STRUČNI BILTEN – IPI

STATISTIČKA ANALIZA PODATAKA O OBAVLJENIM TEHNIČKIMPREGLEDIMA U PERIODU 1.7. – 30.9.2010. GODINE I STRUČNE TEMEStručni bilten broj 12_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________6. ELEMENTI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA I NJIHOVA ZASTUPLJENOST KROZANALIZU URAĐENIH SAOBRAĆAJNO-TEHNIČKIH VJEŠTAČENJAAutor: Bego Hadžić, dipl. ing. saobraćaja/prometaJedan od ključnih činilaca svakog društva i zajednice jest sigurnost pojedinca u svakom segmentuživljenja i nastojanje umanjenja rizika za događanje nezgode kojom bi se pojedincu nanijela šteta,bol ili patnja. Razvojem civiliziranosti društva, osim širenja svakodnevnih potreba, povećava se iželja za uvećanjem komocije, što je vrlo znakovito u saobraćaju, posebno u cestovnomsaobraćaju. Samim povećanjem učesnika u saobraćaju, kako aktivnih i pasivnih, tako i voznihjedinica, raste i rizik da će se dogoditi nezgoda. Cestovni saobraćaj i stepen saobraćajne sigurnostistoga zaslužuju posebnu pažnju na samo s aspekta tehnološkog, tehničkog, ekonomskog iorganizacijskog razvoja, već i društvene etike i individualnih vrijednosti svakog pojedinca.Stepen cestovno-saobraćajne sigurnosti uveliko je u ovisnosti od tzv. ''stanja nacije'' u svakompogledu, tj. ekonomskog, socijalnog i kulturološkog, iz kojih proizlaze nivoi svih elemenata bitnih zasigurnost cestovnog saobraćaja. Elemente sigurnosti cestovnog saobraćaja čine čovjek, vozilo,obavijesti-informacije, saobraćajnica-cesta i okolina, koji se mogu također podijeliti na subjektivne(čovjek) i objektivne (vozilo, obavijest, cesta i okolina). Prema tome, stepen cestovno-saobraćajnesigurnosti osim što je pokazatelj saobraćajne kulture, odraz je i složenosti odnosa u društvu.Prema istraživanjima navedenim u stručnoj literaturi, doprinos čovjeka događanjima saobraćajnihnezgoda u procentualnom smislu iznosi oko 85 % i isti nastaje usljed pogrešno donesenihodluka zbog umora, djelovanja alkohola i raznih opijata; nedovoljne vještine zbog slabekoordinacije pokreta i loših procjena; slabog znanja, te sposobnosti, mentalne i fizičke.Čovjek kao faktor sigurnosti u saobraćaju, učestvuje na neposredan način kao učesnik i posredankroz gradnju i održavanje cesta i vozila, te donošenje i primjenu zakonskih regulativa.Doprinos drugih faktora događanjima saobraćajnih nezgoda u procentualnom smislu iznosi oko15%.Međutim, dugogodišnjim radom na ekspertizama i saobraćajno-tehničkim vještačenjima nezgoda,sa sigurnošću se može konstatirati da je procentualna zastupljenost čovjeka u događanjusaobraćajnih nezgoda veća od navedenih 85 % i da se kreče u rasponu 90–95 %, a ostalih 5 %odnosi se na ostale faktore, vozilo, cesta, obavijest, okolina, atmosferske prilike i ostalo.Tabela 1. Najčešći uzroci događanja saobraćajnih nezgodaUZROCIBRZINAPRETI-CANJEPRED.PROLAZANEPROP.SKRET.CESTAISPRAV.VOZILAUKUPNOSAOB.NEZGODE 19 15 6 9 1 0 50UČEŠĆE% 38 30 12 18 2 0 100Podaci navedeni u tabeli 1. su iz statističkog pregleda urađenih saobraćajno-tehničkih vještačenjaautora.Uzroci ovakvoj zastupljenosti čovjeka pri događanju saobraćajnih nezgoda su sljedeći: sveopće stanje društva u ekonomskom i drugim oblicima, minimalna zastupljenost opće i saobraćajne kulture u porodici, predškolskom i školskom odgoju, minimalistički pristup programu, kvaliteti i trajanju edukacije za polaganje ispita za vozače, nepoštivanje zakonskih regulativa i provođenje saobraćajnih propisa, psiho-fizičko stanje čovjeka, inertnost institucionalnih subjekata i paušalno provođenja represivnih mjera prema počiniocimaprekršaja.U većini slučajeva, ponašanje vozača, koje za posljedicu ima saobraćajnu nezgodu, ne može sesvesti pod delikventno ili kriminalno ponašanje, već bahato, needucirano sa nedostatkom, vrločesto, opće a onda i usmjerene naobrazbe.- 41 -