Procesi i përzgjedhjes së Ombudspersonit në Kosovë

HyrjeInstitucioni i Ombudspersonit në Kosovë (IOK) është themeluar me rregulloren e UNMIK-utNr. 2000/38 mbi Themelimin e Institucionit të Ombudspersonit në Kosovë më 30 qershor2000 ndërsa zyra ishte hapur më 21 nëntor të vitit 2000. Pozita e Ombudspersonit ishtedisenjuar për një person ndërkombëtar, mirëpo kishte si qëllim që më vonë ti dorëzohej njëpersoni Kosovar.Ombudspersoni i parë, me kombësi Polake Z. Marek Antoni Novicki, ishte emëruar më 11korrik 2000 nga ana e ish Përfaqësuesit Special të Sekretarit të Përgjithshëm, BernardKushner, me rekomandimet e Kryesuesit të zyrës së OSBE-së. Ai shërbeu në këtë post përpesë vjet deri në dhjetor të vitit 2005.Rregullorja e UNMIK-ut 2006/6 mbi Institucionin e Ombudspersonit në Kosovë e cila hyri nëfuqi më 16 shkurt 2006 ua dorëzoi këtë institucion vendorëve. Përgjegjësia për caktimin eOmbudspersonit u transferua nga PSSP tek Kuvendi i Kosovës (në teskstin e mëtejmëKuvendi). Sidoqoftë, që nga viti 2006 ka tre herë që ka dështuar tentativa për caktimin e njëpersoni që i plotëson kushtet dhe kualifikimin e kërkuar.Për shkak të mospërputhjeve ligjore ndërmjet Rregullores së UNMIK-ut 2006/6 dheRregullave të Procedurës të krijuar nga Kuvendi, ka patur një raund të pasuksesshëm votiminë dhjetor të vitit 2006. Si rezultat i kësaj janë bërë disa amandamente ligjore me anë tëRregullores së UNMIK-ut 2007/15 me qëllim të thjeshtëzimit të procedurave përzgjedhëse.Kuvendi e kishte rishpallur pozitën në qershor të vitit 2007. Këtë herë procesi u anulua përshkak të kritikave në lidhje me listën e ngushtë të personave të mundshëm për përzgjedhjepasi që ata kishin mungesë përvoje në fushën e të drejtave të njeriut, si dhe raporteve përintervistime të parregullta. Në mars të vitit 2008 konkursi u shpall për të tretën herë.Sidoqoftë, paqartësitë u shkaktuan rreth një personi që kishte hyrë në listën e ngushtë, ky ishteZ. Murat Jashari. Ai nuk favorizohej as nga komuniteti ndërkombëtar e as nga komuniteti serbpër shkak të afërsisë së tij familjare me Adem Jasharin, si dhe nga shumë faktorë shqiptarëpër shkak të mungesës së përvojës në fushën e të drejtave të njeriut. Kuvendi vendosi qëprocesi të anulohet edhe një herë.Posti u shpall për të katërtën herë në tetor të vitit 2008. 22 kandidatë kanë aplikuar dhe prejtyre 17 u intervistuan më 21 dhjetor 2008. Ky raund i përzgjedhjes deri më tani tregon shenjatë qarta të përparimit. Përderisa raundet e kaluara ishin shënuar nga intervistat jo të rregulltadhe politizimi i përgjithshëm i procesit, raundi aktual i intervistave ishte vlersuar nga ana evëzhguesve të jashtëm si korrekt dhe i paanshëm. Përderisa herën e kaluar kandidatëve qëishin në listën e ngushtë iu mungonte përvoja relevante, lista aktuale përbëhet nga kandidatëtë kualifikuar me përvojë në fushën e të drejtave të njeriut. Niveli i transparencës është rriturduke e hapur procesin e intervistave për vëzhguesit.Qëllimi i këtij raporti është që të ofroj një përmbledhje të përgjithshme të tërë procesit tëpërzgjedhjes deri më tani. Procesi ende po vazhdon, dhe për këtë në fund të këtij raporti janëofruar disa rekomandime, që kanë për qëllim lehtësimin e fazës finale të këtij raundi aktual qëshpresojmë të jetë edhe i fundit.4