Medisch Centrum Westerbuurt Venhuizen juli 2013 - Inspectie voor ...

Rapport naar aanleiding van het
inspectiebezoek aan apotheekhoudend
huisarts de heer drs. A. van der Marel op
2 juli 2013 te Venhuizen
Den Haag,
juli 2013, V58277

Inhoud
1 Inleiding 4
1.1 Onderzoeksvragen 5
1.2 Onderzoeksmethode 5
1.3 Toetsingskader 5
2 Conclusies en handhaving 7
2.1 Conclusie 7
2.2 Maatregelen / vervolgactie inspectie 7
3 Resultaten inspectiebezoek 8
3.1 Inleiding 8
3.2 Receptverwerking 8
3.3 Kwaliteit, opslag en faciliteiten 10
3.4 Waarneming en medicatieoverdracht 11
3.5 Medicatiebewaking 13
3.6 Bereiden van geneesmiddelen 15
DEFINITIEF RAPPORT
Pagina 3 van 16

1 Inleiding
In het kader van haar toezichthoudende taak heeft de Inspectie voor de
Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) op 2 juli 2013 wederom een
onaangekondigd bezoek gebracht aan de heer drs. A. van der Marel,
apotheekhoudend huisarts (hierna: de huisarts). Zijn praktijk Medisch Centrum
Westerbuurt (hierna: de praktijk) is gevestigd op het adres Westerbuurt 13 te
Venhuizen
De aanleiding voor dit bezoek is het feit dat op 12 maart 2013 verscherpt toezicht is
ingesteld voor het apotheekgedeelte van de praktijk voor een periode van
3 maanden. Het verscherpt toezicht is ingesteld na een onderzoek van de inspectie
op 7 maart 2013. Het onderzoek betrof een follow-up bezoek in het kader van de
toezichthoudende taak van de inspectie. De aanleiding voor dit follow-up bezoek
was het feit dat tijdens het eerste bezoek op 22 maart 2012 verhoogde risico’s voor
de patiëntveiligheid in het apotheekgedeelte zijn geconstateerd bij de volgende
thema’s: het voorschrijven van geneesmiddelen, de receptverwerking, de opslag en
faciliteiten, medicatieoverdracht en de medicatiebewaking.
Aan de apotheekhoudend huisarts is destijds verzocht om zo snel mogelijk, in ieder
geval binnen 6 weken, adequate maatregelen te nemen om de geconstateerde
risico’s te elimineren of te beheersen. Op 19 februari 2013 is tijdens een eerste
follow-up bezoek gebleken dat de destijds geconstateerde risico’s niet zijn
geëlimineerd of werden beheerst.
Tijdens het bezoek van 7 maart 2013 zijn de genoemde thema’s opnieuw
beoordeeld. Bij dit bezoek aan de apotheekhoudende praktijk van de heer Van der
Marel is gebleken dat een voorzichtige start is gemaakt met het elimineren van de
op 19 februari opnieuw geconstateerde risico’s met betrekking tot de
farmaceutische zorg- en dienstverlening. Er werden echter wederom hoge risico’s
voor de patiëntveiligheid geconstateerd bij: de receptverwerking, opslag en
faciliteiten, medicatiebewaking en waarneming en medicatieoverdracht.
De bevindingen van het onderzoek van de inspectie op 7 maart 2013 hebben
aanleiding gegeven tot het onder verscherpt toezicht plaatsen van het
apotheekgedeelte van de praktijk.
Op 9 april 2013 is een aangekondigd bezoek aan de praktijk van de heer Van der
Marel gebracht om de vorderingen te volgen en te beoordelen met betrekking tot
het elimineren of beheersen van de eerder geconstateerde hoge risico’s in het kader
van het verscherpte toezicht.
Tijdens een onaangekondigd bezoek op 28 mei 2013 is opnieuw gekeken naar de
eerder geconstateerde risico’s. Naar aanleiding van dit bezoek maakte de inspectie
op 31 mei 2013 schriftelijk aan de heer Van der Marel kenbaar voornemens te zijn
om een bevel ex artikel 8 lid 4 Kwaliteitswet op te leggen. De schriftelijke zienswijze
op dit voornemen is door de inspectie ontvangen op 2 juni 2013 en heeft geleid tot
een extra onaangekondigd bezoek aan het apotheekgedeelte van de praktijk op
4 juni 2013. Ter verificatie van het in de zienswijze gestelde, bezocht de inspectie
het apotheekgedeelte van uw praktijk opnieuw op 4 juni 2013 met een
onaangekondigd bezoek.
Tijdens dat bezoek bleek dat er voldoende verbetermaatregelen waren getroffen
zodat er geen sprake meer was van acuut patiëntgevaar. Daarop maakte de
inspectie bij schrijven van 6 juni 2013 aan de huisarts kenbaar af te zien van haar
voornemen een bevel ex artikel 8 lid 4 Kwaliteitswet zorginstelling op te leggen.
Pagina 4 van 16

