StoÃmodelle in PC-Crash
StoÃmodelle in PC-Crash
StoÃmodelle in PC-Crash
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Stoßmodelle<br />
<strong>in</strong> <strong>PC</strong>-<strong>Crash</strong><br />
Klassisches und<br />
steifigkeitsbasiertes Stoßmodell<br />
Dr. Gábor MELEGH<br />
Dr. Andreas MOSER<br />
Dr. Hermann Steffan<br />
DSD - Dr. Steffan Datentechnik – TU Budapest<br />
01.07.2003 1
Fahrzeugkollision<br />
• Annäherung<br />
• Erstkontakt<br />
• Kompressionsphase<br />
• Restitutionsphase<br />
• Auslaufbewegung<br />
01.07.2003 2
Stoßmodelle<br />
01.07.2003 3
Stoßmodelle<br />
• „klassische“ Stoßmodelle:<br />
– Reduktion des Stoßes auf e<strong>in</strong>en Zeitpunkt<br />
– Impuls- und Drallerhaltung<br />
– Restitution und Kontaktreibung<br />
– Ger<strong>in</strong>ge Anzahl an E<strong>in</strong>gabeparametern<br />
erforderlich<br />
– Auslaufimpuls und Drall der Fahrzeuge im<br />
Auslauf werden bestimmt<br />
– Kontrollgrößen: EES, Steifigkeiten,<br />
Stoßpunktslage, „Auslaufbewegung“ /<br />
Stoßpunktsgeschw<strong>in</strong>digkeiten<br />
01.07.2003 4
Stoßmodelle<br />
• Steifigkeitsbasierte Stoßmodelle:<br />
– Stoßvorgang wird zeitlich aufgelöst<br />
– Komplexe Berechnung<br />
– Fahrzeugstrukturparameter müssen vorgegeben<br />
werden<br />
– Kontaktkräfte werden berechnet<br />
– Deformation der Fahrzeuge ist Ergebnis<br />
– E<strong>in</strong>gabeparameterbestimmung „schwierig“<br />
(Testdaten erforderlich)<br />
– Stoßrechnung für Benutzer e<strong>in</strong>fach<br />
01.07.2003 5
Stoßmodell<br />
Impulserhaltung und Drallerhaltung<br />
• Impulserhaltung:<br />
m 1 (v´s1t -v s1t ) = T<br />
m 1 (v´s1n -v s1n ) = N<br />
m 2 (v´s2t -v s2t ) = -T<br />
m 2 (v´s2n -v s2n ) = -N<br />
• Drallerhaltung:<br />
I 1z (ω´1z - ω 1z ) = T n 1 - N t 1<br />
I 2z (ω´2z - ω 2z ) = - T n 2 + N t 2<br />
01.07.2003 6
• Berechnung:<br />
Stoßmodell<br />
Impulserhaltung und Drallerhaltung<br />
'<br />
VT<br />
= VT<br />
+ c1T<br />
− c3N<br />
'<br />
= V − c T c N<br />
VN N 3<br />
+<br />
2<br />
2<br />
1 1 n1<br />
c<br />
1<br />
= + + +<br />
m<br />
m2<br />
I1z<br />
2<br />
1 1 t1<br />
c<br />
2<br />
= + + +<br />
m<br />
t1<br />
m2<br />
I1z<br />
1n1<br />
t<br />
2n<br />
2<br />
c<br />
3<br />
= +<br />
I I<br />
1z<br />
2z<br />
n<br />
I<br />
t<br />
I<br />
2<br />
2<br />
2z 2<br />
2<br />
2z<br />
'<br />
V = V + cT −c N<br />
T<br />
T 1 3<br />
01.07.2003 7
Stoßmodell<br />
Impulserhaltung und Drallerhaltung<br />
• Restitution - Stoßziffer:<br />
ε =<br />
S<br />
=<br />
+<br />
• Vollverhakter Stoß:<br />
V<br />
V<br />
N<br />
T<br />
S<br />
S<br />
=<br />
=<br />
S<br />
=<br />
• Abgleitkollision:<br />
R<br />
C<br />
C<br />
0<br />
0<br />
V<br />
N<br />
= 0<br />
T = µ ⋅ N<br />
S<br />
R<br />
S<br />
C<br />
⋅( 1+<br />
ε)<br />
01.07.2003 8
Stoßmodelle<br />
I 2 '<br />
I 1 '<br />
V 1 '<br />
I 1 ' max I 1 ' m<strong>in</strong> e 1<br />
V 4 ''<br />
M 2 '<br />
I 2 '<br />
M 2 ''<br />
I 2 ' m<strong>in</strong><br />
I 2<br />
S 1<br />
V 1 ''<br />
max<br />
B<br />
B 1<br />
S 2<br />
O<br />
V 3 ''<br />
''<br />
B 3<br />
B 2<br />
V 2<br />
4<br />
M 1 ' M 1 '' I 1<br />
V 4 ' A 4 A 3<br />
V 3 '<br />
V 2 '<br />
A 1<br />
A 2<br />
e 2<br />
01.07.2003 9
Stoßmodelle<br />
01.07.2003 10
