfrtIaF ƒ
icVU
Gr bhuq KuWlHf qy hvfdfr hY»keI qrHF dy
drWKq lWgy hoey hn»ienHF drWKqF dI
bdOlq keI pµCI afAuNdy jFdy rihµdy
hn»ieh inWq dy pRfhuxy jIa lfeI rWKdy
hn»suWK nfl Biraf p¨rf pirvfr hY ijs
ivWc mfqf jI do lYbryzfr, ieWk ÉrgoÈ qy
ieWk qoqf myry nfl rihµdy hn»iek idn
aµb dy drÉq dy AuWqy ieWk Cotf ijhf qoqy
df bWcf idKfeI idWqf»nIJ lf ky vyiKaf mYN
qF Auh bhuq Cotf bWcf sI»Aus drWKq AuWqy
koeI KuWz nhIN hY»smJ nhIN afeI ik bWcf
ikWQoN afieaf»Gr ivWc kµm krn vfly muµzy
ƒ ikhf dyK ieh bWcf ikWQoN afieaf hY ?ikqy
kWlf hI qF nhIN rih igaf»bWcf kuJ qy sfzy
vWl dyKdf iPr aµb dIaF tfhxIaF ivWc jf
lukdf»QoVHI dyr bfad iPr bfhr af
jFdf»iblkul ieµj lWg irhf sI ijvyN koeI
Cotf ijhf bWcf afpxI mF nfl lukx mIcI
Kyz df hovy»bcI(Aus muµzy df nF jo Gr ivc
kµm krdf hY)ny ikhf dIdI afly duafly koeI
hor qoqf qF idKfeI nhIN idµdf»afpF ies ƒ
rWK lYNdy hF nhIN qF bfhr ies ƒ koeI nf
koeI jfnvr Kf jfeygf »iPr kI sI nvyN
afey pRfhuxy df cfa cVH igaf»bcI ny
drWKq qy cVH ky Aus ƒ Auqfiraf»bhuq
ipafrf bWcf sfzy Gr pRfhuxf afieaf»mfqf
jI ny bhuq dulfr kIqf» Aus df nF asIN
iczæ¨ rWK ilaf »iczæI CyqI hI Gr ivWc
hrmn ipafrf ho igaf»CotIaF CotIaF CflF
mfrn lWgf»Aus dI cfl ivWc ajIb ijhI
qyËI sI»Aus qyËI ƒ dyK ky mYƒ bfr bfr
ieµJ lWgdf ijvyN kudrq ny Aus dI iksy kmI
ƒ p¨rI krn leI ieh qyjæI idWqI hovy»myrf
ÈWk shI inkilaf»icV¨ ijvyN ijvyN vWzf ho
irhf sI Aus dy afkfr ivWc bhuqI qbdIlI
nhIN af rhI sI» Ausdy pr iblkul hI nhIN
vD rhy sn»AuWpr qoN nIcy Cfl mfr lYNdf
pihlF pµj pµj sfl aqy iPr ds
ds sfl df vkq idWqf» ieh
qjærby vI pµjfbIaF dy idmfg dI
kfZ sI jo AuhnF dIaF afsF
Aupj sI»hux irkfrz qoV
bhumq nfl nvIN pfrtI ƒ mOkf
idWqf» pµjfbIE Auqfvly nf hovo,
pihlF ies srkfr dI vI
kfrgujæfrI kuJ mhIny dyKo, iPr
mulFkx kro qy iPr sµGrsæ df
rfh apxfieE» sWqr sflF ivWc
bhuq ivDfiekF aqy mµqrIaF ƒ
afpF ny amIr kr idWqf hY» hux
QoVHf ijhf sbr rWKx dI loV hY»
hux qWk dIaF srkfrF ny pµjfb
df kuJ nhIN sµvfiraf hY»aYnf qF
mµnxf hI pvygf ik ieh srkfr
AuhnF nfloN qF kuJ cµgf hI
krygI»hr cuxy hoey numfieµidaF
dy aµdr kuJ krn df jjæbf aqy
josæ hY» afpxI kfhlæ vflI
qfkæq ajæmfeI krdy hoey ikqy
AunHF vfly kuJ krn dy Auqsæfh
vfly jjæby df kql nf kr
bYiTE» QoVHf ijhf sbr nfl
AuhnF ƒ prKo aqy AuhnF dIaF
glqIaF qoN AuhnF ƒ jfx¨
krvfE»ieh sfry numfieµdy afm
lokF ivWc ivcrn vfly lok
hn»ies leI AuhnF df sfQ dy ky
