You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Deogratius (abantu benshi<br />
bakunda kumwita Deo)<br />
Mushayidi, yabuze abe muri<br />
jenoside yabaye mu Rwanda mu<br />
1994, ariko ubu uburyo afunzwemo<br />
ni nk’ubwo abamwiciye bafunzwemo,<br />
niba yaragize Imana bagafatwa,<br />
bagakatirwa.Deo Mushayidi, kugeza<br />
ubwo twajyaga mu icapiro, yari<br />
afungiye kuri sitasiyo ya Polisi<br />
ya Kicukiro, ariko ari mu kato-<br />
ntiyemerewe kugira uwo bavugana,<br />
kugeza ku munyamategeko<br />
umwunganira imbere y’ubutabera.<br />
Kugeza uyu munsi, niba ntacyahin<strong>du</strong>tse<br />
ubwo twari mu icapiro, Mushayidi<br />
amaze iminsi 10 mu maboko y’inzego<br />
z’umutekano mu Rwanda, zimushinja<br />
kuba afite uruhare mu bikorwa byo<br />
guhungabanya umutekano mu Rwanda.<br />
Yazanywe mu Rwanda kuwa 05<br />
Werurwe 2010.Mu gihe mbere inzego<br />
z’umutekano z’u Rwanda, zirinze<br />
gutangaza aho afungiye, nyuma, Supt.<br />
Erick Kayiranga yaje gutangariza<br />
umwe mu miryango mpuzamahanga<br />
iharanira uburenganzira bwa muntu,<br />
ko afungiwe kuri brigade ya Kicukiro.<br />
Nubwo, nkuko Umuseso ubikesha<br />
itangazo rya Amnesty International,<br />
Polisi y’u Rwanda yatangarije uwo<br />
muryango kuwa 09 Werurwe 2010, ko<br />
Mushayidi afite uburenganzira bwo<br />
kubonana na Avoka we, akanasurwa,<br />
UMUSESO<br />
No <strong>399</strong>, <strong>15</strong> -22 Werurwe 2010<br />
Urup. 5<br />
AMAKURU<br />
Deo Mushayidi yaragambaniwe?<br />
Urukiko rwisumbuye rwa<br />
Nyarugenge mu Mujyi<br />
wa Kigali, rwavuze ko<br />
ubujurire bw’Abanyamakuru<br />
b’Umuseso Didas Gasana na<br />
Kabonero Charles nta shingiro<br />
bufite- kimwe n’Ubujurire<br />
bw’Umunyemari Rujugiro. Urwo<br />
rukiko rwemeje ko batsinzwe, ko<br />
urubanza rwaciwe mu rwego rwa<br />
mbere rugumana agaciro. Bari<br />
bakatiwe igihano cy’umwaka<br />
gisubitswe mu gihe cy’imyaka<br />
ibiri na miliyoni imwe y’indishyi<br />
z’akababaro.Urwo rukiko, rwanze<br />
impamvu zose abo banyamakuru<br />
bashingiyeho barujuririra. Nko<br />
kuba batarahawe uburenganzira<br />
bwo kunganirwa. Kuri iyi<br />
mpamvu, urukiko rwavuze ko<br />
inshuro nyinshi abo banyamakuru<br />
bagiye basubikisha urubanza<br />
mu rw’ibanze, bitwaje kubura<br />
ubunganira. Nyuma urukiko<br />
rusanga rutahora muri ibyo.Ku<br />
mpamvu y’uko ubushinjacyaha<br />
bwaruvuyemo, urukiko rwa<br />
►Mushayidi mu kato nka ba ruharwa bakoze jenoside<br />
ikinyamakuru Umuseso cyagiye<br />
kuri iyo sitasiyo inshuro ebyiri zose,<br />
ariko umugenzacyaha mukuru w’iyo<br />
sitasiyo (District Judicial Police<br />
Officer), uzwi ku izina rya Richard<br />
(ntitwashoboye kumenya irindi),<br />
atubwira ko nta muntu n’umwe<br />
yemerewe kubonana nawe.Ku nshuro<br />
ya mbere kandi, twasanze Avoka<br />
we, Maitre Mutembe, yabujijwe<br />
uburenganzira bwo kubonana nawe.<br />
