You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
jye<br />
ya<br />
ye<br />
no<br />
da;<br />
re<br />
ru<br />
ya,<br />
we<br />
in<br />
wa<br />
go<br />
ga,<br />
e,<br />
ye<br />
yo.<br />
Urup. 14 UMUSESO No <strong>399</strong>, <strong>15</strong> - 22 Werurwe 2010<br />
IBIMBABAZA<br />
Ninde wakumva Ngarambe ku<br />
kibazo cya Kayumba?<br />
Ku bashoboye gukurikirana<br />
ikiganiro Kayumba yakoze<br />
kuri VOA mu cyongereza,<br />
nyuma yacyo abanyarwanda<br />
bahawe urubuga kuri interineti,<br />
kuvuga icyo batekereza. Niba<br />
abategetsi ba Kigali barabonye<br />
ibyo abaturage bavuze, ikibazo<br />
nibaza aho baracyumva<br />
n’impamvu yacyo. Ubutumwa<br />
bwose bwazaga buvuga kwifatanya<br />
na Kayumba mu bibazo arimo,<br />
kwishimira ko yashoboye gucika<br />
(benshi bongeraho ko bazi neza<br />
icyari kumubaho iyo adashobora<br />
kuhava).<br />
Kuri urwo rubuga, hariho<br />
ubutumwa bwinshi cyane harimo<br />
abasaba Kayumba kwihutira<br />
kujya mu ishyamba, abibutsaga<br />
Kagame imvugo ya Habyarimana<br />
yiyita ikinani cyananiye abagome<br />
n’abagambanyi mbere y’uko<br />
ingoma ye ihirima, babigereranya<br />
na Kagame avuga ko nta ‘Coup<br />
d’Etat’ ishoboka-Imana i<strong>du</strong>fashe<br />
amateka atazisubiramo.<br />
Hariho isesengura ritan<strong>du</strong>kanye<br />
ariko igikuru cyane ari<br />
abanyarwanda kugaragaza ko<br />
bashyigikiye Kayumba kandi<br />
bemeza nta gushidikanya<br />
muri bo ko ibyo ashinjwa ari<br />
ibihimbano. Nabuzemo n’umwe<br />
uvuga ko ashyigikiye cyangwa<br />
yemera ibyavuzwe n’ubutegetsi<br />
n’abategetsi b’i Kigali. Yego,<br />
ntabwo abanyarwanda bose bagiye<br />
kuri urwo rubuga ariko bitanga<br />
ishusho umuntu yagenderaho.<br />
Mbere yuko tuvuga, kenshi ni byiza<br />
kubanza kwibaza ku batwumva;<br />
abumva ibyo tuvuga n’icyo<br />
batekereza. Ntabwo numvise ibyo<br />
Ngarambe yavuze kuri Kayumba<br />
byose kandi nta nubwo nifuzaga<br />
kubyumva byose kubera impamvu<br />
maze kuvuga. Icyo nshaka kuvuga<br />
ni uko ndi mu bantu baba bazi<br />
uwo ngomba kumva ku kibazo iki<br />
n’iki.<br />
Ntabwo ndi mu bantu bakeka ko<br />
Ngarambe yasobanura ikibazo<br />
cya Kayumba, oya. Ukuri<br />
ni ngombwa. Sinzi niba hari<br />
n’umunyarwanda unakeka ko<br />
Ngarambe afite icyo azi ku bya<br />
Kayumba, uretse ibyo yatumwa<br />
gukora, kuvuga. Ubwo wenda<br />
ni nako byagenze. Naho, ubundi<br />
wakumvwa nande? Audience afite<br />
ku kibazo cya Kayumba irangana<br />
iki? Nta gukabya, nta kubahuka<br />
Muzehe Ngarambe, nsanga<br />
we kuvuga ku bya Kayumba<br />
bidatan<strong>du</strong>kanye nuko bahamagara<br />
Muhagarike urwenya: Nta gihugu cyakohereza<br />
umunyarwanda wagihungiyeho mu Rwanda<br />
umwana uri mu mwaka<br />
wa gatatu wisumbuye<br />
kubivugaho-ntabwo<br />
bitan<strong>du</strong>kanye pee.<br />
Ni kimwe no kumva,<br />
Nyakubahwa Martin<br />
Ngoga avuga ko bafite<br />
ibimenyetso bashakaga<br />