AuhnF df sfQ lvo»
pr nIc qoN Aupr nhIN jf skdf sI kihx df
Bfv AuWz nhIN skdf sI»Èfied ies kmI
krky hI prmfqmf ny Aus ƒ Gr Byj idWqf
sI Auh qF jo Aus df cµgI qrHF iKafl
rWiKaf jf sky»iczæ¨ ny AuWzdy hoey pµCI nhIN
dyKy sn ies leI Èfied Aus ƒ mihs¨s vI
nhIN huµdf ik Aus ivWc koeI kmI hY»imWT¨ jo
pihlF sfzy kol hY,qy pr kWty hoey sn»iks
Ëflm ny Aus dy pr kWt idWqy sn qF jo Auh
pVH nf sky»iensfn hr iksy ƒ bµnH ky nfl
rWK lYxf cfhuµdf hY»nhIN jfxdf ik bµinHaf
isrPæ ipafr nfl hI jf skdf hY»imWT¨ AuWz
nhIN skdf isrPæ prdy dy shfry pYlmYt qy
jf bihµdf hY»iksy vfkÌ dy ÈYWlr qy kµm
krn vfilaF ny Aus dy pr kWtky Ausƒ
ipµjry ivWc pf rWiKaf sI»ieWk hjfr ruipaf
AunHF bµidaF ƒ dy ky imWT¨ AunHF qoN lY ilaf
sI»imWT¨ qy i˵dgI ƒ ijµnf ku sµvfr skdy
sµvfrn dI koiÈÈ krdy hF »icVI bhuq
ipafrf bWcf hY»imWT¨ afpxy purfxy
qjribaF krky hr iksy qoN zrdf hY»sfl
qoN nfl rihx dy bfvj¨d vI Aus ƒ ajy
Brosf iksy qy nhIN hoieaf»icV¨ qF sB dIaF
aWKF df qfrf bx igaf»AunHF ƒ Kyzx leI
iek nklI drWKæq ilaf idWqf ijs AuWqy bYT
ky Auh qrHF qrHF dIaF afvfËF kWZdy»svyr
Èfm AunHF ƒ jflI vflI iKVkI kol rWK idµdI
qF jo Auh d¨jy pµCIaF dIaF afvfËF sux ky
AunHF ƒ mihs¨s kr skx» imWT¨ qy icV¨ dI
vydnf ƒ smJdI hF pr iksy vI qrIky nfl
AunHF ƒ AuWzxf nhIN isKf skdI»koiÈÈ
rihµdI hY AunHF ƒ ieµnf ipafr idWqf jfvy ik
AunHF ƒ kmI df aihsfs hI nf hovy»Gr
ivWc Kyzdy Auh smokI qy pl¨to dy AuWqy
svfrIaF krdy hn»(smokI qy pl¨to do
lYbryzor hn) bWicaF nfl Gr ivWc rOxk
bxI rihµdI hY»
hrpRIq kOr sµDU
12 26/03/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
pµjfbIaF ƒ nvIN srkfr qoN AumIdF
pµjfb dy lokF ny sQfpq isafsI pfrtIaF
dy vWzy QµmH igrf ky aqy AunHF dIaF nfm-inhfd
mjæb¨q nIhF ihlf ky ieiqhfs isrijaf hY»
hux afm afdmI pfrtI dI i˵myvfrI hY ik Auh
pµjfb dy smfijk, afriQk aqy isafsI ivkfs
ivc nvF ieiqhfs isrjx» afpxy pihly sunyhy
ivc muWK mµqrI ny ieh mµinaf vI hY» nfl
hI AunHF iBRÈtfcfr ijhI nf-murfd ibmfrI ƒ
jVHoN Kqm krn df Brosf vI idvfieaf hY» hux
dyKxf ieh hY ik ‘JfV¨’ pµjfb dy smuWcy isstm
dI sPfeI krn ivc iks hWd qWk kfmXfb huµdf
hY! Bgvµq mfn, AunHF dy mµqrI mµzl aqy cuxy
hoey ivDfiekF dI ieh i˵myvfrI bxdI hY ik
Auh XojnfbWD qrIky nfl pµjfb dy srvpWKI
ivkfs dI r¨p-ryKf (rozmYp) iqafr krn aqy
p¨rI vcnbWD ho ky lfg¨ krn» rozmYp iqafr
krn leI ivdyÈI mfihrF aqy ivdyÈI slfhkfr
kµpnIaF (ijnHF df muWK mksd pYsf btornf