Sii byo gusa, Mutembe yabwiwe<br />
ko nta Mushayidi ufungiye kuri iyo<br />
sitasiyo.Umushinjacyaha mukuru,<br />
Martin Ngoga, akaba yaratangaje<br />
nyuma y’ifatwa rye ko Mushayidi<br />
ari umwe mu gatsiko gashishikajwe<br />
no guhungabanya umutekano mu<br />
Rwanda, kari inyuma y’ama grenade<br />
yaturikiye mu mujyi wa Kigali,<br />
mu minsi ishize, kimwe na Gen.<br />
Kayumba Nyamwasa na Col. Patrick<br />
Karegeya. Mushayidi Deo, akaba<br />
ari Perezida w’ishyaka ritavuga<br />
rumwe n’ubutegetsi bwa Kigali,<br />
ryitwa Pact for People’s Defence<br />
(PDP), yashingiye mu gihugu cy’u<br />
Bubiligi. Mushayidi, wabaye Perezida<br />
w’ishyirahamwe ry’abanyamakuru<br />
mu Rwanda kuva mu mwaka wa 1996<br />
kugeza 2000, yaje guhunga igihugu,<br />
aho atahwemye kunenga Leta ya<br />
FPR. Twibutse ko ubwo twajyaga mu<br />
icapiro, Mushayidi yari amaze iminsi<br />
6 mu buroko, mu gihe amategeko u<br />
Rwanda rugenderaho ateganya ko<br />
umuntu ukekwaho icyaha amara muri<br />
polisi iminsi itatu gusa, agashyikirizwa<br />
Parike. Kuri Mushayidi ariko, siko<br />
byagenze. Igihugu kitagendera ku<br />
mategeko Mushayidi yavugaga atari<br />
yafatwa, arakibonye.<br />
Icyo Polisi y’u Burundi ivuga.<br />
Kugeza ubwo twajyaga mu icapiro,<br />
ifatwa rye ntiryavugwagaho<br />
rumwe. Ngoga yatangaje ko<br />
inzego z’umutekano z’i Burundi<br />
ari zo zamufatiye mu Burundi,<br />
zikamwohereza mu Rwanda, ariko<br />
amakuru aturuka mu Burundi,<br />
yemeza ko yabanje gufatirwa muri<br />
Tanzania, we na mugenzi umwe, ariko<br />
mugenzi we akoherezwa mu Rwanda<br />
(deportation). Umukuru wa Polisi<br />
y’u Burundi, yatangarije uhagarariye<br />
Human Rights Watch mu Burundi, ko<br />
Mushayidi yafatiwe muri Tanzania,<br />
we na mugenzi we, ariko kubera<br />
ko Mushayidi yari afite impapuro<br />
z’urugendo z’u Burundi, Polisi ya<br />
Tanzania yiyemeje kumusubiza i<br />
Burundi. Umukuru wa Polisi y’u<br />
Burundi yakomeje avuga ko bombi<br />
bafatiwe kugira inyandiko z’ingendo<br />
mpimbano, ariko ntiyamenye izina<br />
ry’uwo bafatanywe.‘Sources’ zacu<br />
muri Tanzania nabo ntibashoboye<br />
kutumenyera izina ry’uwo bari<br />
kumwe, bafatwa. Twanahamagaye<br />
na Komiseri mukuru wa Polisi ya<br />
Tanzania kumubaza ukuri kuri aya<br />
makuru, telephone ye iratunanira.<br />
Nyuma yo kumara iminsi ibiri<br />
muri kasho mu Burundi, kuwa 05<br />
Werurwe 2010, Komiseri wa Polisi<br />
mu Burundi, ari kumwe n’umwe<br />
mu bashizwe iperereza mu Burundi<br />
ndetse n’umujyanama wa mbere muri<br />
Ambassade y’u Rwanda mu Burundi,<br />
bamupakiye imodoka, kugera ku<br />
mupaka, bamuha inzego z’iperereza<br />
z’u Rwanda.<br />
Yaragambaniwe?<br />
Ha ri ariko<br />
abatemeranya n’iyi<br />
version ya polisi y’u<br />
Burundi. Andi makuru ariko agera<br />
ku kinyamakuru Umuseso yemeza ko<br />
Mushyayidi yashutswe na bamwe muri<br />