Maueranprall<br />
ohne Abgleiten / Abgleitkollision<br />
vk=50km/h<br />
01.07.2003 11
EES Berechnung<br />
• Gesamtdeformationsenergie ist Ergebnis<br />
• Aufteilung auf die beteiligten Fahrzeuge<br />
erforderlich<br />
– Aufteilung über Stoßpunktslage<br />
– Vorgabe e<strong>in</strong>es EES Wertes<br />
• Wichtigste Kontrollgröße der<br />
Vorwärtsrechnung<br />
• Alternative Bestimmungsmöglichkeiten:<br />
– Schadensbilder/Vermessung erforderlich<br />
– EES Katalog<br />
– <strong>Crash</strong> 3 Modell<br />
01.07.2003 12
EES / EBS<br />
• EES: Energy Equivalent Speed<br />
– Deformationsenergie wird <strong>in</strong> Geschw<strong>in</strong>digkeit<br />
(k<strong>in</strong>etische Energie) umgerechnet<br />
– Entspricht e<strong>in</strong>em vollplastischen Barrierenanprall<br />
– Elastischer Anteil wird berücksichtigt<br />
W Def<br />
=<br />
m⋅WEES<br />
Def<br />
2<br />
2<br />
m⋅<br />
EES<br />
=<br />
2<br />
2<br />
• EBS: Equivalent Barrier Speed<br />
– Maueranprall bei dem die gleiche Deformation<br />
auftritt<br />
2<br />
m⋅( ( 1−ε<br />
) ⋅ EBS )<br />
W Def<br />
=<br />
2<br />
01.07.2003 13
EES Berechnung<br />
′ ′<br />
W = W + W −W<br />
−W<br />
= W + W<br />
Def<br />
1 2 1 2 Def Def<br />
1<br />
2<br />
2<br />
W Def<br />
= F<br />
1 1<br />
⋅ s1<br />
= c1<br />
⋅ s1<br />
W Def<br />
= F2<br />
⋅ s<br />
2 2<br />
= F1<br />
⋅ s2<br />
= c1<br />
⋅ s1<br />
⋅ s2<br />
F<br />
=<br />
−<br />
1<br />
F 2<br />
W<br />
Def<br />
1<br />
W<br />
=<br />
s<br />
Def<br />
1<br />
+<br />
⋅<br />
s<br />
s<br />
2<br />
1<br />
=<br />
m<br />
1<br />
⋅<br />
EES<br />
2<br />
2<br />
1<br />
01.07.2003 14
01.07.2003 15<br />
2<br />
2<br />
1<br />
1<br />
2<br />
1<br />
1<br />
1<br />
EES<br />
m<br />
s<br />
s<br />
s<br />
W<br />
W<br />
Def<br />
Def<br />
⋅<br />
=<br />
+<br />
⋅<br />
=<br />
2<br />
2<br />
2<br />
2<br />
2<br />
1<br />
2<br />
1<br />
2<br />
EES<br />
m<br />
s<br />
s<br />
s<br />
W<br />
W<br />
W<br />
W<br />
Def<br />
Def<br />
Def<br />
Def<br />
⋅<br />
=<br />
+<br />
⋅<br />
=<br />
−<br />
=<br />
( ) 1<br />
2<br />
1<br />
1<br />
1<br />
2<br />
m<br />
s<br />
s<br />
s<br />
W<br />
EES<br />
Def<br />
⋅<br />
+<br />
⋅<br />
⋅<br />
=<br />
( ) 2<br />
2<br />
1<br />
2<br />
2<br />
2<br />
m<br />
s<br />
s<br />
s<br />
W<br />
EES<br />
Def<br />
⋅<br />
+<br />
⋅<br />
⋅<br />
=<br />
EES Berechnung
EES Datenbank<br />
01.07.2003 16
EES Datenbank<br />
01.07.2003 17
EES Datenbank<br />
01.07.2003 18
E<strong>in</strong>gabeparameter<br />
• 2D und 3D Berechnung:<br />
– E<strong>in</strong>laufparameter (Geschw<strong>in</strong>digkeiten, Drall)<br />
– Stoßkonstellation (relative Lage der Fahrzeuge)<br />
– Stoßpunktslage x, y<br />
– Orientierung der Berührebene (Phi)<br />
– k-Faktor (Stossziffer ε)<br />
• 3D Berechnung:<br />
– Stoßpunktshöhe z<br />
– Neigung der Berührebene (Psi)<br />
01.07.2003 19
<strong>Crash</strong> 3 Berechnung<br />
• Calspan (Mc Henry) ab 1970<br />
• Verschieden Programme:<br />
–<strong>Crash</strong>3<br />
–Ed<strong>Crash</strong><br />
–Slam<br />
• In USA weit verbreitet<br />
500<br />
450<br />
400<br />
350<br />
300<br />
250<br />
F [kN]<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0<br />
-50<br />
01.07.2003 20