Er werden op 28 mei en gedeeltelijk ook nog op 4 juni 2013 in het apotheekgedeelte
van de praktijk wederom risico’s voor de patiëntveiligheid geconstateerd, namelijk
zeer hoog risico voor de medicatieveiligheid bij de thema’s waarneming en
medicatieoverdracht en medicatiebewaking, een hoog risico voor de
medicatieveiligheid bij het thema receptverwerking en een verhoogd risico voor de
medicatieveiligheid bij de thema’s kwaliteit, opslag en faciliteiten en bereiden van
geneesmiddelen. De bevindingen van de onderzoeken van de inspectie op 28 mei en
4 juni 2013 hebben aanleiding gegeven tot verlenging van het verscherpte toezicht
met 1 maand van het apotheekgedeelte van Medisch Centrum Westerbuurt.
Tijdens het bezoek van 2 juli 2013 is wederom gekeken naar de eerder
geconstateerde risico’s. De inspectie constateerde dat er maatregelen zijn genomen
om de patientveiligheid in voldoende mate te borgen. Het verscherpte toezicht kan
daarom worden opgeheven nu er geen hoge risico’s meer in het apotheekgedeelte
van de praktijk aanwezig zijn.
Het rapport is definitief vastgesteld nadat de huisarts de gelegenheid heeft gekregen
om te reageren op feitelijke onjuistheden in de concept rapportage.
1.1 Onderzoeksvragen
Het doel van deze inspectie is:
1 Stand van zaken beoordelen met betrekking tot het elimineren of beheersen van
de eerder geconstateerde hoge risico’s en beoordelen of het verscherpte toezicht
kan worden opgeheven.
2 Onderzoeken of uw patiënten nog steeds blootgesteld worden aan verhoogde
risico’s als gevolg van:
a de receptverwerking,
b kwaliteit, opslag en faciliteiten,
c waarneming en medicatieoverdracht,
d medicatiebewaking en
e het bereiden van geneesmiddelen.
3 Daar waar noodzakelijk het elimineren of beheersen van risico’s voor de patiënt.
1.2 Onderzoeksmethode
De inspectie heeft onder andere op basis van de resultaten bij de
kwaliteitsindicatoren voor apotheekhoudend huisartsen een selectie voor
inspectiebezoeken gemaakt. Met behulp van het ‘Tweede Fase Instrument Risico’s
bij apotheekhoudende huisartsen 2013’ worden geselecteerde apotheekhoudende
praktijken bezocht.
1.3 Toetsingskader
Het Tweede Fase Instrument is gebaseerd op risico’s die door IGZ-inspecteurs zijn
geïdentificeerd op basis van calamiteiten, risico analyses, vigerende wet- en
regelgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en
beroepsverenigingen. Hieronder worden de belangrijksten genoemd.
Wetgeving:
− Kwaliteitswet zorginstellingen;
− Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG);
− Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO);
− Geneesmiddelenwet;
− Besluit Geneesmiddelenwet;
DEFINITIEF RAPPORT
Pagina 5 van 16

−
−
Regeling Geneesmiddelenwet;
Opiumwet en Opiumwetbesluit.
Veldnorm:
− Farmaceutische zorgverlening door apotheekhoudende huisartsenpraktijken,
norm 2010 (ahhap);
− NAN 2006 inclusief onderliggende richtlijnen (NAN);
− Richtlijn “Overdracht van medicatiegegevens in de keten”;
− Richtlijn “Bereiden uit grondstoffen en aanpassen handelspreparaten KNMP”;
− Circulaire Apotheekinformatiesystemen april 2008;
− NEN 7510.
Pagina 6 van 16