hY) dI slfh lYx dI QF pµjfb dy bOiDk sroqF
(X¨nIvristIaF, Koj sµsQfvF qy kfljF aqy
mfihrF ƒ pihl dyx dI loV hY ikAuNik Auh
pµjfb dy buinafdI msilaF dI insæfndyhI aqy
hWl iËafdf ibhqr dy skdy hn» nvIN srkfr
ƒ cfhIdf hY ik pµjfb rfj Xojnf borz ƒ shI
arQF ivc ikirafÈIl bxfey aqy nfl hI muWK
mµqrI (mfihrF dI Èm¨lIaq nfl) slfhkfr
kmytI bxfAux aqy Aus nfl lgfqfr slfh
mÈvry krn» pihlIaF srkfrF ny ‘Gr df
XogI jogVf, bfhr df XogI isWD’ vflI nIqI qy
cWlidaF pµjfb dy buDIjIvIaF aqy mfihrF dI
slfh GWt hI leI hY» Plsr¨p mfihrF aqy
srkfr ivckfr koeI arQ Brp¨r sbµD nhIN
bx sky» pihlIaF srkfrF ny qF Xojnf borz
(ijs df cyarmYn muWK mµqrI Kud huµdf hY) ƒ vI
kdI ikirafÈIl nhIN hox idWqf; ikirafÈIl
hoxf qF CWzo, ies ƒ byjfn ijhI sµsQf bxf ky
rWK idWqf»
isafsI pfrtIaF aqy AunHF dy nyqfvF pRqI
lokF dy mnF aµdr BrosyXogqf ƒ Korf lWg cuWkf
hY» afm afdmI pfrtI dI ieiqhfsk ijWq ivc
sQfpq pfrtIaF dy vWkfr ƒ lWgy Kory dI vWzI
B¨imkf hY» AumId hY, afm afdmI pfrtI dI
lIzriÈp nf kyvl isafsI vWkfr bhfl krygI
sgoN Aus ƒ mËb¨q nIhF Aupr AusfrygI»
isafsI vWkfr aqy BrosyXogqf kihxI nfl
nhIN, krnI nfl bxdy hn» ivDfn sBf ivc
pihlI vfr bxy 86 ivDfiekF ivcoN 80 afp dy
hn» AunHF ivc kfPI vWzI igxqI pVHy ilKy
nOjvfnF dI hY» aijhy ivDfiekF qoN vWD AumId
kIqI jf skdI hY ikAuNik AunHF ny ies rsqy
Aupr lµmy smyN leI qurnf hY» cµgf hovygf jy
sfry nvyN ivDfiekF df iek hÌqy df ErIaYNtyÈn
kors lfieaf jfvy qF ik Auh ivDfiek dy qOr
qy afpo-afpxI i˵myvfrI arQ-Brp¨r qrIky
nfl inBfa skx» aijhf krnf ijQy pµjfb dy
lokF dI loV hY AuQy ivDfiekF dI afpxI Ër¨rq
vI hY, jy Auh sWcmuWc afpxy isafsI jIvn ƒ
hµZxsfr bxfAuxf cfhuµdy hn aqy afm afdmI
pfrtI ƒ hor rfjF ivc vI sQfpq krnf cfhuµdy
hn»
sB qoN pihlF muWdf hY ik idRV isafsI ÈkqI
dy pRgtfvy rfhIN srkfr ƒ ivkfs muKI ikvyN
bxfieaf jfvy? aijhf krn leI iËafdf ivWqI
sfDnF dI Ër¨rq nhIN» iBRÈtfcfr ƒ TWlH
pfAux, mfPIaf rfj df Kfqmf, amn-kfƒn dI
bhflI aqy niÈaF df lWk qoVn leI vI ivWqI
sfDn nhIN sgoN idRV isafsI qy pRÈfskI ieWCf
ÈkqI dI loV hY» jy nvIN srkfr afpxy kfrjkfl
dy pihly do-iqµn mhIinaF ivc lokF ƒ
arQ-Brp¨r sunyhf Byjx ivc kfmXfb ho jFdI
hY qF ieh vWzI pRfpqI hovygI» afriQk muWidaF
ivcoN sB qoN aihm srkfrI KËfny ivc hor ivWqI
sfDn ilafAux df hY» pµjfb srkfr ies vkq
gµBIr ivWqI sµkt ivcoN guËr rhI hY» srkfr
pfs invyÈ leI koeI p¨µjI nhIN» ies ƒ afpxf
kµm clfAux aqy sbiszIaF dI adfiegI vI
