You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Makale<br />
HAVADAKİ TEHDİT:<br />
KUŞ ÇARPMALARI<br />
KUŞ ÇARPMALARI ABD’DE YILDA SİVİL VE ASKERİ UÇAKLARDA YAKLAŞIK 500 MİLYON DOLARLIK ZARARA SEBEP OLMAKTADIR. DÜNYA GENELİNDE BU ZARAR<br />
1 MİLYAR DOLARA YAKLAŞMAKTADIR.1990-2002 YILLARI ARASINDA ABD’DE 40.000 KUŞ ÇARPMA OLAYI RAPOR EDİLMİŞTİR. BU RAKAMLAR ASKERİ VE<br />
RAPOR EDİLMEYEN OLAYLARI İÇERMEDİĞİNDEN YETKİLİLER GERÇEK RAKAMIN DAHA YÜKSEK OLACAĞINI TAHMİN ETMEKTEDİRLER.<br />
Ahmet Akın DİLER<br />
THY Emekli Kaptan Pilot<br />
Ç<br />
ARPMALARIN TAKİBİ<br />
Kuş çarpmalarının<br />
azaltılabilmesi için, olayların<br />
nasıl ve nerelerde meydana<br />
geldiğinin bilinmesine<br />
gereksinim vardır. 1990 -1999 yılları<br />
arasındaki kuş çarpmalarının yarısı 100<br />
feet altında, genelin %90’ı da 2300 feet<br />
altında meydana gelmiştir. Verilere göre<br />
kalkış sonrası uçakların en kısa sürede<br />
bu irtifaların üstüne tırmanması tavsiye<br />
edilmektedir. Bu işlem tüm kuş çarpma<br />
olaylarının önlenebilmesi için yetersizdir,<br />
çünkü rapor edilen en yüksek çarpma<br />
irtifası 37.000 feet, kuş görülen en<br />
yüksek irtifada 54.000 feet’tir. İlkbahar<br />
ve sonbahar göç mevsimi olduğundan<br />
kuş çarpma olayları bu dönemlerde<br />
çoğalmaktadır. Ayrıca olaylar, gündoğumu<br />
ve batımı saatlerinde en yüksek seviyesini<br />
almaktadır.<br />
En yüksek çarpma irtifası<br />
37.000<br />
kuş görülen en yüksek irtifa<br />
54.000<br />
feet<br />
feet<br />
Kuşların büyüklüğü ve dayanıklılığı<br />
da çok önemlidir. Çarpma şiddeti<br />
sürat ile orantılı olarak artar. Şiddetin<br />
hesaplanmasında;<br />
“Impact energy =1/2 x mass x velocity<br />
squared” formülü kullanılır. Süratin %20<br />
artması çarpma şiddetini %44 arttırır.<br />
DAYANIKLI CAMLAR<br />
Büyük uçakların ön camları bir inç’ten<br />
daha kalın olup çarpmalara karşı direnç<br />
sağlarlar. Uçak ve motor imalatçıları kuş<br />
24 KOKPİT’TEN BAKIŞ / www.talpa.org
Change language