<strong>Crash</strong> 3 Berechnung<br />
F = A + BC<br />
E = ∫∫ Fdcdl<br />
F die Kollisionskraft/Überdeckungslänge [N/m]<br />
A die m<strong>in</strong>imale Kraft/Überdeckungsbreite [N/m]<br />
B die l<strong>in</strong>eare Federkonstante [N/m²]<br />
C die bleibende Verformung [m]<br />
01.07.2003 21
<strong>Crash</strong>3 Datenbanken<br />
01.07.2003 22
<strong>Crash</strong>3 / W<strong>in</strong>kelberücksichtigung<br />
Energy Correction Factor<br />
ECF = (1 + tan²α)<br />
(max ±45 Grad )<br />
Modifizierte Korrektur<br />
ECF = (1.0 + µ v<br />
tan α)<br />
(max ±60 Grad )<br />
01.07.2003 23
Das Kraftstoßmodell <strong>in</strong><br />
<strong>PC</strong>-CRASH<br />
(<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
x ⎞<br />
⎟<br />
a ⎠<br />
n<br />
+<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
y ⎞<br />
⎟<br />
b ⎠<br />
n<br />
+<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
z ⎞<br />
⎟<br />
c ⎠<br />
n<br />
= 1<br />
01.07.2003 24
Das Kraftstoßmodell <strong>in</strong><br />
<strong>PC</strong>-CRASH<br />
• Kontaktkraft ergibt sich aus der Überdeckung<br />
(Deformation) der Fahrzeuge<br />
• Vorgabe von Struktursteifigkeiten erforderlich<br />
• Stoßvorgang wird zeitlich aufgelöst betrachtet<br />
(<br />
• Unterscheidung zwischen Kompressions- und<br />
Restitutionsphase<br />
• Abgleitvorgänge werden automatisch<br />
berücksichtigt<br />
• Fahrzeuggeometrie wird berücksichtigt<br />
• externe Kräfte während des Stoßes werden<br />
berücksichtigt<br />
01.07.2003 25
Ellipsoid-Ellipsoid Kontakt:<br />
Kontaktmodelle<br />
n ϖ 2<br />
λ 2<br />
λ 1<br />
P 2<br />
λ P1<br />
n ϖ<br />
1<br />
1 2<br />
P c<br />
Abgleitkollision<br />
µ = c<br />
( µ )<br />
m<strong>in</strong> µ<br />
1 ,<br />
2<br />
ϖ<br />
F<br />
ϖ<br />
F<br />
ϖ<br />
= F ⋅ µ ⋅<br />
ϖ<br />
= F ⋅ µ ⋅<br />
verhakte Kollision<br />
ϖ ϖ<br />
n 1 − n 2<br />
=<br />
ϖ ϖ<br />
F n 1 = − Fn<br />
2<br />
ϖ ϖ<br />
F n 1<br />
= −λ1<br />
⋅ S1<br />
⋅ n1<br />
ϖ<br />
ϖ<br />
F n 2<br />
= −λ2<br />
⋅ S<br />
2<br />
⋅ n2<br />
ϖ<br />
v<br />
ϖ<br />
v<br />
ϖ<br />
− v<br />
ϖ<br />
− v<br />
t1 n1<br />
c Pc2<br />
Pc1<br />
t 2 n2<br />
c Pc1<br />
Pc2<br />
01.07.2003 26
Kontaktmodelle<br />
Kompression:<br />
ϖ<br />
F<br />
napproach<strong>in</strong>g<br />
= λ ⋅<br />
S<br />
Expansion:<br />
ϖ<br />
F<br />
nseparat<strong>in</strong>g<br />
= ε ⋅ λ ⋅<br />
S<br />
EES:<br />
E<br />
E<br />
Def<br />
= Fndλn<br />
∫<br />
∫<br />
µ<br />
= µ F n<br />
d<br />
t<br />
λ<br />
01.07.2003 27
Darstellung PKW<br />
01.07.2003 28
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=1, vk=20 km/h<br />
01.07.2003 29
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=1 , vk=20 km/h<br />
01.07.2003 30
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=0 , vk=20 km/h<br />
01.07.2003 31
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=0 , vk=20 km/h<br />
01.07.2003 32
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=0.1, vk=20 km/h, unterschiedliche Steifigkeiten<br />
01.07.2003 33
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=0.1, vk=20 km/h, unterschiedliche Steifigkeiten<br />
01.07.2003 34
Ergebnisse<br />
Heckanprall k=0, k=1, k=0.1<br />
01.07.2003 35
E<strong>in</strong>gabewerte Kraftstoßmodell<br />
• Oberflächenreibung<br />