2 Conclusies en handhaving
2.1 Conclusie: veel verbeterd, nog risico’s medicatieveiligheid aangetroffen
Nadat het apotheekgedeelte van uw praktijk, Medsich Centrum Westerbuurt op
12 maart 2013 onder verscherpt toezicht is geplaatst, zijn er door u verschillende
verbetertrajecten in gang gezet. Tijdens onaangekondigde bezoeken op 9 april,
28 mei en 4 juni 2013 is de voortgang in de praktijk bekeken met betrekking tot het
elimineren of beheersen van de eerder geconstateerde hoge risico’s. Pas tijdens het
bezoek van 4 juni 2013 kon worden geconcludeerd dat de verbetertrajecten ook
hadden geleid tot een vooruitgang wat betreft het beheersen of elimineren van de
eerder geconstateerde hoge en zeer hoge risico’s. Echter de vooruitgang was nog
onvoldoende waardoor het verscherpt toezicht met 1 maand is verlengd. Tijdens het
bezoek van 2 juli 2013 heeft de inspectie gezien dat u, zoals verwacht, de ingezette
weg heeft vervolgd en adequate maatregelen genomen heeft om de risico’s te
elimineren of te beheersen. Er is in het apotheekgedeelte van uw praktijk alleen een
verhoogd risico voor de patiëntveiligheid geconstateerd bij de thema’s kwaliteit,
opslag en faciliteiten en medicatiebewaking.
2.2 Maatregelen / vervolgactie inspectie
De inspectie heeft voldoende vertrouwen in u, omdat u in het verlengen van het
verscherpte toezicht aanleiding zag om adequate maatregelen te nemen om de
risico’s te elimineren of te beheersen. U en uw (nieuwe) medewerkers zijn
voldoende doordrongen van de ernst van de situatie en zullen zich inspannen om de
niet-operationele deelaspecten alsnog te operationaliseren.
De inspectie ziet op dit moment de toekomst van de farmaceutische zorg- en
dienstverlening door uw apotheekhoudende huisartsenpraktijk met voldoende
vertrouwen tegemoet en is dan ook van oordeel dat het verscherpt toezicht kan
worden opgeheven. Wel zal de inspectie de ontwikkelingen in uw praktijk blijven
volgen en binnen drie maanden een bezoek brengen om te kijken of de stijgende
lijn van verbeteringen wordt vastgehouden.
Mocht tijdens dit of een volgend (onaangekondigde) inspectiebezoek blijken dat er
geen adequate maatregelen getroffen zijn dan zal IGZ alsnog passende maatregelen
nemen.
DEFINITIEF RAPPORT
Pagina 7 van 16

3 Resultaten inspectiebezoek
3.1 Inleiding
In dit hoofdstuk leest u hoe de apotheekhoudend huisartsenpraktijk van de heer
drs. A. van der Marel scoort op de risico’s, zoals vastgelegd in het Tweede Fase
Instrument Risico’s bij apotheekhoudend huisartsen 2013.
De inspectie beoordeelt de apotheekhoudende praktijk op vijf thema’s te weten:
− receptverwerking,
− kwaliteit, opslag en faciliteiten,
− waarneming en medicatieoverdracht,
− medicatiebewaking en
− het bereiden van geneesmiddelen.
Ieder thema bestaat uit een aantal deelaspecten. In dit hoofdstuk geeft de inspectie
per deelaspect haar oordeel weer in twee gradaties: ‘operationeel’ of ‘nietoperationeel’.
In Medisch Centrum Westerbuurt is een tweetal huisartsen werkzaam, namelijk de
heer Van der Marel, apotheekhoudend huisarts/eigenaar en mevrouw De Lange,
huisarts. Mevrouw De Lange werkt in Medisch Centrum Westerbuurt op maandag,
dinsdag en woensdag; op dinsdag is de heer Van der Marel afwezig. Ook is mevrouw
De Lange de vaste waarnemer bij afwezigheid van de heer Van der Marel, ook
tijdens avond-, nacht- en weekenddiensten.
In de praktijk wordt gewerkt met Promedico VDF. Van dit systeem is versie 10 eind
december 2012 geïnstalleerd.
3.2 Receptverwerking
Onderwerp
Oordeel
Operationeel
Niet operationeel
1 Onafhankelijke controle door assistente of
apotheekhoudend huisarts bij recepten door
externe zorgverleners voorgeschreven recepten.
(ahhap norm 4.2.d en 4.2.e)
2 Eindcontrole paraaf apotheekhoudend huisarts
(ahhap norm 5.1)
3 Tijdstip eindcontrole apotheekhoudend huisarts
(ahhap norm 5.1)
Pagina 8 van 16

