REVISTA VASCONGADA 155langille ta morroitzat zirudin bat artu zuna, beti nai izan-t-zuna egitenoitua zegon: lenbiziko aldiz senarra gogor jarri zitzayonean, berenabarbenkeri guztiya adirazi ta bere aitaren izen ona gordetzeko aitzekitan,bere senarra erotzat artu erazi arte, etzan ustez atseden gelditu.Naigaben bat gertatzen danean, neketan dagonari lagunak errukituriketa atzegin opa juaten-t-zaizkiyo; bañan Mirenen etxera etzaninortxo eldu: ¿zergatik? etzun iñork esaten, bañan Pelloren erokeriyagezurtzat zeukaten lagun asko ziran.Ezin da emakume bat luzaro bakarrik eta iñorkin itzegin gabeegon: da Miren, erdi asarretua, bere lagunengana maiz ta malkotsuerruki billa juaten asi zan: ¡alperrik! emakume denak, biyotzeko samurtasunagaldu bazuten bezela, etzuten naigabe eta eriyotz gañeanitzegin nai, alai bizi ta beren berriak beti irakurriyaz, Mirenen nekezajolik gabe, bakarrik eta samiñ uzten-t-zuten.Su ta gar egiña, ainbeste etsipen da ondamu eziñ eramanaz, gizonetarabiurtzea obe zitzayolako asmoan, ayenganatu zan: etzekin gaisoak,gizonak txurikatu ta edertzat gogoz artzen-t-zuten bakoitzean,bere ontasuna kutsutu ta beste emakumeen gaitznai eta berriketakaunditzen-t-zitula; bañan kaskarin bati etzayo olako gauzik gogoratzen,da Mireni gutxigo.Beltzez jantzita bere soñeko pollita erakutsiyaz, ollo bat beziñ arrota txori bat beziñ arin, batzar batera zijuan gure Miren, arratsaldeeder bat igarotzeko asmoan.Gizon aberats da itzontzi batek lagun da ezagun asko bildu naizitula adirazi zun, eta arrengana gizon da emakume asko eldu ziran,batzuek jostatzeko asmoetan, besteak beren apaingai ta edertasunaerakusteko.Lenbizi abeslari, gerogo dantzari, atzegin da alai denak jostatuziran; otordu arin bat, oi zanez eta aurretik eskeñiya, zuten; da jategirajuanez, guztik pozik alkartu ziran.Jan da edan ezkero, bakoitza al-t-zun bezela itzegiten asi ta berriketazabaldu zan; lenbizi, aldamenekoakin bakoitzak itzegiñaz, gerourrutikoai sendo oju egiñaz, ta azkenean guztiak etxekoak balirakebezela, begirapenik gabe.Istillu artan, ondo edan da zegon batek, bere edan ontziya eskuanarturik, ango emakume guztiyai bejondeyak eman nayez, itzegitenasi nai izan-t-zun; da besteak, beren eskuetan edariz betetako ontziyazeukatela ere, isildu ziran.
