r"sw s'A sk;eh sZe - Gpunjab.com

gozgoktK ~ fXnkB ftu oZy e/ c?;b/ ;[DkJ/ iKd/ ;B. wjkoki/ B/
nkgD/ ekoiekb d"okB fe;/ fJe pzd/ ~ th w"s dh ;iak BjhI fdZsh.
T[; ~ th BjhI fi; B/ wjkoki/ T[gZo jwbk ehsk. tvh s'I tvh ;iak
d/; fBekbk ;h. gzikp T[BQK fdBK ftu ;[or s'I xZN BjhI ;h s/ gzikp
s'I pkjo fBebDk Boe ftu XZe/ ykD pokpo ;wfMnk iKdk ;h.
ca"ihnK ~ uzrh sBykj fwbdh ;h s/ ca""""""i dh frDsh fB;afus
BjhI ;h. ;zeN ;w/I ca"i dh frDsh b'V nB[;ko tXk bJh iKdh ;h.
1810 ftu wjkoki/ gk; bkj"o fty/ shj jiako x'V ;tko j[zd/ ;B s/
jo o'ia fJe jiako x'V/ ;t/o/ w[nkfJB/ bJh ybko/ iKd/ ;B. wjkokik
e'Jh fJe x'Vk u[Ddk s/ d"V b[nkT[Idk. eJh tko po/eck;N T[j x'V/
dh ekmh T[go jh eo b?Idk. fJT[I shj fdBK ftu shj jiako x'fVnK
dh goy j' iKdh s/ ;zGkb eoB tkb/ ;[;s BjhI j' ;ed/ ;B. :'r
pzd/ ~ pj[s ibdh soZeh d/ w"e/ fwbd/ ;B. wjkokik w/fbnK ftu
pjkdoK d/ ekoBkw/ d/ydk sK T[E/ jh B"eohnK d/D dk n?bkB eo
fdzdk. iaksgks ekoB wjkoki/ B/ fe;/ Bkb edh ftseok BjhI ehsk.
wjkoki/ dh dfonkfdbh ekoB jh r[;?b/ f;Zy i[nkB T[; dk efjD wzB
iKd/ ;B Gkt/I fe :{oghnB ioB?bK nXhB ezw eoBk T[BQK ~ g;zd
BjhI ;h. edh edkJhI w[;aebK yVQhnK j[zdhnK sK wjkokik jZb eo
b?Idk.
;'jB bkb wjkoki/ d/ d{s ti'I cako; d/ ;aakjiakdk nZpkb fwoiak
~ fwfbnk. Jhd T[b fcso d/ i;aBK ftu ;akjiakd/ dk ;akfwnkBk pj[s
;ikfJnk frnk ;h. ;akjiakd/ B/ ;'jB bkb ~ g[ZfSnk, @@eh wjkokik
oDihs f;zx dk dopko fJj' fijh ;iXi tkbk jh j?, s/ eh wjkoki/
dh ;?Bk th fJj' fijh pjkdo ns/ nB[;akf;s j? fij' fijh w/oh##< ;'jB
bkb B/ fBwosk Bkb itkp fdZsk, @@w/oh ;oeko d/ dopko dh SZs
e;awhoh g;awhfBnK ns/ ;akbK Bkb iVh j'Jh j? s/ co;a T[go th
e;awhoh ;akb ftS/ j[zd/ jB. fiE'I sZe pjkdoh dk ;tkb j?, i/ ;kvk
ioB?b joh f;zx Bb{nk f;zX dfonk NZg nkt/ sK s[;hI tkg; spo/ia
gosDk mhe ;wM'r/##. nZpk; fwoiak B/ fejk, @@y{p. pj[s y{p##.
