20.06.2014 Aufrufe

Formelsammlung Physi..

Formelsammlung Physi..

Formelsammlung Physi..

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

Formelzusammenschrift<br />

für<br />

<strong>Physi</strong>kalische Grundlagen<br />

Informatik<br />

2. Semester<br />

Ausgabe: 07.07.2002<br />

6 Seiten (ohne Deckblatt)<br />

Das vorliegende Werk wurde sorgfältig erarbeitet.<br />

Dennoch übernimmt der Autor für die Richtigkeit<br />

der Angaben und die Zulassung als Hilfsmittel in<br />

Prüfungen keinerlei Haftung. Diese Zusammen−<br />

schrift stellt keinen Anspruch auf Vollständigkeit.<br />

Die Benutzung erfolgt auf eigenes Risiko!<br />

Autor: Thomas Göttlicher<br />

eMail: thomas@goettlicher.de


Elektrisches Feld<br />

Elementarladung Elektronenmasse elektrische Feld Konstante<br />

e 0<br />

=q e<br />

=1.602⋅10 19 C m e<br />

=9.109⋅10 31 12 C2<br />

kg ε 0<br />

=8.854⋅10<br />

N⋅m 2<br />

Feldstärke:<br />

Definition Punktladung mehrere Ladungen<br />

⃗E ⃗r = ⃗ F ⃗r<br />

q<br />

⃗E ⃗r =<br />

Q ⋅ ⃗r ⃗E ⃗r = 1<br />

N<br />

Q<br />

⋅∑<br />

i<br />

⋅ ⃗r qi<br />

4⋅π⋅ε 0<br />

⃗r 3 4⋅π⋅ε 0<br />

i=1<br />

⃗r qi<br />

3<br />

Kugel<br />

(für r>R)<br />

⃗E ⃗r = 1<br />

4⋅π⋅ε 0<br />

⋅ Q r 2⋅⃗r r<br />

ausgedehnter Leiter<br />

homogen geladen<br />

λ<br />

E=<br />

2⋅π⋅ε 0<br />

⋅r ; λ=Q l<br />

ebene Fläche<br />

homogen geladen<br />

E= σ<br />

2⋅ε 0<br />

; σ= Q A<br />

Überführungsarbeit:<br />

W AB<br />

=q∫ A B ⃗E ⃗r d ⃗s<br />

Spannung im elektrischen Feld:<br />

Potential:<br />

Coulomb’sches Gesetz:<br />

Gesamtkraft:<br />

(Superpositionsprinzip)<br />

Spannung:<br />

Potential:<br />

(Bezugspunkt im Unendlichen)<br />

U AB<br />

= W AB<br />

q<br />

= ∫ B A<br />

⃗E ⃗r ⋅d ⃗s<br />

⃗r =U o ⃗r<br />

=∫ 0 ⃗r ⃗E ⃗r ⋅d ⃗s<br />

⃗ F 01<br />

= ⃗ F 10<br />

= 1<br />

r ⋅ r⃗<br />

01<br />

2<br />

01<br />

⃗<br />

⋅ Q ⋅Q 1 2<br />

4⋅π⋅ε 0<br />

⃗<br />

N<br />

⃗F=∑ F ⃗<br />

i<br />

= q<br />

N<br />

⋅∑<br />

i=1 4⋅π⋅ε 0 i=1<br />

U AB<br />

= B A<br />

Q<br />

A =<br />

4⋅π⋅ε 0<br />

⋅X A<br />

Q i<br />

⋅ ⃗r qi<br />

⃗r qi<br />

3<br />

r 01


Materie im elektrischen Feld<br />

elektrische Verschiebungsdichte:<br />

σ=ε 0<br />

⋅E a<br />

Dielektrizitätszahl: ε r<br />

= C C 0<br />

(C: mit Materie; C 0 : ohne Materie)<br />

Elektrische Leitfähigkeit in Metallen<br />

j=n⋅v D<br />

⋅e 0<br />

Leitfähigkeit nach Drude−Modell: σ= n⋅e 2 ⋅τ<br />

0<br />

ρ⋅j=E j=σ⋅E<br />

2⋅m 0<br />

Relative Widerstandsänderung:<br />

∆ R<br />

R =α⋅∆T<br />

R T =R T 0<br />

⋅ 1α⋅∆T<br />

α= 1 K<br />

Elektrisches Feld − Kondensator<br />

Feldstärke:<br />

(im Inneren des Kondensators, homogen)<br />

E= 1 ε 0<br />

⋅ Q A<br />

Feldstärke: E= U d<br />

(d: Plattenabstand)<br />

Kapazität:<br />

C= Q U<br />

Kapazität:<br />

(Plattenkondensator)<br />

C=ε 0<br />

⋅ε r<br />

⋅ A d<br />

Kondensator Parallelschaltung:<br />

C G<br />

=C 1<br />

C 2<br />

C 3<br />

...C N<br />

Kondensator Reihenschaltung:<br />

1<br />