156 EUSKAL-ERRIA—Ez dakit, ziyon, asko edan dedalako, edo nere begi ta menaerdi itxutuak dauzkadalako, emen, zeru ontako izar guztiyak antz batekoakdirudizkidan! ala ere, izar oyen artean batak besteak baño obeta ederragoak izango dirala oraindik badakit: zuek, nere adizkide maiteak,oyetatik zeiñ argi, lerden da eztitsuena dan, arren osasuneraontzi au ustu dezadan, esaidazute.Ontziak mai gañean utzita, txaloka gizonetatik geyenak, ta emakumeetatikgutxi, asi ziran ¡bejondeizula! ojuaz; bañan oraindik zintzozeuden gizonak, eta ispillu edergillerik ezin arkitu zuten emakumeak,isillik iraun edo dar-darka jarri ziran, txaloka zeudenai begira.Miren txotxoloa, txaloka zeudenetakoa zan.—Ez det uste (gizon mentsu bat esaten jardun-t zan), ez det usteasmaketa ori erresa ta egokiya danik: bein batean, iru emakume ederzeuden, Olimpoko mendian bizi omen-t-ziran, eta gezurrezko deunartean: deunetako batek, ez dakit nayez edo uste gabe, urrezko sagarbat iru emakume ayen arteko ederrenarentzat eramanazi zun: eta¿badakizute zer gertatu zan? Iru emakume ayek, txit ederrak oment-ziraneta zintzoak, ta ala ere, bata bestea baño ederragoa izan nayean,irurak beren artean asarretuta gelditu ziran: orregatik ta emakumeguzti oyek eder ta zintzoak diran eskeroz, berairi ¡bejondeyela!esanez, ontzi guztik ustu bitez.Len isillik egon-t-ziranai orduan txaloka asteko txanda etorrizitzayen, eta ala gogoz egon-t-ziran beste itzaldilari bat altxa zanarte.—Andre eder da gizon bikañak, lengo asmaketa zailla dan ezkeroz,beste jostaketa bat adiraziko dizutet nik: gizon bakoitzak, zer emakumeberetzat egokiyena dan esan dezala; eta ura besotik artuta, arrenosasunera edan, da gero dantzara atera dezala.¡Ederki,ederki! gizon da emakume geyenak ziyoten.Azkena itzegin-t-zuna, orduan, zer emakume alayena zegokiyolaesanez, altxa ta bere emaztea besotik artuta jarri zan.—¡Neri bizkorrena!—¡Neri lerden bat!—¡Eder bat!Eta onela bakoitzak nai zun emakumea artu zun, txaloka aukeradenak beste guztiak artzen-t-zituztela. Senar-emazte guztiak, lenbizikoeneran, alkartu ezkeroz, bakarrik zebiltzanak aukeratu bearrean,len mozkor samar itzegiten asi zanak, altxa ta esan-t-zun:
- Page 1 and 2: 12 EUSKAL-ERRIAOLLI TA PELLO, BI EU
- Page 3 and 4: 14 EUSKAL-ERRIA«¡Gaisoa! ziyon Pa
- Page 5 and 6: 16 EUSKAL-ERRIA—Olako gauz atzeka
- Page 7 and 8: 18 EUSKAL-ERRIAorduan urzearle (1)
- Page 9 and 10: REVISTA VASCONGADA 57OLLI TA PELLO,
- Page 11 and 12: REVISTA VASCONGADA 59—Ta ¿zergat
- Page 13 and 14: REVISTA VASCONGADA 61yaz, gaiso ego
- Page 15 and 16: REVISTA VASCONGADA 63det, enago ust
- Page 17 and 18: REVISTA VASCONGADA 65tuta uste det,
- Page 19 and 20: 102 EUSKAL-ERRIAEtziyon leyokoak ge
- Page 21 and 22: 104 EUSKAL-ERRIA—Urtero mastiak e
- Page 23 and 24: 106 EUSKAL-ERRIAalik eta Polli, ber
- Page 25 and 26: 108 EUSKAL-ERRIAgalduta, Mendozara
- Page 27: 154 EUSKAL-ERRIAPOLLI TA PELLO, BI
- Page 31 and 32: 158 EUSKAL-ERRA—¿Ez dakizu, bañ
- Page 33 and 34: 160 EUSKAL-ERRIA—Lusinkeri oyek u
- Page 35 and 36: 162 EUSKAL-ERRIA—Gaur bertan nere
- Page 37 and 38: 164 EUSKAL-ERRIA—Gezurka zabiltza
- Page 39 and 40: REVISTAVASCONGADA199OLLI TA PELLO,
- Page 41 and 42: REVISTA VASCONGADA 201zuaz nai dezu
- Page 43 and 44: REVISTA VASCONGADA 203llik, buruko,
- Page 45 and 46: REVISTA VASCONGADA 205Berandu zan;
- Page 47 and 48: 252 EUSKAL-ERRIAOLLI TA PELLO, BI E
- Page 49 and 50: 254 EUSKAL-ERRIAnebillela, zuretzat
- Page 51: 256 EUSKAL-ERRIAneregandu ditzadan!