SAMAJWEEKLY 27-04-2022
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.samajweekly.com
smfj vIklI inAUj
jgq qmfsæf
cyqn hY mjæd¨r iksfnI , aWK siækfrI lokF dI
jbr-Ëulm dI lfTI hux, cWlxI cfl nf rokF dI
lokF dy isr gµjy hoey,
lfh lfh icWcV suWty,
bflI ryqgVH
+919465129168
quhfQoN mYN kI afs krF
quhfQoN mYN kI afs krF
mr geI mWq dy srHfxy
ikAuN ijgr df qyl pf
cfnx dy psfry Kfqr
aµinaF leI dIvy DrF?
ikAuN nf hnyrIaF rfqF ivWc
jfgdIaF njærF sµg
jf KVHF
qy AunHF df hWQ PVF»
isr qy klgæI sjf
qusIN ijs ƒ qKæq qy
bTfa afey ho
qy Aus dy pYrF c
muPfdF nfl lWdI
jæmIr ltf afey ho
Auh quhfzI ikAuN
prvfh krygf
qy quhfƒ plkF qy
ikAuN Drygf ?
qKæqF ƒ pqf huµdf hY
ik BIVF df koeI Brosf nhIN huµdf
bs ienHF ƒ GVn qy pVHn df
vWl afAuxf cfhIdf hY
qy ienHF ƒ vfhuµxf cfhIdf hY
nWk c nkyl pf
qF ik Pæsl AuWgdI rhy
sæfsk kuWJ vI khy
nsæy c BIV dOVdI rhy
qy ieho gWl khy
sæihnsæfh mhfn hY
nfbr sæYqfn hY
gulfmI hI jµnq hY
ieho r¨hF dI mµnq hY
jdoN ieh sB kuWJ
quhfƒ pRvfn hY
iPr mYN quhfQoN
kI afs krF?
ikAuN nF d¨r KVHF?
krdy aYsæ hk¨mq vfly
hux vfrI hY jokF dI
hrkq ivWc njæfm sBI hY, ieh lY krvt vkq irhY
bih nf jfieE klmF Dr ky, loV iqWKIaF nokF dI
ruËgfr jvfnI mµg rhI, aY [[mF vrgI srkfry
sFB jvfnI Btk rhI ieh, Kol dy bfrI QokF dI
zf myhr mfxk
sihq
27/04/2022
10
rµgly pµjfb qoN kµgly pµjfb df sPr!
dysæ ivWc ibnF koeI pRbµD
kIiqaF jdoN qflfbµdI kIqI sI
qy kyNdr srkfr cor morI rfhI
keI jnqk adfiraF qy
kµpnIaF ƒ vyc idWqf sI » nvyN
kfƒn bxf ley sn jo hux holI
holI lfg¨ kr rhI hY » pµjfb ƒ
qbfh krn leI muPq dIaF
skImF ÈuR¨ kIqIaF bfdl ikaF ny
qy ibjlI pfxI muPq krn nfl
pµjfb kroVF df krjfeI ho
igaf » aftf dfl skIm ny
bldI Auqy hor qyl pf idWqf »
hux grµtIaF vflI srkfr lokF
dy ibjlI dy ibWl muafPæ krygI »
muPq bWs sPr ny srkfrI
trFsport df BWTf bhf idWqf »
hjy bIbIaF jd hjæfr rupey
afieaf kr¨ » AudoN qWk pµjfb
df byVf iblkul bih jfxf » hux
pµjfbI muPq lµgr Ckx dy afdI
ho gey hn » lokF df mWc mr
igaf hY, hux ieh afps ivWc
Kihx jogy hI rih gey hn »
srkfr dy gl g¨Tf dyx jogy nhIN
rhy » gdrI bfby dysæ ƒ
afjæfd krvfAux leI ivdysæF qoN
pµjfb afey sI qy kurbfnIaF dy
ky amr ho gey » AunHF dIaF
aglIaF pIVHIaF ivdysæF ƒ
BWjI jf rhIaF hn » ijvyN AuQy
drKæqF zflr lWgy hox bs qoV
ky Krcxy hI af» pµjfb dI
bhuigxqI jn sµiKaf B¨mI hIx
ho rhI hY» pµjfb df kdoN kdoN
byVf grk krn leI ipClIaF
srkfrF ny krjæf cuWikaf hY qy
vriqaf ikQy ieh qF nhIN pqf
lWigaf pr hux jdoN kdy iksy
bfry jfxkfrI imldI hY »
Gplf kroVF ivWc hoieaf huµdf
» ieh qF krjæf hY pr cµzIgVH
aWj-kWlH asIN dyK rhy hF ik Kfs qOr
’qy pµjfb qy hirafxf ivWc DrqI hyTly
pfxI ƒ Jonf lfAux leI bVI qyjI nfl
vriqaf jf irhf hY» ijs nfl DrqI
hyTly pfxI df pWDr lgfqfr Gtdf jf
irhf hY» jo ik mnuWKqf leI icµqf df
ivÈf hY» sµsfr dy vWK-vWK ihWisaF qoN
sfƒ roËfnf KbrF suxn ƒ imldIaF hn
ik lok pIx vfly pfxI ƒ qrs rhy hn»
vWzy-vWzy mhFngrF ivc lokF ƒ pIx
vflf sfP pfxI sihjy nhIN iml irhf»
ieh pfxI df sµkt nhIN qF hor kI hY?