C G<br />

= 1 C 1<br />

1 C 2<br />

1 C 3<br />

... 1<br />

C N<br />

Gesamtkapazität < kleinste Einzelkapazität<br />

Potential:<br />

(Bezugspunkt im Unendlichen)<br />

abgeklemmte Spannungsquelle:<br />

A =<br />

Q<br />

4⋅ε 0<br />

⋅X A<br />

U∼d<br />

angeschlossene Spannungsquelle:<br />

Q∼ 1 d<br />

Endgeschwindigkeit:<br />

(nach Durchlaufen des E−Feldes)<br />

v= 2⋅ Q m ⋅U<br />

Ablenkung im Querfeld:<br />

tan α= U A ⋅l<br />

2⋅d⋅U B<br />

Auftreffpunkt auf dem Schirm: b= l 2 r ⋅ l<br />

2⋅d⋅U B<br />

⋅U A


Gleichstrom<br />

Stromstärke:<br />

I= ∆Q<br />

∆ t<br />

I t = d Q<br />

d t<br />

Stromdichte:<br />

j= I A Q<br />

Widerstand:<br />

R= U I<br />

(umgeformt: U=R⋅I ; I= U R )<br />

Widerstand:<br />

(homogenes Leiterstück)<br />

R=ρ⋅ l A<br />

(ρ: spezifischer Widerstand)<br />

Widerstand Parallelschaltung:<br />

Widerstand Reihenschaltung:<br />

1<br />

= 1 1 1 ... 1<br />

R G<br />

R 1<br />

R 2<br />

R 3<br />

R N<br />

R G<br />

=R 1<br />

R 2<br />

R 3<br />

...R N<br />

Leistung: P=U⋅I (umgeformt: P= U 2<br />

R ; P=I 2 ⋅R )<br />

Innenwiderstand: R i<br />

= U 0<br />

I KS<br />

I= U 0<br />

R i<br />

R L<br />

U K<br />

= U 0 ⋅R L<br />

R i<br />

⋅R L<br />

U 0<br />

Anpassung:<br />

R i<br />

=R L<br />

R i<br />

U K<br />

Leistung<br />

bei Anpassung:<br />

P max<br />

= U 2<br />

0<br />

4⋅R i<br />

R L<br />

U S<br />

R i<br />

U v<br />

R S<br />

I v<br />

I max<br />

−I v<br />

„Shunt“<br />

Strom−<br />

messung:<br />

R S<br />

=R i<br />

⋅<br />

1<br />

I max<br />

1<br />

≈R i<br />

⋅ I v<br />

I max<br />

I max<br />

I V<br />

U max<br />

U max<br />

−U v<br />

U v<br />

Spannungs−<br />

messung<br />

mit Vor−<br />

widerstand:<br />

R V<br />

=R i<br />

⋅ U max<br />

1 ≈R<br />

U<br />

i<br />

⋅ U max<br />

V<br />

U V<br />

R v<br />

U v


7 V⋅s<br />

µ 0<br />

=4⋅π⋅10<br />

A⋅m<br />

⃗F L<br />

=I⋅⃗l ×⃗B<br />

F L<br />

=I⋅l⋅B<br />

⃗F L<br />

=q⋅ ⃗E⃗v×⃗B<br />

I=n⋅q⋅v D<br />

⋅A<br />

j=n⋅q⋅v D<br />

U H<br />

= I⋅B<br />

e 0<br />

⋅n⋅d<br />

⃗ B⋅d⋅⃗r=µ 0<br />

⋅∑<br />

i<br />

I i<br />

B r = µ 0 ⋅I⋅r<br />

2⋅π⋅a 2<br />

B r = µ 0 ⋅I<br />

2⋅π⋅r<br />

B=µ 0<br />

⋅ N⋅I<br />

l<br />

R= m⋅v<br />

q⋅B<br />

T =2 π⋅m<br />

q⋅B<br />

f = 1<br />

2⋅π ⋅q⋅B<br />

m<br />

w z<br />

= q⋅B<br />

m<br />

U ind<br />

=N d Φ<br />

d t<br />

U ind2<br />

=M 21<br />

d I 1<br />

d t<br />

M 21<br />

=µ 0<br />

⋅ N ⋅N 1 2<br />

⋅A<br />

l 1<br />

B ⊥A ⃗A∥⃗B Bhomogen BhomogenundB⊥A<br />

Φ=∫ A<br />

⃗B d A Φ=∫ A<br />

B d A Φ=⃗B⋅⃗A Φ=B⋅A<br />

L=µ 0<br />

⋅ N 2 ⋅A<br />

l<br />

U ind<br />

=L⋅ dI<br />

dt


Materie im Magnetfeld<br />

Permeabilitätszahl:<br />

Magnetfeld:<br />

(mit Materie)<br />

µ r<br />

= B mit Materie<br />

B ohne Materie<br />

⃗B mit Materie<br />

=⃗B ohne Materie<br />

µ 0<br />

⋅ ⃗M<br />

(M: Magnetisierung)<br />

Wechselstrom<br />

Frequenz:<br />

Kreisfrequenz:<br />

f = 1 T<br />

ω=2π⋅f = 2π<br />

T<br />