krjæf lY ky krnI pY rhI hY» srkfr df ivWqI
Gftf vI vD irhf hY» srkfrI krjæf 2000-
zf[ rxjIq isµG Guµmx
01 ivc 29099 kroV rupey qoN vD ky 2021-
22 ivc 2,82,000 kroV rupey ho igaf jo
pµjfb dI smuWcI afmdn df 42 PæIsd aqy
srkfr dI clµq lyKf afmdn df qkrIbn
350 PæIsd (sfZy cfr guxf) bxdf hY» ieh 30
ku sflF qoN vWK vWK srkfrF dI ivkfs pRqI
puKqf phuµc nf hox df nqIjf hY» pµjfb dI
ivkfs dr (jo 16 rfjF qoN hyTF hY) aqy pRqI
jIa afmdn (jo 18 rfjF qoN hyTF hY) vDfAux
leI vI ivWq aqy invyÈ dI loV hY» muÌq
sh¨lqF aqy sbiszIaF df ieµqjæfm BfvyN hr
kilafxkfrI srkfr krdI hY, iPr vI
aijhIaF sh¨lqF aijhy vrgF ƒ hI idWqIaF
jfx ijnHF ƒ Ër¨rI hn» iksy vI hflq ivc
amIr vrg ƒ nf qF koeI sbiszI aqy nf hI
koeI muÌq sh¨lq dyxI cfhIdI hY» iek
ivDfiek iek pYnÈn df Pfrm¨lf ijQy srkfrI
Kjæfny qy boJ GWt krygf, AuQy hF-pWKI sunyhf vI
Byjygf» loV hY lokF ƒ ishqmµd, isWiKaq aqy
hunrmµd bxf ky ruËgfr dy kfibl bxfAuxf
aqy ruËgfr dy mOky pYdf krky lokF ƒ bfruËgfr
krnf» shI arQF ivc ivkfs
krn leI ies qoN ibnF hor koeI rsqf
nhIN» srkfrI KËfny ivc jo vI pYsf af
skdf hY, Ër¨r ilafAuxf cfhIdf hY»
mfihrF dy aµdfijæaF muqfibk srkfr koeI
vI nvF tYks lfAux qoN ibnF hr sfl 25 qoN
28 hËfr kroV rupey vWD rfÈI iekWTI kr
skdI hY» ies qoN ielfvf sbiszIaF, muÌq
sh¨lqF aqy krF ƒ qrksµgq bxf ky 10 qoN
12 hËfr kroV rupey dy afspfs bcfey jf
skdy hn» ieh rfÈI ivkfs leI vrqI jf
skdI hY» qrkhIx muÌq sh¨lqF aqy
sbiszIaF KËfny Aupr byloVf ivWqI Bfr
vDfAux qoN ielfvf lokF dy svY-mfx ƒ sWt
vI mfrngIaF jo lµmy smyN ivc Ault-ivkfs
sfbq hoxgIaF» ivWq aqy tYks mµqrfilaf
ƒ ieWk mµqrflf bxfAux nfl vI Krcy aqy
afmdn ivc vWD kfrjkuÈlqf af skdI
hY» muZlI qnKfh qy ruËgfr dyx ijhI
mfVI pRQf vI bµd kIqI jf skdI hY»
byruËgfrI d¨jI vWzI cuxOqI hY» kyNdr
srkfr dy aµkiVaF muqfibk pµjfb ivc
byruËgfrI dI dr qkrIbn 8 PæIsd hY
jdik dyÈ dI aOsqn byruËgfrI dI dr 6
PæIsd hY» XuvkF ivc byruËgfrI dI dr 22
PæIsd dy lWgBWg hY» kuJ sfl pihlF ivDfn
sBf ivc pyÈ aµkiVaF muqfibk pµjfb ivc
15 lWK byruËgfr sn, mfihrF dy aµdfiËaF
anusfr pµjfb ivc byruËgfrF dI igxqI 22
qoN 25 lWK hY» ipClI srkfr duafrf Gr
Gr ruËgfr df vfadf vI isafsI jumly qWk
hI sImq irhf» ieµnI vWzI byruËgfrI aqy
niÈaF dI gµBIr smWisaf sfzy nOjvfnF ƒ
ivdyÈ jfx leI mjb¨r kr rhI hY»
25000 asfmIaF Brn df PYslf cµgI
Èur¨afq hY pr cµgf hovygf jy bfkI KflI
asfmIaF vI jldI Br leIaF jfx aqy
