bizi do ru yola ilet - IGMG

More documents

Recommendations

Info

M‹LLÎ GÖRÜfi • fiubat / Februar 2002 Kurban’›n dinî hükmü ve Kurban çeflitleri Sözlükte “yaklamak, Allah’a yakınlık salamaya vesile olan ey” anlamına gelen kurban, dînî bir terim olarak, “badet maksadıyla belirli bir vakitte belirli artları taıyan hayvanı usulünce boazlamak, ya da bu ekilde boazlanan hayvan” demektir. Arapça’da bu ekilde kesilen hayvana udhiyye denilir. nsanlık tarihi boyunca hemen bütün dinlerde Kurban uygulaması mevcut olmakla birlikte ekil ve amaç yönüyle aralarında farklılıklar bulunur. Kur’an’da Hz. Âdem’in iki olunun Allah’a kurban takdim ettiklerinden söz edilir (el-Mâide 5/27); bir baka âyette de ilâhî dinlerin hepsinde kurban hükmünün konulduuna iaret edilir (el-Hac 22/34). Ancak Yahudilik ve Hıristiyanlık’ta Kurban telakkisi bir hayli deiiklie uramıtır. slâm’da Kurbanın dinî hükmüyle ilgili olarak 4 Kur’an’da, Hz. Peygamber’in sünnetinde önemli açıklamalar yer almı, bu çerçevede oluan fıkıh kültüründe de konu hakkında ayrıntılı bilgi ve hükümler derlenmitir. Kurban gerek fert gerekse toplum açısından çeitli yararlar taıyan malî bir ibadettir. Kii Kurban kesmekle Allah’ın emrine boyun emi ve kulluk bilincini koruduunu canlı bir biçimde ortaya koymu olur. Müminler her kurban kesiminde Hz. brahim ile olu smail’in Cenâb-ı Hakk’ın buyruuna mutlak itaat konusunda verdikleri baarılı sınavın hâtırasını tazelemi ve kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduunu simgesel davranıla göstermi olmaktadır. Kurban, toplumda kardelik, yardımlama ve dayanıma ruhunu canlı tutar, sosyal adaletin gerçeklemesine katkıda bulunur, özellikle et satın alma imkânı hiç bulunmayan veya çok sınırlı olan yoksulların bulunduu ortamlarda onun bu rolünü daha belirgin biçimde görmek mümkündür. Zengine malını Allah’ın rızâsı, yardımlama ve bakalarıyla paylama yolunda harcama zevk ve alıkanlıını verir, onu cimrilik hastalıından, dünya malına tutkunluktan kurtarır. Fakirin de varlıklı kullar aracılııyla Allah’a ükretmesine, dünya nimetinin yeryüzündeki daılımı konusunda karamsarlık ve dümanlıktan kendini kurtarmasına ve kendini toplumunun bir üyesi olarak hissetmesine vesile olur. Kurbanın Dinî Hükmü ve Kurban Çeitleri lmihal dilinde kurban ve kurban kesiminin dinî hükmü denilince, aksine bir kayıt bulunmadıı sürece, Kurban bayramında kesilen kurban ve bunun hükmü anlaılır. Kurban kesmenin fıkhî açıdan deerlendirilmesi husu-
M‹LLÎ GÖRÜfi • fiubat / Februar 2002 sunda fakînler arasında görü farklılıkları vardır. Dinen aranan artları taıyan kimselerin kurban kesmeleri Hanefî mezhebinde aırlıklı görüe ve bazı müctehid imamlara göre vacip, fakihlerin ço- unluuna göre müekked sünnettir. Hanefîler, Kur’an’da Hz. Peygamber’e hitaben “Rabbin için namaz kıl, kurban kes” (el- Kevser 108/2) buyrulmasının ümmeti de kapsadıı ve gereklilik bildirdii görüündedir. Ayrıca Hz. Peygamber’in birçok hadisinde hali vakti yerinde olanların kurban kesmesi