gukurikirana<br />
Kayumba. Rafiki yangu<br />
Ngoga ni porokireri<br />
umaze imyaka yose<br />
bamubwira abo<br />
gufata, akabafata,<br />
bakamubwira abo<br />
gufunga, akabafunga.<br />
Urutonde rw’abafite<br />
ububasha bwo<br />
kumutuma ni rurerure<br />
kuva muri Leta, Polisi,<br />
RDF n’izindi nzego.<br />
Ndakeka ko rimwe na rimwe<br />
abantu bakwiye kujya bicara<br />
bagatekereza ku bintu nk’ibyo.<br />
Icyo bivuze, ni ingaruka n’ibindi.<br />
Ariko, turi mu isi, ibyo abantu<br />
batabitindaho kubera inyungu.<br />
Naho se Mushiki wanjye,<br />
Louise, ‘nyirabuja’ wa Kayumba,<br />
wamwirukanye ku kazi’<br />
amaze guhunga? Avugishije<br />
ukuri yatwereka amaterefoni<br />
yamuhamagaye ahabwa<br />
amabwiriza y’icyo gukora, amwe<br />
ava mu bantu badakwiye kuba<br />
bamuha amabwiriza-sibyo? Ubu<br />
nawe aravuga ibya Kayumbaarabisobanura-ni<br />
igitangaza.<br />
Na Kayumba ubwe bamwe muri<br />
abo ntibamuzi-simbishidikanyaho.<br />
Ngarutse ku magambo ya Kayumba<br />
yavuze kuri Mushikiwabo agira<br />
ati: ‘ni umuntu ukigera muri Leta<br />
wishakira kurwana ku kazi ke”,<br />
ni iki kindi umuntu yakwibaza ku<br />
byo yavuga kuri Kayumba. Siwe<br />
wenyine kandi. Mu bo mvuze<br />
bose n’abo ntavuze, hari uwarahira<br />
ahanitse ukuboko akavuga ko ibyo<br />
kuri Kayumba abyitekerereza,<br />
atabibwirijwe? Haramutse hari<br />
uburyo byamenyekana ko ubeshye,<br />
ntawahanika ukuboko? Ariko,<br />
igihe kizagera babyivugire, nabo<br />
bamaze guterwa hejuru-ntabwo<br />
ari kera rwose.<br />
Hano, icyo nshaka ko cyumvikana<br />
ni uko ibi bikomeza kwereka<br />
abantu ikibazo Leta ya Kagame<br />
ifite; benshi bavuga ibyo batemera<br />
wongeyeho n’ibyo batazi kubera<br />
inyungu; imirimo, imyanya barimo<br />
na<br />
Charles B.<br />
KABONERO<br />
n’ibindi, kandi ukuri kw’izo<br />
mvugo kumaze kumenyekana<br />
bihagije. Ni nayo mpamvu<br />
nibazaga niba abantu bajya bibaza<br />
iyo bagiye kuvuga. Abanyarwanda<br />
benshi barakumva bate?<br />
Ese abanyarwanda baratekereza<br />
iki kuri Kayumba bityo ukamenya<br />
uko bari bufate ibyo uvuga? Bariya<br />
banyarwanda bandikaga ku rubuga<br />
rwa VOA, bumva bate Ngarambe,<br />
Ngoga na Mushikiwabo? Ni<br />
bangahe mu Rwanda ubu bemera<br />
ko ibyo ubutegetsi bushinja<br />
Kayumba ari byo?<br />
Amahirwe ya Kagame n’abo bakiri<br />
kumwe, ni uko abanyarwanda<br />
babateye ubwoba ntawavuga icyo<br />
atekereza, ariko bibaye, Kagame,<br />
Ngarambe, Mushikiwabo na<br />
Ngoga n’abandi bakumirwandabihamya.<br />
Niyo mpamvu<br />
nkeka ko Kagame agomba kuba<br />
yicara akavuga ati: ‘Harakabaho<br />
igitugu?”<br />
Nta munyarwanda<br />
wakoherezwa mu Rwanda aho<br />
yahungira hose<br />
Ubutegetsi bwa Kagame bufite<br />
byinshi byo kwibazaho; Politiki<br />
yo kuburizamo ubwigenge<br />
bw’Inkiko n’abacamanza<br />
yateguwe n’ubutegetsi bugamije<br />
inyungu z’ubutegetsi, nyamara<br />
kuri ubu, bifite ingaruka kuri<br />
ubwo butegetsi kurusha inyungu<br />
