WIELOPOKOLENIOWOŚĆ

Dariusz Szymanowski
Francesco Hayez
albo wstyd
Francesco Hayez, Bather viewed from behind, 1859
The National Gallery. Londyn. Niedzielne popołudnie. Przed
budynkiem kolejna wojna przeciwko innej nieskończonej wojnie.
A w środku spora sala, tuż przed Impresjonistami. Mało w niej ludzi,
wszyscy pobiegli już przed Van Gogha. Nie wiem, co w nim widzą.
Na mnie nie robi wrażenia. Ale w przedsionku do Moneta, w samym
rogu, ona. Naga i patrząca na mnie. I nic teraz, poza jej wzrokiem, nie
istnieje.
Cała utkana jest ze światła i jak żadna inna wie dobrze o swojej
urodzie. Na ten jeden moment zapomina o swoim mężu. A on, poczciwy
stary Joakim, pochylony nad teorią pomnażania pieniędzy, nigdy
nie dowie się o mojej obecności. Zostaliśmy więc tu sami. Czy aby na
pewno? Wiem, wiem przecież, że jestem jak oni. Dwóch starszych
z ludu, których opanowała pożądliwość. Pewnie ukryli się gdzieś,
czekając na swoją kolej. Pod jakim lentyszkiem i pod którym dębem?
Może stoją dla niepoznaki jeszcze przed Rembrandtem i tylko co jakiś
czas któryś wychyli się, by spojrzeć, czy jeszcze tu jest.
Lecz moja chęć posiadania ogranicza się do czystego spojrzenia.
A jednak zaskoczona Zuzanna patrzy na mnie oskarżycielskim
wzrokiem. Może ma mnie za bywalca tawern,
portowych spelunek i domów publicznych.
Zawstydza mnie. Pociąga za sobą linia jej
piersi, pośladków i nóg, tuż przed zanurzeniem
w wodzie. Skąd w niej tyle spokoju? –
pytam i nie znajduję odpowiedzi. Chciałbym
zatrzymać dla siebie tę chwilę, jak wtedy, gdy
w szkole zakochałem się w uśmiechu starszej
koleżanki.
Zuzanna. Przelotna miłość pozbawiona
krwi. Pewna, że nikt nigdy nie będzie w stanie
dotknąć jej świętej skóry. Zuzanna o oczach
wiedzących. Zuzanna doświadczona.
Gdzie ją widziałem? Widziałem na pewno.
Może minąłem ją przy Covent Garden,
a może przy Kensington Road, w metrze, na
kręconych schodach, w tłumie gapiów i na
którymś moście? Czy będzie, gdy wrócę? Już
zawsze dwudziestoparoletnia.
W końcu wracam do domu. Mijając kolejne
przecznice, próbuję zapamiętać wyraz
jej twarzy. Na miejscu odnajduję album włoskiego
romantyzmu i nagle wydaje mi się taka
pospolita. Doprawdy nic szczególnego. I nie
pamiętam już, co lub kto mnie wiódł przed
białe oblicze. I co kazało mi trwać przy niej,
w rogu pustej sali.
s z k i c e z o b r a z k i e m
04/2012
VariArt 31