Toelichting per onderwerp
1.
Een onafhankelijke controle door een assistente of de apotheekhoudend huisarts
vindt bij recepten die zijn voorgeschreven door een externe voorschrijver
aantoonbaar plaats voor terhandstelling en na het aanschrijven, pakken en
etiketteren op de onderdelen:
juistheid van het etiket: naam patiënt, geneesmiddel, dosering en gebruik;
juiste etiket op het juiste geneesmiddel/verpakking.
Voor de afhandeling van externe recepten wordt gebruik gemaakt van een
zogenaamde parafenstempel met 4 vakjes. Voor het aannemen en aanschrijven van
het recept wordt geparafeerd in het eerste vakje. In het tweede vakje wordt
geparafeerd voor het bereiden (pakken van de geneesmiddelen en plakken van de
etiketten) en scannen. In het derde vakje wordt geparafeerd voor controle; in het
vierde vakje voor het zogenaamde uitscannen en de terhandstelling van het
klaargemaakte geneesmiddel. Naast het laatste vakje wordt door de huisarts
geparafeerd voor de eindcontrole van het recept.
De controle op juistheid van het gepakte geneesmiddel en van het juiste etiket op
de juiste verpakking wordt in Medische Centrum Westerbuurt gerealiseerd met
behulp van een barcodescanner. De controle op juistheid van aanschrijven wordt
gedaan door de assistente die verantwoordelijk is voor de controlehandeling en
hiervoor parafeert in het derde vakje.
Wat betreft de interne recepten wordt er gebruik gemaakt van een nieuw,
voorgedrukt A6-briefje. Op dit briefje worden de volgende etiketten geplakt: een
extra patiëntenetiket, het zogenaamde rugetiket/babyetiket en, indien aanwezig,
een signaaletiket(ten). Op dit standaardbriefje is onder andere een parafenbalk
voorgedrukt met ruimte voor 5 parafen: een extra vakje ten opzichte van de eerder
genoemde stempel, namelijk voor de paraaf van de huisarts voor de eindcontrole.
Deze werkwijze is gewijzigd ten opzichte van de bezoeken van 28 mei en
4 juni 2013 toen niet consequent en eenduidig werd geparafeerd, waarmee de
verantwoordelijkheid voor de onafhankelijke controle door een tweede medewerker
niet consequent en eenduidig werd vastgelegd.
2.
Op alle recepten voert de apotheekhoudend huisarts een aantoonbare eindcontrole
uit, die omvat of het juiste geneesmiddel in de juiste dosering en gebruik is
aangeschreven en ter hand is gesteld.
De huisarts is naar aanleiding van eerdere inspectiebezoeken gestart met de
dagelijkse eindcontrole van externe recepten. Voor deze handeling parafeert de
huisarts op receptniveau, namelijk naast het laatste vakje van de parafenstempel of
in het 5 e vakje op het voorgedrukte standaardbriefje (zie opmerkingen bij
deelaspect 1.).
Tijdens het bezoek van 2 juli 2013 is, in tegenstelling tot eerdere bezoeken, bij het
bekijken van een groot aantal externe recepten gebleken dat parafering door de
huisarts consequent plaatsvindt. Ook is steeds een extra patiëntenetiket op het
externe recept aanwezig, zodat de huisarts daadwerkelijk het aanschrijven kan
controleren.
3.
Alle recepten die zijn voorgeschreven door een externe voorschrijver worden op de
dag van de terhandstelling door de apotheekhoudend huisarts gecontroleerd.
Gedurende de dag, maar uiterlijk aan het einde van de werkdag, zijn de recepten
van externe voorschrijvers door een van de huisartsen gecontroleerd.
DEFINITIEF RAPPORT
Pagina 9 van 16