bagenzi be, kujya i Burundi, gusura no<br />
kuganira n’abanyamuryango ba PDP<br />
bari i Burundi, ariko mu by’ukuri ari<br />
umutego yatezwe na bagenzi be mu<br />
ishyaka, ariko baratumwe na serivise<br />
z’iperereza mu Rwanda. Ageze ku<br />
mupaka w’u Burundi, nkuko aya<br />
makuru akomeza abivuga, yaguye<br />
muri ambush yatezwe n’inzego<br />
z’iperereza ryo hanze z’u Rwanda,<br />
ziri kumwe na polisi y’u Burundi.<br />
Ubwo hari kuwa 03 Werurwe 2010,<br />
zahise zimuzana mu Rwanda, nyuma<br />
y’amasaha 48.<br />
Didas M. Gasana<br />
Sikandali: Urukiko rwanze ubujurire bw’Umuseso<br />
Ntabyumva: Charles Kabonero<br />
(Photo/ Archive)<br />
mbere rukabakatira rushingiye<br />
ku kirego bwari bwatanze,<br />
Urukiko rwavuze ko kuva mu<br />
rubanza kw’ubushinjacyaha<br />
bitarubuza kurukomeza, kubera<br />
ko bwavuyemo nyamara<br />
bwarashyikirije ikirego urukiko.<br />
Izindi mpamvu abo banyamakuru<br />
bari batanze nko kuba barahanwe<br />
kubera ko batashyikirije<br />
urukiko ibimenyetso mu gihe<br />
mu bujurire bari babifite,<br />
Afunzwe nkuko abamwiciye<br />
abe bafunzwe: Mushayidi (Photo/<br />
Archive)<br />
Akabi gasekwa........: Didas<br />
Gasana (Photo/ Archive)<br />
ntacyo urukiko rwayivuzeho.<br />
Ku bujurire bw’umunyemari<br />
R u j u g i r o w a s a b a g a k o<br />
ibirego by’ubushinjacyaha<br />
byatan<strong>du</strong>kanywa n’icy’indishyi,<br />
yitwaje ko nta bimenyetso no<br />
kuba atarishimiye imikirize<br />
y’urubanza rwa mbere, urukiko<br />
rwavuze ko nta shingiro nabyo<br />
bifite. Mu bujurire, urukiko<br />
rwemeje ko igihano cy’umwaka<br />
gisubitswe mu gihe cy’imyaka<br />
Nawe nta shingiro: Rujugiro<br />
Ayabatwa(Photo/ Archive)<br />
ibiri n’indishyi ya miliyoni,<br />
abo banyamakuru bakatiwe mu<br />
kwezi kwa Gashyantare mu<br />
mwaka wa 2008, kigumana<br />
agaciro.Hakurikijwe amategeko<br />
y’u Rwanda, mu gihe abo<br />
banyamakuru bakatiwe igihano<br />
kiri munsi y’imyaka 10, nta rundi<br />
rukiko bashobora kujuririra.<br />
Ikinyamakuru Umuseso numero<br />
283, nicyo cyari cyatumye<br />
umunyemari Rujugiro arega<br />
abo banyamakuru b’Umuseso.<br />
Mu nkuru bari bamwanditseho<br />
“Umunyemari Rujugiro yatorotse<br />
ubutabera nyuma yo gufungwa,<br />
akurikiranyweho ibyaha 57”.<br />
Nyamara, nyuma y’iyi nkuru, mu<br />
mwaka wa 2008, umunyemari<br />
Rujugiro yatawe muri yombi i<br />
Londre mu Bwongereza bisabwe<br />
n’ubutabera bw’Afurika y’epfo.<br />
Aba banyamakuru Gasana<br />
na Kabonero, mu kwezi kwa<br />
Gashyantare mu mwaka wa<br />
2010, kimwe na mugenzi<br />
wabo Richard Kayigamba,<br />
mu rwego rwa mbere, bari<br />
bakatiwe igifungo cy’umwaka<br />
kuri Kabonero n’amezi 6 kuri<br />
Gasana na Kayigamba. Ni mu<br />
rubanza rushya rubahanganishije<br />
na Minisitiri Musoni Protais. Uru<br />
rubanza cyakora, batubwiye ko<br />
bitegura kurujuririra.<br />
Ijwi ry’Amerika