GA 106 calosc_.p65 - Wojskowa Akademia Techniczna

More documents

Recommendations

Info

Zdzis³awa Król dr hab. n. mat. Jerzy Gawinecki, prof. ndzw. WAT ZESPO£Y BADAWCZE WAT ZESPÓ£ BADAWCZY KRYPTOLOGII Zespó³ Badawczy Kryptologii Instytutu Matematyki i Kryptologii (IMiK) Wydzia³u Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej, kierowany przez dr. hab. n. mat. Jerzego Gawineckiego, prof. ndzw. WAT, powsta³ na pocz¹tku lat 90. W jego sk³ad wchodz¹ matematycy, kryptolodzy, informatycy, elektronicy i pracownicy naukowo-dydaktyczni Zak³adu Podstaw Kryptografii i Kryptoanaliz IMiK oraz Zak³adu Kryptologii WTW. Obecnie tworzy go 18 pracowników: 1 profesor, 2 doktorów habilitowanych, 8 doktorów, 5 magistrów in- ¿ynierów oraz 2 pracowników pomocniczych. G³ówne profile dzia³alnoœci naukowej Zespo³u Badawczego Kryptologii koncentruj¹ siê na projektowaniu algorytmów kryptograficznych (symetrycznych i asymetrycznych – klucza publicznego), analizie bezpieczeñstwa znanych i nowych algorytmów czyli kryptoanalizie oraz wdra¿aniu i implementacji tych algorytmów w konkretnych urz¹dzeniach np. w strukturach programowalnych i procesorach. Bardziej szczegó³owo, dzia³alnoœæ naukowa Zespo³u obejmuje metody projektowania algorytmów blokowych opartych na strukturze Fe- istela oraz jej modyfikacjach; metody projektowania algorytmów blokowych z wykorzystaniem funkcji silnie nieliniowych; projektowanie szyfrów strumieniowych; metody konstrukcji protoko- ³ów kryptograficznych: pracuj¹cych z wykorzystaniem algorytmów klucza publicznego oraz pracuj¹cych z wykorzystaniem algorytmów symetrycznych; kryptoanali- Zdzis³awa Król Zespó³ Badawczy Kryptologii. W pierwszym rzêdzie: dr Janusz Szmidt, dr hab. n. mat. Jerzy Gawinecki, dr Piotr Kacprzyk. W drugim rzêdzie: Pawe³ So³tysiak, dr in¿. Piotr Bora, kpt. mgr in¿. Tomasz Kijko, p³k dr in¿. Marek Salamon. W trzecim rzêdzie: kpt. mgr in¿. Micha³ Misztal, kpt. mgr in¿. Jaros³aw £azuka, chor. in¿. Pawe³ Fiodorów. W czwartym rzêdzie: kpt. mgr in¿. Andrzej Szymañski, kpt. mgr in¿. Krzysztof Mañk, dr Arkadiusz Szymaniec. Na zdjêciu brak: prof. dr. hab. Wojciecha Zaj¹czkowskiego, dr. hab. Henryka Adamczyka, dr. Marka Kojdeckiego, dr. Lucjana Kowalskiego, dr. in¿. Krzysztofa Murawskiego. zê szyfrów blokowych; kryptoanalizê liniow¹, kryptoanalizê ró¿nicow¹; ataki algebraiczne; metody ataków na protoko³y kryptograficzne; analizê generatorów w szyfrach strumieniowych: odpornoœæ generatorów na znane ataki: korelacyjne i algebraiczne; testy statystyczne generowanych ci¹gów strumienia klucza; badania mo¿liwoœci implementacyjnych algorytmów kryptograficznych zarówno klucza publicznego, jak i symetrycznych w œrodowisku procesorów 8-io i 16-to bitowych (karty inteligentne), w strukturach programowalnych FP<strong>GA</strong>, w tym: minimalne wymagania sprzêtowe dla implementacji algorytmów kryptograficznych; szybkoœæ pracy algorytmów w wybranych œrodowiskach. Instytut Matematyki i Kryptologii od roku 1997 profiluje kszta³cenie studentów Wydzia³u Cybernetyki WAT na specjalnoœci „Kryptologia”. Do tego celu opracowano nowe programy i przedmioty nauczania, a tak¿e stanowiska i oprogramowanie komputerowe do prowadzenia praktycznych æwiczeñ, laboratoriów i projektów przejœcio- wych. W latach 1997-2004 specjalnoœæ tê ukoñczy³o 48 magistrów in¿ynierów informatyków-kryptologów. Kolejne 22 osoby kontynuuj¹ studia kryptologiczne. Opracowane programy, materia³y dydaktyczne i oprogramowanie komputerowe – po odpowiednich zmianach wynikaj¹cych z koniecznoœci dostosowania