3.3 Kwaliteit, opslag en faciliteiten
Onderwerp
Oordeel
Operationeel
Niet operationeel
4 Interne of externe audit
(ahhap norm 11a)
5 Vervaldatum controle geneesmiddelen
(ahhap norm 7.1.a en 7.1.b)
6 Temperatuur monitoring koelkasten
(ahhap norm 7.1.a)
7 Voorraad Opiumwetartikelen
(ahhap 7.1c)
Toelichting per onderwerp
4.
De apotheekhoudend huisarts kan het resultaat laten zien van een audit in de
voorafgaande 3 jaar, maar heeft geen actie ondernomen op de aanbevelingen.
Naar aanleiding van vorige bezoeken is in april 2013 gestart met het opzetten en
implementeren van een kwaliteitssysteem voor de apotheekhoudende praktijk:
Praktijk Handboek Medisch Centrum Westerbuurt 2013. Begeleiding is geregeld via
Maarn Consult.
In hoofdstuk 5.5 van het praktijkhandboek (versie 17-04-2013) is de
Farmaceutische Zorg beschreven. De reeds geïmplementeerde procedures en
werkinstructies zijn met rechte letter geprint; de nog niet geïmplementeerde
onderdelen cursief. Nog niet alle procedures en werkinstructie zijn
geïmplementeerd. Op woensdag 3 juli as is er weer een bijeenkomst met Maarn
Consult gepland.
Inmiddels heeft er in de week voorafgaande aan het inspectiebezoek een eerste
interne audit plaatsgevonden. De schriftelijke rapportage, inclusief aanbevelingen, is
eerst tijdens het bezoek ontvangen. De medewerkers van Medisch Centrum
Westerbuurt hebben dus nog geen actie kunnen ondernemen op de geconstateerde
verbeterpunten.
5.
Een vervaldatumcontrolesysteem is aantoonbaar aanwezig en operationeel.
In het apotheekgedeelte van de praktijk is sinds maart 2013 een systeem actief
waarbij circa eenmaal per 3 maanden de gehele voorraad wordt bekeken op
vervaldatum. Vervallen producten worden uit de voorraad verwijderd en de
geneesmiddelen die binnen 6 maanden komen te vervallen worden voorzien van een
sticker ter markering van de naderende expiratiedatum. Er zijn geen vervallen
geneesmiddelen aangetroffen.
Wel zijn tabletten aangetroffen in afgeknipte strips. Een expiratiedatum ontbreekt
soms bij deze tabletten. Het is onduidelijk of de secundaire verpakking waarin ze
worden bewaard, ook de oorspronkelijke verpakking betreft (met juiste
expiratiedatum en chargenummer).
Pagina 10 van 16

6.
Temperatuurmonitoring is in de koelkast aanwezig, wordt uitgelezen en beoordeeld.
In de koelkast die werd gebruikt voor de opslag van geneesmiddelen is in mei 2013
een temperatuurlogger geplaatst. Bij het uitlezen van deze logger werden
afwijkende temperaturen geconstateerd, wat heeft geleid tot de aanschaf van een
nieuwe koelkast.
De koelkastgeneesmiddelen die bij de geconstateerde incorrecte temperaturen
waren opgeslagen zijn niet vernietigd, maar wel herkenbaar opgeslagen in de
nieuwe koelkast, namelijk niet in een plastic omverpakking. Deze geneesmiddelen
blijven herkenbaar opgeslagen, totdat aantoonbaar kan worden gemaakt dat de
duur en afwijking van de opslagtemperatuur geen invloed heeft gehad op de
kwaliteit en veiligheid van de betreffende geneesmiddelen. Voor deze beoordeling is
contact opgenomen met de fabrikanten van de betreffende geneesmiddelen.
In de praktijk wordt dagelijks de temperatuurlogger uitgelezen en beoordeeld. Voor
deze handeling wordt sinds 24 juni 2013 ook geparafeerd op een lijst aan de
buitenkant van de koelkast. Indien de temperatuur buiten de grenswaarden is
geweest, wordt dit overlegd met de huisarts en wordt eventueel actie ondernomen.
Dit heeft de afgelopen periode nog niet plaatsgevonden.
7.
De fysieke voorraad van morfineampullen 1 ml = 10 mg komt overeen met de
administratieve voorraad; de fysieke voorraad Oxycontin® tabletten 5 mg is
afwijkend van de administratieve voorraad.
De fysieke voorraad van Oxycontin® tabletten van 5 mg bedraagt 52 tabletten en
de administratieve voorraad bedraagt 66 tabletten.
3.4 Waarneming en medicatieoverdracht
Onderwerp
Oordeel
Operationeel
Niet operationeel
8 Contract met arts voor waarneming medische
zorg tijdens ANW-dienst
X
9 Contract met apotheekhoudende voor
waarneming farmaceutische zorg tijdens ANWdienst
X
10 Beschikbaar stellen medicatieoverzicht tijdens
kantooruren aan andere zorgverleners
(RL Medicatieoverdracht)
11 Door andere apotheekhoudende ter handgestelde
geneesmiddelen opnemen in het (eigen)
medicatiedossier
(ahhap norm 4.1e)
12 Beschikbaar stellen medicatieoverzicht tijdens
ANW-dienst aan waarnemend apotheker
(ahhap norm 4.1.a)
nvt
DEFINITIEF RAPPORT
Pagina 11 van 16

