wyjątkowo została gospodarczym szwedzkimi nazwach poprzez

Wokół szwedzkiego szańca. Echa wojen szwedzkich…245pantami. Dla Warmii dodatkową sankcją było to, iż byli oni „heretykami”.I taki też ich obraz odcisnął się w podaniach i legendach ludowych.Dziewiątego lipca 1626 r. w Nowej Pasłęce, niedaleko Braniewa żołnierzeszwedzcy za tarczę strzelniczą obrali obraz Trójcy Świętej, którywisiał na dębie. Z trzech otworów, które pozostawiły kule natychmiastpopłynęła ciecz podobna do krwi. Zjawisko potwierdzili wiarygodniświadkowie, zarówno spośród miejscowej ludności, jak i armii szwedzkiej.Wiadomości o cudownym zdarzeniu dotarły także do stacjonującegow pobliżu królewicza Władysława Wazy, który polecił wykraść obrazi przewieźć go do Warszawy. Po ustąpieniu Szwedów miejsce, w którymdoszło do sprofanowania obrazu stało się miejscem pielgrzymek. Postanowionowięc wykonać kopię obrazu i zawiesić ją na drzewie 5 .Podania wiązały się także z bezpośrednimi działaniami wojennymi.Szwedzi mieli oblegać wzgórze nieopodal Przezmarka 6 , na którym schronilisię okoliczni mieszkańcy. Oblężenie przedłużało się i tubylcy zjedliwszystkie zapasy, pozostała tylko ostatnia świnia. Wówczas obrońcywpadli na pewien pomysł. Zaczęli okładać zwierzę tak, ażeby głośnokwiczało, po czym wzięli kawałki słoniny i wystrzelili je w kierunku napastników.Szwedzi stwierdzili, iż oblegani muszą mieć jeszcze obfite zapasyżywności, skoro urządzają świniobicie i jako amunicji używają słoniny.Uznali, że nie zmuszą głodem obrońców do poddania się i odstąpiliod oblężenia 7 .Zgodnie z podaniami, Szwedzi nie zawsze musieli być stroną oblegającą.O dawnych umocnieniach przy leśnym strumieniu Swentoge(uznawanym za święty), płynącym niedaleko Labiawy, opowiadano,iż miały one związek ze Szwedami. To właśnie oni mieli się tutaj ukrywać,jednakże umierali jeden po drugim, aż pozostał ostatni z żołnierzy.Wrogowie zajęli umocnienia, splądrowali je lecz wojennej kasy nie znaleźli.Ostatni Szwed, któremu udało się uciec, powrócił później do obozu,odnalazł kasę i zakopał ją niedaleko strumienia, po czym znowu ukrywałsię w lesie. Lecz jego wrogowie ujęli go i wypytywali o wojenną kasę,wiedzieli bowiem, że została gdzieś ukryta. Szwed jednak nic nie powiedziałi został ścięty. Odtąd z głową pod pachą strzegł skarbu. Często też5J. Hochleitner, Drzewa w kulturze ludowej na przykładzie warmińskich ośrodków pielgrzymkowych,[w:] Las w kulturze polskiej, t. 5, red. W. Łysiak, Poznań 2007, s. 478–479. Z zakończeniem wojnyze Szwedami wiąże się także powstanie w 1639 r. w Stoczku Warmińskim sanktuarium Matki Pokoju.6 Najpewniej dotyczy to grodziska w Starym Mieście.7 „Wędrowny” motyw podaniowy skutecznego ostrzelania oblegających przez obrońcówostatnimi produktami żywnościowymi (np. serem), związany był także z innymi miejscamioraz wydarzeniami wojennymi. Tak miało się dziać m.in. w Kłajpedzie – por. E. Pohl, DieVolkssagen Ostpreussens, Königsberg 1943, s. 273.