08.09.2015 Views

Organik dinimi geri istiyorum

Organik dinimi geri istiyorum - Derin Düşünce

Organik dinimi geri istiyorum - Derin Düşünce

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Organik</strong> <strong>dinimi</strong> <strong>geri</strong> <strong>istiyorum</strong>!<br />

olduğunu hatırlatıyor. Gerçekte zevkin peşinde koşmak bir seçenek değildir, seçeneklere teslim<br />

olmaktır. Estet’in hedonistik bir yaşantıyı “seçmesi” bir seçim değildir, aslında seçimsiz kalmaktır. Bu<br />

İslam’daki özgür irade doktrini ile tutarlıdır. “Seçmek” Arapça’da “akhtaara,” ve “seçim” “ihtiyar“dır.<br />

Bu sözcüğün kökü “hayr,” dır ve anlamı “iyi.”dir. Fiil formu “ikhtaara” nın literal anlamı “kendisi için<br />

iyiyi seçmek”tir. Dolayısıyla, bu bakış açısına göre, seçmek, iyi olanı seçmektir.<br />

Seyyid Nakuib el-Attas, modern Malay felsefecisi, seçme nosyonunu özgürlük düşüncesine bağlıyor:<br />

İhtiyar olarak bahsedilen seçim, iki alternatiften iyi, daha iyi ve en iyi olanı arasında<br />

seçim yapmaktır. Bu nokta en çok felsefi özgürlük problemiyle de doğrudan ilgili<br />

olduğu için önemlidir. Dolayısıyla, iki alternatiften kötü olanını seçmek “ihtiyar” ile<br />

adlandırılan bir seçim değildir, aslına bakılırsa bu bir seçim de değildir, daha çok<br />

insanın kendi kendine yaptığı bir haksızlıktır. Özgürlük kişinin gerçek ve asıl<br />

tabiatının isteklerine uygun olarak hareket etmesidir-yani haqq’a*gerçekliğe+ ve<br />

“fıtrat”a [asli tabiata]-ve ancak iyinin ne olduğuna dair bu seçim “özgür seçim”<br />

olarak adlandırılabilir. Daha iyisini seçmek, işte bu yüzden bir özgürlük eylemidir, ve<br />

kişinin kendine uyguladığı adalettir. Bu iyinin ve kötünün; erdemin ve ahlaksızlığın<br />

bilgisini gerektirir; bunun yanında daha kötüyü seçmek, bir seçim değildir çünkü<br />

ruhun hayvani isteklere eğiliminden kaynaklanan bilgisizliğe dayanır; bu bir<br />

özgürlük de değildir çünkü özgürlük, ruhun kötüye kışkırtan güçlerinin baskınlığına<br />

esir olmamasıdır.. 6<br />

Bu kışkırtıcı ruhun esareti (nefs-ül emmare) özgürlükle ilgili tartışamalarda genellikle ihmal edilir.<br />

Ahlaki özgürlük, mantıklı ve erdemli davranma özgürlüğü, modern bağlamda politik ve durumsal<br />

özgürlük tartışmalarında göz ardı edilir. Yıkıcı ahlaki bozulma, şimdilerde bir özgürlük çeşidi olarak<br />

düşünülmektedir. Kur’an’a göre bu yıkıcı meyiller emreden benliğin baskınlığının (nefs-ül emmare) bir<br />

sonucudur.<br />

İnsanın arzularına koşulsuz itaatini 20.yy. Amerikan felsefecisi Mortimer Adler, “çocuksu davranışa<br />

dönüş” olarak nitelendirir:<br />

İnsanın; toplumun veya gerçeğin isteklerini önemsemeyip arzusunun telkinlerini<br />

açığa vurması çocukluğa dönüşmektir; Freud’un tabiriyle “isteklerin gerçeklikle<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!