bavanamo. Uretse gutera urwenya<br />
bashaka gushuka abanyarwanda,<br />
ubutegetsi bwa Kagame buzi<br />
neza ko nta gihugu cyatanga<br />
umunyarwanda wagihungiyemo.<br />
Uretse na South Africa, nta<br />
kindi gihugu cyatanga Kayumba<br />
cyangwa undi munyarwanda<br />
wahunze Kagame kuko, ntawe<br />
uyobewe imikorere y’ubutabera<br />
bwo mu Rwanda.<br />
Buri munsi birirwa bavuga ko<br />
barimo gusaba abantu, haje nde?<br />
Perezida we noneho yanongeyeho<br />
ko bazakorana n’ibihugu<br />
bakabuza abantu bamwe kujya<br />
batemberamo? Urwenya ruragwira,<br />
cyeretse ibihugu byose biyobowe<br />
nk’u Rwanda, abaperezida bose<br />
bayobora nka Kagame, nta nzego<br />
zibaho nkuko bimeze mu Rwanda,<br />
kandi Kagame arabizi ko atari ko<br />
ahandi bimeze. Sibyo?<br />
Gusa, ikibazo Kagame akwiye<br />
kwibaza kuri ibyo byose, ni<br />
impamvu ibihugu bitagirira u<br />
Rwanda icyizere? Arayizi kandi.<br />
Uburyo ubutabera bwo mu<br />
Rwanda babugize igikoresho<br />
cy’ubutegetsi, bwambuwe<br />
ubwisanzure. Nta gucisha ku<br />
ruhande, iyo ni ingaruka y’igitugu,<br />
Kagame n’abambari be batigeze<br />
batekerezaho bajya guhitamo ko<br />
ubutabera buzabaho ari igikoresho<br />
cy’ubutegetsi. Hari n’ibindi<br />
byinshi bizagenda bibatenguha<br />
gutyo. Ni ikibazo cy’igihe gusa.<br />
Reka ndekere aho, mbe ntegereje<br />
urundi rwenya kuva kuri ba<br />
nyakubahwa; ninde ukurikiraho<br />
ku ‘stage’? Karugarama? Musa<br />
Fazil?<br />
Charles Kabonero<br />
STUDY FOR CAREER SUCCESS<br />
Invest in your future with professional study & training from<br />
this accredited British College, respected worldwide. Gain<br />
the skills and knowledge needed for a new or better job,<br />
good pay, self-development, security and top qualifications.<br />
For a FREE Prospectus and information visit the website, or<br />
write, fax, or email your name and details to:<br />
The Registrar, Cambridge International College,<br />
PO Box 1378, Southampton, SO17 3WX, Britain<br />
Email: info@cambridgetraining.com<br />
Website: www.cambridgecollege.co.uk<br />
Whatever your e<strong>du</strong>cational level, knowledge or experience, CIC<br />
has study for you to achieve your potential and earn success:<br />
Certificate, Diploma, Honours Diploma,<br />
BA and MBA Programmes<br />
� Business, Management, Administration, Project Management<br />
� International Business, Marketing, Sales, Advertising & PR<br />
� Accounting, Finance, Economics, Commerce, Banking<br />
� Hotel, Travel, Tourism, Hospitality, Purchasing, Logistics, Transport<br />
� Leadership, Strategy, Business Development, Organisation<br />
� Human Resource/Personnel, Employee Development, Insurance<br />
� English, Secretarial, Communication, Computers & IT, Stores<br />
Diploma Fees £190 or US$380 - so get ahead of others!<br />
Fees include Study Materials, Training Guide, Tests & Answers, Exam,<br />
Assessment, Award. Study at your pace to ensure your success.