Η Ελληνική εμπειρία - ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις

54 Μ. Χατζηψάλτη και συν1. ΕισαγωγήΠαρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των λοιμώξεωναπό ρινοϊό εκδηλώνεται συνήθως με τη μορφή ήπιωννοσημάτων, συχνά κοινών κρυολογημάτων, είναιπλέον αποδεκτό ότι οι ρινοϊοί εμπλέκονται όχι μόνοστις ασθματικές κρίσεις αλλά και σε άλλα σοβαράαναπνευστικά νοσήματα. 1–3 Υπολογίζεται ότι το 50%των ασθματικών κρίσεων σε παιδιά σχολικής ηλικίας 4και περισσότερο από τις μισές επισκέψεις στα επείγονταεξωτερικά ιατρεία των ενηλίκων οφείλονται σελοιμώξεις από ρινοϊό. 5,6 Στους νοσηλευόμενους λόγωαναπνευστικών προβλημάτων ασθενείς, οι λοιμώξειςμε ρινοϊό μπορούν να εκδηλωθούν κλινικά ως βρογχιολίτιδα,πνευμονία, κρίσεις χρόνιας αποφρακτικήςπνευμονοπάθειας ακόμα και συμφορητική καρδιακήανεπάρκεια σε πιο ηλικιωμένα άτομα. 7 Τέλος, οι λοιμώξειςαπό ρινοϊό μπορούν σε συγκεκριμένη ομάδαασθενών, όπως στα παιδιά με βρογχοπνευμονική δυσπλασία8 ή πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες, να προκαλέσουνσημαντική θνησιμότητα και θνητότητα. 9Μέχρι πρόσφατα ο ρινοϊός θεωρείτο παραδοσιακάκυρίως παθογόνος οργανισμός του ανώτερου αναπνευστικούσυστήματος. Ωστόσο προσπάθειες ναεξηγήσουν τα οφειλόμενα στο ρινοϊό συμπτώματατου κατώτερου αναπνευστικού οδήγησαν τελικά στηγνώση ότι ο ρινοϊός έχει τη δυνατότητα να προσβάλειτο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα προκαλώνταςτοπικά φλεγμονή. 10,11 Οι μηχανισμοί με τους οποίουςο ρινοϊός μπορεί να φτάσει και να προσβάλλει το κατώτεροαναπνευστικό δεν είναι πλήρως διευκρινισμένοι,αν και υπάρχουν οι θεωρίες της άμεσης εισπνοήςμολυσματικών σταγονιδίων και της άμεσης επέκτασηςαπό το ανώτερο αναπνευστικό. 12,13 Η ιαιμία είναι έναςακόμα τρόπος επέκτασης των ιογενών λοιμώξεων 14γενικότερα, αλλά έχει θεωρηθεί ότι κάτι τέτοιο δενσυμβαίνει κατά τη διάρκεια των οξέων λοιμώξεων απόρινοϊό σε φυσιολογικά παιδιά ή ενήλικες. 12 Στη διεθνήβιβλιογραφία έχουν περιγραφεί 5 περιπτώσεις θανάτωνόπου βρέθηκε ρινοϊός στο αίμα: σε 2 νεογνά μεαιφνίδιο θάνατο, 15,16 σε 2 μεγαλύτερα παιδιά που κατέληξανλόγω οξέων αναπνευστικών προβλημάτων 17και σε 1 περίπτωση ταυτόχρονης λοίμωξης με αδενοϊό.18 Παρόλα αυτά καμία μελέτη μέχρι σήμερα δενέχει γίνει, χρησιμοποιώντας τις σύγχρονες ευαίσθητεςδιαγνωστικές δοκιμασίες για την αναζήτηση της πιθανότηταιαιμίας από ρινοϊό.Υποθέσαμε ότι ιαιμία από ρινοϊό μπορεί να συμβαίνεικαι σε φυσιολογικά παιδιά κατά τη διάρκεια αναπνευστικώνλοιμώξεων. Για το σκοπό αυτό σχεδιάσαμετην παρούσα μελέτη αναζητώντας την παρουσία τουρινοϊού στο αίμα παιδιών με λοίμωξη αναπνευστικούοφειλόμενη σε ρινοϊό, χρησιμοποιώντας την ευαίσθητημέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης,και αναζητώντας επίσης τους υπεύθυνους πιθανούςπροδιαθεσικούς παράγοντες.2. Υλικό και μέθοδος2.1. ΑσθενείςΗ παρούσα μελέτη χρησιμοποίησε υλικό από σειράμελετών σχετικών με τις λοιμώξεις του αναπνευστικούπου έλαβαν χώρα στη 2η Παιδιατρική Κλινική,του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Νοσοκομείο «Π & ΑΚυριακού» και είχαν κατά περίπτωση πάρει έγκρισηαπό τη Δεοντολογική Επιτροπή του Νοσοκομείου. Στημελέτη αυτή περιελήφθησαν 221 παιδιά (116 κορίτσιακαι 105 αγόρια), ηλικίας 1–14 ετών (μέσος όρος ηλικίας3,9 χρονών) που επισκέφτηκαν τα εξωτερικά ιατρείαή νοσηλεύτηκαν στην κλινική λόγω συμπτωμάτωνλοίμωξης αναπνευστικού (κοινό κρυολόγημα, κρίσηάσθματος, βρογχιολίτιδα και πνευμονία). Η διάγνωσηέγινε από τον ιατρό του τμήματος με βάση τα κλινικάσυμπτώματα, τη φυσική εξέταση και τις απαραίτητεςεργαστηριακές εξετάσεις. Καταγράφηκαν επίσης ταδημογραφικά στοιχεία των γονέων, η κλινική συμπτωματολογίατου παιδιού και ο χρόνος έναρξης αυτής,καθώς και το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό ατοπίαςή/και άσθματος. Παιδιά με οποιαδήποτε χρόνιαπάθηση ή λήψη χρονίως φαρμάκων (με εξαίρεση τοάσθμα και τις αλλεργικές παθήσεις και τις σχετιζόμενεςμε αυτά τα νοσήματα θεραπείες) αποκλείσθηκαναπό τη μελέτη.Ελήφθη ρινικό έκπλυμα και φλεβικό αίμα, τα οποίακαταψύχονταν στους –70 °C μέχρι να χρησιμοποιηθούν.2.2. Ανίχνευση ιώνΗ παρουσία του ιικού RNA στα ρινοφαρυγγικά εκπλύματαεξετάσθηκε με αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσηςμε ανάστροφη μεταγραφή (RT-PCR), όπως έχειπεριγραφεί προηγουμένως αναλυτικά. 10,19 Η υψηλήςευαισθησίας semi-nested RT-PCR με εξαμερείς εκκινητέςειδικούς για το ρινοϊό (OL26 και OL27nest) χρησιμοποιήθηκεγια την εξέταση του ιικού RNA 20 στο αίμαπαιδιών με θετικό για ρινοϊό RNA στο ρινοφαρυγγικότους έκπλυμα. 10,19 Σε κάθε αντίδραση RT-PCR συμπεριελήφθησανεπίσης πολλά θετικά και αρνητικά δείγματα.Εν συντομία, για την εξαγωγή RNA αραιώθηκαν