do aktualnego stanu wiedzy w burzliwie rozwijaj¹cej siê dziedzinie, jak¹ jest kryptologia – pos³u¿¹ do wykszta³cenia kolejnych specjalistów z tej dziedziny. Prowadzone s¹ tak¿e szkolenia specjalistyczne np. w ramach miêdzynarodowych warsztatów kryptologicznych organizowanych przez Instytut Matematyczny PAN w Bêdlewie oraz w ramach tzw. tutoriali na Krajowych Konferencjach Zastosowañ Kryptografii ENIGMA w Warszawie. Pracownicy Zespo³u bior¹ udzia³ w wiêkszoœci wa¿niejszych wydarzeñ kryptologicznych (np. konferencjach, warsztatach itp.) odbywaj¹cych siê na ca³ym œwiecie. Dziêki temu maj¹ tak¿e dostêp do wszelkich najnowszych materia³ów i opracowañ z dziedziny kryptologii. Odbywaj¹ konsultacje naukowe z najwiêkszymi specjalistami z poszczególnych ga³êzi kryptologii. Zespó³ wspó³pracuje z nastêpuj¹cymi krajowymi oœrodkami naukowymi: Instytutem Matematycznym PAN w Warszawie, Instytutem Matematyki Politechniki Warszawskiej, Instytutem Telekomunikacji PW, Wydzia³em Matematyki i Nauk Informacyjnych PW oraz z firmami komercyjnymi: COMP S.A., ENIGMA i wieloma innymi. Dr hab. n. mat. J. Gawinecki, prof. ndzw. WAT, jest ponadto, od kilku lat, przewodnicz¹cym Sekcji Kryptologii na Ogólnopolskich Konferencjach Zastosowañ Matematyki w Zakopanem. Zespó³ Badawczy Kryptologii mo¿e siê te¿ poszczyciæ wspó³prac¹ z oœrodkami zagranicznymi takimi jak: Department of Electrical Engineering, Universytet Leuven, Heverlee z Belgii; Computer Science Department Technion – Israel Institute of Technology; Instytut Informatyki w Ecole Normale Supérieure, Pary¿, Francja; Cryptomathic, Aurhus, Dania; Macquarie University, Australia; Department of Computer Science, Darmstadt University of Technology, Darmstadt, Niemcy; Europejskie Centrum Doskona³oœci (Network of Excellence) ECRYPT. Pracownicy naukowi Zespo³u, wspólnie z pracownikami Instytutu Matematycznego PAN, reprezentuj¹ polsk¹ naukê w nowym projekcie europejskim pod nazw¹ „European Network of Excellence in Cryptology” w skrócie ECRYPT. ECRYPT jest europejskim odpowiednikiem Centrum Doskona- ³oœci (Network of Excellence) w dziedzinie kryptologii planowanym na lata 2004-2008 (48 miesiêcy). Kryptologia, w rozumieniu tego projektu, to nauka badaj¹ca techniki matematyczne jako metody dostarczaj¹ce poufnoœci, tajnoœci, autentycznoœci i innych podobnych w³asnoœci w informacji cyfrowej. Kryptologia jest interdyscyplinarn¹ dziedzin¹ badañ maj¹c¹ bardzo istotny (strategiczny) wp³yw na europejsk¹ gospodarkê, a tak¿e na spo³ecznoœæ europejsk¹ jako ca- ³oœæ. Jest ona jedynym, fundamentalnym sposobem zapewniaj¹cym bezpieczeñstwo i prywatnoœæ w zarz¹dzaniu „dobrami” cyfrowymi w Spo³eczeñstwie Informatycznym. Pracownicy Zespo³u bior¹ udzia³ w pracach dwóch g³ównych laboratoriów (Virtual Labs) projektu ECRYPT: SVTL – Laboratorium Algorytmów Symetrycznych i AZTEC – Laboratorium Algorytmów Asymetrycznych (klucza publicznego). Zadaniami pierwszego z ww. laboratoriów s¹: projekt bezpiecznego szyfru strumieniowego oraz analiza bezpieczeñstwa obecnego standardu szyfrowania danych AES. Do zadañ drugiego nale¿¹: udowadnialne bezpieczeñstwo algorytmów, projekt kryptosystemu asymetrycznego, alternatywy dla RSA, konstruk- 8 G³os Akademicki nr 04/2004