ieh siQqI asIN Kud pYdf kIqI hY» ijs
df nqIjf aWj sfzy sfhmxy hY» pµjfb,
hirafxf ivWc pfxI dy Gtdy pWDr kfrn
icµqf dy bWdl mµzrf rhy hn» ieh
vfsqivkqf iksy qoN vI lukI nhIN»
BivWK ivWc ieh dovyN rfj afpxI
KuÈhflI brkrfr rWKxgy ies dI grµtI
iksy kol nhIN» pfxI dI icµqf sB ƒ hY
pr ies gWl dI icµqf koeI nhIN krdf ik
ies ƒ asIN surWiKaq ikvyN rWKxf hY»
asIN srkfrF dy Brosy ’qy hF» pr jo
dy afly duafly qy sqluj dy kµZy
ropV ijly ivWc isafsI afg¨aF
, afeIpIaYs qy afeIeyaYs
aPsrF ny ikµnI jæmIn Auqy
kbjæf kIqf hY ? ieh qF mfl
ivBfg df irkfrz dWsygf pr
af hyTF vfly aµkVy tIvI irport
dy hn » hux qusIN socxf hY jy
socx df smF hoieaf » bfkI
krnf qF afpF kuWJ nhIN !
ijhVy lok 100-100 ruipaf pf
ky pµjfb df krjf lfhux dI gWl
kr rhy Auh ieh post iDafn
nfl pVHn ! Auh sB modI Bgq
hn » hj¨r sfihb vfly sfD ny
ieh skIm bxfeI hY » pµjfb
dy aWqvfd pYdf krky Pyr Ausdf
sPfieaf krn leI surWiKaf
PorsF df Krcf vI pµjfb isr
pfieaf sI » pµjfb dy lok dovyN
pfsy mrdy rhy qy krjæf vWDdf
igaf !
sfl 1984 ivWc 1,450 kroV
(ieWk hjæfr cfr sO pµjfh kroV)
df pµjfb isr krjæf sI sfl
1984 qoN 1992 qWk KfVk¨vfd
dOrfn 9,050 kroV(nON hjæfr
pµjfh kroV)df hor krjæf ilaf
igaf»sfl 1993-94 qWk ieh
krjæf vWD ky 10,500 kroV (ds
hjfr pµj sO kroV)ho igaf aqy
s[byaµq isµG dy kfrj-kfl
dOrfn 4,750 kroV (cfr hjæfr
sWq sO pµjfh kroV) df hor krjæf
cuWikaf igaf »
ivWqI sfl 1996-97 ivWc
s[pRkfsæ isµG bfdl muWK mµqrI
bxy qy AuhnF ƒ 15,250
kroV(pµdrF hjfr do sO pµjfh
kroV) df krjæf ivrfsq c imilaf
aqy AuhnF afpxy kfrjkfl
dOrfn 17,296 kroV (sqfrF
hjæfr do sO isanvyN kroV )df hor
krjæf cuWikaf »
sfl 2002 ivWc kYptn amirµdr
isµG muWK mµqrI bxy AuhnF ƒ
ivrfsq ivWc 32,496 kroV
(bWqI hjfr cfr sO isanvyN
kroV) krjæf imilaf aqy AuhnF
afpxy kfrj-kfl dOrfn 18,504
kroV (aTfrF hjæfr pµj sO cfr
kroV) df hor krjæf cuWikaf
»sfl 2007 ivWc s[ pRkfsæ isµG
bfdl muWK mµqrI bxy AuhnF ƒ
51,000 kroV(iekvµjf hjfr
kroV) df krjf ivrfsq
ivWc imilaf aqy
AuhnF afpxy kfrjkfl(sfl
2007 qoN
2 0 1 7 ) d O r f n
1 , 3 1 , 0 0 0
kroV(ieWk lWK
iekWqI hjæfr kroV)
df hor krjæf cuWikaf »
sfl 2017 ivWc kYptn amirµdr
isµG muWK mµqrI bxy AuhnF ƒ
1,82,000 kroV (ieWk lWK
ibafsI hjfr kroV)df krjf
ivrfsq ivWc imilaf aqy AuhnF
ny afpxy kfrj-kfl dOrfn
1,00000 kroV (ieWk lWK kroV
df krjæf cuWikaf »sfl 2022
ivWc s[Bgvµq isµG mfn muWK
mµqrI bxy hn AuhnF ƒ imqI 31
mfrc 2022 qWk 2,82,000