wjkokik ;kdk fbpk; gfjBdk. T[; B/ e'Jh ft;a/;a syas BjhI
pDtkfJnk. fJe ;[zdo e[o;h pDtkJh rJh fi; T[go ;'Bk bfrnk
j'fJnk ;h go T[; dh fdZy ;kXkoB ;h. fJj e[o;h bzvB d/ fwT{fianw
ftu gJh j?. go wjkokik fiE/ fes/ j[zdk T[E/ jh ca?;b/ ;[DkT[Idk
ofjzdk. eJh tkoh sK iawhB s/ u"eVh wkoh T[j fBnK eodk. w[bkeksK
eoB tkb/ nkgDh-nkgDh j?;hns w[skpe BiaokB/ G/N eod/. T[; dh
jkiaoh ftu b'e y"caiadk BjhI j[zd/ ;B. b/jbVhnK eYtkT[DhnK iK
fwbD s'I gfjbK iawhB s/ f;o bk e/ wZEk N/eD torhnK gozgoktK dk
T[; ~ fpbe[b ;a"e BjhI ;h. go T[; B/ nkgD/ tiahoK, ioB?bK,
okie[wkoK ns/ nca;oK ~ j[ew fdZsk j'fJnk ;h fe T[j g{oh soQK
;iXi Bkb e'oN ftu g/;a j'D. okik r[bkp f;zx ns/ ;akjiakdk jhok
f;zx ;G s'I tXhe ;i/ j'J/ ftnesh j[zd/ ;B. fijV/ pzd/ wjkoki/ dh
w[bkiaws ftu j[zd/ ;B T[BQK T[go d' pzd;aK bkiaw ;B. fJe tkb BjhI
w[zBD/ d{i/ swke{ dh tos'I BjhI eoBh. fJj j[ew :'oghnBK, fjzd{nK
ns/ w[;bwkBK ;GBk T[go bkr{ ;B. nkw BkrfoeK T[go fJj pzd;a
bkr{ BjhI ;h. fijV/ d/;h ftd/;h wfjwkB w[bkeks bJh nkT[Id/ wjkokik
nkgD/ pokpo nkgD/ torh e[o;h T[go fpmkT[Idk id'I fe T[BQK fdBK
ftu nfijk fotki BjhI ;h fe e'Jh th pzdk j[ewokB d/ pokpo p?m/.
wjkoki/ dh nZy e/tb :'rsk T[go j[zdh ;h s/ fJ;/ ekoB irhoK T[;
B/ iZdh BjhI pDB fdZshnK. i/ fgsk irhodko j? sK T[; dh irho
dh tkfo; ;[s/f;ZX T[; dh ;zskB BjhI j' ;edh ;h. ioB?b joh f;zx
Bb{J/ dh ;kbkBk irho nZm bZy o[gJ/ ;kbkBk ;h. T[; dh n"bkd
T[; tKr :'r f;ZX BK j'Jh sK Bbtk dh ikfJdkd T[; dh w"s T[gozs
ips eoe/ j'oBk :'r pzfdnK ftu tzv fdZsh.
wjkoki/ d/ okigqpzX ftu fszB v'rfonK dk Bkw yk; j?. fXnkB
f;zx gqXkB wzsoh ;h. r[bkp f;zx ioB?b th fojk rtoBo th s/
fJBQK dk shik Gok ;[u/s f;zx dopko d/ ezwK ekiK ftu jZE tNkT[Idk
;h. fJBQK fszBk GoktK dh uVQs s'I f;y ;odko Jhoyk eod/ ;B. fJt/I
jh fszB w[;bwkB Gok tv/ o[sfpnK ~ wkDd/ oj/. ceho niahiaT[dhB
ftd/;a wzsoh fojk, ceho B{o[ZdhB bkj"o febQ/dko fojk s/ yikB/ dhnK
ukphnK dk wkbe th. wjkokik T[; dk pVk ;fseko eodk ;h. wjkoki/
dk ykDk T[; dh fBrokBh ftu fsnko j[zdk ;h. shik Gok ceho
fJwkw[dhB r'fpzdrVQ ns/ nzfwqs;o d/ fefbQnK dk oytkbk ;h. bZyK
o[gJ/ T[; d/ yiakB/ ftZu ;oeko tb'I iwK ofjzd/ ;B. T[j rtoBo
th fojk.
wihmhnk ;odkoK ftu'I d/;k f;zx s/ bfjDk f;zx ;Zsk d/ Gkrhdko
oj/. ;zXktkbhJ/ ;odkoK ftu nwho f;zx, nso f;zx, bfjDk f;zx s/
150 / r"sw s'A sk;eh sZe 151 / r"sw s'A sk;eh sZe