ZESPO£Y BADAWCZE WAT cja algorytmów asymetrycznych o specjalnych w³asnoœciach, kryptoanaliza znanych i nowoopracowanych algorytmów asymetrycznych. Zespó³ Badawczy Kryptologii by³ g³ównym organizatorem miêdzynarodowej konferencji EUROCRYPT 2003, jaka odby³a siê w Warszawie w dniach 4-8.05.2003 r., i na której obowi¹zki General Chair pe³ni³ dr hab. n. mat. Jerzy Gawinecki, prof. ndzw WAT. Konferencja, nad któr¹ honorowy patronat sprawowali prezydent RP Aleksander Kwaœniewski i minister nauki, przewodnicz¹cy Komitetu Badañ Naukowych prof. Micha³ Kleiber, okaza³a siê sukcesem naukowym i organizacyjnym. Bra³o w niej udzia³ ok. 400 kryptologów z ca³ego œwiata, a prezydent IACR prof. A. Clark wyró¿ni³ na niej dr. hab. n. mat. J. Gawineckiego, prof. ndzw. WAT, dyplomem „Za wielki wk³ad w rozwój œwiatowej kryptologii”. Nale¿y przy tym podkreœliæ, ¿e konferencja z cyklu EUROCRYPT odby³a siê w Polsce po raz pierwszy, co œwiadczy o uznaniu dokonañ Zespo³u przez International Association for Cryptologic Research (IACR). Cz³onkowie Zespo³u dzia³aj¹ aktywnie w miêdzynarodowych organizacjach naukowych: dr hab. n. mat. J. Gawinecki, prof. ndzw. WAT i dr J. Szmidt s¹ od 1997 r. cz³onkami International Association for Cryptologic Research; dr hab. n. mat. J. Gawinecki, prof. ndzw. WAT, jest od 1.02.2002 r. dyrektorem International Association for Cryptologic Research, ponadto wielokrotnie przebywa³ naukowo jako „visiting professor” w Computer Science Department of Technion – Israel Institute of Technology w Hajfie (Izrael). Pracownicy Zespo³u odbywali te¿ zagraniczne sta- ¿e naukowe: mgr in¿. Micha³ Misztal w Department of Electrical Engineering Devision COSIC – Computer Security and Industrial Cryptology, Katholieke Universiteit Leuven, Heverlee, Belgia; mgr in¿. Krzysztof Mañk w Department of Mathematics Macquarie University, Sydney, Australia. Prace naukowo-badawcze Zespo³u prowadzone s¹ w unikalnym Laboratorium Badawczym Kryptologii (z pomieszczeniami certyfikowanymi do klauzuli „Œciœle Tajne” i „Crypto”, ³¹cznie z mo¿liwoœci¹ wytwarzania i badania algorytmów do klauzuli „Œciœle Tajne”). Jest ono wyposa¿one w najnowoczeœniejszy sprzêt kryptologiczny spe³niaj¹cy zarówno normy NATO, jak i polskie. Uzyska³o tak¿e certyfikat bezpieczeñstwa WSI nr 037/2003/JCW zapewniaj¹cy wymagany poziom bez- pieczeñstwa i ochrony informacji niejawnych w zakresie pomieszczeñ i systemów teleinformatycznych oraz œwiadectwo uznania Nr 038/2004/ JCW w WSI potwierdzaj¹ce spe³nianie ogólnych wymagañ dotycz¹cych kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcowych. Jednym z celów dzia³alnoœci Laboratorium Badawczego Kryptologii jest te¿ dzia³alnoœæ us³ugowa. Obejmuje ona badanie urz¹dzeñ i algorytmów kryptograficznych stosowanych do utajniania informacji niejawnej oraz konstruowanie algorytmów, urz¹dzeñ kryptograficznych i szyfratorów do zastosowañ militarnych i komercyjnych (np. w bankowoœci). Laboratorium jest wyposa¿one w unikalne pomieszczenia, sprzêt i systemy umo¿liwiaj¹ce pracê na dowolnej klasy komputerach bez obawy o ujawnienie obrabianych danych. Mo¿na wiêc wykonywaæ w niej prace kryptologiczne, tj. projektowanie algorytmów szyfrowania, kryptoanalizê, a przede wszystkim generowanie kluczy kryptograficznych bez obawy, ¿e zostan¹ one przechwycone. Miêdzy innymi 64-bitowe serwery Alpha, jak i dwuprocesorowe stacje robocze klasy PC, umo¿liwiaj¹ bardzo szybkie przetwarzanie danych, co jest niezbêdne w kryptologii np. w stosowaniu algorytmów opartych na problemach trudnych obliczeniowo i atakach na nie oraz w przeprowadzaniu kryptoanalizy wszelkich kryptosystemów. Serwer Alpha jest najpopularniejsz¹ maszyn¹ wspó³czesnych kryptologów. 