Spannung: u t =R ũ⋅e j ω t mit<br />

ũ=u 0<br />

⋅e j⋅ u<br />

Phasenverschiebung:<br />

komplexer Widerstand:<br />

∆= u<br />

i<br />

˜Z= ũ⋅e j ω t<br />

ĩ⋅e j ω t = ṷ<br />

î = u ⋅e j u<br />

0<br />

i 0<br />

⋅e j i<br />

= u 0<br />

i 0<br />

⋅e j ∆ <br />

˜Z = u 0<br />

i 0<br />

komplexer Leitwert:<br />

Komplexe Zahlen:<br />

Ohmscher Widerstand:<br />

Ỹ = 1˜Z = ĩ<br />

ũ = i 0<br />

u 0<br />

⋅e j ∆ <br />

tan ∆= I ˜Z<br />

R ˜Z<br />

˜Z = R ˜Z 2 I ˜Z 2<br />

˜ Z R<br />

=R ; Z R<br />

=R<br />

∆ R<br />

=0<br />

˜Z= ˜Z⋅e j⋅∆ <br />

Kapazität:<br />

(Kondensator)<br />

Z C<br />

= 1<br />

ω⋅C ; ˜ Z C<br />

= j⋅Z C<br />

∆ C<br />

= π 2<br />

Induktivität:<br />

(Spule)<br />

Z L<br />

=ω⋅L ;<br />

˜ Z L<br />

= j⋅Z L ∆ L<br />

= π 2<br />

Leistung am ohmschen Widerstand: ¯P R<br />

= 1 2 ⋅u 0 ⋅i 0 = u 0<br />

2 ⋅ i 0<br />

Leistung an der Induktivität: ¯P L<br />

=0<br />

Leistung an der Kapazität: ¯P C<br />

=0<br />

2 =u eff ⋅i eff<br />

Effektivwerte von Strom<br />

und Spannung:<br />

Leistung im Wechselstromkreis:<br />

i eff<br />

= i 0<br />

2 ; u eff = u 0<br />

2<br />

¯P= 1 2 ⋅u 0 ⋅i 0 ⋅cos∆


Elektrischer Schwingkreis<br />

Differentialgleichung für den den<br />

Strom im Schwingkreis<br />

Frequenz des freien Schwingkreises:<br />

∂ 2 i 1<br />

∂ t 2 ⋅i t =0<br />

L⋅C<br />

ω= 1 L⋅C ; f= ω 2π = 1<br />

2π⋅ L⋅C<br />

T= 1 =2π⋅ L⋅C<br />

f<br />

C<br />

L<br />

Parallelkreis:<br />

ω 0<br />

= 1 L⋅C<br />

~<br />

Für ω 0: | Z ges | → ∞ (Sperrkreis)<br />

L<br />

C<br />

Serienkreis:<br />

ω 0<br />

= 1 L⋅C<br />

~<br />

Für ω 0: | Z ges | = 0 (Saugkreis)<br />

Elektromagnetische Wellen<br />

Verschiebungsstrom:<br />

(Ampere−Maxwell’sches Gesetz)<br />

⃗ B d⃗r=µ 0 ∑ Iµ 0<br />

ε 0<br />

d<br />

dt ∫⃗ E d⃗A<br />

Induktionsgesetz:<br />

Differentialgleichungen für<br />

elektrisches und magnetisches Feld:<br />

Zusammenhang zwischen<br />

elektrischen und magnetischen<br />

Feldvektoren:<br />

Intensität einer elektromagnetischen<br />

Welle:<br />

Intensität eines isotropen Senders:<br />

⃗ E d⃗r= d dt ∫⃗ B d⃗A<br />

∂ 2 E y<br />

∂ x 2 =ε 0 µ 0<br />

⃗B= 1 c 0<br />

⃗e x<br />

×⃗E<br />

I= 1 1<br />

∫ T<br />

µ 0 T 0<br />

I r = P<br />

4π r 2<br />

∂ 2 E y<br />

∂ t 2<br />

und ∂2 B z<br />

∂ x =ε µ ∂ 2 B z<br />

2 0 0<br />

∂ t 2<br />

dt ⃗E×⃗B = c 0<br />

B 2<br />

2µ<br />

0z<br />

= ε c 0 0<br />

0<br />

2 E 2<br />

0y<br />

Wellenlänge: λ= c f ; c=3⋅108 m s<br />

Dezimale Vielfache / Einheiten<br />

da 10 1 d 10 −1<br />

V= J h 10 2 c 10 −2<br />

C<br />

k 10 3 m 10 −3<br />

W=VA<br />

M 10 6 µ 10 −6<br />

G 10 9 n 10 −9<br />

N=kg m s 2<br />

T 10 12 p 10 −12<br />

P 10 15 f 10 −15<br />

C=As<br />

E 10 18 a 10 −18<br />

J=Nm=Ws<br />

F= As<br />

V = C V<br />

Ω= V A<br />

H<br />

m = Vs<br />

Am = N A 2<br />

T= N Am = Vs<br />

m 2<br />

F<br />

m = As<br />

Vm<br />

Wb=Vs<br />

S<br />

m = m<br />

Ω mm 2

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!