emredilmi veya tavsiye edilmi, hatta “Kim imkânı oldu- u halde kurban kesmezse bizim mescidimize yaklamasın” (bn Mâce, “Edâhî”, 2-, Müsned, II, 321), “Ey nsanlar, her sene, her ev halkına kurban kesmek vaciptir” (Tirmizî, “Edâhî”, 18; bn Mâce, “Edâhî”, 2) gibi ifadelerle bu gereklilik önemle vurgulanmıtır. Öte yandan kurban kesmeyi Hz. Peygamber hiç terketmemitir. Bu ve benzeri delillerden hareket eden fakihler gerekli artları taıyanların kurban bayramında kurban kesmesini vacip görürler. Kurban’ın sünnet olduunu ileri sürenler ise, Kur’an’da bu konuda açık bir emrin bulunmayıından, Hz. Peygamber’in devamlı yapmı olmasının Hz. Peygamber (s.a.v.) kurban kesmeyi hiç terketmemitir. Bu ve benzeri delillerden hareket eden fakihler gerekli artları taıyanların kurban bayramında kurban kesmesini vacip görürler. Kurban’ın sünnet olduunu ileri sürenler ise, Kur’an’da bu konuda açık bir emrin bulunmayıından, Hz. Peygamber’in devamlı yapmı olmasının kurbanın sünnet olmasıyla da açıklanabilecei noktasından hareket ederler. kurbanın sünnet olmasıyla da açıklanabilecei noktasından hareket ederler. Kurban bayramında kesilen kurbandan ayrı olarak yine ibadet niyetiyle kesilen baka kurban çeitleri de vardır. Buna göre kurban çeitleri öylece sıralanabilir: 1- Kurban bayramında kesilen kurban, 2- Adak kurbanı, 3- Akîka kurbanı, 4-Kıran ve temettü haccı yapanların kestikleri ve hedy adı verilen kurban, 5- hacda yasakların ihlâli halinde gereken ceza ve kefaret kurbanı. 5 Bu kurban çeitlerinin ortak ve farklı hükümleri vardır. Vasiyetinin veya adaının bulunması halinde ölmü kimse için kurban kesilmesi gerekir ve kesilen kurbanın etinin tamamı fakirlere daıtılır. Vasiyet veya adak olmasa bile, âfıîler hariç fakihlerin çounluuna göre, sevabı ölüye baılanmak üzere onun adına kurban kesilebilir. Kurban Kesme Yükümlülüü Bir kimsenin kurban kesmekle yükümlü sayılması için bulunması gereken artlara kurbanın vücûb artları denilir. Kurban kesmenin sünnet olduunu söyleyenlere göre ise bunlar sünnet oluun artlarıdır. Bir kimsenin kurban kesmekle yükümlü olabilmesi için dört art aranır: 1. Müslüman olmak. 2. Akıllı ve bulûa ermi olmak. 3. Yolcu olmamak, yani mukim olmak. 4. Belirli bir mâlî güce sahip bulunmak. Gayri müslimler öncelikli olarak imanla mükellef olup ancak iman ettikten sonra ibadetleri ifa etmeye ehil sayılırlar. Bu sebeple, bir kimsenin kurban kesmekle yükümlü tutulabilmesi, daha dorusu böyle bir ibadeti ifaya ehil sayılabilmesi için müslüınan olması gerekir. Bu kural bütün ibadetler için geçerlidir. Hanefîler’den Ebû Hanîfe ve Ebû Yûsuf ile Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre kurbanla yükümlü sayılmak için akıl ve bulû art olmayıp gerekli malî güce sa-
Page 1 and 2: M‹LLÎ GÖRÜfi • fiubat / Febr
Page 3: M‹LLÎ GÖRÜfi • fiubat / Febr
Page 29 and 30: M‹LLÎ GÖRÜfi•PERSPEKTIVE •
Page 39 and 40: Islamische Gemeinschaft Milli Gör

bizi do ru yola ilet - IGMG

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?