kroV (do lWK ibafsI
hjæfr kroV)df krjæf
imilaf hY aqy
s[Bgvµq isµG mfn dI
srkfr ny afpxy ieWk
mhIny dy kfrj-kfl
dOrfn hI 35000 kroV
(pYNqI hjæfr kroV)df
krjæf lY cuWkI hY…
pfxI bcfE jIvn bcfE
aWj qWk srkfrF ny pfxI ƒ bcfAux leI
muihµmF AulIkIaF hn AuhnF ƒ dyK ky
lWgdf hY ik AuhnF qoN koeI vI sµquÈt
nhIN» pfxI sfƒ kudrq vWloN imlI
anmol dfq hY ijs ƒ surWiKaq rWKxf
vI sfzf pihlf Ìrj qy krqWv
hY» aWj sfzy sfhmxy DrqI
ivcly pfxI dy lgfqfr Gt rhy
pWDr dI icµqf qy mµQn krnf
ieWk aihm qy mhqWvp¨rn
ivÈf hY» ijs ƒ asIN aWKoN
proKy nhIN kr skdy» Jony dI
Psl kfrn asIN vWzI mfqrf
ivc pfxI kWZ rhy hF ijsdf
muWK mksd sfzf Aus Psl ’coN
vWD munfPf kmfAuxf hY nf ik
Bojn leI Psl AugfAuxf» ies gWl
’qy iDafn bhuq QoVHy lokF df hY ik
jIvn leI pfxI sfzy leI aiq muWlvfn
hY» Psl dy bdlvyN r¨p hn ijnHF ƒ
sihjy hI apxfieaf jf skdf hY pr
ieWQy srkfr dI BrosyXogqf qy Aus vWloN
muhWeIaf krvfey jFdy sfDnF ’qy svfl
50000 krozæ hor lY skdI hY
kYg (Comptroller and
Auditor General) dy anumfn
anusfr jykr siQqI qy kfb¨ nf
pfieaf igaf qF ieh krjæf sfl
2024-25 qWk vWD ky
3,73,000 kroV (iqµn lWK
iqhWqr hjfr kroV) df ho
jfvygf aqy sfl 2028-29 qWk
ieh krjæf vWD ky 6,33,159
kroV (Cy lWK qyqI hjfr ieWk sO
AunfhT kroV) ho jfvygf…
##
hux qusIN afpy hI ihsfb lfvo
ies krjæy pµjfb df kI
ivkfs kIqf ?
isafsI afg¨aF df
ikµnf ivkfs hoieaf
iek hor irport
anusfr bfdl lfxy
df ipCly dsF sflF dy
ivWc afmdn ivWc vfDf
pµj sO guxF hoieaf hY » iesdf
ipCly idnI Kulfsf ivrsf isµG
vltohf ny iek mulfkfq kr
idWqf hY » bfdl dI hjæfrF
eykV jæmIn qy hor mfljæ
ikhVI kmfeI nfl bxy hn
pµjfb dy ivWc jæmIn lIizµg
df kfƒn ikAuN nhIN jfigaf ?
qusIN ikAuN nhIN jfgy ?
quhfƒ kI sWp suµG igaf hY ?
buWD isµG nIloN
94643 70823
AuWTdy rhy hn» ies ivc koeI do rfie
nhIN ik pfxI bcfAux leI srkfr ny
koeI Auicq pRbµD kIqf hY» PslI
iviBµnqf isrP BfÈxF, sYmInfrF qy
kfgjI kfrvfeI qWk hI sImq rih
geI hY» vrqmfn mµg kr
irhf hY ik pfxI ƒ bcfAux
leI ieWk vWzI qy sfriQk
muihµm cWly» srkfrF ƒ
cfhIdf hY ik ienHF dovF rfjF
leI ieWk nvIN KyqI nIqI
lfg¨ kIqI jfvy» ies pRkfr
dI Psl ƒ AunHF rfjF ivc
mfstr pRym
srUp CfjlI
AugfAux dI iejfjq hovy
ijWQy brsfq ijafdf huµdI
hY» Kfs krky pµjfb,
hirafxy ƒ ÌslI cWkr hyT ilaFdf
jfxf cfhIdf hY» kdm qF ieWk nf ieWk
idn AuTfAuxf pvygf iPr hI asIN
vzmuWlI dfq ƒ surWiKaq rWK skFgy»
ijs nfl afpxIaF afAux vflIaF
pIVHIaF KuÈhflI df jIvn jI
skxgIaF»