• Struktursteifigkeit<br />
• Fahrzeuggeometrie<br />
• Stoßpunkte werden automatisch<br />
berechnet<br />
• EES Aufteilung über Steifigkeitsparameter<br />
• Schwerpunktshöhen müssen vorgegeben<br />
werden (Stoßberechnung immer 3D)<br />
01.07.2003 36
Bestimmung von Kraft/Weg<br />
Kennl<strong>in</strong>ien<br />
• konventionelle <strong>Crash</strong>tests:<br />
– Anprall gegen starre Barriere<br />
– „Aufwendige“ Versuche<br />
– nur Fahrzeug nimmt Deformationsenergie auf<br />
– Messung der Fahrzeugbeschleunigungen<br />
– Berechnung der Kraft/Weg Kennl<strong>in</strong>ie<br />
– Versuchsdurchführung für Front/Heck e<strong>in</strong>fach<br />
– Versuchsdurchführung für beliebige Anprallw<strong>in</strong>kel<br />
schwierig<br />
– Fahrzeug muß rollfähig se<strong>in</strong><br />
– mehrere Versuche mit e<strong>in</strong>em Fahrzeug meist nicht<br />
möglich<br />
01.07.2003 37
Bestimmung von Kraft/Weg<br />
Kennl<strong>in</strong>ien<br />
• <strong>Crash</strong> Inversion:<br />
– Anprall e<strong>in</strong>er „unendlich“ schweren starren Barriere<br />
– nur Fahrzeug nimmt Deformationsenergie auf<br />
– Messung der Fahrzeugbeschleunigungen<br />
– Berechnung der Kraft/Weg Kennl<strong>in</strong>ie<br />
– Versuchsdurchführung für beliebige Anprallw<strong>in</strong>kel<br />
möglich<br />
– ger<strong>in</strong>ge Anforderungen an Versuchsfahrzeug<br />
– Versuchfahrzeug kann mehrfach verwendet werden<br />
– Parametervariation e<strong>in</strong>fach möglich<br />
– Versuchsaufbau ist e<strong>in</strong>fach<br />
01.07.2003 38
<strong>Crash</strong> Inversion<br />
01.07.2003 39
<strong>Crash</strong> Inversion<br />
vk=25 km/h<br />
01.07.2003 40
Kraft/Weg Kennl<strong>in</strong>ien<br />
• Bestimmung über Versuche<br />
• Erstellung e<strong>in</strong>er Steifigkeitsdatenbank<br />
• NHTSA Datenbank (2600 Tests)<br />
– 1600 Frontalkollisionen<br />
– 600 90-Grad Kollisionen<br />
– 200 Heck Kollisionen<br />
• Diverse Versuche<br />
– Dekra, DSD, EVU, Euro NCAP<br />
01.07.2003 41
Versuchsdaten<br />
Beschleunigungen – BMW 325 1990, 1995, 2002, 56.5<br />
km/h<br />
10<br />
0<br />
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25<br />
-10<br />
Acceleration [g]<br />
-20<br />
-30<br />
-40<br />
-50<br />
-60<br />
Time [s]<br />
floorpan right rear seat right rear sill right rear<br />
01.07.2003 42
Versuchsdaten<br />
Kraft / Weg Kennl<strong>in</strong>ien<br />
900<br />
800<br />
700<br />
600<br />
500<br />
Force [kN]<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7<br />
-100<br />
Deformation [m]<br />
F 1453 - 325 1990 E30 [kN] F 2250 - 325 1995 E36 [kN] F 4248 - 325 2002 E46 [kN]<br />
01.07.2003 43
Versuchsdaten<br />
Kraft / Weg Kennl<strong>in</strong>ien – Renault R5 vk 25 km/h<br />
200<br />
150<br />
100<br />
Force [kN]<br />
50<br />
0<br />
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35 0.4 0.45 0.5<br />
-50<br />
-100<br />
Deformation [m]<br />
F front [kN] F side [kN] F rear [kN]<br />
01.07.2003 44
<strong>PC</strong>-CRASH Ergebniss Nr.1<br />
01.07.2003 nach Dr..-Ing. Vlastik Rabek (CZ) 45
<strong>PC</strong>-CRASH Ergebniss Nr.2<br />
01.07.2003 nach Dr..-Ing. Vlastik Rabek (CZ) 46
<strong>PC</strong>-CRASH<br />
01.07.2003 nach Dr..-Ing. Vlastik Rabek (CZ) 47
<strong>PC</strong>-CRASH<br />
01.07.2003 48