Toelichting per onderwerp
8.
Dit deelaspect is tijdens het bezoek van 2 juli 2013 niet aan de orde geweest.
9.
Dit deelaspect is tijdens het bezoek van 2 juli 2013 niet aan de orde geweest.
10.
Tijdens kantooruren stelt de apotheekhoudend huisarts tijdig (binnen 24 uur) een
compleet en actueel medicatieoverzicht beschikbaar aan andere zorgverleners op
hun verzoek.
Op verzoek van patiënten of andere zorgverleners wordt door de medewerkers van
de praktijk een medicatieoverzicht verstrekt. Hiervoor wordt de optie
“Medicatieoverzicht” in het AIS/HIS gekozen. Het aldus verkregen overzicht is
overeenkomstig de ORIA-standaard en omvat alle benodigde informatie, namelijk
tenminste: het huidige geneesmiddelengebruik, informatie over eventuele
allergieën, contra-indicaties en intoleranties en een afleverhistorie van tenminste 3
maanden. Tijdens het vorige bezoek werd dit deelaspect als “niet-operationeel”
beoordeeld, omdat gebleken was dat gemelde terhandstellingen van andere
apotheken, niet in het overzicht werden opgenomen. Dit is inmiddels wel
gerealiseerd (zie opmerkingen bij deelaspect 11.).
11.
Alle door andere apotheken gemelde terhandstellingen worden door de
apotheekhoudend huisarts in het medicatiedossier opgenomen binnen 24 uur na
ontvangst.
Inmiddels weten alle praktijkassistenten hoe een door andere apotheken gemelde
terhandstelling moet worden opgenomen in Promedico VDF 10.0 als externe
waarneming. Deze externe terhandstellingen worden nu op de juiste wijze en
binnen 24 uur na ontvangst opgenomen in het medicatiedossier in het AIS/HIS van
de praktijk en derhalve ook op de geprinte medicatieoverzichten. De vanaf
december 2012 gemelde extern ter hand gestelde geneesmiddelen die nog worden
gebruikt en niet/niet juist in het AIS/HIS zijn opgenomen zijn volgens opgave,
indien nog actueel, alsnog op correcte wijze ingevoerd.
De meeste meldingen van terhandstellingen door andere apotheken zijn afkomstig
van de poliklinische Maelson Apotheek in Hoorn. Terhandstellingen door deze
apotheek aan patiënten van Medisch Centrum Westerbuurt worden via fax en via
een Edifact-bericht aan de praktijk medegedeeld. Bij het zogenaamde koppelen van
de Edifact-berichten wordt de informatie automatisch in het AIS/HIS verwerkt.
Reeds tijdens het bezoek van 9 april 2013 is door de inspectie opgemerkt dat deze
informatie wel in het elektronische dossier van de patiënt bij “verstrekkingen” is
opgenomen, maar niet zichtbaar is in het “medicatieoverzicht”; niet op een papieren
uitdraai en niet digitaal. De heer Van der Marel had hierop tijdens het bezoek van
28 mei 2013 nog geen actie ondernomen. Nu worden deze Edifact berichten van de
Maelson Apotheek ook nog handmatig in het AIS/HIS opgenomen als
waarneemreceptuur.
12.
Niet van toepassing.
De heer Van der Marel heeft geen waarneming, maar is zelf 24 uur per dag
gedurende 7 dagen per week bereikbaar en beschikbaar. Eventueel wordt hij tijdens
vakantie of avond-, nacht- en weekenddiensten waargenomen door zijn collegahuisarts,
mevrouw De Lange of een andere waarnemend huisarts. Voor de
farmaceutische zorg heeft de huisarts geen waarneming geregeld, omdat hij ook
Pagina 12 van 16