11 lutego 2002 r. zosta³a powo³ana przez szefa WSI Kancelaria Materia³ów i Œrodków Kryptograficznych, druga w Si³ach Zbrojnych RP Kancelaria Krypto. Laboratorium Badawcze Kryptologii jest ponadto wyposa¿one w szereg komputerów typu TEMPEST spe³niaj¹cych normy NATO AMSG 720B (TAJNE) i w urz¹dzenia towarzysz¹ce, na których mo¿na przetwarzaæ informacje o klauzulach „Tajne”, „Œciœle Tajne” i „Crypto”. Poniewa¿ s¹ zabezpieczone przed ulotem elektromagnetycznym, umo¿liwiaj¹ pracê nad dokumentami i zadaniami tajnymi oraz poufnymi. ¯adne dane przetwarzane na tym sprzêcie nie mog¹ byæ przechwycone z zewn¹trz. Od momentu powstania Zespó³ Badawczy Kryptologii zrealizowa³ nastêpuj¹ce projekty badawcze: grant pt. „Badanie i implementacja systemów kryptograficznych opartych na problemach trudnych obliczeniowo” (1996- 1999); praca badawcza w³asna „Nowoczesne kierunki i trendy badawcze w kryptologii i wojskowych zastosowaniach badañ operacyjnych” (1999); praca badawcza w³asna „Badanie wybranych algorytmów kryptograficznych” (1999); grant pt. „Badanie i projektowanie algorytmów kryptograficznych” (2000-2002); praca badawcza w³asna „Metody obliczania logarytmu dyskretnego i faktoryzacji i ich sprzêtowe realizacje dla potrzeb obliczeñ kryptograficznych” (2002); praca badawcza w³asna „Metody i narzêdzia badañ implementacyjnych algorytmów kryptograficznych” (2002); grant „Metody badania i konstruowania bezpiecznych algorytmów kryptograficznych wraz z ich implementacj¹ i realizacj¹ sprzêtow¹” (2003- 2006) oraz 6 prac naukowo-badawczych z zakresu kryptologii. Wyniki prac pracowników Zespo³u s¹ publikowane na konferencjach krajowych i zagranicznych, a tak¿e w Biuletynie WAT. Ukaza³y siê ju¿ trzy wydania Biuletynu pt. „Kryptologia”, a w druku jest czwarte. Pracownicy Zespo³u opublikowali tak¿e jedn¹ monografiê: J. Gawinecki, J. Szmidt „Zastosowania cia³ skoñczonych i krzywych eliptycznych w kryptografii”, Wydawnictwo BEL Studio Sp. z o o., Warszawa 1999, 2002 (wydanie rozszerzone) oraz skrypt: M. Misztal, J. Szmidt „Wstêp do kryptologii”, Wy¿sza Szko³a Informatyki Stosowanej i Zarz¹dzania, Warszawa 2001, 2004 (wyd. 3, poprawione). Wiêksza czêœæ wyników badañ ma charakter niejawny, dlatego te¿ nie mo¿e byæ publikowana. W Zespole powsta³a rozprawa doktorska z zakresu kryptologii, a 3 kolejne s¹ w przygotowaniu. Zrealizowano 3 inwestycje, w tym 2 aparaturowe i 1 budowlan¹, finansowane ze œrodków KBN. Zespó³ dokonuje te¿ szeregu ekspertyz z dziedziny kryptologii. Ostatnio dokona³ m. in., audytu „Rozwoju koncepcji kryptologii w Si- ³ach Zbrojnych RP na lata 2003-2008”. Komitet Badañ Naukowych, uchwa³¹ z dnia 16 wrzeœnia 2004 r., przyzna³ status Centrum Doskona³oœci Kryptologii Zespo³owi badawczemu Instytutu Matematyki i Kryptologii Wydzia³u Cybernetyki WAT. kpt. mgr in¿. Micha³ Misztal G³os Akademicki nr 04/2004 9
Page 1 and 2: NR 4 (106) LIPIEC — WRZESIEÑ 200
Page 3 and 4: UWAGA! KONKURS Drodzy Czytelnicy! D
Page 5 and 6: WYDARZENIA ŒWIÊTO WOJSKA POLSKIEG
Page 7: Z ¯A£OBNEJ KARTY WSPOMNIENIE O PR
Page 11 and 12: ZESPO£Y BADAWCZE WAT System transm
Page 13 and 14: TARGI XII MIÊDZYNARODOWY SALON PRZ
Page 15 and 16: EGZAMINY WSTÊPNE Kandydaci byli do
Page 17 and 18: Mury Wojskowej Akademii Technicznej
Page 19 and 20: NAUKA I TECHNIKA Instytut Techniki
Page 21 and 22: Archiwum autora Z KART HISTORII 4 l
Page 23 and 24: EDUKACJA W UNII EUROPEJSKIEJ nie je
Page 25 and 26: LO¯A STUDENTÓW „Metropol”, Nr
Page 27 and 28: LO¯A STUDENTÓW NAJCELNIEJSI W dni
Page 29 and 30: BIBLIOTEKA I po wakacjach... Adresy
Page 31 and 32: Nie musisz byæ sam Gdy po trudach

GA 106 calosc_.p65 - Wojskowa Akademia Techniczna

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?