PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY GŁUSZYCA na lata 2004 - 2011

sowiogórską, znaleziono duże ilości otoczaków gnejsów, co świadczy o tym, że kra po
górnym dewonie została podniesiona i erodowana. W trzeciorzędzie kra została podzielona
uskokiem brzeżnym. Kra do dziś dzień wykazuje tendencje do ruchów wznoszących
w stosunku do najbliższego otoczenia.
Depresja śródsudecka – jednostka ta zwana jest także niecką wewnętrznosudecką lub
synklinorium śródsudeckim. Jest to struktura o kierunku NW – SE. Swój dzisiejszy kształt
zawdzięcza młodym ruchom górnokredowym, które spowodowały odmłodzenie starych
dyslokacji i powstanie nowych. Największy uskok występuje wzdłuż północno -
wschodniego skrzydła niecki, na granicy z krą sowiogórską. Depresja jest zapadliskiem
śródgórskim powstałym z początkiem karbonu.
Osady wypełniające depresję można podzielić na trzy części w zależności od warunków, w
jakich się tworzyły. Są to:
- osady dolnego karbonu – częściowo lądowe, częściowo morskie, synorogeniczne względem
wczesnych faz orogenezy waryscyjskiej;
- lądowe osady karbonu górnego i dolnego permu, powstałe w czasie późnych faz orogenezy
waryscyjskiej, którym towarzyszyły liczne zjawiska wulkaniczne i magmowe;
- osady lądowe górnego permu i dolnego triasu oraz morskie, płytkowodne osady górnej
kredy.
Druga grupa skał, powstała w całości w warunkach lądowych w okresie aktywnej działalności
późnych faz orogenezy waryscyjskiej. Fazy te przejawiały się ruchami synsedymentacyjnymi
i procesami intruzyjnymi w otoczeniu niecki. Skały górnokarbońskie znajdują się wzdłuż
północno – wschodnich brzegów niecki. Tam znajdują się zagłębia węglowe: wałbrzyskie
i noworudzkie. Występują tu osady detrytyczne, zawierające pokłady węgla jak również
osady detrytyczne z nielicznymi wkładkami limnicznych wapieni (osady czerwonego
spągowca). Te ostatnie tworzyły się w kilku basenach rozdzielonych wyniesieniami podłoża.
Były to baseny: Czarnego Boru, Głuszycy, Nowej Rudy i Unisławia.
W młodszym karbonie i permie na terenie zagłębia wałbrzyskiego rozwijały się procesy
wulkaniczne. Żyły wulkaniczne przecinają osady górnokarbońskie. Do skał wulkanicznych
w zagłębiu wałbrzyskim zalicza się przede wszystkim: ryolitoidy, rzadziej trachyandezyty.
Tworzą one lakolit Chełmca, lakolit Mniszka, dajki Sobięcina i liczne sille w pasmie
Wałbrzych – Grzmiąca.
Najmłodsza grupa skał depresji śródsudeckije – utwory górnego permu, triasu, i górnej kredy
– jest wykształcona w postaci osadów częściowo lądowych, częściowo morskich o niedużej
miąższości.
Ostatecznie depresja śródsudecka uformowała się w czasie ruchów laramijskich.
Osady czwartorzędowe w obrębie wyżej wymienionych jednostek strukturalnych na ogół
występują jedynie w dolinach rzek i potoków. Są to piaski i żwiry zlodowaceń
środkowopolskich (średnio 4 -20 m na poziomem rzeki), piaski i żwiry północnopolskich
(średnio 2 -3 m nad poziomem rzeki) oraz osady holoceńskie.
12