voor deze zorg 24 uur per dag gedurende 7 dagen per week bereikbaar en
beschikbaar is. Ook voor de farmaceutische zorg- en dienstverlening wordt de heer
Van der Marel tijdens vakantie of avond-, nacht- en weekenddiensten waargenomen
door zijn collega-huisarts, mevrouw De Lange of een andere waarnemend huisarts.
3.5 Medicatiebewaking
Onderwerp
Oordeel
Operationeel
Niet operationeel
13
Instelling HIS/AIS systeem m.b.t. signalen
(ahhap norm 4.1.c)
14
Compleetheid controle van medicatiebewaking
signaal (ahhap norm 5.1)
15
Tijdstip controle van medicatiebewaking signaal
(ahhap norm 5.1)
16
Vastleggen beoordeling en afhandeling
gegenereerd signaal (ahhap norm 4.1.c)
17 Actie ondernomen n.a.v. ZiZo-indicatoren X
18
Schriftelijke of in computer vastgelegde
instructies voor doseringscontrole kinderen

De afgelopen periode is de heer Van der Marel steeds aanwezig geweest en zijn de
signalen door hem gecontroleerd. Inmiddels is er ook een waarneemcontract met
mevrouw De Lange opgesteld, waarin ook waarneming van de farmaceutische zorgen
dienstverlening is geregeld.
15.
De controle op afhandeling van signalen is uitgevoerd op dag van terhandstelling.
Sinds het bezoek van 28 mei 2013 wordt aan het einde van iedere werkdag een
dagrapport uitgedraaid en gecontroleerd. Ook op dinsdagen, als de heer Van der
Marel niet werkt, verzorgt hij de controle van de medicatiebewakingsignalen.
16.
De beoordeling en afhandeling van gegenereerde medicatiebewakingsignalen is niet
aantoonbaar vastgelegd in het AIS/HIS-systeem of niet consequent en volledig
vastgelegd.
Naast patiëntetiketten en tussenetiketten/babyetiketten komen er ook
signaaletiketten uit de printer bij het aanschrijven van externe recepten en het
voorschrijven van geneesmiddelen. Deze signaaletiketten worden in Medisch
Centrum Westerbuurt niet meer weggegooid, maar door de assistenten op het
externe recept of het interne receptbriefje geplakt en gebruikt ter controle en voor
vastlegging van de beoordeling en afhandeling van de signalen.
De beoordeling en afhandeling van signalen worden sinds kort vastgelegd middels
aantekeningen bij/op signaaletiketten, bijvoorbeeld de aantekening “eerder” als een
combinatie van geneesmiddelen toch ter hand wordt gesteld ondanks een
interactiemelding, omdat de betreffende patiënt een dergelijke combinatie al
gebruikt of eerder heeft gehad.
Er zijn in de praktijk informatiefolders beschikbaar met betrekking tot
geneesmiddelen(gebruik) en medicatiebewakingsignalen. Deze kunnen bij het
aanschrijven/voorschrijven worden uitgeprint. Het printen van deze UI-Rom folders
wordt vastgelegd in het AIS/HIS.
17.
Dit deelaspect is tijdens het bezoek van 2 juli 2013 niet aan de orde geweest.
18.
Een correcte schriftelijke of in computer vastgelegde werkinstructie voor
doseringscontrole bij kinderen < 12 jaar (zowel bij eigen bereidingen als bij
geregistreerde producten) is niet aanwezig en wordt niet aantoonbaar aan de hand
van minimaal één handmatige berekening gevolgd.
Volgens opgave is afgesproken dat de (apothekers-)assistente alle kinderdoseringen
handmatig narekent aan de hand van het Kinderformularium; een berekening wordt
ter controle op het recept gezet. Bij het bekijken van een groot aantal in- en
externe recepten is echter geen kinderrecept aangetroffen. De afgesproken
werkwijze kan derhalve niet aantoonbaar worden gemaakt.
Er is een schriftelijke werkinstructie voor het controleren van kinderdoseringen,
namelijk 5.5.1.WO2 Instructie afleveren kindermedicatie (versie 17-04-2013). Deze
werkinstructie is echter, als eerder aangegeven, geen correcte weergave van de
opgegeven werkwijze. In deze werkinstructie staat beschreven dat de controle van
kinderdoseringen plaatsvindt via de medicatiebewakingsmodule van het AIS/HIS;
als het systeem geen signaal geeft dan wordt aangenomen dat de aangeschreven
dosering juist is. Indien nodig wordt de dosering nagerekend. Ook bij de vorige
bezoeken is reeds aangegeven dat dit moet worden aangepast: alle kinderrecepten
moeten handmatig worden nagerekend. Dit maakt dat dit deelaspect wordt
beoordeeld als “niet-operationeel”.
Pagina 14 van 16