pRfeIvyt KyqrF ivc ruËgfr vDfAux dy
Xqn kIqy jfx» ruËgfr dy mOikaF leI
srkfrI aqy pRfeIvyt invyÈ vDfAux dI loV
hY» ies leI ijQy srkfr pfs loVINdy ivWqI
sfDn hoxy cfhIdy hn, AuQy rfj aµdr
pRfeIvyt invyÈ leI suKfvF mfhOl bxfAuxf
pvygf» afriQkqf dy iqµnF KyqrF (KyqI,
AudXog, syvfvF) ivc invyÈ vDfAuxf
pvygf» KyqI aqy AudXoigk KyqrF ivckfr
ZukvF qflmyl sQfpq krnf hovygf» pyNz¨
Kyqr ivc gYr-KyqI Kyqr ƒ vI ivksq
krnf hovygf aqy gYr-sµgTq Kyqr ivc
ruËgfr df imafr vI suDfrnf hovygf» KyqI
afDfirq snaqF ƒ qrjIh dyxI pvygI»
vWzIaF aqy miDam AudXoigk iekfeIaF dy
ivkfs dy nfl nfl lG¨ aqy CotIaF
AudXoigk iekfeIaF dy ivkfs vWl ivÈyÈ
iDafn dyxf pvygf» pµjfb ivc 14[65 lWK
lG¨ aqy CotIaF (14[56 lWK lG¨)
AudXoigk iekfeIaF hn jo qkrIbn 30
lWK ikrqIaF ƒ ruËgfr dy rhIaF hn»
lG¨ aqy CotIaF iekfeIaF dIaF do-iqµn
muWK smWisafvF hn» iek, ivWqI sfDnF dI
Gft; do, qknIkI nvInIkrn nf hoxf jF
bhuq sImq ijhy Zµg nfl hoxf; iqµn, ZukvyN
qy loVINdy hunrmµdF dI Gft» jy nvIN
srkfr aijhIaF smWisafvF df hWl kWZy qF
nf kyvl ivkfs sgoN ruËgfr ivc vI vfDf
hovygf»ies qoN ielfvf bhuq sfrIaF kyNdrI
skImF hn jo pµjfb dy ivkfs qy ruËgfr
ivc aihm Xogdfn pf skdIaF hn pr
pµjfb dy ivWqI skµt kfrn (isafsI qy
pRÈfskI ieWCf ÈkqI dI Gft kfrn) srkfr
afpxf ing¨xf ijhf ivWqI ihWsf pfAux qoN
asmrQ hY; msln, mgnrygf aijhI skIm
hY ijs df pµjfb srkfr iek rupey ivcoN
kyvl 10 pYsy nf pfAux hWQoN hI p¨rf lfB
nhIN AuTf rhI» jy ies skIm ƒ pRBfvÈflI
Zµg nfl lfg¨ kIqf jfvy qF hr sfl
qkrIbn 13 lWK mnuWKI idnF df vfD¨
ruËgfr pYdf kIqf jf skdf hY» ies leI
pµjfb srkfr ƒ kyvl 551 kroV rupey
sflfnf hor Krcxy pYxgy aqy Auh vI
jIaYWstI dy r¨p ivc vfps srkfrI KËfny
ivc af jfxgy» iehI nhIN, asIN mgnrygf
rfhIN hr sfl qkrIbn 10000 kroV rupey
kyNdr srkfr qoN ilaf skdy hF» mgnrygf
qihq asIN sImFq aqy Coty iksfnF ƒ vI
Pfiedf phuµcf skdy hF» ivWqI sµkt df hWl
aqy ruËgfr dy mOky pYdf krn nfl bhuq
sfry hor msilaF (ishq, isWiKaf afid)
df hWl sOKf ho jfvygf» pihlIaF srkfrF
vFg EhV-pohV rfhIN vkq tpfAux dI
bjfie XojnfbWD qrIky nfl pµjfb dy smuWcy
ivkfs pRqI suihrd XqnF dI loV hY» pµj
sflf rozmYp iqafr krky Aus dy vWK vWK
idshWdy qYa krky idRV ierfdy nfl aWgy
vDx dI loV hY» nvIN srkfr ƒ lok-pWKI
nIqIaF bxf ky idRVqf qy dlyrI nfl
buinafdI msilaF df hWl kWZx vWl qurnf
cfhIdf hY»
*pRoPYsr afP aYmInYNs, gur¨ nfnk dyv
X¨nIvristI, aµimRqsr»
sµprk: 98722-20714