Junkersy Ju-86 w służbie SAAF

Lotnictwo
Junkersy lecą na wojnę
O świcie 1 września Wehrmacht przekroczył
granice Polski. 3 września związane
sojuszem z Polską Francja i Anglia
wypowiedziały wojnę Rzeszy Niemieckiej.
Fakt przystąpienia Wielkiej Brytanii do
wojny wywołał w Związku Południowej
Afryki kryzys polityczny. Premier rządu
James B.M. Hertzog optował za utrzymaniem
neutralności, wicepremier Jan Smuts
opowiadał się zaś za przystąpieniem kraju
do wojny po stronie Wielkiej Brytanii.
W głosowaniu parlamentarnym zwyciężył
wniosek J. Smutsa, co zaowocowało objęciem
przez niego stanowiska premiera
oraz wypowiedzeniem wojny Niemcom 6
września 1939 r. Zgodnie z wcześniejszymi
planami 14 września aktywowano South
African Airways Wing (SAA Wing), którego
dowództwo objął Lt. Col. J.D.T. Louw.
Jeśli wierzyć relacjom, wszyscy piloci oraz
pozostały personel latający SAA został wezwany
na spotkanie przez Col. Holthouse-
’a, którego dzień wcześniej mianowano na
stanowisko Director General of the SAAF,
zgłosili się ochotniczo do czynnej służby
wojskowej. W wyniku tej decyzji zostali
oni niezwłocznie przeniesieni do SAA
Wing, a ich nazwiska opublikowano w rozkazie
dziennym.
Zgodnie z planem na wypadek wojny
wszystkie Junkersy Ju 86 zostały przekazane
do SAA Wing. 14 września został
wydany rozkaz o podjęciu ich natychmiastowej
militaryzacji i dostosowaniu
do roli uzbrojonych morskich samolotów
rozpoznawczo-patrolowych. W owym czasie
najważniejszym zadaniem stojącym
przed dowództwem SAAF było zabezpieczenie
wód terytorialnych, stąd przebudowa
Junkersów do takiej właśnie wersji.
W pierwszej kolejności Aircraft and Artillery
Depot w Roberts Heights montowały
podkadłubowe i podskrzydłowe wyrzutniki
bombowe oraz dwa stałe karabiny maszynowe
Vickers w nosie maszyny oraz jeden
karabin Browning w górnym stanowisku
strzeleckim. Płatowce pozostały w cywilnych
barwach SAA (kolor kadłuba i skrzydeł
jasnoszary – SA Colours No 5, kolor
gondol silnikowych i pasa wzdłuż kadłuba
niebieski – Cerulean Blue). Pod kabinami
pilotów pozostawiono nazwy własne samolotów.
Zamalowano, zarówno na kadłubie,
jak i na skrzydłach, dwie pierwsze litery –
ZS – z rejestracji cywilnej. W ich miejsce
umieszczano znaki rozpoznawcze SAAF –
tradycyjne kokardy wzoru A. Pierwszy
samolot po tej ekspresowej przebudowie
został oblatany 16 września. Kolejny etap
uzbrajania samolotów miał miejsce 11
grudnia 1939 r., kiedy to przeprowadzono
testy podkadłubowego stanowiska strzeleckiego
(tzw. kosza na śmieci) w samolocie
(ZS)-ANB. Uwieńczone powodzeniem
Podwieszanie bomb 250-funtowych pod kadłubem Ju 86 [Fot. SAAF Museum, za Tinus le Roux]
Podwieszanie bomb 20-funtowych pod skrzydłami Ju 86 [Fot. SAAF Museum, za Tinus le Roux]
próby przeprowadzono w bazie SAA Wing
w Germiston, a zabudowa stanowisk we
wszystkich samolotach prowadzona była
do 16 maja 1940 r. Bardzo słabo wyglądało
wyposażenie załóg w osobiste środki
ratunkowe. Brakowało spadochronów, kamizelek
ratunkowych i pneumatycznych
pontonów ratunkowych (ang. dinghy) wyposażonych
w zestawy do przetrwania
w przypadku wodowania. Kuriozalnym jest
fakt, że dinghy zastępowano dużymi dętkami
ciągnikowymi. Warto wspomnieć, że
w ramach konwersji usunięto z samolotów
fotele i inne luksusowe wyposażenie kabin
pasażerskich, montując w ich miejsce
dodatkowe zbiorniki paliwa. Zwiększony
zapas paliwa na pokładzie pozwalał na wydłużenie
zasięgu lotów patrolowych. Jedyną
pomocą nawigacyjną, którą załogi miały
do dyspozycji, był kompas.
17 września dowództwo SAAF powołało
w ramach SAA Wing cztery trzysamolotowe
dywizjony: 13th Squadron
z bazą w Durbanie, 14th Squadron w Port
Elizabeth, 15th Squadron w Cape Town
i 16th Squadron stacjonujący w Walvis
Bay. Członkami załóg byli w większości
zmobilizowani lotnicy SAA wzmocnieni
45