19a.
Er zijn speciale werkwijzen voor risicovolle geneesmiddelen ingevoerd voor
acenocoumarol:
Bij acenocoumarol wordt de medicatie (30 tabletten) voor tenminste 100
dagen bewaakt.
Bij interacties met acenocoumarol wordt actief de trombosedienst
geïnformeerd.
In de praktijk van de huisarts wordt acenocoumarol vaak aangeschreven met het
gebruiksvoorschrift “GVT”. Tijdens het bezoek van 28 mei 2013 is gebleken dat het
gebruik van acenocoumarol dan niet gedurende minimaal 100 dagen wordt
bewaakt. Bij het bezoek van 4 juni is reeds vastgesteld dat inmiddels in het AIS/HIS
bij het voorschrijven/aanschrijven van acenocoumarol “chronisch gebruik” wordt
aangevinkt, waardoor acenocoumarol continu wordt bewaakt. Voor de destijds in
het AIS/HIS opgenomen acenocoumarol gebruikers was dit bij het bezoek van
4 juni 2013 alsnog gerealiseerd.
Bij interacties met cumarines wordt inmiddels actief de Trombosedienst
geïnformeerd. Hiervoor is sinds begin april 2013 een standaard faxformulier
aanwezig, namelijk formulier 5.5.1. FO1 Fax Trombosedienst. Dit formulier wordt nu
ook aantoonbaar gebruikt.
19b.
Er zijn speciale werkwijzen voor risicovolle geneesmiddelen ingevoerd voor
methotrexaat:
Bij methotrexaat controleert de apotheekhoudend huisarts het
klaargemaakte product voor ter handstellen.
Bij methotrexaat is een waarschuwing op weekdosering ingesteld.
In de praktijk is een aparte werkwijze afgesproken voor methotrexaat-recepten,
namelijk dat de huisarts alle klaargemaakte methotrexaat nog voor terhandstelling
ziet en controleert. Bij het bekijken van een groot aantal in- en externe recepten is
echter geen recept voor methotrexaat aangetroffen.
3.6 Bereiden van geneesmiddelen
Onderwerp
Oordeel
Operationeel
Niet operationeel
20 Bereidingsrecept: medicatiebewaking en
schriftelijke overeenkomst bereidingsapotheek
Toelichting per onderwerp
20.
Bij de afhandeling van bereidingsrecepten vindt doseringscontrole /
medicatiebewaking plaats; er zijn schriftelijke afspraken met bereidende apotheken
gemaakt.
In Medisch Centrum Westerbuurt worden geen geneesmiddelen bereid. Bereidingen
worden besteld bij Fagron of overgedragen Apotheek De Magistrale Bereider.
Hiervoor is een schriftelijke overeenkomst met Apotheek De Magistrale Bereider
opgesteld.
Tijdens het vorige bezoek is reeds aangegeven dat bij het aanschrijven van
magistrale bereidingen gebruik gemaakt wordt van standaardpreparaten of van
samengestelde bereidingen, waarbij de gebruikte grondstoffen afzonderlijk moeten
DEFINITIEF RAPPORT
Pagina 15 van 16

worden ingevoerd. Dit laatste is zelden nodig en heeft sinds de overgang naar
Promedico VDF 10.0 nog niet plaatsgevonden.
Pagina 16 van 16